Saturday, November 19, 2016

Ρόμπερτ Όλτμαν: Καθιερώθηκε με την ταινία M*A*S*H* το 1970

Ο Ρόμπερτ Όλτμαν [Robert Bernard Altman, 20 Φεβρουαρίου 1925 – 20 Νοεμβρίου 2006] ήταν Αμερικανός σκηνοθέτης. Γύρισε ταινίες με σατιρική και καυστική διάθεση για πολλές πλευρές της αμερικάνικης ζωής και κουλτούρας, όπως M*A*S*H (1970), Νάσβιλ (1975), Ένα τέλειο ζευγάρι (1980), Streamers (1983), Oμαδική θεραπεία (1986), Pret-a-porter (1994). Το 1975 η ταινία Νάσβιλ κέρδισε Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού. Οι ταινίες του M*A*S*H και Νάσβιλ επιλέχθησαν για αρχειοθέτηση από την National Film Registry.

robert_altman
Η ταινία MASH κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, όταν προβλήθηκε το 1970. Ο Όλτμαν έχει κερδίσει επίσης τη Χρυσή Άρκτο στο φεστιβάλ του Βερολίνου για την ταινία Buffalo Bill and the Indiansκαι το Χρυσό Λιοντάρι στο φεστιβάλ της Βενετίας. Ήταν υποψήφιος για βραβείο Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας τέσσερις φορές για τις ταινίες MASHΟ παίκτηςΣτιγμιότυπα και Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ και δύο φορές (ως παραγωγός) για βραβείο Όσκαρ καλύτερης ταινίας με το Νάσβιλ το 1976 και Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ το 2002.
Το 2006 απέκτησε το δικό του αστέρι στο Hollywood Walk of Fame αλλά έφυγε και απο την ζωή σε ηλικία 81 ετών.
220px-robert_altman_cannes

Φιλμογραφία

  • The Delinquents (1957)
  • The James Dean Story (1957) (ντοκιμαντέρ) (συνσκηνοθεσία: George W. George)
  • The Katherine Reed Story (1965)
  • Pot au feu (1965)
  • Countdown (1968)
  • That Cold Day in the Park (1969)
  • M*A*S*H (1970)
  • Brewster McCloud (1970)
  • McCabe & Mrs. Miller (Η Έντιμος Κυρία και ο Χαρτοπαίκτης) (1971)
  • Images (Εφιάλτες) (1972)
  • The Long Goodbye (Μια σφαίρα, ένα αντίο) (1973)
  • Thieves Like Us (1974)
  • California Split (1974)
  • Nashville (1975)
  • Buffalo Bill and the Indians, (εναλλ. Sitting Bull’s History Lesson) (1976)
  • 3 Women (aka Robert Altman’s 3 Women) (1977)
  • A Wedding (Παντρλογήματα) (1978)
  • Quintet (Κουιντέτο) (1979)
  • A Perfect Couple (1979)
  • Health (1980)
  • Popeye (1980)
  • Come Back to the Five and Dime, Jimmy Dean, Jimmy Dean (Γύρνα πίσω Τζίμι Ντιν) (1982)
  • Streamers (1983)
  • Secret Honor (1984)
  • O.C. & Stiggs (1984)
  • Fool for Love (1985)
  • Beyond Therapy (1987)
  • Aria (1987) (ενότητα Les Boreades)
  • Vincent & Theo (1990)
  • The Player (Ο παίκτης) (1992)
  • Short Cuts (Στιγμιότυπα) (1993)
  • Pret-a-Porter aka Ready to Wear (1994)
  • Kansas City (1996)
  • The Gingerbread Man (Ο άνθρωπος του βάλτου) (1998)
  • Cookie’s Fortune (Γυρίσματα της τύχης) (1999)
  • Dr. T & the Women (Ο δόκτωρ Τ και οι γυναίκες) (2000)
  • Gosford Park (Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ) (2001)
  • The Company (2003)
  • A Prairie Home Companion (Η καλύτερη παρέα) (2006)
************************************************************

Ο ΠΑΡΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΣ “ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΟΣ” ΡΟΜΠΕΡΤ ΟΛΤΜΑΝ

Ρόμπερτ Όλτμαν
Ρόμπερτ Όλτμαν
Το μέλος της Ταινιοθήκης της ΕΤ3 Κώστας Τσιναρίδης μας πληροφορεί για τον Ρόμπερτ Όλτμαν.
Ο Ρόμπερτ Όλτμαν είχε μία ιδιαίτερη πορεία ως σκηνοθέτης. Ξεκινώντας από μικρές παραγωγές και από την τηλεόραση, κατάφερε να γυρίσει πολλές σημαντικές ταινίες με προσωπική ματιά. Τα θέματά τους ήταν ιδιαίτερα και αγνοημένα από τους άλλους συναδέλφους του, αλλά ο Όλτμαν κατόρθωσε να τα αναδείξει χάρη στη δεξιοτεχνία του.Γεννήθηκε το 1925 στο Κάνσας από πλούσια οικογένεια. Η παιδική του ανατροφή ήταν αυστηρά καθολική, ο ίδιος όμως δεν τη συνέχισε στην ενήλικη ζωή του. Θεωρούνταν όμως ως σκηνοθέτης με καθολική ματιά. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε σε πάρα πολλές αεροπορικές αποστολές.
Το 1946 έγραψε το σενάριο για το φιλμ-νουάρ Ο Σωματοφύλακας, που το 1948 θα γινόταν μεγάλη επιτυχία. Ο Όλτμαν μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου προσπάθησε να καθιερωθεί ως σεναριογράφος, χωρίς επιτυχία όμως. Ήδη από το 1949 αναγκάστηκε να επιστρέψει στη γενέτειρά του.
Το επόμενο βήμα του θα ήταν η σκηνοθεσία πολλών ντοκιμαντέρ με βιομηχανικό περιεχόμενο. Μέχρι το 1957 είχε σκηνοθετήσει 65 ντοκιμαντέρ και ταινίες μικρού μήκους, οπότε τελικά θα κατόρθωνε να γυρίσει και την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, τους Παραβάτες. Η ταινία θα ήταν επιτυχία και θα επηρέαζε το στιλ του Όλτμαν στη χρήση νατουραλιστικών διαλόγων.
Ο Όλτμαν μετακόμισε ξανά στο Χόλιγουντ, όπου τράβηξε το ενδιαφέρον του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Ο Χίτσκοκ θα του εμπιστευόταν τη σκηνοθεσία δύο επεισοδίων στη δημοφιλή σειρά Alfred Hitchcok Presents. Ύστερα από εκείνη την ευκαιρία, ο Όλτμαν συνέχισε να δουλεύει σταθερά στην τηλεόραση για μια δεκαετία.
Το 1967 του δόθηκε η ευκαιρία να ξανασκηνοθετήσει στον κινηματογράφο με τους Κυρίαρχους του Διαστήματος, αλλά απολύθηκε από την παραγωγή ύστερα από δέκα μέρες. Δε θα κατάφερνε να σκηνοθετήσει μέχρι το 1969 με Εκείνη την Παγωμένη Μέρα στο Πάρκο, μια μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική αποτυχία.
Την ίδια χρονιά του δόθηκε το σενάριο του ΜASH που αφορούσε ένα άγνωστο περιστατικό του πολέμου της Κορέας. Αρχικά ο Όλτμαν φάνηκε απρόθυμος να το σκηνοθετήσει, μια και πολλοί συνάδελφοί του το είχαν απορρίψει. Το προσωπικό του στυλ ξένισε τους πρωταγωνιστές Ντόναλντ Σάδερλαντ και Έλιοτ Γκουλντ, που προσπάθησαν να τον απομακρύνουν από την παραγωγή. Η ταινία θα ήταν τελικά τεράστια επιτυχία και θα κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών το 1970.
Έχοντας αναγνωριστεί ως μεγάλο ταλέντο, ο Όλτμαν συνέχισε με το ρεβιζιονιστικό γουέστερν Η Έντιμη Κυρία και Ο Χαρτοπαίχτης, μια απομυθοποιητική εικόνα της Άγριας Δύσης με ματιά ανάλογη του Πέκινπα. Το 1973 θα γύριζε το νεο-νουάρ Μια Σφαίρα, Ένα Αντίο, που προβάλλει η Ταινιοθήκη της ΕΤ3. Η ταινία θεωρείται ως μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές του παραπάνω κύκλου, μαζί με την Τσάιναταουν του Ρόμαν Πολάνσκι ένα χρόνο αργότερα. Από τα κοινωνικά θέματα θα περάσει και στο πολιτικό σχόλιο με την Πόλη των Εκπλήξεων.
Με το τέλος της αντικομφορμιστικής δεκαετίας του ’70 και της κινηματογραφικής της θεματολογίας, ο Όλτμαν φάνηκε να χάνει την αφηγηματική του οξύτητα, όχι όμως και τη δημοφιλία του, όπως έδειξε η περίπτωση του Ποπάι το 1980. Κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, οι κινηματογραφικές του απόπειρες θα εναλλάσσονταν με τηλεταινίες.
Η καριέρα του αναγεννήθηκε το 1992 με τον Παίκτη, μία δεικτική σάτιρα του Χόλιγουντ και των συμβάσεών του, που ο ίδιος γνώριζε από πρώτο χέρι. Παρά το ότι δεν κέρδισε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας για το οποίο προτάθηκε, η ταινία συγκέντρωσε πλήθος άλλων διακρίσεων. Από τις τελευταίες δημιουργίες του ξεχωρίζουν το Κάνσας Σίτι, ένας ιδιαίτερος φόρος τιμής στην τζαζ μουσική της γενέτειρας του, καθώς και το Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ, που καταγράφηκε ως μία από τις δέκα καλύτερες ταινίας της χρονιάς.
Ο “καλειδοσκόπος” Ρόμπερτ Όλτμαν πέθανε το 2006 σε ηλικία 81 ετών. Ο Πολ Τόμας Άντερσον αφιέρωσε το σπουδαίο Θα Χυθεί Αίμα ένα χρόνο αργότερα στη μνήμη του.
Επιλεγμένη Φιλμογραφία:
1970 MASH Υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας, Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας, Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ Καννών, Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας της Αμερικανικής Εθνικής Κοινωνίας Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών Νέας Υόρκης, Βραβείο Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών του Κάνσας Σίτι
1971 Μπρούστερ ΜακKλάουντ (Brewster McCloud) Βραβείο Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών Νέας Υόρκης
1971 Η Έντιμη Κυρία και ο Χαρτοπαίκτης (McCabe and Mrs Miller) Υποψηφιότητα για Βραβείο Διασκευασμένου Σεναρίου του Κύκλου Κριτικών Νέας Υόρκης
1972 Εφιάλτες (Images) Υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας, Υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα Καλύτερης Ταινίας, Υποψηφιότητα για Βραβείο Σεναρίου της Αμερικανικής Λέσχης Σεναριογράφων
1973 Μια Σφαίρα, Ένα Αντίο (The Long Goodbye) Βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας της Αμερικανικής Εθνικής Κοινωνίας Κριτικών Κινηματογράφου
1975 Η Πόλη των Εκπλήξεων (Nashville) Υποψηφιότητα για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας της Αμερικανικής Εθνικής Κοινωνίας Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών Νέας Υόρκης, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών του Κάνσας Σίτι, David di Donatello Καλύτερης Ξένης Ταινίας, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στα δανέζικα Bodil, Χρυσή Ινδική Καταλίνα Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ της Καρταχένα
1976 Ο Μπούφαλο Μπιλ και Οι Ινδιάνοι (Buffalo Bill and The Indians) Xρυσή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου
1977 3 Γυναίκες (3 Women) Υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών
1978 Παντρολογήματα (Α Wedding) Υποψηφιότητα για ΒAFTA Σκηνοθεσίας, Υποψηφιότητα για Σεζάρ Σκηνοθεσίας
1980 Ποπάι (Popeye) Υποψηφιότητα για Κρόνο Καλύτερης Ταινίας της Αμερικανικής Ακαδημίας Ταινιών Επιστημονικής Φαντασίας και Τρόμου
1983 Streamers Υποψηφιότητα για Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας, Υποψηφιότητα για Χρυσό Ούγο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ του Σικάγο
1984 Κρυφή Τιμή (Secret Honor) Βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών στο Φεστιβάλ Βερολίνου
1985 Τρελός για Έρωτα (Fool for Love) Υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών, Χρυσό Δελφίνι στο Φεστιβάλ της Φεστρόγια-Τρόγια
1992 Ο Παίκτης (The Player) Υποψηφιότητα για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα Σκηνοθεσίας, Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών, Βραβείο BAFTA Σκηνοθεσίας, Βραβείο Σεζάρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας, Ασημένια Κορδέλα Καλύτερης Ξένης Ταινίας του Ιταλικού Εθνικού Συνδικάτου Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στα δανέζικα Bodil, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας της Αμερικανικής Εθνικής Κοινωνίας Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών Νέας Υόρκης, Βραβείο Σκηνοθεσίας του Κοινωνίας Κριτικών της Βοστώνης, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας του Συνδέσμου Κριτικών του Λος Άντζελες, Βραβείο Σκηνοθεσίας του Συνδέσμου Κριτικών του Σικάγο, Βραβείο Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών του Λονδίνου
1993 Στιγμιότυπα (Short Cuts) Υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας, Χρυσό Λιοντάρι και Βραβείο Πασινέτι στο Φεστιβάλ Βενετίας, Ασημένια Κορδέλα Σκηνοθεσίας του Ιταλικού Εθνικού Συνδικάτου Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας της Αμερικανικής Εθνικής Κοινωνίας Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Σκηνοθεσίας του Συνδέσμου Κριτικών του Λος Άντζελες, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στα δανέζικα Bodil, Βραβείο Τuria Καλύτερης Ξένης Ταινίας
1996 Κάνσας Σίτι (Cansas City) Υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών
1999 Γυρίσματα της Τύχης (Fortune Cookie) Υποψηφιότητα για Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου
2001 Έγκλημα στο Γκόσφορντ Παρκ (Gosford Park) Υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας, Χρυσή Σφαίρα Σκηνοθεσίας, Βραβείο Αλεξάντερ Κόρντα Καλύτερης Ταινίας στα βρετανικά BAFTA, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στα δανέζικα Bodil, Ασημένια Κορδέλα Σκηνοθεσίας του Ιταλικού Εθνικού Συνδικάτου Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας της Αμερικανικής Εθνικής Κοινωνίας Κριτικών Κινηματογράφου, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας του Κύκλου Κριτικών της Νέας Υόρκης, Βραβείο Σκηνοθεσίας του Συνδέσμου Κριτικών του Λος Άντζελες, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας του Κύκλου Κριτικών του Λονδίνου
2006 Η Καλύτερη Παρέα (Α Prairie Home Companion) Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Βερολίνου, Βραβείο Hochi Kαλύτερης Ξένης Ταινίας, Βραβείο Καλύτερης Κωμωδίας της Αμερικάνικής Συμμαχίας Γυναικών Κριτικών

No comments: