«Η θρησκεία; Μια φτηνή απομίμηση της ζωής»

• Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ, Επτά, Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2010

Ενας πατέρας περιφέρεται με τον μικρό γιο του σε μια έρημη γη, αποτέλεσμα οικολογικής καταστροφής, προσπαθώντας να προστατέψει το παιδί του από το κρύο και την πείνα αλλά και από συμμορίες πεινασμένων που κυνηγούν θηράματα, κυρίως παιδιά, για να τα σκοτώσουν και να τα φάνε.

Αυτό είναι το θέμα του συναρπαστικού, μελλοντολογικού, τόσο επίκαιρου σήμερα, βιβλίου «Ο δρόμος» του Κόρμακ Μακάρθι («Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους») που ο αυστραλός σκηνοθέτης Τζον Χίλκοουτ κατάφερε να μεταφέρει με επιτυχία σε ταινία. Στον ρόλο του πατέρα ο Βίγκο Μόρτενσεν («Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών»). Πλάι του ο μικρός Κόντι Σμιτ-Μακφί στον ρόλο του γιου του και η Σαρλίζ Θέρον στο ρόλο της μητέρας.

Δανός, γεννημένος όμως στο Μανχάταν, ο Μόρτενσεν εργάστηκε από ραντσέρης μέχρι γκαρσόνι και μπάρμαν, έζησε στη Βενεζουέλα, την Αργεντινή και τη Δανία, πριν τελικά εγκατασταθεί στην Αμερική και στραφεί στον κινηματογράφο, κάνοντας την πρώτη του μικρή εμφάνιση, το 1985, στην ταινία «Witness» του Πίτερ Γουίαρ. Θ' ακολουθήσουν κι άλλοι δευτερεύοντες ρόλοι σε διάφορες ταινίες πριν τελικά του προσφερθεί ο ρόλος του Αραγκόν στην ταινία «Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών» του Πίτερ Τζάκσον. Εκτός από τον κινηματογράφο ο Μόρτενσεν θα ασχοληθεί και με το θέατρο και το γράψιμο - γράφει ποιήματα και διηγήματα. Συνάντησα τον 50χρονο ηθοποιό πρόσφατα και μου μίλησε για τη σπαραχτική αυτή ερμηνεία του.

Μια παγκόσμια ιστορία

- Οταν γυρίζετε μια ταινία βασισμένη σε βιβλίο, προσπαθείτε να παραμείνετε πιστός σ' αυτό;

«Αυτό βασικά εξαρτάται από τον σκηνοθέτη. Αλλά, στην περίπτωση αυτή θα έλεγα ότι μείναμε αρκετά πιστοί στο βιβλίο του Μακάρθι. Ακολουθήσαμε τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία και άλλα τα αφήσαμε στη φαντασία του θεατή.

Είναι όπως όταν πας να δεις τον "Αμλετ". Μπορείς να τον δεις εκατοντάδες φορές, αλλά θα είναι πάντα ο Αμλετ».

- Υπάρχει κάποια στιγμή στην ταινία που ο γέρος λέει, «το ξέραμε ότι αυτό θα συνέβαινε». Είναι μια σύγχρονη περιβαλλοντική αναφορά;

«Ο χαρακτήρας του γέρου, που ερμηνεύει ο Ρόμπερτ Ντιβάλ, είναι ο μόνος που έχει όνομα στην ταινία. Οι άλλοι αναφέρονται απλά, το Αγόρι, ο Αντρας, η Γυναίκα, ο Κλέφτης... Αυτός, όμως, είναι ένας είδος προφήτη που βρίσκουμε στη Βίβλο, στη μωαμεθανική θρησκεία, στον ιουδαϊσμό. Είναι ένας προφήτης του δρόμου και σίγουρα μπορείς να τον ταυτίσεις με όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο».

- Η πείρα που έχετε ως πατέρας, σας βοήθησε να αποδώσετε τον ρόλο;

«Βέβαια. Αλλά η ιστορία της ταινίας είναι παγκόσμια, δεν χρειάζεται να είσαι γονιός για να την καταλάβεις και να την αποδώσεις. Αυτό είναι, πιστεύω, το πιο συναρπαστικό βιβλίο του Μακάρθι, το βιβλίο με τη μεγαλύτερη απήχηση, γιατί όλοι είμαστε παιδιά κάποιου. Η ιστορία της ταινίας φτάνει στα άκρα. Το τέλος του κόσμου είναι ένα εύρημα για να εξεταστεί η σχέση ανάμεσα στον πατέρα και το γιο και τις προσπάθειες του πατέρα να τον σώσει.

- Ποια σημασία έχει για σας η θρησκεία, όπως αναφέρεται μέσα από τους διαλόγους της ταινίας;

«Η θρησκεία πιστεύω ότι είναι μια φτηνή απομίμηση της ζωής κι ένας τρόπος ελέγχου των ανθρώπων. Η ίδια η ζωή είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθεις. Καλύτερη από οποιοδήποτε βιβλίο».

- Και από τον κινηματογράφο;

«Ο κινηματογράφος είναι όπως το βιβλίο. Μπορείς να μάθεις κι απ' αυτόν. Γυρίζοντας μια ταινία αλλά και βλέποντάς την μαθαίνω κι εγώ ο ίδιος. Συχνά μαθαίνω και από ταινίες που αποτυγχάνουν».

Σημειώσεις και απορίες

- Η οικογένειά σας έχει κάποιο λόγο στις ταινίες όπου πρωταγωνιστείτε; Διάβασα κάπου ότι ο γιος σας σας είχε προτείνει να παίξετε τον Αραγκόν στον «Αρχοντα των δαχτυλιδιών»...

«Ναι, ο γιος μου είναι το αφεντικό (γελάει)».

- Με τον Μακάρθι κουβεντιάσατε τον ρόλο σας;

«Σχεδίαζα να το κάνω. Είχα ένα τετράδιο γεμάτο σημειώσεις κι ερωτήσεις. Μιλήσαμε στο τηλέφωνο αρκετή ώρα και τον ρώτησα για το γιο του, ύστερα μιλήσαμε για τον δικό μου γιο και η συζήτηση περιορίστηκε σ' αυτό. Δεν χρειάστηκε να κουβεντιάσουμε πολλά για το βιβλίο. Ηρθε μάλιστα να μας δει στα γυρίσματα, μαζί με το γιο του, που είχε την ηλικία του νεαρού πρωταγωνιστή μας».

- Συνεργαστήκατε με δύο αυστραλούς σκηνοθέτες, τον Πίτερ Γουίαρ και τον Τζον Χίλκοουτ. Πού διαφέρουν;

«Α, είναι πολύ διαφορετικοί. Πολλοί σου λένε πως ο αμερικανικός κινηματογράφος δεν είναι ίδιος με τον ευρωπαϊκό. Δεν πιστεύω ότι συμβαίνει αυτό. Εργάστηκα με όλων των ειδών αμερικανούς σκηνοθέτες, μεγάλων και μικρών παραγωγών, και ορισμένους τους ενδιαφέρει το περιεχόμενο, η ιστορία, ενώ άλλοι ενδιαφέρονται βασικά για το αν η ταινία τους θα αρέσει. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στην Ευρώπη». *