Ο Πολ Νιούμαν σε σκηνές από τέσσερις ταινίες-σταθμούς στη μεγάλη πορεία του (από αριστερά): «Ο δραπέτης των επτά Πολιτειών» (1958), μαζί με τη Λίτα Μίλαν, «Οι δύο ληστές» (1969), με τον φίλο του Ρόμπερτ Ρέντφορντ (αριστερά), «Τo κεντρί» (1973) και «Το χρώμα του χρήματος» (1986)
Εκτός από σπουδαίος ηθοποιός, ήταν και μαχητικός ακτιβιστής
Ι. ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ,ΤΟ ΒΗΜΑ, Τρίτη, 30 Σεπτεμβρίου 2008
«Oταν έρχεται η ώρα για να αφήσεις κάτι πίσω σου,πρέπει να το αφήσεις». Τάδε έφη Πολ Νιούμαν τον Φεβρουάριο του 2006. Λίγο προτού αρχίσουν να προβάλλονται στις αίθουσες τα κινούμενα σχέδια «Cars», όπου ο Νιούμαν έδωσε τη φωνή του σε μια Πλίμουθ του ΄51, ο θρυλικός ηθοποιός που την περασμένη Παρασκευή έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 83 χρόνων ανακοίνωνε ότι θα εγκαταλείψει τα κινηματογραφικά πλατό. Εγκατεστημένος μονίμως στο ράντσο του στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης, ο γεννημένος στο Οχάιο το 1925 από ούγγρους μετανάστες Πολ Νιούμαν θεωρούσε ότι οι διαφορετικού τύπου αγώνες του είχαν πια μεγαλύτερη σημασία από το κινηματογραφικό του ίματζ.Εκτός από σπουδαίος ηθοποιός με εννέα υποψηφιότητες για Οσκαρ και ένα βραβείο α΄ ρόλου για το «Χρώμα του χρήματος», ήταν ένας από τους σημαντικότερους «επώνυμους» ακτιβιστές που αφοσιώθηκαν εμπράκτως στην καταπολέμηση του καρκίνου, του ΑΙDS και άλλων ασθενειών. Το κτήμα του Double Η Ranch ήταν η βάση της προσπάθειας που αφορούσε τη δημιουργία βοηθητικών κέντρων για τα ταλαιπωρημένα παιδιά. Ανέκαθεν οι ευεργετικές κινήσεις του Νιούμαν ήταν αξιοθαύμαστες. Πριν από μερικά χρόνια είχε δωρίσει 250.000 δολάρια στις Υπηρεσίες Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Καθολικής Εκκλησίας με σκοπό τα χρήματα να διατεθούν στους πρόσφυγες του Κοσσυφοπεδίου. Ο Νιούμαν δεν είχε κανένα απολύτως προσωπικό όφελος από την πράξη του. Στον κινηματογράφο είχε επίσης δουλέψει ως σκηνοθέτης και παραγωγός. Η δική του παραγωγή «Ραχήλ, Ραχήλ», την οποία και σκηνοθέτησε, ήταν υποψήφια για το Οσκαρ καλύτερης ταινίας το 1969. Παντρεμένος επί 41 χρόνια με την ηθοποιό Τζόαν Γούντγουορντ απέκτησε μαζί της τρεις κόρες. Από το 1982 δε, ήταν ιδιοκτήτης τής Νewman΄s own, εταιρείας προϊόντων μαγειρικής εξαιρετικά δημοφιλούς στις ΗΠΑ, ενώ παροιμειώδες έχει μείνει το πάθος του για την οδήγηση σε αγώνες ταχύτητας.
Οι ηλικιωμένοι ηθοποιοί που συνεχίζουν να παίζουν προκαλούν συχνά οίκτο. Οχι ο Πολ Νιούμαν. Ισως αυτό οφειλόταν στην εικόνα που μας είχε αφήσει το παρελθόν του. Γεγονός πάντως είναι ότι δεν έπαψε ποτέ να εκπέμπει αυτή την κάθε άλλο παρά επιτηδευμένη σταθερότητα του άνετου, cool άνδρα, έτοιμου να αντιμετωπίσει με ψυχραιμία κάθε κατάσταση. Είναι η εικόνα που έφερε τελικά τον Νιούμαν στη θέση όπου βρέθηκε. Υπάρχουν ηθοποιοί που γερνούν άσχημα και ηθοποιοί που γερνούν φυσιολογικά. Τα γαλανά μάτια του Νιούμαν έλαμπαν πάντα από σπιρτάδα πείθοντας ότι ανήκε στη δεύτερη κατηγορία.
Ο (ζιγκολό) Πολ Νιούμαν κρατάει στην αγκαλιά του την (ξεπεσμένη σταρ του Χόλιγουντ) Τζέραλντιν Πέιτζ στην περίφημη κινηματογραφική διασκευή του θεατρικού έργου του Τενεσί Γουίλιαμς «Το γλυκό πουλί της νιότης» (1962)Ο θάνατός του συγκίνησε ακόμη και το ΙράνΗ κρατική εφημερίδα «Ιran» αφιέρωσε μεγάλο μέρος του πρωτοσέλιδού της στον θάνατο του Νιούμαν, «παραβαίνοντας» τις... συνήθεις αρχές της που απαγορεύουν κάθε σχέση με την αμερικανική λαϊκή κουλτούρα. Το παράδειγμά της ακολούθησαν όμως σχεδόν όλες οι εφημερίδες της χώρας, από την πιο φιλελεύθερη «Ηamshahri», που είναι και αυτή με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία, ως τις ανεξάρτητες «Εtemaad» και «Κargozaran» οι οποίες έκαναν λόγο για «το τέλος του τελευταίου κλασικού σταρ» και «το τέλος του παιδιού με τα γαλάζια μάτια». Τι και αν η κυβέρνηση συνηθίζει να κλείνει κινηματογράφους και ό,τι έχει σχέση με τη «διεφθαρμένη κουλτούρα»; Ο Νιούμαν είχε γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα πριν από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 και απ΄ ό,τι φαίνεται οι θαυμαστές του δεν τον ξέχασαν ποτέ.
Η κόρη του ηθοποιού, πάντως, Λίζι Νιούμαν ζήτησε από τους ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να τιμήσουν τον πατέρα της είτε να δωρίσουν χρήματα σε φιλανθρωπίες είτε να ψηφίσουν στις εκλογές! Η φιλανθρωπική δράση του, άλλωστε, ήταν αυτή για την οποία θα ήθελαν να τον θυμούνται, όπως τόνισαν οι φίλοι του Ρόμπερτ Φόρεστερ και Ντέιβιντ Χόρβιτς. Μαζί ίδρυσαν τον οργανισμό Ηole in the Wall, ο οποίος βοηθάει πολύ σοβαρά άρρωστα παιδιά. Κύριο μέλημα του Νιούμαν όσο ζούσε ήταν να εξασφαλίσει ότι όλα τα κέρδη από την εταιρεία Νewman΄s Οwn, τη δημοφιλέστατη αλυσίδα τροφίμων την οποία ίδρυσε, θα συνεχίζουν να πηγαίνουν σε φιλανθρωπίες. Τα τελευταία χρόνια ο Νιούμαν και η εταιρεία του είχαν δωρίσει σε φιλανθρωπίες πάνω από 171 εκατ. ευρώ.
ΑΞΕΧΑΣΤΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
▅ «Ο δραπέτης των επτά Πολιτειών» (1958) Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Νιούμαν μετά το φιάσκο του «Ασημένιου δισκοπότηρου», που το 1953 υπήρξε το αποκαρδιωτικό κινηματογραφικό του ντεμπούτο (το είχε αποκηρύξει). Στο γουέστερν του Αρθουρ Πεν υποδύεται τον παράνομο Βilly the Κid. Την ίδια χρονιά βγήκε στις αίθουσες η «Λυσσασμένη γάτα».
▅ «Ο κόσμος είναι δικός μου» (1961)
Αριστουργηματικό φιλμ νουάρ του Ρόμπερτ Ρόσεν με ατμόσφαιρα, υπέροχους β΄ ρόλους ( Τζορτζ Σ.Σκοτ, Μάικλ Κόνστανταϊν, Μάρεϊ Χάμιλτον ) και τον Νιούμαν στην καλύτερη ίσως ερμηνεία της καριέρας του, ως χαρισματικός μπιλιαρδόρος που πέφτει θύμα της φιλοδοξίας του. Δεύτερη υποψηφιότητά του για το Οσκαρ α΄ ρόλου.
▅ «Το γλυκό πουλί της νιότης» (1962)
Μία από τις καλύτερες κινηματογραφικές διασκευές θεατρικών έργων του Τενεσί Γουίλιαμς, ο «καταραμένος» έρωτας ανάμεσα σε έναν ζιγκολό (Πολ Νιούμαν) και σε μια ξεπεσμένη σταρ του Χόλιγουντ ( Τζέραλντιν Πέιτζ ). Ο φακός του Ρίτσαρντ Μπρουκς τούς παρακολουθεί με όρεξη και τρυφερότητα.
▅ «Λιουκ Τζάκσον, ο μεγάλος δραπέτης» (1967 )
Ενας καταπληκτικός ρόλος, με τον Νιούμαν σε μεγάλη φόρμα ενώ υποδύεται έναν μοναχικό αντικομφορμιστή που όχι μόνο δεν μπορεί να μείνει μέσα στη φυλακή (γι΄ αυτό και δραπετεύει συνέχεια) αλλά ούτε και να συμβιβαστεί με τις συνθήκες εγκλεισμού του. Ακόμη μία υποψηφιότητα για Οσκαρ.
▅ «Οι δύο ληστές» (1969)
Ο Νιούμαν μαζί με τον φίλο του τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ υποδύθηκαν αντιστοίχως τους παράνομους Μπουτς Κασίντι και Σαν Ντανς Κιντ σε ένα από τα πλέον διασκεδαστικά αλλά και τελευταία θρυλικά γουέστερν του αμερικανικού κινηματογράφου, που σκηνοθετήθηκε με κέφι από τον Τζορτζ Ρόι Χιλ.
▅ «Τo κεντρί» (1973)
Το επιτυχημένο ντεκόρ των ΗΠΑ του οικονομικού κραχ, οι σεναριακές εκπλήξεις και η παρουσία του Νιούμαν στον ρόλο του «εγκεφάλου» της σπείρας (με τσιράκι τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ) είχαν αποτέλεσμα μία από τις πιο ψυχαγωγικές ταινίες όλων των εποχών, η οποία τιμήθηκε με τρία Οσκαρ (ταινίας, σκηνοθεσίας- Τζορτζ Ρόι Χιλ -, σεναρίου).
▅ «Το χρώμα του χρήματος» (1986)
Ο Μάρτιν Σκορσέζε σκηνοθέτησε τον Πολ Νιούμαν και τον Τομ Κρουζ στους αντίστοιχους ρόλους του έμπειρου μπιλιαρδόρου (τζογαδόρου) και του ταλαντούχου «μαθητή» του. Η ταινία ήταν «συνέχεια» τού «Ο κόσμος είναι δικός μου» και χάρισε στον Νιούμαν το Οσκαρ α΄ ρόλου. Ηταν η έβδομη υποψηφιότητά του.
▅ «Ο δρόμος της απώλειας» (2002)
Ο Σαμ Μέντες έφτιαξε έναν έξοχο συνδυασμό οικογενειακού δράματος και γκανγκστερικού έπους της περιόδου της ποτοαπαγόρευσης με τον Τομ Χανκς προστατευόμενο του μεγαλοκακοποιού Πολ Νιούμαν, σε έναν ρόλο που οδήγησε τον ηθοποιό για τελευταία φορά στις υποψηφιότητες των Οσκαρ. 
No comments:
Post a Comment