Η Ευρώπη των δέκα

Ο διασημότερος μετά τον Μπέργκμαν σουηδός σκηνοθέτης, ο Γιαν Τρόελ, μας ταξιδεύει στο παρελθόν της χώρας του. Ο υιός Πασκάλιεβιτς κάνει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στηλιτεύοντας τη διαφθορά της Σερβίας. Και ο Αλέν Καβαλιέ, που έχασε το βραβείο στις Κάνες από τον «Κυνόδοντα», μιλάει για τη νεκρή γυναίκα του...

Ολοι θα διαγωνιστούν φέτος στο «Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου», που συνεχίζεται έως την Κυριακή στο «Ιντεάλ», το «Τριανόν» και στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Στόχος άλλωστε του φεστιβάλ είναι να αναδείξει έναν κινηματογράφο που δεν βρίσκει πάντα εύκολα τον δρόμο του στις αίθουσες. Βασικός λοιπόν κορμός του είναι δέκα άπαιχτες στην Ελλάδα ταινίες που αναζητούν διανομέα, και διεκδικούν φέτος τα τρία βραβεία: της «Ε», της FIPRESCI (της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών), και των αναγνωστών του περιοδικού «Αθηνόραμα».

Να, λοιπόν, μια καλή ευκαιρία να δείτε ταινίες που διακρίθηκαν σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ, και έρχονται από Σουηδία, Ουγγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Σερβία, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρο και Ελλάδα.

* Το νέο φιλμ του 78χρονου Γιαν Τρόελ, οι «Αιώνιες στιγμές», είναι μια ταινία εποχής με επικό χαρακτήρα: στο ξεκίνημα του προηγούμενου αιώνα, ένα κορίτσι κερδίζει σε μια λοταρία μια φωτογραφική μηχανή. Στα χρόνια του πολέμου και της οικονομικής κρίσης που ακολουθούν η κοπέλα φωτογραφίζει ασταμάτητα, καταγράφοντας την ιστορία της χώρας της.

* Ταινία εποχής μάς δίνει και η Γαλλίδα Κατρίν Μπρεϊγιά, γνωστότερη για τις τολμηρές ερωτικές ταινίες της, όπως το «Romance». Εδώ πάντως εμπνέεται από ένα κλασικό παραμύθι, τον «Κυανοπώγωνα», που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές τη δεκαετία του '50. Ενα κορίτσι διεκδικεί για τον εαυτό του έναν ενεργό ρόλο στο παραμύθι, αλλά τα πράγματα περιπλέκονται και οδηγούν σε εκπλήξεις.

* Ο νεαρός Ούγγρος Αρον Ματιάσι, στη δεύτερη ταινία του, τους «Χαμένους καιρούς», διηγείται μια σκληρή ιστορία, αλλά ουσιαστικά ασκεί κριτική στο ουγγρικό καθεστώς του '90. Ενας νέος άντρας, εγκλωβισμένος σε μια άθλια κωμόπολη στα σύνορα, παίρνει το νόμο στα χέρια του όταν η αυτιστική αδελφή του πέφτει θύμα βιασμού.

Οι πολλές όψεις της ανθρώπινης φύσης

* Στην οικονομική και ηθική διαφθορά που επικρατεί στη χώρα του, τη Σερβία, ρίχνει τα πυρά του ένας ακόμα νέος σκηνοθέτης, ο Βλαντιμίρ Πασκάλιεβιτς -στα χνάρια του διάσημου πατέρα του. «Η πόλη του διαβόλου», το κινηματογραφικό ντεμπούτο του, είναι μια στιλιζαρισμένη μαύρη κωμωδία που χρονογραφεί την καθημερινότητα της ζωής στο Βελιγράδι μέσα από τις περιπέτειες μιας ομάδας ηθοποιών.

* Το περιοδικό «Variety» χαρακτήρισε το «Ramirez» την πιο ενδιαφέρουσα φετινή ισπανική ταινία. Είναι μόλις η δεύτερη ταινία του Αλμπερτ Αρίθα, σκιαγραφεί δε το πορτρέτο ενός νεαρού εμπόρου ναρκωτικών που αναζητά γυναίκες στα σκοτεινά σοκάκια της πόλης με σκοπό να τις αποπλανήσει. Ομως η εμμονή του για εφήμερο σεξ δεν θα του βγει σε καλό.

* Η Βαλέρια Γκολίνο ξεδιπλώνει τις κολυμβητικές της ικανότητες στην ιταλική ταινία του Τζουζέπε Πιτσιόνι «Η Τζούλια δεν πάει ραντεβού το βράδυ». Ενας επιτυχημένος συγγραφέας γοητεύεται από μια πανέμορφη γυναίκα την οποία γνωρίζει στο κολυμβητήριο. Ομως, η κοπέλα έχει ένα σκοτεινό μυστικό...

* Φέτος, «αντίπαλος» του ελληνικού «Κυνόδοντα» στο πρόγραμμα «Ενα κάποιο βλέμμα» των Κανών ήταν μια ιδιαίτερη ταινία, το «Ιρέν»: ένα βίντεο-ημερολόγιο του γνωστού γάλλου σκηνοθέτη Αλέν Καβαλιέ, που θεωρήθηκε μια από τις σημαντικότερες ταινίες του φεστιβάλ. Η ταινία είναι μια μελαγχολική ελεγεία αναμνήσεων με θέμα τη γυναίκα του σκηνοθέτη που σκοτώθηκε σε δυστύχημα το 1972.

* Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και μια κωμωδία: «Το ουίσκι με βότκα» του διακεκριμένου γερμανού σκηνοθέτη Αντρέας Ντρέζεν είναι μια σάτιρα για τον γερμανικό κινηματογράφο, με ήρωα έναν ανεύθυνο αλκοολικό ηθοποιό που αποφασίζει να σταματήσει το ποτό ώστε να αντεπεξέλθει στις αυξημένες απαιτήσεις του παραγωγού του. Το «Πανόραμα» θα προβάλει σε αβάν πρεμιέρ μια ακόμα ταινία του Ντρέζεν, το τολμηρό «Cloud 9», που μιλάει (και δείχνει) ανοιχτά για τη σεξουαλική ζωή ενός ηλικιωμένου ζευγαριού.

* Πρώτη φορά φέτος διαγωνίζονται και δύο ελληνικές ταινίες: το «Guilt» του Βασίλη Μαζωμένου έχει για ήρωα έναν έμπορο όπλων, του οποίου οι αναμνήσεις ξετυλίγουν την ταραχώδη ιστορία της Κύπρου. Και η «Χρυσόσκονη», η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία τής (γνωστής κυρίως για τα ντοκιμαντέρ της) Μαργαρίτας Μαντά, διηγείται τη σύγκρουση τριών παιδιών για την τύχη του πατρικού τους.*

• Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Επτά, Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009