Saturday, September 27, 2008

ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΕΝ: «Πάντα ήθελα να γίνω Ευρωπαίος...»



Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ

Κάθε χρόνο και μία ταινία. Αυτό είναι, φαίνεται, το «μότο» του Γούντι Αλεν. Και εδώ και χρόνια δεν μας έχει ποτέ απογοητεύσει. Φέτος είναι η τέταρτη χρονιά που ο βραβευμένος με Οσκαρ κωμικός γυρίζει ταινία στην Ευρώπη.

Με το «Βίκι Κριστίνα Βαρκελώνη» καταφέρνει, επιμένοντας πάντα στα βασικά θέματα που τον απασχολούν, ν' ανανεώσει το ταλέντο του. Στη νέα του αυτή, απολαυστική, ρόδινη βασικά, διανθισμένη όμως με μια δόση θλίψης, κωμωδία του, που αρχίζει να προβάλλεται σε μερικές μέρες, κεντρικό θέμα είναι το πώς αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί την Ευρώπη και το πόσο αυτή επηρεάζει τη ζωή τους. Με άλλα λόγια, ένας χιουμοριστής Χένρι Τζέιμς του κινηματογράφου. Βασικοί χαρακτήρες δύο νεαρές Αμερικανίδες, η Βίκι (Ρεμπέκα Χολ), μονογαμική και αρραβωνιασμένη, και η Κριστίνα (Σκάρλετ Γιόχανσον), απελευθερωμένη σεξουαλικά και αναποφάσιστη για το τι θ' ακολουθήσει, που φτάνουν στη Βαρκελώνη για καλοκαιρινές διακοπές. Εκεί θα γνωρίσουν τον Χουάν Αντόνιο, έναν χαρισματικό ισπανό ζωγράφο (απολαυστικός ο Χαβιέ Μπαρδέμ), που εξακολουθεί να σκέφτεται την πρώην γυναίκα του, Μαρία-Ελένα (Πενέλοπε Κρουζ) παρ' όλο που είχε αποπειραθεί να τον σκοτώσει.

«Αλήθεια: είμαι κακός μουσικός»

Κάθε φορά που συναντώ τον Γούντι Αλεν -κι αυτή πρέπει να είναι η ένατη φορά- μου δίνει την εντύπωση πως δεν έχει να προσθέσει τίποτε από αυτά που μου αποκάλυψε για τον εαυτό του και τον κινηματογράφο του, στην πρώτη μεγάλη μας συνέντευξη. Κι όμως, όταν αρχίζει να μιλάει, ήρεμα, με σιγανή φωνή, μ' ένα συχνά παράξενο, υπόγειο χιούμορ, ανακαλύπτεις πως ο 72χρονος σήμερα δημιουργός του «Νευρικού εραστή» και του «Match Point» έχει πολλά ακόμη να πει για τον εαυτό του, τον κινηματογράφο και τον κόσμο γύρω του.

Ετσι κύλησε και η νέα μας συνάντηση με αφορμή την προβολή της «Βίκι Κριστίνα Βαρκελώνη».
  • Πολύ πρωινός είσαι σήμερα. Δεν κουράστηκες με τις τόσες συνεντεύξεις;
«Οχι, δεν είναι αυτό. Εχω συνηθίσει να ξυπνώ πρωί. Γιατί όταν γυρίζεις μια ταινία, χρειάζεται να σηκώνεσαι νωρίς. Αλλά και όταν είναι μέρες ελεύθερες, εξακολουθείς να ξυπνάς νωρίς. Η συνήθεια, βλέπεις».
  • Βλέποντας την ταινία σκέφτεσαι τους ανθρώπους, όπως η Κριστίνα, που έχουν καλλιτεχνικές φιλοδοξίες αλλά που, κάποια στιγμή, ανακαλύπτουν πως δεν έχουν αρκετό ταλέντο...
«Ναι, αυτό είναι ένα θέμα που με απασχολούσε εδώ και χρόνια. Είναι θλιβερό, νομίζω, ότι στον κόσμο υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που έχουν αισθήματα, ευαισθησίες, ποιητικές εξάρσεις και θέλουν να τα εκφράσουν αλλά δεν μπορούν. Δεν έχουν μουσικό ταλέντο, ταλέντο ζωγραφικής ή λογοτεχνικό· κι όμως, έχουν τα αισθήματα και πρέπει να είναι τρομερό να βρίσκεσαι σε τέτοια κατάσταση. Μερικές φορές μου συμβαίνει και μένα, να θέλω να εκφράσω κάτι και να μην μπορώ, να βρίσκομαι σε αδιέξοδο. Αυτό μου συμβαίνει πιο τακτικά στη μουσική. Γιατί είμαι κακός μουσικός - και δεν το λέω αυτό στα αστεία: παίζω σε συναυλίες σχεδόν σ' όλο τον κόσμο, κι αυτό μόνο και μόνο επειδή είμαι διάσημος στον κινηματογράφο».
  • Τα καταφέρνεις, όμως, πολύ καλά...
«Αν δεν ήμουν διάσημος, πίστεψέ με, κανένας δεν θα με ήθελε, γιατί στη μουσική είμαι στην πραγματικότητα -και μη γελάς...- χειρότερος κι από μετριότητα. Αλλά θέλω τόσο πολύ να είμαι καλός μουσικός. Ακούω τόσους καλούς σολίστες και θέλω να παίζω σαν κι αυτούς, και κλείνω τα μάτια μου και κινώ το κορμί μου, αλλά δεν μου βγαίνει και είναι τόσο θλιβερό. Ξέρω πως υπάρχουν εκατομμύρια όπως η Κριστίνα που έχουν αυτά τα αισθήματα, αλλά δεν μπορούν να τα εκφράσουν όπως θα ήθελαν. Κι αυτό συχνά καταστρέφει τη ζωή τους, γιατί σπαταλούν το χρόνο τους προσπαθώντας να επιτύχουν σε κάτι που, στην πραγματικότητα, δεν μπορούν».
  • Στην ταινία πάντως το απέδωσες πολύ καλά, μαζί μάλιστα με κάποιον αισθησιασμό. Αυτό οφείλεται στο σενάριο ή στους ηθοποιούς σου;
«Δεν είχα δει την Πενέλοπε (Κρουζ) σε καμιά ταινία εκτός από το "Βόλβερ" του Αλμοδόβαρ. Κι όταν την είδα είπα πόσο όμορφη, πόσο ασυνήθιστη, πόσο εκπληκτική, πόσο χαρισματική και μεγάλη ηθοποιός είναι! Οταν μου τηλεφώνησε και μου είπε πως έμαθε ότι θα γύριζα μια ταινία στην Ισπανία και ήθελε να παίξει κι αυτή, ήταν σαν να κέρδισα το λαχείο. Και βέβαια, είπα αμέσως το "ναι" και έγραψα το ρόλο γι' αυτήν. Κι έτσι είχα την Πενέλοπε. Η Σκάρλετ (Γιόχανσον) είναι φίλη. Και οι δύο τους είναι από τις πιο όμορφες, σέξι γυναίκες που υπάρχουν σήμερα στον κινηματογράφο και ήμουν τυχερός που τις είχα. Οι συνθήκες δουλειάς ήταν πολύ καλές. Η Σκάρλετ και η Πενέλοπε ήταν εκεί στο πλατό από τις 8 το πρωί, πίναμε καφέ και κουβεντιάζαμε...».
  • Τι σε έκανε να διαλέξεις να υπάρχει και αφήγηση; Μου θύμισε τις βουβές κωμωδίες, όπου υπήρχαν γραμμένα τα ενδιάμεσα σχόλια...
«Από τη στιγμή που άρχισα να γράφω το σενάριο, μου φάνηκε σαν ένα παραμύθι για αυτά τα δύο κορίτσια. Ολα αυτά τα χρόνια που γυρίζω ταινίες, είτε μιλώ απευθείας ο ίδιος στο κοινό είτε βάζω κάποια αφήγηση, γιατί το είχα συνηθίσει όταν ήμουν stand-up κωμικός, έβγαινα στη σκηνή και μιλούσα απευθείας στους ακροατές. Κι έχω την τάση να το κάνω και στις ταινίες, να μιλώ είτε ο ίδιος, είτε κάποιος άλλος χαρακτήρας, είτε ο αφηγητής».
  • Με όλο αυτό τον κόσμο, ήταν δύσκολο το γύρισμα στη Βαρκελώνη;
«Οχι, καθόλου. Ολοι ήταν πολύ συνεργάσιμοι, ακόμη και όταν είχαμε μεγάλο πλήθος. Ηταν ώρες που είχαμε πάνω από 200 άτομα να παρακολουθούν το γύρισμα και όταν έφτανε η στιγμή να αρχίσουμε και τους έλεγα σσσσσς... γινόταν πλήρης σιωπή. Αντίθετα, αν έκανα κάτι τέτοιο στη Νέα Υόρκη θα μου έριχναν πράματα... (γέλιο). Οχι, όχι στη Βαρκελώνη ήταν υπέροχα. Πολλοί μας προσφέρανε δωρεάν τα μαγαζιά ή τα σπίτια τους για γύρισμα. Κι επειδή δεν είχαμε και πολλά χρήματα, αυτό μας βοήθησε. Γι' αυτό έχουμε εκατοντάδες ευχαριστίες στους τίτλους της ταινίας στο φινάλε».
  • Οταν γράφεις ένα σενάριο, αντλείς από τον εαυτό σου και τα δικά σου προβλήματα;
«Οχι, ορισμένοι νομίζουν πως είναι έτσι, αλλά δεν είναι. Οταν τελειώνω μια ταινία, κλείνομαι στο δωμάτιό του κι αρχίζω να γράφω την επόμενη. Αλλά δεν σκέφτομαι για κάτι που έχει σχέση με μένα. Αν σκεφτόμουν μια ταινία μυστηρίου και εγκλημάτων ή ένα μιούζικαλ, θα τη γύριζα. Είναι δύσκολο να βρεις ιδέες. Ορισμένοι πιστεύουν πως θέλω να πω κάτι για τη δική μου ζωή ή πως υπάρχει κάποιος λόγος γιατί γυρίζω μια ταινία π.χ. αστυνομική επειδή η προηγούμενη ήταν κωμωδία. Προσπαθούν πάντα να βρουν κάποια εξήγηση, αλλά δεν είναι έτσι. Αν σκεφτόμουν δέκα αστυνομικές ταινίες στη σειρά, θα γύριζα δέκα τέτοιες ταινίες ή δέκα ρομαντικές κωμωδίες. Δεν θα μ' ένοιαζε».
  • Ποια είναι η εμπειρία σου, έπειτα από τέσσερις ταινίες στην Ευρώπη;
«Μου αρέσει και με ικανοποιεί. Γιατί όταν άρχιζα την επαγγελματική μου καριέρα, όλοι της ομάδας μου αγαπούσαμε τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Αυτές τις ταινίες βλέπαμε και αγαπούσαμε. Και όλοι μας θέλαμε να γίνουμε ευρωπαίοι σκηνοθέτες. Αλλά ήμασταν Αμερικανοί κι είχαμε διαφορετικό σύστημα για να φτιάχνουμε ταινίες και χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να πω ότι κάνω ταινίες μ' αυτό τον τρόπο. Μπορώ να εργάζομαι με την Πενέλοπε και τον Χαβιέ και να γυρίζω, μέχρι σ' ένα βαθμό, σε άλλη γλώσσα και σε άλλη χώρα. Και τώρα, έπειτα από τέσσερα χρόνια στην Ευρώπη, θα ήθελα να γυρίσω ταινίες και στην Ιταλία και στη Γαλλία».

