Εχοντας θητεύσει στα ναρκωτικά και στη φυλακή, ο ταλαντούχος ηθοποιός κατάφερε να επιστρέψει «καθαρός» στο προσκήνιο
The Observer
Ισως η στιγμή που ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ [Robert Downey Jr.] «χτύπησε πάτο» να ήταν τότε που η κουζίνα της φυλακής πλημμύρισε κι εκείνος βρέθηκε να πλατσουρίζει στα βρώμικα νερά ανάμεσα σε επιπλέοντα σκουπίδια. Ο ηθοποιός που έβγαζε 7 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο και είχε στο ενεργητικό του μία υποψηφιότητα για Οσκαρ, ήταν τότε ο κρατούμενος Ρ50522 που κέρδιζε οκτώ σεντς την ώρα πλένοντας ταψιά για πίτσα. Κάθε μέρα ήταν υποχρεωμένος να παρακολουθεί μια τετράωρη συμβουλευτική συνεδρία για τα ναρκωτικά και ν’ ακούει τους συγκρατούμενούς του να του φωνάζουν: «Τι έπαθες, Ντάουνι; Τα είχες όλα! Και τα τίναξες στον αέρα, μάγκα!»
Η πτώση του έγινε με τρομακτική ταχύτητα: κοκαΐνη, φυλακή, απελπισία. Οταν είπε σε έναν δικαστή, «ήταν σαν να έβαλα ένα περίστροφο στο στόμα μου και να μου άρεσε η γεύση του μετάλλου», φαινόταν παγιδευμένος στο χολιγουντιανό κλισέ του σταρ που άφησε τη ζωή και την καριέρα του να εκτροχιαστούν. Κι όμως, κόντρα σε κάθε πρόβλεψη, κατάφερε να ενσαρκώσει ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα «απολύτρωσης».
Σήμερα ο Ντάουνι είναι ελεύθερος και καθαρός, σαν να ξαναγεννήθηκε. Στο φιλμ «Tropic Thunder» παίζει, κατά πολύ ταιριαστή σύμπτωση, έναν ηθοποιό που ονομάζεται Λάζαρος. Η σάτιρα του Μπεν Στίλερ για τις αμερικανικές ταινίες περί Βιετνάμ έχει κατακτήσει τα εύσημα της πιο αστείας κωμωδίας του φετινού καλοκαιριού. Μαζί με τον Στίλερ συμπρωταγωνιστούν ο Τζακ Μπλακ, ο Στιβ Κούγκαν ο Νικ Νόλτε, ο Τόμπι Μαγκουάιρ και ο Τομ Κρουζ. Ο Ντάουνι όμως κλέβει την παράσταση, παίζοντας έναν Αυστραλό ηθοποιό στον οποίο έχει ανατεθεί να ερμηνεύσει έναν Αφροαμερικανό: Πιστός οπαδός της ερμηνευτικής σχολής της «μεθόδου», έχει βάψει μαύρο το δέρμα του και παραμένει έτσι και τις ώρες εκτός δουλειάς για να «μπει στο πετσί» του ρόλου. Αυτό το «μαύρισμα» θα μπορούσε να θίξει την αντιρατσιστική ευαισθησία κάποιων, αλλά ο Ντάουνι κατάφερε να ξεπεράσει τον σκόπελο. Είναι «ο ευφυέστερος ηθοποιός στην πιάτσα αυτό τον καιρό και πετυχαίνει να δώσει στον ρόλο μια υποδόρεια δραματική διάσταση», σημειώνει ο Αντονι Λέιν στον New Yorker.
Ο Μπεν Γουόλτερς, Βρετανός κριτικός κινηματογράφου που εργάζεται στη Νέα Υόρκη, συμφωνεί: «Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ είναι ό,τι καλύτερο διαθέτει η ταινία. Δίνει μια ερμηνεία με έντονο το κωμικό στοιχείο και έχει το ιδιαίτερο χάρισμα να μην αγγίζει ποτέ τα όρια της αλαζονείας».
