Friday, August 17, 2012

Από την τρέλα έως τον τρόμο


Του Ακη Καπράνου

ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 16 Αυγούστου 2012

Κλασικό Χόλιγουντ στα καλύτερά του, εναντίον Σταλόνε και «σκληρών» 

«Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;»
Πριν από δυο εβδομάδες, με αφορμή τον Μακόλεϊ Κάλκιν, έγραφα κάπου σ' αυτές τις σελίδες: «Λίγα πράγματα σ' αυτή τη ζωή δείχνουν πιο επώδυνα από τη διαρκή υπενθύμιση των περασμένων σου επιτευγμάτων και της τωρινής ανικανότητάς σου να τα επαναλάβεις». Μόνο οι πιο επιφανειακοί των θεατών βλέπουν σήμερα, στο γυρισμένο το 1962 φιλμ του Ρόμπερτ Αλντριτς, ένα… «camp classic» και όχι το θαρραλέο ξεγύμνωμα δυο θρύλων του Χόλιγουντ στην υπηρεσία αυτής της τραγωδίας, όπου η επιδεξιότητα της σκηνοθεσίας συναγωνίζεται στα ίσα τη σπαρακτική της ευαισθησία.
Η Μπέιμπι Τζέιν του τίτλου γνώρισε τη δόξα από παιδί, στη σκιά της αδελφής της, Μπλανς, την οποία και ταπείνωνε με την πρώτη ευκαιρία - δεν κατάφερε όμως να έχει την ίδια επιτυχία μετά την ενηλικίωσή της, ενώ την ίδια στιγμή η Μπλανς εκτοξεύτηκε στις κορυφές του Χόλιγουντ.
Μοιάζει με κακό θεϊκό καλαμπούρι και εξελίσσεται ως τέτοιο: η Μπλανς θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη σόουμπιζ έπειτα από ένα τραγικό ατύχημα που θα την αφήσει ανάπηρη - υπεύθυνη η Μπέιμπι Τζέιν.
Χρόνια μετά, μεταφερόμαστε στην έπαυλη όπου οι δυο γυναίκες ζουν μόνες, απομονωμένες και γερασμένες. Η Μπέιμπι Τζέιν έχει καταντήσει αλκοολική, στις υπηρεσίες της καθηλωμένης Μπλανς (μια παθητική, και σε σχέση με τον χαρακτήρα που ενσαρκώνει αλλά και με το πώς τον ενσαρκώνει, Τζόαν Κρόφορντ). Υπηρεσίες που δεν επιτελεί ακριβώς: όταν τη συναντάμε στο φιλμ, μοιάζει να κρατά ήδη μια μικρή απόσταση από την τρέλα.
Και η τρέλα οδηγεί στον τρόμο: το «Whatever happened to Baby Jane?» είναι ένα ανατριχιαστικό ψυχολογικό θρίλερ, που πατάει γερά πάνω στη λατρεμένη υπερβολή της Μπέτι Ντέιβις (σοβαρά, προσέξτε τη γουλιά ουίσκι που κατεβάζει στην πρώτη της σκηνή, ένα πραγματικό σεμινάριο υποκριτικής!), αλλά συνάμα είναι δουλεμένο με χιτσκοκική ακρίβεια και ανάλογο βάθος σκέψης.
Γιατί πίσω από το μακάβριο σασπένς, ο Αλντριτς (που ιδιοφυώς έβαλε μαζί, στο ίδιο φιλμ, δυο πρώην σταρ που στην κυριολεξία μισούσαν η μία την άλλη) κοιτάζει βαθιά στο χολιγουντιανό σκοτάδι, εκεί όπου, τη λεγόμενη «χρυσή εποχή» του, οι σταρ ήταν εκείνοι που είχαν τον τελικό λόγο - όχι τα στούντιο. Τότε που η δόξα έδειχνε να μην έχει τέλος και, ξαφνικά, μέσα σε λίγες δεκαετίες οι αστέρες τού τότε έγιναν οι ξεχασμένοι τού σήμερα, αυτοί που ο Μπίλι Γουάιλντερ έβαλε να παίζουν χαρτιά στη «Λεωφόρο της Δύσης», ταινία συγγενική της «Μπέιμπι Τζέιν» και εξίσου θλιμμένη.
Πολλές φορές πίσω από τις λεπτομέρειες: μετά την άνοδο και την πτώση τους, η Τζέιν και η Μπλανς είναι μόνες και ως θεατές του εαυτού τους, τη δεύτερη μάλιστα τη θυμούνται φευγαλέα και μονάχα όταν το παιδικό της είδωλο, οι παλιές της ταινίες δηλαδή, προβάλλεται στην τηλεόραση.
Γι' αυτό και το στοιχείο του φινάλε-έκπληξη (ένα από τα πιο πολυσυζητημένα στην ιστορία του σινεμά) δεν χρησιμοποιείται ως «εφέ» αλλά έχει καίριο δραματουργικό χαρακτήρα: αφήνει να «γράψει» μέσα μας η αρρώστια που τυραννά και τις δυο, έτσι γρήγορα όπως έφυγε η λατρεία των πολλών.
Γιατί, βλέπετε, κανείς δεν νοιάστηκε ποτέ για το τι απέγινε η όποια Μπέιμπι Τζέιν. Μέχρι που ήρθε ο Ρόμπερτ Αλντριτς να τους το θυμίσει: την είδατε να μεγαλώνει, χαμογελάσατε χαιρέκακα βλέποντας το πρόσωπό της να σπάει, κι όταν διασκεδάσατε και μ' αυτό, την ξεχάσατε. Η Τζέιν και η Μπλανς πλήρωσαν για τις αμαρτίες μας. Να τις θυμόμαστε πού και πού. Βαθμοί: 9

No comments: