Thursday, October 30, 2008

Τα πλοκάμια της Μαφίας και το δίδυμο του τρόμου

Φωτογραφία

Δύο ευρωπαϊκές ταινίες, που έχουν προκαλέσει για διαφορετικούς λόγους θόρυβο, κάνουν σήμερα εμφάνιση στις ελληνικές αίθουσες: το βραβευμένο στις Κάνες με το Μεγάλο Βραβείο της κριτικής επιτροπής «Γόμορρα» του Ιταλού Ματέο Γκαρόνε, βασισμένο στο πολυσυζητημένο βιβλίο του Ρομπέρτο Σαβιάνο για τη δράση της ναπολιτάνικης μαφίας. Και το ιστορικό δράμα «Το σύμπλεγμα Baader - Μeinhof» του Γερμανού Ούλι Εντελ, που χρονογραφεί την τρομοκρατική δράση της Κόκκινης Φράξιας στη μεταπολεμική Ευρώπη (η επίσημη πρόταση της Γερμανίας για τα Οσκαρ του 2009).

«ΤΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ BAADER - ΜΕΙΝΗΟF»

Χρονικό βίας χωρίς άποψη

Πώς ξεκίνησαν τη δράση τους οι Αντρέας Μπάαντερ, Γκούντρια Ενσλιν και Ούλρικε Μάινχοφ; Πότε η Φράξια πέρασε από τις μαρξιστικής - μαοϊκής καταγωγής φοιτητικές διαδηλώσεις στον ένοπλο αγώνα με το αιματηρό αντάρτικο στις πόλεις της Δυτικής Γερμανίας;

«ΤΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ BAADER - ΜΕΙΝΗΟF»

Πού συνελήφθη ο σκληρός πυρήνας της οργάνωσης και πώς συνεχίστηκαν τα χτυπήματα μέσα από τη φυλακή; Ποιοι ήταν οι σταθμοί στη μακρόχρονη δίκη των κρατουμένων του Στάμχαϊμ και με ποια σειρά «αυτοκτόνησαν» οι εγκέφαλοι μέχρι το «γερμανικό φθινόπωρο» του 77 και αμέσως μετά; Πώς κράτησαν ενεργό το τρομοκρατικό έργο οι διάδοχοι;

Ολα τα παραπάνω, ποιος, πότε, πού, πώς, παρατίθενται με επάρκεια ιστορική στην υπερπαραγωγή του Γερμανού Μπρεντ Αϊσινγκερ (20 εκατομμύρια ευρώ κόστος, το πιο ακριβό γερμανικό φιλμ στα χρονικά), ο οποίος συνεργάζεται εδώ για τρίτη φορά με τον συμπατριώτη του βετεράνο σκηνοθέτη Ούλι Εντελ μετά τα «Κριστιάν Φ.» και «Τελευταία έξοδος: Μπρούκλιν».

Είναι μια επάρκεια ευθυγραμμισμένη με το βιβλίο-χρονικό του δημοσιογράφου Στέφαν Αουστ, όπου βασίστηκε το σενάριο: ένα χρονολογικό κολάζ γεγονότων, δοσμένο από απόσταση τέτοια ώστε να αποφευχθεί η οποιαδήποτε άποψη πάνω στα πράγματα, άρα και η στοιχειώδης συναισθηματική μέθεξη, προκειμένου δε για ένα θέμα τόσο ευαίσθητο και φρέσκο (στη Γερμανία, αλλά και την Ευρώπη όλη) όσο η δράση της πιο περιβόητης τρομοκρατικής οργάνωσης στην Ιστορία του δυτικού κόσμου.

Λοιπόν, ούτως εχουσών των προθέσεων, γιατί οι συντελεστές δεν αρκέστηκαν σ' ένα ωραιότατο ντοκιμαντέρ με βάση την έρευνα του Αουστ, παρά προχώρησαν σε μια «δραματοποίηση»; Καθώς τι σόι δραματοποίηση είναι αυτή, όπου τα πάντα καθηλώνονται στο ποιος, το πότε, το πού και το πώς, δηλαδή στην ξερή πληροφορία, χωρίς καν να σταθμεύουν στο γιατί;

Τελικά, τι ήταν όλοι αυτοί (όχι μόνοι οι πρωταγωνιστές, αλλά και τα μύρια άλλα πρόσωπα που εντίθενται στο χρονικό σε ρυθμούς πολυβόλου), από πού ουσιαστικά προέρχονταν και πού ιδεατά νόμιζαν πως πηγαίνουν, ποτέ δεν το μαθαίνουμε. Μονάχα φιγούρες να παρελαύνουν, κτίρια να ανατινάζονται, άνθρωποι να εκτινάζονται μέσα σ' ένα λουτρό αίματος.

Εντυπωσιακό ομολογουμένως το θέαμα, βοηθεία και των αρίστων στάνταρ παραγωγής, όμως εκεί ακριβώς σταματά, στις εντυπώσεις. Κρίμα, γιατί ως κοινό σημερινό χρειαζόμασταν μια εμβάθυνση στα τότε πράγματα, ώστε να μπορούμε να κάνουμε τους συσχετισμούς μας στα τρέχοντα, τα της μοντέρνας τρομοκρατίας.

Γράφει ο Ρόμπυ Εκσιέλ, ΕΘΝΟΣ, 30/10/2008

No comments: