Η σπαρακτική οδύσσεια της Αντζελίνας

Εξαιρετική η Τζολί στην πρώτη σπουδαία αμερικανική ταινία της σεζόν, με τίτλο «Η ανταλλαγή» και υπογραφή Κλιντ Ιστγουντ

Στην «Ανταλλαγή» του Κλιντ Ιστγουντ ο Τζον Μάλκοβιτς (αριστερά) υποδύεται τον ακτιβιστή ιερωμένο ο οποίος βοηθά τη μητέρα ενός παιδιού που εξαφανίστηκε (Αντζελίνα Τζολί, δεξιά) να βρει το δίκιο της

ΤΟΥ Ι. ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ | Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2008

Στην «Ανταλλαγή» («Τhe Changeling», ΗΠΑ, 2008), την πρώτη σπουδαία αμερικανική ταινία της σεζόν, ο μέγιστος Κλιντ Ιστγουντ χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την εξαφάνιση ενός αγοριού στο Λος Αντζελες του 1928 για να μιλήσει για τη διάβρωση στα σπλάχνα της αμερικανικής κοινωνίας. Το κοινωνικό σύστημα σε αυτή την ιστορία (βασισμένη σε αληθινά περιστατικά) χωλαίνει από την κορυφή ως τα νύχια: Αστυνομία, υγεία, δικαστική εξουσία, όλα διαβρωμένα, όλα σε κατά μέτωπον επίθεση εναντίον του πολίτη, που εν προκειμένω έχει το πρόσωπο μιας μοναχικής, απροστάτευτης γυναίκας, της Κριστίν Κόλινς ( Αντζελίνα Τζολί ), μητέρας του παιδιού που εξαφανίστηκε. «Χάνετε χρόνο!» ουρλιάζει ξανά και ξανά στους ψυχρούς αστυνομικούς, οι οποίοι το μόνο που θέλουν είναι να αποποιηθούν την ευθύνη και να βάλουν την υπόθεση στο αρχείο πείθοντας την Κόλινς ότι το παιδί που βρέθηκε είναι το δικό της. Με την ερμηνεία της η Τζολί σε κάνει σμπαράλια. Τόσο πειστική πονεμένη μάνα είχα να δω στον κινηματογράφο από την εποχή της Μέριλ Στριπ στην «Εκλογή της Σόφι».

Ωστόσο η σκηνοθεσία ακριβείας του Ιστγουντ είναι η πραγματική δύναμη της ταινίας. Κλιμακώνει την ιστορία αργά, μεθοδικά, ήρεμα και τη μοιράζει σε τρεις μεγάλες ενότητες. Η πρώτη είναι η γνωριμία μας με την Κριστίν Κόλινς καθώς μάχεται με το σύστημα. Η δεύτερη, η πιο ατμοσφαιρική- μια χειρονομία αγάπης του Ιστγουντ στο φιλμ νουάρ-, είναι το καθαρά αστυνομικό σκέλος: ο μοναδικός αστυνομικός που κάνει σωστά τη δουλειά του ( Μάικλ Κέλι ) ρίχνει φως στο μυστήριο της εξαφάνισης. Η τρίτη ενότητα, συγκριτικά η πιο αδύναμη, αν και απαραίτητη για την ολοκλήρωση του δράματος, είναι το ιστορικό μιας δίκης. Συμπερασματικά, η «Ανταλλαγή» δεν είναι ταινία της μιας θέασης. Αντιθέτως, θέλεις να την ξαναδείς και να την ξαναδείς. Γιατί ξέρεις ότι θα ανακαλύψεις κάτι που προηγουμένως σου είχε ξεφύγει. Προσωπικά την είδα τρεις φορές. Σε κάθε προβολή ανακάλυπτα νέα πράγματα. Και κάθε φορά έβγαινα από την αίθουσα μουρμουρίζοντας «μπράβο!».

«Το σημάδι ενός αγγέλου» («L΄Εmpreinte de l΄ange», 2008, Γαλλία) του Σαφί Νεμπού

Η μορφή της εξάχρονης κόρης τής Κλερ ( Σαντρίν Μπονέρ ) φέρνει στην επιφάνεια τραγικές μνήμες στην Ελσα ( Κατρίν Φροτ στη φωτογραφία σε πρώτο πλάνο), μια άλλη μητέρα η οποία έχασε το δικό της παιδί πριν από έξι χρόνια, όταν το νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν το νεογέννητό της πήρε φωτιά. Πεπεισμένη ότι το παιδί είναι δικό της, η Ελσα θα «πολιορκήσει» την οικογένεια της Κλερ. Τι μπορεί να συμβαίνει; Είναι η Ελσα παρανοϊκή σε σημείο να γίνει επικίνδυνη ή μήπως πολύ απλά έχει δίκιο; Το ερώτημα πλανάται στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας του Σαφί Ντεμπού, στο ενεργητικό του οποίου βρίσκεται μια εξίσου ενδιαφέρουσα «ιστορία γυναικών», το «Κορίτσι που γυρίζει τις σελίδες». Βασισμένο σε αληθινή ιστορία, το «Σημάδι ενός αγγέλου» συνδυάζει έντεχνα το θρίλερ και το ψυχολογικό δράμα για να καταλήξει σε ένα συμπαγές, ολοκληρωμένο σύνολο που σε κρατά σε αγωνία ως το τελευταίο λεπτό. Θα το ζήλευε ακόμη και ο Κλοντ Σαμπρόλ, ένας από τους πρώτους διδάξαντες σε αυτού του τύπου τα κοινωνικο-ψυχολογικά θρίλερ. Εξοχες οι δύο βασικές ηθοποιοί.

«Καλά κρυμμένα μυστικά: Αθανασία» (Ελλάδα/ ΗΠΑ, 2008) του Πάνου Καρκανέβατου

Γυρισμένη στη Νέα Υόρκη και στη Νίσυρο, η τελευταία ταινία του Π.Καρκανέβατου σε αφήνει σκεπτικό. Είναι μια σχολαστικά προσεγμένη, διεθνών προδιαγραφών παραγωγή, η οποία δεν πατά καλά στα πόδια της. Το στοίχημα του σκηνοθέτη ήταν να ανοίξει ευθύς εξαρχής τα χαρτιά του. Το καλά κρυμμένο μυστικό του τίτλου «προδίδεται» στην εισαγωγή, όταν στη Νέα Υόρκη ένας φωτογράφος ( Ρ. Χ.Τόμπσον ) λέει στην υποτιθέμενη κόρη του ( Μαρίνα Κόεμ ) ότι πραγματικός πατέρας της είναι ένας μουσικός της Νισύρου ( Γιώργος Καραμίχος ). Το ταξίδι για τη συνάντηση συνδυάζεται με φλασμπάκ (30 χρόνια πριν) και από εκεί αρχίζει η αφήγηση του «τι έγινε»- αν και δεν χρειάζεται πολύ για να καταλάβεις ότι ο μουσικός γοήτευσε την κουνιάδα του ( Μαρίνα Καλογήρου στη φωτογραφία) και ότι ο καρπός του έρωτα ήταν η κόρη που τον αναζητεί. Ε, και; Αν με τα παραπάνω δεδομένα η ταινία έβγαζε ατμόσφαιρα, θα είχε καλώς. Ελα όμως που ούτε ερωτισμό νιώθεις ούτε σασπένς υπάρχει. Μοναδική πραγματική αποκάλυψη, το πρόσωπο της Καλογήρου επάνω στο οποίο αποτυπώνεται φυσική μελαγχολία.

«RocknRolla» (Αγγλία, 2008) του Γκάι Ρίτσι

Με φόντο τον υπόκοσμο του σύγχρονου Λονδίνου παρακολουθούμε τη σύγκρουση ενός γκάνγκστερ της παλαιάς σχολής ( Τομ Γουίλκινσον ) με έναν ρώσο μεγιστάνα του πλούτου ονόματι Ομπόμαβιτς ( Κάρελ Ρόντεν ) που παραπέμπει ευθέως στον Ρομάν Αμπράμοβιτς, ιδιοκτήτη της Τσέλσι. Μικροκακοποιοί, δωσίλογοι, πρεζάκια, παρηκμασμένοι ροκ σταρ και μια άπληστη λογίστρια ( Τάντι Νιούτον στη φωτογραφία με τον Τζέραλντ Μπάτλερ ) συμπληρώνουν μια σπιντάτη, φευγάτη, χαβαλεδιάρικη ανθολογία καλοσκιαγραφημένων ηρώων που σε ελκύουν να τους παρακολουθήσεις. Μετά το φιάσκο της εκσυγχρονισμένης διασκευής του «Η κυρία και ο ναύτης» (όπου πρωταγωνιστούσε η γυναίκα του, η Μαντόνα), ο Βρετανός Γκάι Ρίτσι επανήλθε στη σιγουριά του μοτίβου των πρώτων ταινιών του. Οι «Δυο καπνισμένες κάννες» και η «Αρπαχτή» περνούν από το μυαλό καθώς και σε αυτό το σενάριο κυριαρχεί το κοκτέιλ «σεξ- ντραγκς- ροκ-εν-ρολ- μπόλικη βία». Ωστόσο το «RocknRolla» δεν διαθέτει το απρόβλεπτο εκείνο στοιχείο που είχε κάνει τις «Δυο καπνισμένες κάννες» γροθιά στο στομάχι.

«Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου» (Ελλάδα, 2008) του Στέλιου Κούλογλου

Τρεις είναι οι αδυναμίες των Αμερικανών, σύμφωνα με το ντοκυμαντέρ του Κούλογλου: χρήμα, σεξ και εξουσία. Ηταν οι αδυναμίες που παρέσυραν τον οικονομολόγο Τζον Πέρκινς (φωτογραφία) να στρατολογηθεί ως οικονομικός εκτελεστής από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και να συμβάλει στην εξάπλωση της αμερικανικής αυτοκρατορίας. Πώς; Απλούστατα, εκβιάζοντας τους ηγέτες των χωρών που ενδιέφεραν την πατρίδα του. Στη μια τσέπη τα εκατομμύρια, στην άλλη το πιστόλι. Διάλεξε και πάρε. Ο Πέρκινς στρατολογήθηκε το 1971 και υπήρξε ένας από τους υπευθύνους για τον θάνατο τουλάχιστον δύο ηγετών κρατών της Λατινικής Αμερικής. Ο Κούλογλου δίνει άπλετο χώρο στον Πέρκινς για να εξομολογηθεί με οδηγό το βιβλίο του ιδίου. Ανάμεσα σε αυτούς που επίσης μιλούν θα βρούμε και τον Ρόμπερτ Μπερ, ο οποίος έγραψε την «Πτώση της CΙΑ» στην οποία στηρίχθηκε η ταινία «Syriana». Αποκαλυπτικό, κινηματογραφοφιλικό και με εξαιρετική μουσική των Αctive Μember, το φιλμ σε κερδίζει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Αν το έβλεπα στην πεντάδα των ντοκυμαντέρ που θα διεκδικήσουν το Οσκαρ του χρόνου, θα χαιρόμουν.

ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ

▅ «Ηigh School Μusical 3: Η αποφοίτηση» («Ηigh School Μusical 3: Senior Υear») του Κένι Ορτέγκα. Μουσική και τραγούδια σε κεφάτο μιούζικαλ στα χνάρια των δύο προηγούμενων, γυρισμένων για την τηλεόραση, που έκαναν ρεκόρ θεαματικότητας. Πρωταγωνιστούν οι Ζακ Εφρον και Βανέσα Χάτζενς.

▅ Προβάλλεται επίσης η λιβανέζικη ταινία του Φιλίπ Αρακτινγκί «Κάτω από τις βόμβες», με τους Νάντα Αμού Φαρχάτ και Ζορζ Καμπάς.