Αυτή τη χρονιά ο Ντάουνι πήγε με τη μόδα, που θέλει σοβαρούς ηθοποιούς να προσθέτουν ερμηνευτικό βάθος σε ήρωες από κόμικς. Μετά τη συμμετοχή του στα φιλμ «X Men» και «Σκοτεινός Ιππότης», πήρε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία «Iron Man», που η μεγάλη εμπορική επιτυχία της έχει εξασφαλίσει ένα «σίκουελ» για το 2010.
Πριν από λίγο τελείωσε τα γυρίσματα της ταινίας «The Soloist», σε σκηνοθεσία του Τζόε Ράιτ, όπου ερμηνεύει έναν δημοσιογράφο των «Λος Αντζελες Τάιμς» ο οποίος αποκτά φιλική σχέση με έναν μουσικά προικισμένο σχιζοφρενή (Τζέιμι Φοξ). Τον Οκτώβριο θα πάει στο Λονδίνο για να υποδυθεί τον Σέρλοκ Χολμς σε μια ταινία με σκηνοθέτη τον Γκάι Ρίτσι.
Τα πρώτα βήματα
Γεννημένος στη Νέα Υόρκη, ήταν μόνο έξι χρόνων και είχε πιει μερικές γουλιές από ένα ποτήρι κρασί όταν ο πατέρας του τού πρόσφερε «για πλάκα» μαριχουάνα. Ο Ρόμπερτ Ντάουνι ο πρεσβύτερος, κινηματογραφικός σκηνοθέτης, μίλησε κάποτε για το περιστατικό. «Του είπα, αντί να πίνεις κρασί, δοκίμασε λίγο απ’ αυτό. Και ξαφνικά κατάλαβα ότι είχα κάνει ένα φριχτό, βλακώδες λάθος… να δώσω σ’ ένα μικρό παιδί να καπνίσει τσιγαριλίκι, έτσι για πλάκα».
Ο Ντάουνι εγκατέλειψε το γυμνάσιο της Σάντα Μόνικα για να γίνει ηθοποιός, καταλήγοντας να προσληφθεί για ένα κωμικό νούμερο στη δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή Suturday Night Live, στα 20 χρόνια του. Γνωρίστηκε με την ηθοποιό Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, που αργότερα θα γινόταν διάσημη πρωταγωνιστώντας στο «Sex and the City», και έζησε μαζί της πέντε χρόνια προτού ο εθισμός του στα ναρκωτικά καταστρέψει τη σχέση τους. Ενας από τους πρώτους ρόλους του ήταν ενός χρεοκοπημένου τοξικομανούς, στο «Less Than Zero». Επειτα όμως επιλέχτηκε –με ανταγωνιστές τον Ρόμπιν Ουίλιαμς, τον Ντάστιν Χόφμαν και τον Μπίλι Κρίσταλ– για να ερμηνεύει τον Τσάρλι Τσάπλιν στη βιογραφική ταινία του Ρίτσαρντ Ατέμπορο το 1992, ρόλος που του εξασφάλισε μια υποψηφιότητα για Οσκαρ.
Ο κατήφορος
Στις επόμενες ταινίες του συγκαταλέγεται και η αμφιλεγόμενη «Γεννημένοι δολοφόνοι». Ο σκηνοθέτης της, Ολιβερ Στόουν, θυμάται πόσο ταλαντούχος και παθιασμένος ήταν με τη δουλειά του. «Ηταν ένας σταρ σε αναμονή. Θυμάμαι ζωηρά την επιθυμια του να αρέσει και να αγαπηθεί. Λυπήθηκα πολύ για τα προβλήματα που αντιμετώπισε και που καμιά φορά συνοδεύουν το ταλέντο. Η επιστροφή του είναι πραγματικά εκπληκτική, γιατί είχε φτάσει στον πάτο του βαρελιού».
Το 1996, ο Ντάουνι καταδικάστηκε σε φυλάκιση με αναστολή αφού είχε συλληφθεί να οδηγεί μεθυσμένος στο Μαλιμπού, έχοντας στο αυτοκίνητό του κοκαΐνη, ηρωίνη και ένα περίστροφο Μάγκνουμ. Ενώ περίμενε για να δικαστεί χειροτέρεψε τα πράγματα όταν μπήκε σ’ ένα γειτονικό σπίτι, γδύθηκε μένοντας με τα εσώρουχά του και έπεσε να κοιμηθεί στο άδειο κρεβάτι ενός 11χρονου παιδιού, όπου τον ανακάλυψε έκπληκτη η μητέρα του αγοριού. Στη μαγνητοταινία από το τηλεφώνημά της στην αστυνομία, που έχει «ανεβαστεί» στο Ιντερνετ, το δυνατό ροχαλητό του Ντάουνι ακούγεται στο βάθος.
