Monday, September 15, 2008

Μετανάστριες και Ελληνες: σχέσεις στοργής


Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Ξεκίνησε χθες το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας (31ο Ελληνικό και 14ο Διεθνές), φυτώριο, χρόνια τώρα, της νέας γενιάς σκηνοθετών. Το ενδιαφέρον, όπως κάθε χρόνο, στρέφεται στους πρωτοεμφανιζόμενους. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι έχουν λιγότερη σημασία οι συνήθως ύποπτοι μικρομηκάδες, όπως ο Αχιλλέας Κυριακίδης των 9 ταινιών μικρού μήκους.
Εως τις 20 Σεπτεμβρίου, θα προβληθούν 33 ελληνικές ταινίες στο εθνικό διαγωνιστικό (μυθοπλασίας, σπουδαστικές, τα φιλμάκια των «Ελλήνων του κόσμου» και δύο ντοκιμαντέρ), 25 στο διαγωνιστικό (digi 2008) και 20 στο πληροφοριακό τμήμα.

Πλούσιο είναι και το διεθνές τμήμα με 65 ταινίες, 61 ξένες (από 46 χώρες) και 4 ελληνικές. Αυτές είναι οι: «Nebraska» του Αχ. Κυριακίδη, «Οδηγίες χρήσεως» του Κων. Γιαλλουρίδη, «When fish fly» της Βίλκα Τζούρα και «Partners» της Ιωσηφίνας Μαρκαριάν.

«Το σινεμά είναι το παράθυρό μας στον κόσμο», λέει η Ιωσηφίνα Μαρκαριάν
«Το σινεμά είναι το παράθυρό μας στον κόσμο», λέει αποφασιστικά η 29χρονη Ιωσηφίνα Μαρκαριάν, κόρη του γνωστού συγγραφέα Πέτρου Μάρκαρη. Και το κάνει πράξη, θίγοντας το ζήτημα της μετανάστευσης στη μικρού μήκους «Partners». Ηρωίδα της είναι η Νατάσα, μια νεαρή Σέρβα από το Σεράγεβο, η οποία δουλεύει στην ταβέρνα του Βαγγέλη Λιανού. Στην πατρίδα της έχει αφήσει τον μικρό της γιο, Μιχαήλο, και τους δύο ηλικιωμένους γονείς της, που την περιμένουν να γυρίσει. Ο Βαγγέλης πάλι, θέλει να την κρατήσει στην Ελλάδα. Ενα βράδυ παίζουν από κοινού ένα ΠΡΟ-ΠΟ, που σημαδεύει την τύχη τους. Τα αντικρουόμενα συμφέροντα θα καθορίσουν την εξέλιξη της ιστορίας...

«Ξέρουμε λίγα πράγματα για τους βαλκανικούς λαούς, την ιστορία και την κουλτούρα τους. Ούτως ή άλλως η είδηση φτάνει σε εμάς νοθευμένη. Εμπνεύστηκα από τον γειτονικό πόλεμο αλλά και από τον διχασμό της κοινής γνώμης. Ηθελα να "ψάξω" τους θερμόαιμους γείτονές μας αλλά και τους υποκινητές της σύγκρουσης, που είναι πάντα πολιτικά συμφέροντα. Ο πόλεμος έριξε στους δρόμους της εξορίας χιλιάδες Σέρβους- και όχι μόνο. Αυτοί πλήρωσαν τις συνέπειες των αποφάσεων τρίτων. Η Συνθήκη Ντέιτον τους έκανε να αναζητήσουν μια καινούργια ζωή. Προσπάθησα λοιπόν και εγώ να φανταστώ πώς θα ένιωθα αν έπρεπε να εγκαταλείψω την πόλη, και τελικά τη ζωή μου, για να μετοικήσω κάπου αλλού», μας λέει.

Η Μιλάνα Γιουσούποβα είναι η Νατάσα, η νεαρή Σέρβα από το Σεράγεβο, ηρωίδα του «Partners» της Ιωσηφίνας Μαρκαριάν
Για να έχει μάλιστα βαλκανική ταυτότητα η ταινία της -πρόκειται για ελληνοσερβική παραγωγή- χρησιμοποίησε ανάλογο καστ. Στο ρόλο της Νατάσα, βρίσκουμε τη Ρωσίδα Μιλάνα Γιουσούποβα. Για τους ρόλους ενός Βούλγαρου και ενός Αλβανού, επιστρατεύτηκαν οι ηθοποιοί Κρις Ραντάνοφ και Ενκελ Φεζολάρι, που έχουν την εθνικότητα του ρόλου τους. Παίζει ακόμα ο Γιώργος Γιαννόπουλος.

