Του Δημήτρη Δανίκα, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2009
Και μετά μου λέτε εσείς πως το σινεμά είναι ζήτημα αισθητικής. Έτσι και ο δογματικός σοβιετικός σοσιαλιστικός ρεαλισμός υπηρετεί τον δικό μου, άγιο σκοπό, τότε ζήτω ο Ζντάνοφ ο τρομερός. Είναι για τους γκέι; Ε τότε, καλώς να έρθει. Είναι για τον Στάλιν; Ε τότε, ύπουλος και προπαγανδιστικός. Αλλά και τούμπαλιν παρακαλώ!
Αν και δεν με αφορά προσωπικώς, παραμερίζω παρωπίδες και υποκειμενικές ιδεολογίες. Καλύτερη ταινία της εβδομάδας- και ανώτερη από «Reader», αλλά και «Road to revolution»- ο αμερικανικός σοσιαλιστικός ρεαλισμός, διάχυτος στο «Μilk» του Γκας Βαν Σαντ. Καλύτερο και ως σκηνοθεσία. Καλύτερο ως σκηνογραφία. Καλύτερο ως ερμηνεία. Για δύο βασικούς λόγους αξίζει να δει κάποιος αυτή την ταινία.
Πρώτον, η εξαιρετική ανασύσταση της εποχής του εβδομήντα. Και κυρίως η θηριώδης υποκριτική του Σον Πεν (κοντά στα πενήντα). Ισοδύναμη με το ρεσιτάλ του Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο «Οργισμένο είδωλο» του Μάρτιν Σκορσέζε και του 1980. Και σωματικά αγνώριστος, κάμποσα κιλά ισχνότερος. Και βιωματικά ταυτισμένος μ΄ έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα που σαν Μπαρίσνικοφ ισορροπεί στην κόψη του ξυραφιού. Και θηλυπρεπής και αγωνιστής. Και ακραίος ερωτικός. Και οργανωμένος εγκέφαλος πολιτικός. Η διπλή όψη ενός ιερομάρτυρα Τσε Γκεβάρα των γκέι του Σαν Φρανσίσκο του 1978.
Και βάζω στοίχημα πως η κόντρα για τα επερχόμενα Όσκαρ θα καταλήξει σε πόλεμο τριπλό. Σον Πεν εναντίον Μπραντ Πιτ (Μπέντζαμιν Μπάτον από 22/1) και Μίκι Ρουρκ (Παλαιστής από 29/1) ενα- ντίον και των δύο αυτών πρωταγωνιστών!
Εξηγώ για να μην παρεξηγηθώ. Τρία τα ακούνητα κριτήρια του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού». Το πρώτο ο αγώνας υπέρ πάντων για ιερό, κοινωνικό, λαϊκό, πατριωτικό σκοπό. Δεύτερο, ο αφηγηματικός «ρεαλισμός».
Συνήθως «νατουραλισμός», δηλαδή φωτογραφία της πραγματικότητας. Και τρίτο, η αγιοποίηση του κεντρικού ήρωα. Του προλετάριου, του φαντάρου στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, του ινστρούχτορα του κόμματος και του νεολαίου. Και τα τρία - με διαφορετικό περιεχόμενο, πράγμα που θα έκανε τα μουστάκια του Στάλιν να αρπάξουν παραμάσχαλα τον Γκας Βαν Σαντ με κατεύθυνση τα Γκουλάγκ- υπηρετούνται μέχρι κεραίας σ΄ αυτή την αγωνιστική, μαχητική αγιογραφία του Χάρβεϊ Μιλκ.
Ενός μισοεβραίου φανατικού και δηλωμένου, δημοσίως, γκέι που κατάφερε στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα να οργανώσει την κοινότητα των ομοφυλοφίλων του Σαν Φρανσίσκο, να κερδίσει μια θέση ως δημοτικός σύμβουλος στο πλευρό ενός straight δημάρχου και να κατατροπώσει τα εξαπτέρυγα των πιο σκοτεινών δυνάμεων της συντηρητικής, αμερικανικής κοινωνίας.
Κατά σειρά. Ιερός σκοπός η αποπεριθωριοποίηση, δηλαδή η νομιμοποίηση και αποδοχή της ιδιαιτερότητας των γκέι από την επίσημη αμερικανική πολιτική, αλλά κυρίως από την κοινωνία. «Βγείτε από την ντουλάπα», φωνάζει με την ντουντούκα ο Χάρβεϊ Μιλκ. «Να βγείτε και να πείτε στον πατέρα σας, στη μάνα σας, στους φίλους και τους συγγενείς σας “ναι, είμαι γκέι”».
Φανταστείτε- περίπου- μια αντίστοιχη φάση με πρωταγωνιστή έναν Έλληνα κομμουνιστή την εποχή του εξήντα, όταν όλα τα ΄σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Επί της δομικής ουσίας στρατευμένος καλλιτέχνης και ο Σοβιετικός, αλλά και ο γκέι ο Αμερικανός. Πάμε τώρα στον αισθητικό προσανατολισμό. Παρατατική- με χρονική σειρά- η εξι στόρηση των γεγονότων. Εξαιρετική αναβίωση της εποχής, από τα ρούχα μέχρι το ντεκόρ.