Τα επόμενα χρόνια τα πέρασε μπαίνοντας και βγαίνοντας από κέντρα αποτοξίνωσης και φυλακές. Φίλοι του τον άκουσαν να λέει «βουλιάζω όλο και βαθύτερα στην κατάθλιψη, είναι φορές που νιώθω σαν να έχω πεθάνει». Το Vanity Fair έγραψε ότι ο Ντάουνι τα πήγαινε καλά με τους συντρόφους του στη φυλακή, παρ’ όλο που πέρασε και δύσκολες στιγμές. Επανεμφανίστηκε στη μικρή οθόνη, στο σίριαλ «Αλι Μακ Μπιλ», κέρδισε μια Χρυσή Σφαίρα, αλλά απολύθηκε όταν τον συνέλαβαν για κατοχή κοκαΐνης και μεθαμφεταμίνης. Το 2001 διαλύθηκε ο γάμος του με την ηθοποιό Ντέμπορα Φάλκονερ, όταν ο Ντάουνι καταδικάστηκε σε μακρόχρονη παραμονή σε κέντρο αποτοξίνωσης. Είχαν παντρευτεί το 1992 και απέκτησαν μαζί ένα γιο, τον Ιντιο.
Ο δρόμος της επιστροφής
Ηταν άστεγος, σχεδόν χρεοκοπημένος και ουσιαστικά «μη απασχολήσιμος» – εκείνοι που ήθελαν να συνεργαστούν μαζί του ήταν αδύνατον να τον ασφαλίσουν. Και τότε, το 2003, στάθηκε σε μια παραλία του Ειρηνικού και πέταξε όλα τα ναρκωτικά του στη θάλασσα, αποφασίζοντας να θεραπευτεί. Ο Μελ Γκίμπσον τον προσκάλεσε να πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία στην οποία ήταν παραγωγός: Το «The Singing Detective», κινηματογραφική διασκευή του κλασικού βρετανικού σίριαλ από τον Ντένις Πότερ. Ο Γκίμπσον ξεπέρασε τον σκόπελο της ασφάλισης εγγυώμενος προσωπικά για τον Ντάουνι.
Ο ηθοποιός ξανάχτισε υπομονετικά την καριέρα του με ταινίες όπως «Καληνύχτα και καλή τύχη», «Zodiac» και «Iron Man». Και βρήκε επίσης τη συναισθηματική σταθερότητα με την κινηματογραφική παραγωγό Σούζαν Λέβιν, η οποία συμφώνησε να τον παντρευτεί το 2005 μόνο υπό τον όρο ότι είχε τελειώσει οριστικά με τα ναρκωτικά. Οπως λέει ο ίδιος, η ζωή του τώρα είναι καλά οργανωμένη, και η ενασχόλησή του με τις πολεμικές τέχνες, το τένις, το πιλάτες και την ανατολική φιλοσοφία τον βοηθάει να ελέγχει τη «σκοτεινή» πλευρά του.
Ισως το Χόλιγουντ να ήθελε να καλωσορίσει πάλι τον Ντάουνι επειδή δεν έπαψε ποτέ να τον αγαπά. Υπάρχουν πολύ χειρότερα εγκλήματα από την κατάχρηση ναρκωτικών στην πρωτεύουσα της σοουμπίζνες. «Είναι αλήθεια ότι τα έκανε θάλασσα», λέει ο Μπεν Γουόλτερς, «αλλά το κόστος το πλήρωσε ο ίδιος. Υπάρχει μια βαθύτερη ταπεινότητα σε αυτόν, η οποία διακρίνεται και μέσα στις ταινίες του. Και αυτό τον κάνει ιδιαίτερα αγαπητό». [Η Καθημερινή, Kυριακή, 28 Σεπτεμβρίου 2008]
No comments:
Post a Comment