Την «άλλη», οικογενειακή πλευρά, του Αμερικανού προέδρου George W. Bush, πλάι στην επικίνδυνη πολιτική δράση του, αποπειράται να δώσει ο σκηνοθέτης Ολιβερ Στόουν στην επίμαχη ταινία του, «W.», που προβάλλεται αυτή τη βδομάδα, σ' ένα πρόγραμμα με δύο μόνο νέες ταινίες: την ελληνική κωμωδία «Ο Ηλίας του 16ου» του Νίκου Ζαπατίνα, που έχει μονοπωλήσει τις περισσότερες αίθουσες της Αθήνας και της επαρχίας, και τη γερμανική «Ανθισμένες κερασιές» της Ντόρι Ντόρι. Στο πρόγραμμα και ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα στις ιαπωνικές ταινίες τρόμου και φαντασίας (κινηματογράφος «Αφαία»).
W.
 Ο Τζος Μπρόλιν στον ρόλο του Αμερικανού προέδρου στην ταινία «W.» του Ολιβερ Στόουν. |
ΗΠΑ, 2008. Σκηνοθεσία: Ολιβερ Στόουν. Σενάριο: Στάνλεϊ Γουάιζερ. Ηθοποιοί: Τζος Μπρόλιν, Ελίζαμπεθ Μπανκς, Ελέν Μπερστίν, Τζέιμς Κρόμγουελ, Ρίτσαρντ Ντρέιφους, Σκοτ Γκλεν, Τάντι Νιούτον, Στέισι Κιτς, Τόμπι Τζόουνς, Τζέφρι Ράιτ. 129'
***
Αρκετά συναρπαστική βιογραφία του αποχωρούντος προέδρου Μπους, που εστιάζεται περισσότερο στην προσωπική ζωή του παρά στην πολιτική του δράση. Εξαιρετικός στον ρόλο ο Τζος Μπρόλιν.
Τον George W. Bush, καβγατζή, πότη, σπόρτσμαν, ρέμπελο γυναικά, μαύρο πρόβατο μιας πλούσιας οικογένειας επιχειρηματιών, θρησκόληπτο, τέλος, χριστιανό και εκδικητικό (με οιδιπόδειο σύμπλεγμα) πολιτικό, πιόνι στα χέρια πονηρών συνεργατών και συμβούλων, που έριξε τη χώρα του (μαζί και ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο) σε δύο καταστροφικούς πολέμους, παρουσιάζει στην ταινία του αυτή ο οργισμένος, αντικομφορμιστής για τα χολιγουντιανά δεδομένα, σκηνοθέτης Ολιβερ Στόουν. Κι έφτιαξε, πρέπει να παραδεχτώ, μια αρκετά συναρπαστική ταινία, που σε φέρνει περισσότερο κοντά στον Μπους τον άνθρωπο και τον οικογενειάρχη, παρά στον κακό (τον χειρότερο ίσως που γνώρισε η Αμερική) πολιτικό, χωρίς όμως να σου παρουσιάσει τίποτα το καινούργιο απ' όσα γνωρίζαμε, εκεί που περιμέναμε μια πιο δηκτική, ερευνητική, μαζί και οργισμένη, ματιά από τον σκηνοθέτη του «Γουόλ Στριτ», του «JFK» και του «Νίξον».
Ο Στόουν γύρισε την ταινία του πολύ γρήγορα για να προλάβει τους συμπατριώτες του πριν από τις εκλογές, ώστε την επόμενη φορά να μην ψηφίσουν τον λάθος πρόεδρο, παρασυρμένοι από την εικόνα του πιστού χριστιανού και οικογενειάρχη, του καλού γείτονα, με τον οποίο μπορείς να παίξεις μπέιζμπολ και ο οποίος, όπως κάθε Αμερικανός, του δινόταν η ευκαιρία να εκλεγεί πρόεδρος (το σύνδρομο, για μία ακόμη φορά, του «αμερικανικού ονείρου»).
Εκείνο που τελικά έφτιαξε ο Στόουν είναι μια βιογραφία από τις συνηθισμένες του Χόλιγουντ. Βιογραφία, όμως, σκηνοθετημένη με τη σιγουριά και τη μαεστρία που λίγοι συνάδελφοί του έχουν. Η ταινία αρχίζει με ένα μεσήλικα Μπους, μόνο στη μέση ενός άδειου σταδίου, να φαντάζεται ένα πλήθος να τον χειροκροτεί για την εκλογή του ως 43ου προέδρου των ΗΠΑ. Εικόνα, από τις καλύτερες της ταινίας, που επαναλαμβάνεται στο φινάλε, με τον Μπους τη φορά αυτή να πετάει την μπάλα στον αέρα, μπάλα που ποτέ δεν επιστρέφει στη γη - ειρωνικό σχόλιο για την όλη πορεία του. Ενδιάμεσα, παρακολουθούμε τον W. από τα φοιτητικά του χρόνια, με τα πάρτι και τις τσαπατσουλιές του που προκαλούσαν τις επεμβάσεις του πατέρα του, την προσπάθειά του να κάνει καριέρα στα πετρέλαια της οικογένειας, τις συγκρούσεις με έναν πατέρα που προτιμούσε τον μεγαλύτερο γιο, καθώς και τη γνωριμία του με την κατοπινή γυναίκα του, Λόρα, και την αναγέννησή του ως χριστιανού, μέχρι την εκλογή του ως προέδρου και την προετοιμασία και την πραγματοποίηση (εκδίκηση στον πατέρα) του πολέμου του Ιράκ.
Η ταινία σπαταλά περισσότερο χρόνο στην προσωπική και οικογενειακή ζωή του Μπους, με το οιδιπόδειο σύμπλεγμα να κυριαρχεί στις σχέσεις με τον πατέρα Μπους (με τη φανταστική σκηνή, και μία από τις καλύτερες, της πάλης ανάμεσα στους δυο τους στο οβάλ γραφείο), ενώ η πολιτική και ο πόλεμος του Ιράκ καλύπτουν μόνον ένα μικρό τμήμα προς το τέλος της ταινίας. Κομμάτι ουσιαστικό, με τις συναντήσεις του Μπους με μακιαβελικούς υπουργούς και συμβούλους (Ντικ Τσέινι, Κοντολίζα Ράις, Ράμσφελντ, Καρλ Ρόουβ), παρά τις κάποιες αντιρρήσεις του Κόλιν Πάουελ, να επιδρούν στις αποφάσεις του προέδρου.
Τελικά, ο Μπους που ο σκηνοθέτης μάς παρουσιάζει είναι ένα κάπως αφελές, κάπου κάπου γελοίο, σπάνια όμως επικίνδυνο, πρόσωπο εκεί που χρειαζόταν να τονιστεί η επικίνδυνη, τρομακτική πλευρά ενός ανθρώπου που οδήγησε τον κόσμο στο χείλος μιας τεράστιας καταστροφής που ο αντίκτυπός της δυστυχώς θα συνεχίζεται για καιρό. Αν ο Στόουν θέλησε, όπως στο «JFK» και στο «Νίξον», να μας αποκαλύψει τη σατανική ψυχή του Αμερικανού προέδρου, το μόνο που κατάφερε είναι να μας δώσει την εξωτερική, συχνά κωμική, κάπως άθλια, φιγούρα του.
Η ταινία στηρίζεται στην ερμηνεία του Τζος Μπρόλιν, ο οποίος στον ρόλο του W. κατάφερε να δώσει, με εκπληκτική δύναμη, τον πολύπλευρο χαρακτήρα του Μπους, άλλοτε αδιάφορου και ανασφαλή, άλλοτε να παρασύρεται από τους άλλους κι άλλοτε να πιστεύει πως έχει θεϊκή αποστολή. Πολύ καλός, στο πλάι του, ο Τζον Κρόμγουελ στον ρόλο του πατέρα Μπους. Αντίθετα, ο ρόλος της πολύ καλής ηθοποιού Ελίζαμπεθ Μπανκς περιορίζεται σε απλή, διακοσμητική παρουσία.
