Ζωντανός, στο σχοινί

• Βραβευμένο με Οσκαρ, το ντοκιμαντέρ του Τζέιμς Μαρς καταγράφει την πιο παράτολμη ακροβασία. Πρωταγωνιστές της, είναι ένας θαρραλέος νεαρός Γάλλος και οι Δίδυμοι Πύργοι

Το πρωινό της 7ης Αυγούστου 1974, ένας νεαρός γάλλος ισορροπιστής κατάφερε κάτι που οποιοσδήποτε νοήμων άνθρωπος θα θεωρούσε ακατόρθωτο: Με τη βοήθεια αφοσιωμένων συνεργατών και χωρίς η αστυνομία να τον πάρει είδηση, άπλωσε ένα βαρύ ατσαλένιο καλώδιο διακοσίων ποδιών ανάμεσα στις κορυφές των Δίδυμων Πύργων της Νέας Υόρκης, η κατασκευή των οποίων δεν είχε τότε περατωθεί ακόμη, και για σαράντα πέντε ολόκληρα λεπτά περπάτησε από τη μια πλευρά του καλωδίου στην άλλη, δίχως να χάσει λεπτό την ψυχραιμία του.

Ευρισκόμενος μισό μίλι πάνω από το έδαφος, ο Φιλίπ Πετί διέσχισε οχτώ φορές το τεντωμένο σχοινί, ξάπλωσε ξένοιαστος επάνω του, εκτέλεσε χορευτικές φιγούρες, έπιασε κουβέντα με τους περαστικούς γλάρους και έστειλε χαιρετισμούς στο πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στους γύρω δρόμους του Μανχάταν. Αναρίθμητοι περαστικοί, τηλεοπτικά κανάλια και πολυμελής αστυνομική δύναμη παρακολούθησαν αποσβολωμένοι την αυτοσχέδια παράσταση που έστηνε πολύ πάνω από τα κεφάλια τους ο θρασύς 24χρονος.

Οταν τα όργανα της τάξης έπεισαν, τελικά, τον ατρόμητο ισορροπιστή να κατέβει, τον συνέλαβαν, αποδίδοντάς του ως βασική κατηγορία τη διατάραξη της δημόσιας ηρεμίας.

• Υποδοχή ήρωα

Την επόμενη μέρα, ο Φιλίπ Πετί βρισκόταν στα πρωτοσέλιδα των αμερικανικών εφημερίδων, οι οποίες του επεφύλασσαν ούτε λίγο ούτε πολύ υποδοχή λαϊκού ήρωα, και τρύπωνε αυτομάτως στον συλλογικό νου μιας μητρόπολης και μιας χώρας που, μόλις στο ίδιο 24ωρο, θα έβλεπε τον πρόεδρό της, Ρίτσαρντ Νίξον, να παραιτείται από τα καθήκοντά του και να εγκαταλείπει τον Λευκό Οίκο, υπό το συντριπτικό βάρος του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ.

Η παράτολμη ακροβασία που εκτελεί ο Πετί στις κορυφές του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου δεν είναι παρά η αποστομωτική κορύφωση στο εξαιρετικό φιλμ «Man on wire» που γύρισε ο βρετανικής καταγωγής σκηνοθέτης Τζέιμς Μαρς και το οποίο βραβεύθηκε πέρσι με το Οσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ.

Εχει προηγηθεί ολόκληρη η συναρπαστική προετοιμασία που οδήγησε τον γάλλο ισορροπιστή να βηματίσει ανάμεσα στα σύννεφα, τις λεπτομέρειες της οποίας διηγείται ο ίδιος ο, 59χρονος σήμερα, Πετί, με γλαφυρό και παθιασμένο τρόπο, μπροστά στην κάμερα.

Η ιδέα, εξομολογείται, καρφώθηκε στο μυαλό του όταν, σε εφηβική ακόμη ηλικία, είχε δει μια φωτογραφία από την κατασκευή των Διδύμων Πύργων και αμέσως είπε ότι «σε κάποιο σημείο της ζωής μου θα μεταμορφώσω το κενό ανάμεσα στους δύο αυτούς μονόλιθους στο πιο αξιοθαύμαστο θέατρο. Μου πήρε έξι χρόνια να ονειρευτώ και οχτώ μήνες για να δώσω σάρκα και οστά στο όνειρό μου. Μα τα κατάφερα!»

Πριν από αυτό είχε διανύσει την απόσταση ανάμεσα στους δύο τρούλους της Παναγίας των Παρισίων και είχε επίσης ισορροπήσει στη γέφυρα Χάρμπορ, που βρίσκεται στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. «Ηξερα όμως», σημειώνει σήμερα ο αυτοδίδακτος ακροβάτης, «ότι το να περπατήσω το κενό που χωρίζει τους Δίδυμους Πύργους θα αποτελούσε σίγουρα το αριστούργημά μου».

• Πώς προετοιμάστηκε

Πλαισιωμένος από μια συνωμοτική ομάδα αμερικανών και γάλλων συνεργατών, ο δαιμόνιος νεαρός σχεδίαζε για λιγότερο από μισό χρόνο την πράξη του. Μεταμφιεσμένος σε εργάτη, σε δημοσιογράφο και σε κινηματογραφιστή, ο Πετί τρύπωνε σχεδόν καθημερινά στο εσωτερικό του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου για να κρατήσει σημειώσεις, να κάνει μετρήσεις και να πάρει φωτογραφίες. Το ξημέρωμα της 7ης Αυγούστου, όταν πλέον κάθε παράμετρος του σχεδίου είχε υπολογιστεί στην εντέλεια, αψήφησε ιδιοφυώς τα μέτρα προστασίας του κτιρίου και το μετέτρεψε σε σκηνικό της πιο απίστευτης εναέριας performance.

Χρησιμοποιώντας πολύτιμο αρχειακό υλικό και διαφωτιστικές πρόσφατες συνεντεύξεις, ο Μαρς δομεί το ντοκιμαντέρ του ως ένα καθηλωτικό θρίλερ με ήρωα έναν ξέφρενο ονειροπόλο και με άξιο συμπρωταγωνιστή του ένα αρχιτεκτονικό θαύμα του 20ού αιώνα, δύο δεκαετίες πριν από κείνο το μοιραίο πρωινό της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Αναγνωρίζοντας τη συμβολική δύναμη ενός τέτοιου κτίσματος, δίχως να επικαλείται ωστόσο ποτέ τη θλιβερή μοίρα του, ο σκηνοθέτης προτιμά όχι να υπενθυμίσει τον τρόμο και την οδύνη που το σφράγισαν.

Αλλά να εμπνευστεί έναν ύμνο πάνω στην ανθρώπινη θέληση και ικανότητα να ξεπερνάει με τις πράξεις της την πιο καλπάζουσα φαντασία. Η ταινία θα προβληθεί στο φετινό Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και έπειτα στις αθηναϊκές αίθουσες. *

• Του ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Επτά, Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009