Η σημασία του «κ. Κανένα»

Στο κινηματογραφικό κομφούζιο ξεχωρίζει η επίκαιρη λόγω εκλογών στις ΗΠΑ ταινία του Μάικλ Τζόσουα Στερν

Ο Κέβιν Κόστνερ είναι «Ο κος Κανένας» που γίνεται... κος Κάποιος με την καθοριστική ψήφο του στην ταινία του Μάικλ Τζόσουα Στερν

ΤΟΥ Ι. ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ, Πέμπτη, 4 Σεπτεμβρίου 2008

Επίκαιρο λόγω των επικείμενων προεδρικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι το ζήτημα με το οποίο καταπιάνεται η πολιτική σάτιρα «Ο κος Κανένας» («Swing vote», 2008, ΗΠΑ) του Μάικλ Τζόσουα Στερν, με παραγωγούς τους Πάρι ΚασιδόκωσταΛάτση και Τέρι Ντούγκας: Εδώ το μέλλον των ΗΠΑ κρίνεται από την ψήφο ενός μόνο απελπιστικά ασήμαντου ανθρώπου ( Κέβιν Κόστνερ ), ενός «Κυρίου Κανένα», όπως ο ελληνικός τίτλος τον έχει βαφτίσει. Ο τύπος είναι η ενσάρκωση της αποτυχίας, αφημένος στη φροντίδα της 12χρονης κόρης του ( Μάντλιν Κάρολ ). Η καθοριστική ψήφος του όμως τον μεταμορφώνει από κ. Κανένα σε κ. Κάποιο και στόχο όλων όσοι θέλουν να επωφεληθούν, δίνοντας έτσι τον χώρο στον σκηνοθέτη να πλάσει αστείες καταστάσεις και ενδιαφέροντες ήρωες. Τον Κανένα πλησιάζουν οι αρχηγοί των δύο αντιπάλων κομμάτων (Ρεπουμπλικανός ο Κέλσεϊ Γκράμερ και Δημοκρατικός ο Ντένις Χόπερ - ένα κλείσιμο του ματιού, αφού στην πραγματικότητα ο Χόπερ είναι γνωστός για τον συντηρητισμό του και υποστηρικτής των Ρεπουμπλικανών), οι μάνατζερ των προεκλογικών εκστρατειών ( Στάνλεϊ Τούτσι , Νέιθαν Λέιν ) και βέβαια τα ΜΜΕ. Η ταινία έχει κάτι από την ατμόσφαιρα των έργων του Φρανκ Κάπρα, με σκιές από το «Ο κ. Σμιθ πηγαίνει στην Ουάσιγκτον», όπου το ηθικό στοιχείο θριαμβεύει. Ωστόσο θα την αγαπούσαμε περισσότερο αν ήταν λίγο πιο ακραία, π.χ. σαν μια διασταύρωση από τον «Μεγάλο Λεμπόφσκι» των Κοέν και το «Ο πρόεδρος, ένα ροζ σκάνδαλο και ένας πόλεμος» του Μπάρι Λέβινσον.

Τολμηρός έρωτας και καρτούν

▅ «Εγώ δεν σ΄ αγαπώ» («Je t΄ aime moi non plus», 1976, Γαλλία) του Σερζ Γκενσμπούρ. Τολμηρότατη για την εποχή της ερωτική ταινία με τη σφραγίδα του «καταραμένου» Σ. Γκενσμπούρ (σενάριο και μουσική του ιδίου), ένα ντελίριο σαρκικής έλξης και πρωκτικού έρωτα με κεντρικό πρόσωπο μια κοπέλα ( Τζέιν Μπίρκιν) που αναγκάζεται να φλερτάρει σαν αγόρι προκειμένου να έχει τον ομοφυλόφιλο που επιθυμεί (ο ηθοποιόςφετίχ του Αντι Γουόρχολ, Τζο Νταλεσάντρο ). Με φόντο μια γαλλική επαρχία-σκουπιδότοπο, ο Γκενσμπούρ οδηγεί την ιστορία στα άκρα θρυμματίζοντας κάθε ταμπού, λόγος για τον οποίο η ταινία προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και έγινε τεράστια επιτυχία.

▅ «Κung Fu Ρanda» (2008, ΗΠΑ) των Μαρκ Οσμπορν, Τζον Στίβενσον. Ατμόσφαιρα «Κill Βill» και «Ιπτάμενων στιλέτων» σε καρτούν με συμπαθέστατα ζώα. Στον πυρήνα, ένα στρουμπουλό πάντα (φωνή Τζακ Μπλακ ) που θέλει να μυηθεί στον κόσμο των πολεμικών τεχνών με τη βοήθεια ενός λιλιπούτειου δασκάλου (φωνή Ντάστιν Χόφμαν ). Το ταξίδι του θα είναι γεμάτο απρόοπτες, κεφάτες καταστάσεις, χάρη στη βοήθεια των πρωτοπαλίκαρων του δασκάλου. Ανάμεσά τους μια τίγρις (φωνή Αντζελίνα Τζολί ) και ένας πίθηκος (φωνή Τζάκι Τσαν ). Εν ολίγοις οι πιτσιρικάδες θα ξετρελαθούν και οι μεγάλοι θα ψάχνουν να βρουν την ταινία με υποτίτλους ώστε να την ευχαριστηθούν.

ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

▅ Τρεις ιστορίες οικογενειακών σχέσεων με φόντο τη σύγχρονη Στοκχόλμη πλάθουν τον κόσμο της ταινίας «Οταν πέφτει το σκοτάδι» («Ν r m rkret faller»/ «When darkness falls», 2006, Σουηδία) του Αντερς Νίλσον. Το επεισόδιο με την πολύτεκνη οικογένεια μεταναστών (δεν διευκρινίζεται από πού κατάγονται) που οδηγεί στον θάνατο τη μεγαλύτερη κόρη επειδή έχασε την παρθενιά της προτού παντρευτεί προκαλεί τα πιο έντονα συναισθήματα. Η πιο αδύναμη ιστορία πραγματεύεται την κακοποίηση γυναικών με μια διάσημη, ντόπια δημοσιογράφο την οποία κακομεταχειρίζεται ο σύζυγός της. Αν και σκηνοθέτης με αξιώσεις, ο Αντερς παγιδεύεται στον λαϊκισμό με σκηνές που αγγίζουν τα όρια του σαδισμού. Παίζουν: Ολντόζ Γιάβιντι, Λία Μπόρσεν κ.ά.

▅ Στο «Σύζυγος κατά λάθος» («Τhe accidental husband», 2008, ΗΠΑ) του Γκρίφιν Νταν η Ούμα Θέρμαν είναι για μία ακόμη φορά γοητευτική ενώ υποδύεται μια νευρωτική ψυχολόγο-σταρ του ραδιοφώνου, μέσω του οποίου προσφέρει τηλεφωνικώς «πολύτιμες» ερωτικές συμβουλές σε γυναίκες. Είναι όμορφη, έξυπνη, καλο/κακομαθημένη, αλλά όπως οι ακροάτριές της ούτε η ίδια δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει. Ενας πυροσβέστης ( Τζέφρι Ντιν Μόργκαν ), θύμα των συμβουλών της (τον άφησε η μέλλουσα σύζυγός του έχοντας ακολουθήσει τις συμβουλές της γιατρού) αποφασίζει να την εκδικηθεί. Ευχάριστη ταινία, αισιόδοξη, χαλαρή και χωρίς τα κλισέ που συναντάμε στο είδος της. Ο Κόλιν Φερθ για παράδειγμα (στον ρόλο του μελλοντικού συζύγου της γιατρού) είναι πολύ πιο έξυπνος απ΄ όσο η όλη συμπεριφορά του δηλώνει.

▅ Η επιτυχία της «Πόλης του Θεού» του Φερνάντο Μεϊρέλες δημιούργησε μια μόδα ταινιών και τηλεοπτικών σειρών για τη βία στους κακόφημους δρόμους και στις φαβέλες των βραζιλιάνικων μεγαλουπόλεων. Οι «Επίλεκτοι» («Τropa de elite», 2007, Βραζιλία) του Ζοσέ Παντίλα , που απέσπασε τη Χρυσή Αρκτο στο τελευταίο Φεστιβάλ Βερολίνου, είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια εξίσου «αιμόφυρτη» ανακεφαλαίωση των ίδιων καταστάσεων, αυτή τη φορά μέσα από την οπτική της Αστυνομίας. Ο Παντίλια χρησιμοποιεί με δεξιοτεχνία την κάμερά του για να καταγγείλει τα σημεία και τέρατα που λαμβάνουν χώρα στο αστυνομικό σώμα, αλλά με το χέρι στην καρδιά αυτός ο βομβαρδισμός εικόνων βιντεοκλιπίστικης αισθητικής προσωπικά με κούρασε. Παίζουν: Βάγκνερ Μούρα, Αντρέ Ραμίρο κ.ά.

▅ Η «μαύρη» κωμωδία «Τα χρόνια της μαυρίλας» («Αge of ignorance», Καναδάς, 2007) είναι η τελευταία δημιουργία του βραβευμένου με Οσκαρ για την «Επέλαση των βαρβάρων» καναδού σκηνοθέτη-σεναριογράφου Ντενίς Αρκάν. Σε ένα αδιευκρίνιστο, καφκικό μέλλον, όπου τα πάντα απαγορεύονται υπό το καθεστώς του φασισμού και θανάσιμοι ιοί απειλούν τον πλανήτη, ένας δημόσιος υπάλληλος ( Μαρκ Λαμπρές ) γεμίζει με φαντασιώσεις τη βαρετή ζωή του. Ο Αρκάν θέλει να μας πει ότι το δυσάρεστο αύριο ίσως να μη διαφέρει και τόσο από το εξίσου δυσάρεστο σήμερα. Ωστόσο εκείνο που συγκρατείς περισσότερο από την ταινία είναι ο ανεκδοτολογικός χαρακτήρας της.

▅ «Ζόχαν: Πράκτορας υψηλής κομμωτικής» («Υou don΄t mess with the Ζohan», ΗΠΑ, 2008) του Ντένις Ντάγκαν . Πρώην πράκτορας της Μοσάντ ( Ανταμ Σάντλερ ) πηγαίνει στις ΗΠΑ για να κάνει πραγματικότητα το όνειρο της ζωής του: να γίνει κομμωτής! Χοντράδα, αλλά ναι, έχει πλάκα. Ιδίως οι σκηνές με τον Τζον Τορτούρο σε ρόλο παλαιστίνιου τρομοκράτη που έχει ανοίξει αλυσίδα ταχυφαγείων!

▅ «Η εκδίκηση του σαμουράι» («Βushi no ichibun»/ «Love and honour», Ιαπωνία, 2006) του Γιόζι Γιαμάντα . Η σχέση ενός τυφλού σαμουράι με τη γυναίκα του, η οποία θα πρέπει να κάνει μια μεγάλη θυσία για την υπεράσπιση της τιμής του, είναι το θέμα της τρίτης ταινίας μιας «τριλογίας σαμουράι» του Γιαμάντα μετά τον «Σαμουράι του λυκόφωτος» και το «Κρυφό σπαθί του σαμουράι».

▅ «Βen-Χ, ο διστακτικός ήρωας» («Βen Χ», Βέλγιο, 2007) του Νικ Μπαλταζάρ. Ενα «τέρας» της συνήθειας σε τρόπους και καθημερινές ενασχολήσεις ( Γκρεγκ Τίμερμανς ) αλλάζει με τη βοήθεια μιας γυναίκας.