Ενας σκηνοθέτης συνωμοτεί

Μπορεί πολλοί κριτικοί να κατηγορούν τον Κένεθ Μπράνα ότι οι φιλοδοξίες του είναι μεγαλύτερες από το ταλέντο του, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί εντούτοις στον ιρλανδικής καταγωγής σκηνοθέτη και ηθοποιό το θράσος με το οποίο έχτισε την καριέρα του στον κινηματογράφο και το θέατρο. Αυτός είναι, άλλωστε, ο άνθρωπος ο οποίος, στην ηλικία των 28, είχε φροντίσει να δημοσιεύσει ήδη την αυτοβιογραφία του, στα 29 του σκηνοθετούσε και ερμήνευε τον «Ερρίκο Ε'», φτάνοντας θριαμβευτικά μέχρι τις υποψηφιότητες των Οσκαρ, και, λίγο πριν συμπληρώσει τα 30, ολόκληρος ο βρετανικός τύπος ασχολιόταν μαζί του.

Περίπου είκοσι χρόνια και δέκα ταινίες αργότερα, ανάμεσα σε σχέδια για θεατρικές παραστάσεις και μελλοντικά φιλμ που περιμένουν να πραγματοποιηθούν, ο Μπράνα αποφάσισε να αναλάβει έναν σύντομο αλλά σημαντικό ρόλο στην ταινία «Επιχείρηση Βαλκυρία», το ρόλο του στρατηγού Χένινγκ φον Τρέσκοου.

- Είναι η δεύτερη φορά μετά την ταινία «Τα παιδιά του Σουίνγκ» όπου καλείστε να υποδυθείτε έναν αξιωματικό των ναζί για λογαριασμό της μεγάλης οθόνης. Αυτή τη φορά, ωστόσο, ο χαρακτήρας σας ανήκει στο στρατόπεδο των καλών.

«Ναι. Είμαι εκείνος που στρατολογεί τον χαρακτήρα του Τομ Κρουζ στο σχέδιο δολοφονίας του Χίτλερ. Βρέθηκα στο κέντρο ενός επιτελείου εκλεκτών ηθοποιών. Εκτίμησα όμως ιδιαιτέρως και την πεποίθηση της ταινίας ότι η Ιστορία της ανθρωπότητας μας έχει διδάξει πως τίποτα δεν είναι μονάχα άσπρο ή μαύρο. Υπήρχε αντίσταση ακόμη και μέσα στους κόλπους των Ναζί».

- Σύντομα συμπληρώνονται δύο δεκαετίες από το «Ερρίκος Ε'», που σας αναγόρευσε σε τρομερό παιδί του βρετανικού σινεμά. Πόσο θεωρείτε ότι έχετε εξελιχτεί από τότε ως σκηνοθέτης;

«Εξακολουθώ να εκπλήσσομαι και μόνο με το γεγονός ότι έγινα σκηνοθέτης, για να σας πω την αλήθεια. Δεν θα μπορούσα να είχα πράξει διαφορετικά, ωστόσο, μια και η στροφή μου στη σκηνοθεσία ήταν ο μοναδικός τρόπος που μου εξασφάλιζε να γυρίσω τον «Ερρίκο», μια παλιά εμμονή μου».

- Είχε προηγηθεί ωστόσο η κινηματογραφική διασκευή του Λόρενς Ολίβιε στο ίδιο κλασικό έργο, γεγονός που φαντάζομαι ότι έκανε πολλούς εκείνη την εποχή να αντιμετωπίσουν το δικό σας εγχείρημα με καχυποψία.

«Παρόλο που θα ήταν ανώφελο για κάποιον να επιχειρήσει την παραμικρή σύγκριση ανάμεσα στον Ολίβιε και σε εμένα, η αλήθεια είναι ότι με κατηγόρησαν πολλοί για έπαρση. Χαίρομαι όμως που κατάφερα να γυρίσω αυτή την ταινία.

- Η επιτυχία της ταινίας σάς χάρισε απότομη φήμη σε πολύ νεαρή ηλικία. Πώς λειτούργησε για σας;

«Υπάρχουν άνθρωποι στον κόσμο του θεάματος οι οποίοι θέλουν να αντιμετωπίζουν την όλη ιδέα της φήμης ως κάτι το ανυπόφορο, ενώ θα έπρεπε να σκεφτούν τι θα έκαναν στη ζωή τους δίχως αυτό το προνόμιο. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι που γνωρίζουν πως, όταν έχεις αποφασίσει να ακολουθήσεις ένα επάγγελμα που σε εκθέτει στα μάτια του κόσμου, τότε οφείλεις να είσαι προετοιμασμένος για την αδιακρισία που αυτή η έκθεση σου επιφέρει. Βέβαια, προτιμώ οι άλλοι να μιλούν για τη δουλειά μου παρά για μένα τον ίδιο...»

- Πηγαίνετε εύκολα από την καρέκλα του σκηνοθέτη σε αυτήν του ηθοποιού. Πόσο εύκολο είναι όταν, από αφεντικό των πάντων, χρειάζεται ξαφνικά να ακολουθείτε τις εντολές κάποιου άλλου;

«Τις περισσότερες φορές που τελειώνω εξαντλημένος μια ταινία, λέω στον εαυτό μου ότι δεν θα ξανασκηνοθετήσω ποτέ. Προτιμότερο είναι, σκέφτομαι, να παραμένω ηθοποιός. Να πηγαίνω στο γύρισμα, να λέω τις ατάκες μου και να αφήνω τις σκοτούρες στους άλλους. Είναι μεγάλο προνόμιο η σκηνοθεσία. Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και ένα από τα πιο δύσκολα επαγγέλματα. Η φθορά είναι μεγάλη, αρκεί να σκεφτείτε ότι πρόκειται για ένα λειτούργημα που απαιτεί να βρίσκεσαι καθημερινά σε μια κατάσταση τρομερής έντασης και άγχους. Ανακουφίζομαι, συνεπώς, όποτε αποτελώ μέρος του οράματος κάποιου άλλου σκηνοθέτη».

• Του ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 08/02/2009