Ανθισμένες κερασιές
 «Ανθισμένες κερασιές» της Ντόρις Ντόρι. |
Cherry Blossoms/Kirschbluten: Hanami. Γερμανία/Γαλλία, 2008. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ντόρις Ντόρι. Ηθοποιοί: Ελμα Βέπερ, Χαλενόρε, Ελσνερ, Αγια Ιριζούκι, Μαξιμίλιαν Μπρούκνερ. 127'
***
Ομορφο, συγκινητικό ρόουντ-μούβι, γύρω από έναν ηλικιωμένο χήρο Γερμανό που ανακαλύπτει τον αληθινό του εαυτό στο ταξίδι του στο Τόκιο.
Η αυτογνωσία που αποκτά ένας ηλικιωμένος χήρος στο ταξίδι του από τη Γερμανία στην Ιαπωνία είναι στο επίκεντρο της ταινίας «Ανθισμένες κερασιές» της Ντόρις Ντόρι, που πρωτοείδαμε στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Στο πρώτο μέρος, η Τρούντι, η σύζυγος, ανακαλύπτει πως ο άντρας της Ρούντι πρόκειται σύντομα να πεθάνει και τον πείθει να ταξιδέψουν αρχικά ώς το Βερολίνο για να δουν τα παιδιά τους και στη συνέχεια να πάνε στο Τόκιο για να δουν τον άλλο γιο τους Στο Βερολίνο, η αδιαφορία των παιδιών που θέλουν να τους ξεφορτωθούν γρήγορα και οι σκηνές με τη μητέρα που κρύβει το μυστικό της αρρώστιας του πατέρα ακόμη κι από τον ίδιο τον άντρα της είναι δοσμένα με λιτότητα κι ένα ρυθμό που σε κρατάει. Κάπου στο μέσο της ταινίας, αντί για τον πατέρα, πεθαίνει ξαφνικά η μητέρα και ο πατέρας αποφασίζει να κάνει μόνος του το ποθητό ταξίδι στην Ιαπωνία. Κι εκεί όμως η αντιμετώπιση από τον γιο δεν θα είναι καλύτερη. Ετσι που ο Ρούντι αποφασίζει να ανακαλύψει μόνος του το Τόκιο.
Η Ντόρι φτιάχνει ένα πρώτο μέρος με λιτότητα και σωστό ρυθμό και μια κάμερα που καταγράφει από κοντά τις αντιδράσεις των προσώπων, μ' ένα στιλ που θυμίζει εκείνο στις ταινίες του Ιάπωνα Γιασουτζίρο Οτζου, ιδιαίτερα το «Ταξίδι στο Τόκιο». Αντίθετα, στο δεύτερο μέρος, ο ρυθμός γίνεται περισσότερο απ' όσο χρειάζεται αργός, με σκηνές που αντιμετωπίζουν τη γιαπωνέζικη κουλτούρα από μια φολκλορική πλευρά. Υπάρχουν όμως και σκηνές που δείχνουν πως η σκηνοθέτρια ξέρει να δημιουργεί και ατμόσφαιρα και αληθινή συγκίνηση, όπως εκείνες της συνάντησης του συζύγου με μια νεαρή χορεύτρια και το ταξίδι τους στο βουνό Φούτζι που ήθελε τόσο πολύ να κάνει η σύζυγος, ή εκείνη του αναπάντεχου, απίθανα όμορφου φινάλε.
Ο Ηλίας του 16ου
 Η Θέμις Μπαζάκα, ο Αντώνης Αντωνίου και ο Πέτρος Φιλιππίδης στον «Ηλία του 16ου» του Νίκου Ζαπατίνα |
Ελλάδα, 2008. Σκηνοθεσία: Νίκος Ζαπατίνας. Σενάριο: Κάτια Κισσονέργη, από το θεατρικό έργο των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου. Ηθοποιοί: Πέτρος Φιλιππίδης, Θανάσης Τσαλταμπάσης, Κώστας Αποστολάκης, Θέμις Μπαζάκα, Υρώ Μανέ, Αντώνης Αντωνίου, Νένα Μεντή.
*1/2
Μέτριο από σκηνοθετικής πλευράς ριμέικ της κλασικής κωμωδίας του Αλέκου Σακελλάριου, που βλέπεται χάρη στην έξυπνη ιστορία της και την απολαυστική ερμηνεία του Πέτρου Φιλιππίδη.
Η σεναριογράφος Κάτια Κισσονέργη και ο σκηνοθέτης Νίκος Ζαπατίνας αποπειράθηκαν, με την κωμωδία τους αυτή, να φτάξουν ένα ριμέικ (όχι εντελώς το πρώτο, μια και «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας» έχει γυριστεί τρεις τουλάχιστον φορές) της γνωστής θεατρικής κωμωδίας των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου και της κλασικής κινηματογραφικής διασκευής της από τον ίδιο τον Σακελλάριο, με τον Κώστα Χατζηχρήστο απολαυστικό στον ρόλο του Ηλία. Πασίγνωστη ταινία που μεταδίδει κάθε τόσο η τηλεόραση και που την ιστορία της όλοι γνωρίζουν: ο Ηλίας και δυο άλλοι φτωχοί φίλοι του αποφασίζουν, μεταμφιεσμένοι σε αστυνομικούς, να κλέψουν έναν ενεχυροδανειστή και αφεντικό του ενός. Μόνο που ο Ηλίας, ενώ περιπολεί τον δρόμο όπου οι συνεργάτες του κάνουν την κλοπή, καλείται να επέμβει σ' ένα γειτονικό σπίτι και να λύσει το μυστήριο της κλοπής ενός πολύτιμου δαχτυλιδιού για να καταλήξει τελικά στο τμήμα, όπου προσποιείται πως είναι αστυνομικός άλλου τμήματος.
Στην ταινία υπάρχει ήδη η απολαυστική πλοκή του θεατρικού έργου που οι δημιουργοί της νέας ταινίας ακολουθούν αρκετά πιστά, έχοντας εκσυγχρονίσει κάποιες καταστάσεις, για να μεταφέρουν την ιστορία στις μέρες μας. Εκεί τελειώνει και η όλη πρωτοτυπία της. Γιατί η σκηνοθεσία του Νίκου Ζαπατίνα είναι σχεδόν μηδαμινή - δεν ξεφεύγει από το θεατρικό πλαίσιο - και η μόνη ουσιαστική αρετή της είναι η, απολαυστική πρέπει να πω, ερμηνεία του Πέτρου Φιλιππίδη. Τόσο στις σκηνές στο σπίτι της κυρίας Αλέκας (Θέμις Μπαζάκα) όπου, ο Ηλίας, άνθρωπος της πιάτσας, αντιλαμβάνεται αμέσως πως η υπηρέτρια είναι αθώα και προσπαθεί να την υπερασπιστεί, όσο και στις σκηνές στο τμήμα, όπου αντιμετωπίζει τον συνεταίρο του Θωμά (ένας πολύ καλός Θανάσης Τσαλταμπάσης) που έχει συλληφθεί, δείχνει πως ο συμπαθής αυτός, ιδιαίτερα ταλαντούχος ηθοποιός βρίσκεται στη γραμμή που χάραξαν κωμικοί όπως ο Βασίλης Λογοθετίδης και ο Κώστας Χατζηχρήστος. *
