Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ
Αν και το 2008 έκλεισε με λιγότερες κατά 25% εισπράξεις, παρ' όλο που προβλήθηκαν περισσότερες από 330 ξένες και ελληνικές ταινίες, η χρονιά δεν μπορεί να θεωρηθεί κακή ή αδιάφορη, τη στιγμή που σ' αυτήν προβλήθηκαν σημαντικές ταινίες.
 Ο Λευτέρης Βογιατζής στην ελληνική ταινία που ξεχώρισε φέτος: «Αθήνα-Κωνσταντινούπολη» του Νίκου Παναγιωτόπουλου |
Εκεί που τα πράγματα δεν ήταν τόσο ευχάριστα ήταν στην ελληνική παραγωγή, με εξαίρεση τη νέα ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου -βγαίνει τον Φεβρουάριο στις αίθουσες- και το εξαιρετικά ενδιαφέρον «ρόουντ-μούβι» «Αθήνα-Κωνσταντινούπολη», του Νίκου Παναγιωτόπουλου. Κι αυτό εξαιτίας των γνωστών πολλών προβλημάτων, που ας ελπίσουμε ότι τα περισσότερα θα αντιμετωπιστούν θετικά με τον νόμο που ο υπουργός Πολιτισμού, κ. Λιάπης, έχει υποσχεθεί να προωθήσει σύντομα στη Βουλή.
Πάντως, παρά την πτώση στις εισπράξεις, έστω και λιγοστές ταινίες σημείωσαν αρκετή επιτυχία στο μποξ-όφις: επικεφαλής τα αμερικανικά μπλοκ-μπάστερ και μερικές περιπέτειες, τύπου Τζέιμς Μποντ, καθώς και ορισμένες ελληνικές κωμωδίες που στηρίχτηκαν σε συνηθισμένες συνταγές και γνωστά (τηλεοπτικά) αστέρια.
Από καθαρά καλλιτεχνικής πλευράς, επικεφαλής βρέθηκε η γηραιά Ευρώπη, χωρίς να ξεχνάμε και την Τουρκία, που περνά μια δική της άνθηση.
ΙΤΑΛΙΑ: εκτός από την αριστουργηματική «Γόμορρα» του Ματέο Γκαρόνε, είχαμε τη σατιρική κωμωδία «Il Divo» του Πάολο Σορεντίνο, πορτρέτο του Ιταλού πολιτικού Τζούλιο Αντρεότι, και το «Ηρεμο χάος» του Αντονέλο Γκριμάλντι, με τον Νάνι Μορέτι στον ρόλο επιχειρηματία που προσπαθεί να ξεπεράσει τον θάνατο της γυναίκας του.
ΓΑΛΛΙΑ: ξεχώρισε η βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες «Μέσα από τους τοίχους» του Λοράν Καντέ, με επίκεντρο τις σχέσεις ενός δασκάλου με τους μαθητές πολυεθνικού σχολείου. Στη «Σιωπή της Λόρνα» οι Βέλγοι Ζαν-Πιέρ και Λικ Νταρντέν καταπιάνονται με τη μικρή οδύσσεια νεαρής Αλβανής που μπλέκει με τη μαφία. Αδικα υποτιμημένο από την ελληνική κριτική ήταν το «Μυστικό» του Κλοντ Μιλέρ, η ιστορία ενός 16χρονου που ανακαλύπτει το μυστικό των Εβραίων γονιών του. Είχαμε ακόμη το «Κυνηγώντας το κόκκινο μπαλόνι» του Κινέζου Χου Χσιάο Χσιέν και «Το όνομά της είναι Σαμπίν» της ηθοποιού Σαντρίν Μπονέρ, συγκινητικό πορτρέτο της αυτιστικής αδερφής της.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ: εκτός από το θαυμάσιο «Ενας ελεύθερος κόσμος» του Κεν Λόουτς, είχαμε και τη ρόδινη κωμωδία «Τυχερή κι ευτυχισμένη» του Μάικ Λι, όπου μια νεαρή γυναίκα αντιμετωπίζει με ενθουσιασμό τη ζωή. Η πραγματική αποκάλυψη ήταν η συγκλονιστική ταινία του μαύρου σκηνοθέτη Στιβ ΜακΚουίν «Hunger», γύρω από την απεργία πείνας και τον θάνατο του Ιρλανδού πολιτικού κρατούμενου Μπόμπι Σαντς. Αναφέρω ακόμα το «Boy Α» του Τζον Κρόουλ, γύρω από τα προβλήματα προσαρμογής αποφυλακισμένου νεαρού εγκληματία, την γκανγκστερική «Αποστολή στην Μπριζ», σκηνοθετημένη από τον θεατρικό συγγραφέα Μάρτιν ΜακΝτόνα, καθώς και το «This is England» του Σέιν Μέντοους, γύρω από ένα αγόρι που παρασύρεται στις συμμορίες των «σκίνχεντ» στην Αγγλία του '80. Δεν ξεχνάμε τις ταινίες του Μάικλ Γουίντερμποτομ: «Α Cock and Bull Story» και «Genova».
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: «Το κύμα» του Ντένις Γκάνσελ, γύρω από ένα σχολικό πείραμα πάνω στον φασισμό, ήταν ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες γερμανικές ταινίες. Η πιο πετυχημένη, όμως, ήταν η «Ουλτζχάν» του Φόλκερ Σλέντορφ, μία ακόμη παραγνωρισμένη άδικα ταινία, θαυμάσιο ποιητικό, φιλοσοφικό σχόλιο πάνω στη ζωή. Σημαντική και η γερμανο-τουρκική παραγωγή «Η άκρη του ουρανού» του Φετίχ Ακίν, γύρω από τα προβλήματα των Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία.
ΑΥΣΤΡΙΑ: ο Ούλριχ Σάιντελ στο «Import/Export» δίνει μια εικόνα της μιζέριας και της εκμετάλλευσης στις χώρες της Δυτικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Αντίθετα, άνισο αποδείχτηκε «Το σύμπλεγμα Baader-Meinhof» του Ούλι Εντελ.
ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ: ο Πολωνός Γιέρζι Σκολιμόφσκι ύστερα από απουσία 17 χρόνων επανήλθε με την εκπληκτική «4 νύχτες με την Αννα», γύρω από τα ηθικά προβλήματα απομονωμένης κοινωνίας. Στην ισλανδική «Jar City» ο Μπαλτάσαρ Κορμακούρ αποκαλύπτει τα θαμμένα μυστικά και τη διαφθορά σε μια μικρή πόλη. Το πορτρέτο ενός οδηγού τρένων που βγαίνει στη σύνταξη παρουσιάζει στην ελεγειακή «Η καινούργια ζωή του κ. Χόρτεν» ο Νορβηγός Μπεντ Χάμερ. Συγκλονιστική ήταν η ρωσική ταινία «Φορτίο 200» του Αλεξέι Μπαλαμπάνοφ, μαύρη κωμωδία γύρω από τη σύγκρουση ενός άθεου κομμουνιστή καθηγητή με σαδιστή αστυνομικό, ενώ το θέμα της αποξένωσης κυριαρχεί στην «Αποξένωση» του Αντρέι Ζβιαγκίντσεφ. Από τη Σερβία είχαμε την «Παγίδα» του Σρένταν Γκολούμποβιτς.
ΑΣΙΑ: έντονη ήταν η παρουσία του Ισραήλ με την αρκετά τολμηρή, δοσμένη με χιούμορ και κριτική ματιά «Λεμονιά» του Εράν Ρικλίς. Το δράμα των αθώων κατοίκων στις κατεστραμμένες περιοχές του Λιβάνου από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς έδωσε ο Φιλίπ Αρακιντζί στη λιβανέζικη ταινία «Κάτω από τις βόμβες». Στην τρυφερή, ελεγειακή ταινία «Ο γάμος της Τούγια» ο Κινέζος Γουάνγκ Κουνάν σκιαγραφεί το πορτρέτο μιας γυναίκας που καταλήγει σε απελπισμένη λύση για να σώσει τον άρρωστο άνδρα της.
ΗΠΑ: είχαμε μια ενδιαφέρουσα αναβίωση του γουέστερν με τις ταινίες «Η δολοφονία του Τζέσε Τζέιμς από τον δειλό Μπομπ Φορντ» του Αντριου Ντομινίκ και «Το τελευταίο τρένο για τη Γιούμα» του Τζέιμς Μάνγκολντ. Στον χώρο του φανταστικού είχαμε το ατμοσφαιρικό, διανθισμένο με μαύρο χιούμορ «Sweeney Todd ο φονικός κουρέας της οδού Φλιτ» του Τιμ Μπέρτον. Από τις ωραίες ταινίες ήταν και το ελεγειακό «Ταξίδι στην άγρια φύση» του Σον Πεν, βασισμένο στην αληθινή ιστορία ενός νέου που αποφάσισε να ζήσει και πεθάνει κοντά στη φύση. Αναφέρω την αρκετά πρωτότυπη ταινία «Ι'm not there» του Τοντ Χέινς, όπου τον Μπομπ Ντίλαν ερμηνεύουν έξι διαφορετικοί ηθοποιοί, τη σουρεαλιστική κωμωδία «Ταξίδι στο Darjeeling» του Γουές Αντερσον, καθώς και τη με παρόμοιο χιούμορ κωμωδία «Κάνε το μόνος σου» του Μισέλ Γκοντρί. Στις καλές ταινίες και δύο φιλμ νουάρ, «Πριν ο διάβολος καταλάβει ότι πέθανες» του Σίντνεϊ Λουμέτ και «Χωρίς ίχνη», του Μπεν Αφλεκ. Ο Μάρτιν Σκορσέζε έδωσε το υποδειγματικό ντοκιμαντέρ «Shine a light» και ο Φράνσις Φορντ Κόπολα τη πολυσύνθετη «Νεότητα χωρίς νιάτα». Στις καλές κωμωδίες και «Ο Λαρς και η κούκλα του» του Κρεγκ Γκιλέσπι, καθώς και το τρυφερό «Juno» του Τζέισον Ράιτμαν.
Πάντως, παρά την πτώση στις εισπράξεις, έστω και λιγοστές ταινίες σημείωσαν αρκετή επιτυχία στο μποξ-όφις: επικεφαλής τα αμερικανικά μπλοκ-μπάστερ και μερικές περιπέτειες, τύπου Τζέιμς Μποντ, καθώς και ορισμένες ελληνικές κωμωδίες που στηρίχτηκαν σε συνηθισμένες συνταγές και γνωστά (τηλεοπτικά) αστέρια.
Από καθαρά καλλιτεχνικής πλευράς, επικεφαλής βρέθηκε η γηραιά Ευρώπη, χωρίς να ξεχνάμε και την Τουρκία, που περνά μια δική της άνθηση.
ΙΤΑΛΙΑ: εκτός από την αριστουργηματική «Γόμορρα» του Ματέο Γκαρόνε, είχαμε τη σατιρική κωμωδία «Il Divo» του Πάολο Σορεντίνο, πορτρέτο του Ιταλού πολιτικού Τζούλιο Αντρεότι, και το «Ηρεμο χάος» του Αντονέλο Γκριμάλντι, με τον Νάνι Μορέτι στον ρόλο επιχειρηματία που προσπαθεί να ξεπεράσει τον θάνατο της γυναίκας του.
ΓΑΛΛΙΑ: ξεχώρισε η βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες «Μέσα από τους τοίχους» του Λοράν Καντέ, με επίκεντρο τις σχέσεις ενός δασκάλου με τους μαθητές πολυεθνικού σχολείου. Στη «Σιωπή της Λόρνα» οι Βέλγοι Ζαν-Πιέρ και Λικ Νταρντέν καταπιάνονται με τη μικρή οδύσσεια νεαρής Αλβανής που μπλέκει με τη μαφία. Αδικα υποτιμημένο από την ελληνική κριτική ήταν το «Μυστικό» του Κλοντ Μιλέρ, η ιστορία ενός 16χρονου που ανακαλύπτει το μυστικό των Εβραίων γονιών του. Είχαμε ακόμη το «Κυνηγώντας το κόκκινο μπαλόνι» του Κινέζου Χου Χσιάο Χσιέν και «Το όνομά της είναι Σαμπίν» της ηθοποιού Σαντρίν Μπονέρ, συγκινητικό πορτρέτο της αυτιστικής αδερφής της.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ: εκτός από το θαυμάσιο «Ενας ελεύθερος κόσμος» του Κεν Λόουτς, είχαμε και τη ρόδινη κωμωδία «Τυχερή κι ευτυχισμένη» του Μάικ Λι, όπου μια νεαρή γυναίκα αντιμετωπίζει με ενθουσιασμό τη ζωή. Η πραγματική αποκάλυψη ήταν η συγκλονιστική ταινία του μαύρου σκηνοθέτη Στιβ ΜακΚουίν «Hunger», γύρω από την απεργία πείνας και τον θάνατο του Ιρλανδού πολιτικού κρατούμενου Μπόμπι Σαντς. Αναφέρω ακόμα το «Boy Α» του Τζον Κρόουλ, γύρω από τα προβλήματα προσαρμογής αποφυλακισμένου νεαρού εγκληματία, την γκανγκστερική «Αποστολή στην Μπριζ», σκηνοθετημένη από τον θεατρικό συγγραφέα Μάρτιν ΜακΝτόνα, καθώς και το «This is England» του Σέιν Μέντοους, γύρω από ένα αγόρι που παρασύρεται στις συμμορίες των «σκίνχεντ» στην Αγγλία του '80. Δεν ξεχνάμε τις ταινίες του Μάικλ Γουίντερμποτομ: «Α Cock and Bull Story» και «Genova».
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: «Το κύμα» του Ντένις Γκάνσελ, γύρω από ένα σχολικό πείραμα πάνω στον φασισμό, ήταν ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες γερμανικές ταινίες. Η πιο πετυχημένη, όμως, ήταν η «Ουλτζχάν» του Φόλκερ Σλέντορφ, μία ακόμη παραγνωρισμένη άδικα ταινία, θαυμάσιο ποιητικό, φιλοσοφικό σχόλιο πάνω στη ζωή. Σημαντική και η γερμανο-τουρκική παραγωγή «Η άκρη του ουρανού» του Φετίχ Ακίν, γύρω από τα προβλήματα των Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία.
ΑΥΣΤΡΙΑ: ο Ούλριχ Σάιντελ στο «Import/Export» δίνει μια εικόνα της μιζέριας και της εκμετάλλευσης στις χώρες της Δυτικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Αντίθετα, άνισο αποδείχτηκε «Το σύμπλεγμα Baader-Meinhof» του Ούλι Εντελ.
ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ: ο Πολωνός Γιέρζι Σκολιμόφσκι ύστερα από απουσία 17 χρόνων επανήλθε με την εκπληκτική «4 νύχτες με την Αννα», γύρω από τα ηθικά προβλήματα απομονωμένης κοινωνίας. Στην ισλανδική «Jar City» ο Μπαλτάσαρ Κορμακούρ αποκαλύπτει τα θαμμένα μυστικά και τη διαφθορά σε μια μικρή πόλη. Το πορτρέτο ενός οδηγού τρένων που βγαίνει στη σύνταξη παρουσιάζει στην ελεγειακή «Η καινούργια ζωή του κ. Χόρτεν» ο Νορβηγός Μπεντ Χάμερ. Συγκλονιστική ήταν η ρωσική ταινία «Φορτίο 200» του Αλεξέι Μπαλαμπάνοφ, μαύρη κωμωδία γύρω από τη σύγκρουση ενός άθεου κομμουνιστή καθηγητή με σαδιστή αστυνομικό, ενώ το θέμα της αποξένωσης κυριαρχεί στην «Αποξένωση» του Αντρέι Ζβιαγκίντσεφ. Από τη Σερβία είχαμε την «Παγίδα» του Σρένταν Γκολούμποβιτς.
ΑΣΙΑ: έντονη ήταν η παρουσία του Ισραήλ με την αρκετά τολμηρή, δοσμένη με χιούμορ και κριτική ματιά «Λεμονιά» του Εράν Ρικλίς. Το δράμα των αθώων κατοίκων στις κατεστραμμένες περιοχές του Λιβάνου από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς έδωσε ο Φιλίπ Αρακιντζί στη λιβανέζικη ταινία «Κάτω από τις βόμβες». Στην τρυφερή, ελεγειακή ταινία «Ο γάμος της Τούγια» ο Κινέζος Γουάνγκ Κουνάν σκιαγραφεί το πορτρέτο μιας γυναίκας που καταλήγει σε απελπισμένη λύση για να σώσει τον άρρωστο άνδρα της.
ΗΠΑ: είχαμε μια ενδιαφέρουσα αναβίωση του γουέστερν με τις ταινίες «Η δολοφονία του Τζέσε Τζέιμς από τον δειλό Μπομπ Φορντ» του Αντριου Ντομινίκ και «Το τελευταίο τρένο για τη Γιούμα» του Τζέιμς Μάνγκολντ. Στον χώρο του φανταστικού είχαμε το ατμοσφαιρικό, διανθισμένο με μαύρο χιούμορ «Sweeney Todd ο φονικός κουρέας της οδού Φλιτ» του Τιμ Μπέρτον. Από τις ωραίες ταινίες ήταν και το ελεγειακό «Ταξίδι στην άγρια φύση» του Σον Πεν, βασισμένο στην αληθινή ιστορία ενός νέου που αποφάσισε να ζήσει και πεθάνει κοντά στη φύση. Αναφέρω την αρκετά πρωτότυπη ταινία «Ι'm not there» του Τοντ Χέινς, όπου τον Μπομπ Ντίλαν ερμηνεύουν έξι διαφορετικοί ηθοποιοί, τη σουρεαλιστική κωμωδία «Ταξίδι στο Darjeeling» του Γουές Αντερσον, καθώς και τη με παρόμοιο χιούμορ κωμωδία «Κάνε το μόνος σου» του Μισέλ Γκοντρί. Στις καλές ταινίες και δύο φιλμ νουάρ, «Πριν ο διάβολος καταλάβει ότι πέθανες» του Σίντνεϊ Λουμέτ και «Χωρίς ίχνη», του Μπεν Αφλεκ. Ο Μάρτιν Σκορσέζε έδωσε το υποδειγματικό ντοκιμαντέρ «Shine a light» και ο Φράνσις Φορντ Κόπολα τη πολυσύνθετη «Νεότητα χωρίς νιάτα». Στις καλές κωμωδίες και «Ο Λαρς και η κούκλα του» του Κρεγκ Γκιλέσπι, καθώς και το τρυφερό «Juno» του Τζέισον Ράιτμαν.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/12/2008
No comments:
Post a Comment