Απόφοιτος της Σχολής Σταυράκου, με μεταπτυχιακό στη σκηνοθεσία και στο σενάριο στην Πράγα, είναι πολύ νωρίς, όπως λέει, για να ξέρει τι σινεμά θέλει να κάνει. Κι ας δίνει με την πρώτη της ταινία ένα πολιτικό στίγμα. Το σίγουρο όμως είναι ότι την ενδιαφέρει μέσα από τις ταινίες της «να παρατηρώ την κοινωνία και την πολιτική».

Ως χορεύτρια ξεκίνησε η Βίλκα Τζούρα, αλλά την κέρδισε το σινεμά
Από τον χορό στο σινεμά

Από τη Ρωσία έρχεται και η ηρωίδα του «When fish fly» της Βίλκα Τζούρα. Παρακολουθούμε μια νεαρή Ρωσίδα (Ελευθερία Γεροφωκά) που δουλεύει ως οικιακή βοηθός σε δύστροπη χήρα (Κατερίνα Χέλμη). Η σχέση τους ξεκινάει στραβά, αλλά εξελίσσεται σε δεσμό αγάπης. Και οι δύο βρίσκονται σε μια μεταβατική περίοδο της ζωής τους. Την πλοκή καθορίζει και ένα μυστικό της νεαρής Ρωσίδας, κάτι που την κυνηγάει από τα παιδικά της χρόνια.

Η ταινία έχει και ένα μεταφυσικό επίπεδο. Η νεαρή βλέπει οράματα ψαριών. Τι συμβολίζουν; «Τη μετάβαση, την αλλαγή και την ευαισθησία», απαντά η σκηνοθέτρια. Με λίγα λόγια, «παρακολουθούμε την πορεία της να σταθεί στα πόδια της. Δεν έχει το κλασικό χάπι έντ όπου ξεκινούν όλοι μια καινούργια ευτυχισμένη ζωή. Η ταινία είναι μελαγχολική αλλά και αισιόδοξη, όχι όμως με τη χολιγουντιανή έννοια», μας λέει η Βίλκα Τζούρα.

Η ίδια μεγάλωσε στον Καναδά. Στα 15 της πήγε στο New York School of America Ballet για να σπουδάσει κλασικό χορό. Οχι μόνο σπούδασε, αλλά ως χορεύτρια δούλευε μέχρι πριν από λίγα χρόνια. Ξεκίνησε στο «Miami City Ballet» με τον Εντουαρντ Βιλάλα. Ως Ελληνίδα, όπως λέει γελώντας, ήταν κοντή. Και ο Μπαλανσίν ήθελε τις χορεύτριες ψηλές γιατί είχε στο μυαλό του ένα ακροβατικό μπαλέτο. Ο Βιλάλα, όμως, που ήταν «τρελός αλλά καταπληκτικός, έκανε δική του ομάδα με πιο κοντούλες χορεύτριες».

Η Ελευθερία Γεροφωκά σε σκηνή από το «When fish fly» της Βίλκα Τζούρα
Στη συνέχεια πήγε στο Βερολίνο, όπου ένας τραυματισμός στο πόδι, την ανάγκασε να σταματήσει. Ετσι, επειδή, όπως λέει «ήθελα να αλλάξω τον κόσμο», πήγε στο New York University και σπούδασε σκηνοθεσία. Το σινεμά δεν ήταν καινούργια αγάπη της. Από μικρή είχε μια αδυναμία στα ντοκιμαντέρ. Γι' αυτό και άργησε να ολοκληρώσει το «When fish fly», που έγραψε πριν από πέντε χρόνια, γιατί προέκυψε το ντοκιμαντέρ «World cup of new work city». Εχουν μεσολαβήσει και δύο ακόμα μικρού μήκους στην Αμερική.

Η εμπειρία της ως χορεύτρια δεν πήγε χαμένη. «Ο χορός μού ήταν χρήσιμος στο ρυθμό, στο μοντάζ, στην κίνηση της κάμερας», εξηγεί.

Μετά τη Δράμα, θα ετοιμάσει πάλι τις βαλίτσες της για τη Νέα Υόρκη, για να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για τις γυναικείες συμμορίες. Δεν αποκλείεται όμως να επιστρέψει για να βάλει μπρος και μια μεγάλου μήκους.

* «Partners»: Πέμπτη στο σινεμά «Ολύμπια», 10.10 μ.μ. - 12 μεσάνυχτα και στο Δημοτικό Ωδείο, 11.15 μ.μ. - 1 π.μ.

* «When fish fly»: Παρασκευή στο «Ολύμπια», 10.10 μ.μ. - 12 μεσάνυχτα και στο «Δημοτικό Ωδείο», 11.15 μ.μ.- 1 π.μ. *


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 15/09/2008

No comments: