Κινηματογραφικός Μπρεχτ τον Δεκέμβρη

«Και οι δήμιοι πεθαίνουν» (1943) Σκηνοθεσία Φριτς Λανγκ, σενάριο Μ. Μπρεχτ

Τέσσερις ταινίες, οι οποίες σχετίζονται με το έργο του κορυφαίου Γερμανού δραματουργού, συγγραφέα, ποιητή, θεωρητικού του θεάτρου και σκηνοθέτη Μπέρτολτ Μπρεχτ, έχουν προγραμματιστεί να προβληθούν κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου στον κινηματογράφο "Τιτάνια" (Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους, τηλ.            2103811147      ,             2103841689      ). Επιπλέον, ακόμη επτά κινηματογραφικές ταινίες, άλλες σε σενάριο Μπρεχτ, άλλες εμπνευσμένες από την ποίησή του αλλά και κινηματογραφημένες θεατρικές παραστάσεις, βασισμένες σε έργα του, συνεχίζουν το πρόγραμμα τον Ιανουάριο του 2013. Το αφιέρωμα εγκαινιάζεται την Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου στις 10 μ.μ. με την "Οπερα της πεντάρας" (1930) του Γκέοργκ Βίλχεμ Παμπστ. Στις 31 Αυγούστου του 1928, στο Σιφμπάουερνταμ Τεάτερ του Βερολίνου, ανεβαίνει για πρώτη φορά η «Όπερα της πεντάρας» του Μπρεχτ. Με βασικούς ήρωες έναν στυγνό «επιχειρηματία» που δηλώνει φτωχός, αλλά εκμεταλλεύεται τους επαίτες του Λονδίνου, έναν επίορκο αστυνομικό, έναν ληστή που λιγουρεύεται τα μεγάλα «πορτοφόλια» και μια διάσημη πόρνη, το έργο έγινε αμέσως τεράστια επιτυχία. Δυο χρόνια αργότερα και ενώ το έργο είχε ανεβεί με επιτυχία σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ο Γερμανός σκηνοθέτης Γκέοργκ Βίλχεμ Παμπστ άρχισε τα γυρίσματα της «Όπερας της πεντάρας», σε δύο εκδοχές μάλιστα, τη γερμανική και τη γαλλική, όπως συνηθιζόταν τότε, με διαφορετικούς ηθοποιούς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, αλλά με τους ίδιους ηθοποιούς στους δεύτερους ρόλους και τα ίδια σκηνικά (ανάμεσα στους ηθοποιούς οι Χάραλντ Πάουλσεν και η θρυλική Λότε Λένια).

Το έργο παραμένει σήμερα το ίδιο επίκαιρο και σαρκαστικό, ένα σκληρό «κατηγορώ» προς το καπιταλιστικό σύστημα και την εκμετάλλευση των αδύναμων κρίκων της κοινωνίας, των χαμηλόμισθων ή των ανέργων.

Θα ακολουθήσει την επόμενη Πέμπτη, 3/12, η ταινία «Kuhle Wampe - Σε ποιον ανήκει ο κόσμος;» (1932) του Σλάταν Ντούντοφ. Ο τίτλος αναφέρεται σε μια κατασκήνωση έξω από το Βερολίνο στα χρόνια της άνθισης του ναζισμού. Όμως το Wampe στη βερολινέζικη διάλεκτο σημαίνει επίσης «στομάχι», και ο τίτλος κάνει ένα λογοπαίγνιο και υποδηλώνει «Άδειο στομάχι», δείχνοντας τη φτώχεια και την πείνα της εργατικής τάξης. Γραμμένο από τον Μπρεχτ και τον Ερνστ Ότβαλντ, το «Kuhle Wampe» ανήκει στις πιο γνήσια «μπρεχτικές» ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ. Το αποστασιοποιημένο παίξιμο των ηθοποιών, η ηχητική αντίστιξη, στοιχεία που συναντάμε σε όλα τα θεατρικά έργα του Μπρεχτ, ενώνονται σε ένα ριζοσπαστικό δείγμα της τάσης της εποχής στη Γερμανία για τέχνη με κοινωνική συνείδηση και ντοκιμαντερίστικη απόδοση της υπόθεσης.

Μέσα στον Δεκέμβριο θα προβληθούν ακόμη οι ταινίες «Και οι δήμιοι πεθαίνουν» (1943) του Φριτς Λανγκ, στην οποία ο Μπρεχτ έγραψε το σενάριο, και «Ο αφέντης Πουντίλα και ο δούλος του Μάτι» (1960), του Αλμπέρτο Καβαλκάτι, βασισμένο στο έργο που ο Μπρεχτ έγραψε αυτοεξόριστος στη Φινλανδία κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου.