ΣΑΜ ΜΕΝΤΕΣ Ο δρόμος της Επανάστασης

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ

Ο θεατής, ευαίσθητος άνθρωπος ο ίδιος, δεν μπορεί παρά να αγαπάει τον άνθρωπο και να πονάει με τον πόνο του! Επομένως, βλέποντας το νεαρό ζευγάρι «Του Δρόμου της Επανάστασης» να περιστρέφει ατέρμονα την αδιέξοδη μεσοαστική δυστυχία του γύρω από τον άξονα της αδιέξοδης μεσοαστικής ζωής, δεν μπορεί παρά να πληγωθεί και να πονέσει! Η αστική κοινωνία δεν έχει λύσεις ούτε για τα προβλήματα που δημιουργεί η ίδια. Ο μόνος τρόπος για να βγει κανείς από αυτό το τέλμα που βιώνει σχεδόν το σύνολο της αστικής κοινωνίας, είναι ο Δρόμος της Επανάστασης. Ο Δρόμος της Επανάστασης που οδηγεί σε μια άλλη, σε μια πιο αναπτυγμένη κοινωνία, σε μια ανθρώπινη κοινωνία με άλλες αρχές, με άλλους στόχους και σκοπούς, με άλλες αξίες, χωρίς ανταγωνισμούς και χωρίς ανήθικες ηθικές (ο θάνατός σου η ζωή μου). Σε μια κοινωνία που δε θα αγωνίζεσαι για να κατατροπώσεις και για να αποδείξεις κάτι στους άλλους, αλλά θα αγωνίζεσαι να ζήσεις αρμονικά με τους άλλους (και με τον εαυτό σου).

Στην ταινία, δυστυχώς, «Ο Δρόμος της Επανάστασης», δεν είναι παρά το όνομα, η ταμπέλα της οδού στην οποία μένει το νεαρό ζευγάρι και ίσως, στο πολύ βάθος, ο υπαινιγμός των δημιουργών της ταινίας, για την πραγματική επανάσταση. Μόνον ο υπαινιγμός, όμως, αφού τίποτα άλλο στην ταινία δεν κατευθύνει το θεατή προς τη σωστή λύση, που είναι η ανατροπή του κοινωνικού συστήματος που γεννάει τα κοινωνικά και τα προσωπικά δράματα, που κάνει τους ανθρώπους δυστυχισμένους. Η ταινία δε μας αποκαλύπτει κάποια χαραμάδα. Δε σπρώχνει τους ήρωές της προς την ανατροπή. Αντίθετα, θεωρεί πως η λύση της δυστυχίας βρίσκεται μέσα στην ίδια την κοινωνία που τη γεννάει. Και δεν είναι παρά η κατανόηση, ο συμβιβασμός πως και χωρίς το Παρίσι, χωρίς την επανάσταση δηλαδή, μπορεί κάποιος να ευτυχίσει! Αντιδραστική άποψη, το δίχως άλλο.

Ενα νεαρό ζευγάρι, ευτυχισμένο επιφανειακά και πρότυπο για τη γειτονιά και τους φίλους, νιώθει σιγά - σιγά να βουλιάζει μέσα στη λάσπη της απελπισίας, του συμβιβασμού, των ανεκπλήρωτων ονείρων. Τίποτα από αυτά που επιθυμούσε να κάνει στη ζωή του, τα οποία βέβαια ήταν προσωπικά και όχι γενικά, ατομικά και όχι κοινωνικά, δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει. Στη θέση αυτών έβαλε το επιφανειακό λούστρο, την εξωτερική εικόνα, το συμβιβασμό.

Τα ανεκπλήρωτα όνειρα, όμως, ιδιαίτερα τα ατομικά ανεκπλήρωτα όνειρα που είναι εγωιστικά και συμφεροντολόγα, έχουν μεγάλες δαγκάνες! Δαγκάνες που με τον καιρό σε βουτάνε από το λαιμό και σε πάνε μπροστά στον καθρέφτη της συνείδησής σου. Εκεί σε αναγκάζουν να δεις πως, τελικά, ξύνοντας το λούστρο, τη γυαλιστερή επιδερμίδα, δεν είσαι παρά ένας φελλός. Ενας φελλός που μπορεί να μη βουλιάζει στα σκατά, ωστόσο, δεν έχει καμία ελπίδα για κάτι καλύτερο. Θα συνεχίσεις να επιπλέεις χωρίς κανόνες και χωρίς σκοπό. Από το σημείο αυτό και μετά, βέβαια, αρχίζει το δράμα. Τα βάζεις με τους γύρω σου, με την τύχη, με τον εαυτό σου. Μπαίνεις στην τροχιά της καθημερινής και αδιέξοδης δυστυχίας! Σιγά - σιγά αποδέχεσαι τον άθλιο τρόπο ζωής που βιώνεις και αναπαράγεις. Μέχρι που γίνεσαι ολοκληρωτικά δυστυχισμένος ή αυτοκτονείς!

Η ταινία, η οποία στηρίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Ρίτσαρντ Γέιτς (εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη το 1961 - κυκλοφορεί και στα ελληνικά) είναι άψογη στην καταγραφή και την περιγραφή της μεσοαστικής απελπισίας. Αδυνατεί, όμως, ή δε θέλει να δώσει απαντήσεις. Δε βλέπει ή δε θέλει να δει διέξοδο. Περιορίζει και παγιδεύει τους ήρωές της και τους θεατές της στην αδιέξοδη μεσοαστική λογική. Κρατάει το νεαρό ζευγάρι κλεισμένο στο σπίτι του και στον εαυτό του, δεν το σπρώχνει προς την κοινωνία, δεν το αναγκάζει να μετατρέψει το προσωπικό σε γενικό, το ατομικό σε κοινωνικό, να μεγαλώσει το εύρος του αγώνα του. Η ατομική ευτυχία είναι αποτέλεσμα της κοινωνικής ευτυχίας. Μοιραία, λοιπόν, αυτό το ζευγάρι, αυτή η κοινωνία που αναζητά ατομική λύση σε κοινωνικά ζητήματα, θα αυτομαχαιρωθεί.

Ο προσεχτικός θεατής έχει πολλά να κερδίσει από τη συγκεκριμένη ταινία. Πρώτα θα εδραιώσει την άποψή του πως η αστική κοινωνία είναι φορέας και πηγή κακών και δεύτερον πως η διέξοδος είναι ο κοινωνικός αγώνας και όχι ο προσωπικός, ο οποίος προσωπικός αγώνας σε αποπροσανατολίζει και, τελικά, σε απογοητεύει.

Παίζουν: Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Κέιτ Γουίνσλετ, Μάθι Μπέιτς κ.ά.