Χαρισματικοί, όμορφοι και αγγλομαθείς
  • Πώς τα πήγατε με τον Μπαρδέμ;
«Πίστευα ότι ήταν μεγάλος ηθοποιός, απλά δεν ήξερα αν μπορούσα να τον πάρω σε ταινία μου. Και τώρα πια βλέπω πόσο αδύνατο θα ήταν να γυρίσω μια τέτοια ταινία αν δεν είχα τον Χαβιέ και την Πενέλοπε. Δεν ξέρω πολλούς ισπανούς ηθοποιούς που να είναι και τόσο χαρισματικοί όσο αυτοί και να μιλούν και αγγλικά. Και είναι και όμορφοι. Ημουν τυχερός».
  • Γιατί είναι τόσοι απογοητευμένοι οι Αμερικανοί όταν έρχονται στην Ευρώπη, όπως δείχνουν να είναι τα κορίτσια στην ταινία;
«Για τους Αμερικανούς η Ευρώπη είχε πάντα μια αίγλη. Τη βλέπουν σαν ένα χώρο ρομαντικό, μυστηριώδη, σεξουαλικά ελεύθερο, μποέμικο και προοδευτικό. Αν τη συγκρίνεις με τα τελευταία οκτώ χρόνια στην Αμερική και με όσα έχουμε περάσει, η Ευρώπη είναι για μας παράδεισος. Αλλωστε και οι ευρωπαϊκές ταινίες ήταν πολιτιστικά πιο προχωρημένες, σεξουαλικά πιο ανοιχτές, πιο σοφιστικέ, πιο ώριμες, αντίθετα με τις δικές μας που φτιάχνονταν με στόχο τα λεφτά, ήταν ταινίες φυγής. Γι' αυτό όταν οι Αμερικανοί έρχονται στην Ευρώπη αισθάνονται πως εδώ υπάρχει μια πιο βαθιά ζωή, πιο καλλιτεχνική, αλλά και πιο περιπετειώδης απ' ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και πιστεύω, για τους περισσότερους αυτό αληθεύει».
  • Τη νέα σου ταινία θα τη γυρίσεις στη Νέα Υόρκη;
«Ναι, και θα σου πω γιατί: Υπήρχαν φήμες πως θα γινόταν απεργία των ηθοποιών στην Ευρώπη. Και οι παραγωγοί μού είπαν πως έπρεπε να βρω μια ιστορία που να εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη και ν' αφήσουμε την άλλη ταινία, που ήθελα να γυρίσω στην Ισπανία, για αργότερα. Ενας άλλος λόγος ήταν πως δεν μπορούσα να πάω στην Ευρώπη σ' αυτή τη χρονική περίοδο γιατί τα παιδιά μου θα πήγαιναν στο σχολείο. Κι έτσι αποφάσισα να γυρίσω την επόμενη ταινία μου στη Νέα Υόρκη».
  • Ποιοι θα παίζουν;
«Η Εβαν Ρέιτσελ Γουντ, ο Εντ Μπέγκλι Τζούνιορ και η Πατρίσια Κλάρκσον, η οποία παίζει και σ' αυτή την ταινία. Πάντως στα τέσσερα χρόνια που έλειπα, έγινε πολύ ακριβό το γύρισμα στη Νέα Υόρκη. Υπάρχει μεγάλη κρίση. Δυστυχώς, πολλά από τα λεφτά που ξοδεύω δεν φαίνονται στην ταινία, πάνε σε άλλα πράματα...».

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 28/09/2008

No comments: