ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥ ΛΟΣ: «Κάνω ταινίες πάνω στον κόσμο, όχι στον εαυτό μου»

ΕΡΩΤΙΚΟ ΤΡΙΟ ΠΟΥ ΚΑΤΑΦΕΡΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΩΘΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΟΙΗΡΩΕΣ ΤΗΣ «ΣΚΟΝΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ», ΤΗΣ 13ης ΤΑΙΝΙΑΣ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥ
ΛΟΥ

Μια «ιστορία χωρίς σύνορα, ένας απολογισμός του περασμένου αιώνα μέσα από τον έρωτα που προκαλεί τον χρόνο» είναι η «Σκόνη του χρόνου». Και συμπεραίνει ο Θόδωρος Αγγελόπουλος: «Η ανθρώπινη μοίρα, η αιώνια επιστροφή με ακολουθούν σε όλες τις ταινίες μου, είναι οι εμμονές μου. Ξέρω πως είμαστε καταδικασμένοι να λειτουργούμε με τις εμμονές μας».

Είναι βιωματική, δηλαδή, «Η σκόνη του χρόνου»;

«Όλες οι ιστορίες είναι αυτοβιογραφικές ή βιωματικές. Ακόμα κι αν δεν τις έχεις ζήσει στη φαντασία σου. Όλοι οι ρόλοι είμαι εγώ: και ο Σπύρος - Μισέλ Πικολί και ο Γιάκομπ- Μπρούνο Γκανς και ο σκηνοθέτης- Γουίλεμ Νταφόε, αλλά και η Ελένη - Ιρέν Ζακόμπ που εκπροσωπεί την Ελένη του μύθου και όλων των μύθων της γυναίκας- συμβόλου! Τυπικά, πίσω από τη "Σκόνη του χρόνου" κυριαρχεί ένα ερωτικό τρίο που καταφέρνει να διασωθεί μέσα απ΄ τα θυελλώδη πολιτικοκοινωνικά γεγονότα 50 χρόνων, με εξορίες, κυνηγητά και διαψεύσεις οραμάτων».

Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή που «οι ιδεολογίες τελείωσαν», αλλά «οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι μάς κατοικούν και τους κατοικούμε» σημειώνει ο σκηνοθέτης του «Θιάσου» και συμπληρώνει: «Ο Όμηρος, οι αρχαίοι τραγικοί και γενικά η αρχαία ελληνική γραμματεία είναι η παιδεία μου. Ζούμε σε έναν τόπο γεμάτο μνήμες, αρχαίες πέτρες και σπασμένα αγάλματα».

Τι έχει να πει η νέα ταινία σας στον Έλληνα θεατή;

Με την τωρινή τριλογία μου επιχειρώ μια τομή στην περιπέτεια του κόσμου κατά τον 20ό αιώνα. Η μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας έχει αφήσει τα ίχνη της και στο σήμερα, τίποτα δεν είναι περασμένα- ξεχασμένα. Ο λαός που ξεχνάει είναι καταδικασμένος να κάνει τα ίδια λάθη. Χωρίς παρελθόν, δεν υπάρχει μέλλον.

Ναι, αλλά σήμερα δεν υπάρχουν οράματα...

Μέχρι χτες, ναι, αλλά τώρα με την οικονομική κρίση που ξέσπασε οι λαοί αφυπνίζονται. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Γερμανία ανακάλυψαν πάλι τον Μαρξ!

Και την ελληνική νεολαία, με τα πρόσφατα γεγονότα του Δεκεμβρίου, πώς τη βλέπετε;

«Ό,τι πιο ελπιδοφόρο έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι η εξέγερση της νεολαίας τον Δεκέμβριο. Οι σημερινοί πολιτικοί δεν έχουν κανένα όραμα, αυτοί ευθύνονται για την αγανάκτηση της νεολαίας. Δώστε μας αναπνοή, μέλλον, όραμα ζητούσαν οι νέοι, δεν θέλουμε ένα μέλλον σκοτεινό και υπόγειο».

Επιστρέφουμε στη «Σκόνη του χρόνου» και παρατηρούμε ότι σε αυτή υπάρχουν τόσα κοντινά πλάνα των ηρώων όσα σε όλες μαζί τις μέχρι τώρα ταινίες του. «Με τέτοιους ηθοποιούς είναι ηδονή να δουλεύεις και σε κάνουν να γίνεσαι πιο γενναιόδωρος, πλησιάζοντας τα πρόσωπά τους κοντά για να βγάλεις στην οθόνη τις ανάσες τους, τους εσωτερικούς παλμούς τους, τη συγκίνησή τους. Ο Μπρούνο Γκανς είναι μοναδικός και κάνει μια μεγάλη ερμηνεία, ο Γουίλεμ Νταφόε ευγενικός, ενημερωμένος και διαθέσιμος σε ό,τι του ζητήσεις, η Ιρέν Ζακόμπ είναι ιδανική Ελληνίδα και ο Μισέλ Πικολί, παρά τα 82 του χρόνια, παραμένει νέος στην καρδιά του» εξηγεί ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.

«Η σκόνη του χρόνου» τελειώνει με το ξημέρωμα του καινούργιου αιώνα...

«Η ταινία τελειώνει ανοιχτά. Ο καινούργιος αιώνας ξεκίνησε όσο πιο κλειστά γίνεται, έχοντας στις αποσκευές του την αποκαρδιωτική αποτυχία του 20ού αιώνα. Και, ήδη, μέσα σε εννιά χρόνια έχουν κλείσει όλοι οι δρόμοι. Όχι οι δικοί μου. Δεν κάνω ποτέ ταινίες πάνω στον εαυτό μου. Κάνω ταινίες πάνω στον κόσμο που ζούμε. Στο τωρινό φιλμ οι χαρακτήρες εκφράζουν ανοιχτά τις ανασφάλειες, τα πάθη και τους φόβους τους κάτω από το πέπλο της ουτοπίας, κάτω από το λεπτό πέπλο της σκόνης του χρόνου».

• Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

1953, χρονιά που πεθαίνει ο Στάλιν. Η Ελένη- Ιρέν Ζακόμπ, Ελληνίδα αριστερή που έχει καταφύγει πολιτική εξόριστη στην Τασκένδη όπου και γέννησε το παιδί του Σπύρου- Μισέλ Πικολί, Ελληνοαμερικανού πιανίστα που τον έχασε στον Εμφύλιο, ζει μαζί με τον Γιάκομπ- Μπρούνο Γκανς, Ρωσοεβραίο που διώκεται από το καθεστώς του Στάλιν αλλά έχουν καταφέρει να φυγαδεύσουν το παιδί της ΕλένηςΓουίλεμ Νταφόε- στην Αμερική. Όταν πια ο κομμουνισμός καταρρέει, ξαναβρίσκονται, μα τίποτα δεν είναι όπως παλιά...

• Κλείσιμο με... επιστημονική φαντασία!

Και η επόμενη, δέκατη τέταρτη ταινία, τι θα είναι;

«Το κλείσιμο της τριλογίας ίσως να είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας!», λέει ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. «Το έργο μου πάντα κινούνταν ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Μια αντιμετώπιση του κάπως απώτερου μέλλοντος είναι μια πρόκληση. Αλλά πριν απ΄ αυτήν, ίσως, να γυρίσω μια ασπρόμαυρη ταινία με ερασιτέχνες ηθοποιούς και να θυμηθώ το ξεκίνημά μου στην «Αναπαράσταση»... Η πρώτη εικόνα που αντίκρυσα φτάνοντας στα Ζαγόρια για την πρώτη μου ταινίαψιλόβροχο, ελαφριά ομίχλη που ταξίδευε και μια γέρικη φωνή από ένα καφενεδάκι να τραγουδάει ένα παλιό ερωτικό τραγούδι- είναι η καταγωγική εικόνα του έργου μου. Από αυτήν, αν τη διαμελίσετε σε χίλια κομμάτια, βγαίνει ό,τι ξέρω να κάνω. Είναι η μήτρα του έργου μου».

• Γράφει ο Παύλος Θ. Κάγιος, ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο, 7 Φεβρουαρίου 2009
  

info

Στο Μέγαρο Μουσικής αυτή την Τετάρτη, στις 20.00, κάνει πρεμιέρα για το κοινό «Η σκόνη του χρόνου» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Προβάλλεται εκτός συναγωνισμού στο 59ο Φεστιβάλ Βερολίνου και βγαίνει στους ελληνικούς κινηματογράφους στις 12 Φεβρουαρίου.