Αυτοκόλλητη, σωματικά και φυσιογνωμικά, η ταυτοπροσωπία του Σον Πεν με τον Χάρβεϊ Μιλκ. Γι΄ αυτό εξάλλου έχασε τόσο πολλά κιλά. Και τέλος, αποθέωση και αγιοποίηση του κεντρικού ήρωα. Όχι μόνο εξαιρετικά ερωτικός, αλλά και μαχητικός, οργανωμένος πολιτικός. Στοχοπροσηλωμένος μέχρι τελικής πτώσεως, γεγονός που τον απενοχοποιεί και τον αθωώνει από κάθε είδους συμβιβασμούς, παλινδρομήσεις, ακόμα και από παραβιάσεις υποσχέσεων και συμφωνιών με άλλους πολιτικούς.
Όπως λένε και οι θεωρητικοί του μαρξισμού-λενινισμού, ακόμα και με τον διάβολο θα συμμαχήσω προκειμένου τους σκοπούς μου να υπηρετήσω. Εδώ κοτζάμ Στάλιν συμμάχησε με τον διάβολο Χίτλερ και θα μας πειράξει το γεγονός πως ο Χάρβεϊ Μιλκ κουρέλιασε μια παρασκηνιακή συμφωνία που είχε συνάψει μ΄ έναν Ιρλανδό δημοτικό σύμβουλο;
Έγινε αντιληπτό; Επομένως εκείνο που ενοχλεί δεν είναι η φόρμα και η αισθητική, δηλαδή η ιδιαίτερη κινηματογραφική οπτική. Ενοχλητικό, δυσάρεστο και αναχρονιστικό είναι το θέμα και το περιεχόμενο. Τι ακριβώς θέλει η περιρρέουσα συνθήκη η κοινωνική;
Είναι τώρα της μόδας ο μαρξισμός; Πάρε να ΄χεις σοβιετικό, σοσιαλιστικό ρεαλισμό (όπως στη δεκαετία του εβδομήντα). Είναι τώρα της μόδας οι γκέι; Πάρε να ΄χεις αμερικανικό, γκεΐστικο ρεαλισμό (όπως γίνεται από το «Μυστικό του Βrokeback mountain» και εδώ). Φανταστείτε δηλαδή. Ο Γκας Βαν Σαντ των μακροσκελών πλάνων, των πειραματισμών και των μακρόσυρτων σιωπών ενός «Ελέφαντα» ας πούμε, επιλέγει ως εφαλτήριο της ιδεολογίας του, τη γραμμική αφήγηση και τη στρωτή περιγραφή.
Περίπου σαν μπροσούρα με γραφή καλλιτεχνική. Άρα για να είμαστε ή τουλάχιστον να πιστεύουμε πως είμαστε αντικειμενικοί, όσο δικαιολογημένος είναι ο μοντέρνος και ιδιαίτερος Γκας Βαν Σαντ να καταφεύγει σε απλές, φόρμες προκειμένου να διαδώσει τις μαχητικές - κατά τη γνώμη του- ιδέες, άλλο τόσο είναι και κάθε άλλος που υπηρετεί και αγιοποιεί τον δικό του σκοπό. Με άλλα λόγια αυτό που θέλω να πω είναι διπλό. Πρώτον, ότι τα κριτήριά μας πρέπει να είναι αντικειμενικά, πέρα και έξω από υποκειμενικές απόψεις και μακριά από την μόδα και τον συρμό. Δεύτερον και κυριότερο, χωρίς να θέλω ούτε στο ελάχιστο να θίξω την ιδεολογία του Γκας Βαν Σαντ, είναι τουλάχιστον περίεργο, να μην πω εξωφρενικό, που καθετί που αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων και στα δικαιώματα των γκέι, βρίσκει τόση και τέτοια πλατιά υποδοχή από τον Τύπο και την παραγωγή. Δηλαδή οι μεροκαματιάρηδες, οι έσχατοι, οι άνεργοι, όλα αυτά τα εκατομμύρια ανθρώπινων «σκουπιδιών», δεν έχουν δικαίωμα να βρουν την έκφρασή τους στο πανί;
Και τέλος, για να αποφύγω κάθε υποψία αλλά και επειδή το πιστεύω, ναι το «Μilk» είναι καλύτερη ταινία. Και από τον «Δρόμο της επανάστασης» και από τα «Σφραγισμένα χείλη». Και το εννοώ με κριτήρια καθαρά κινηματογραφικά και καθόλου προσωπικά και υποκειμενικά. Θηριώδης η ερμηνεία του Σον Πεν, ενός μη γκέι, που αυτοκόλλητα κολλάει στο σώμα και την ψυχή ενός τόσου δηλωμένου γκέι. Ακόμα και τα φιλιά που δίνει ο μπαγάσας είναι τα πιο ερωτικά και απενοχοποιημένα διόλου χυδαία, στην ιστορία του γκέι σινεμά όλων των εποχών.
Και ακόμα, η αναβίωση της εποχής συντελέστηκε με κριτήρια του δρόμου και καθόλου του στούντιο, πράγμα που σημαίνει πως η αισθητική της ταινίας στάζει από αυθεντικότητα, «βρώμα» και ωριμότητα. Αυτό που ήθελε ο Γκας Βαν Σαντ το ολοκλήρωσε μέχρι την τελευταία του λεπτομέρεια. Και για να τελειώνω.
Κάθε καταπιεσμένη και διωκόμενη «μειονότητα», από τους αριστερούς, τους κομμουνιστές, τους Εβραίους μέχρι τους γκέι, για την καταξίωσή της χρειάζεται τουλάχιστον έναν άγιο. Και σας βεβαιώ πως μπροστά στους δεκάδες αρσενικούς απρόσωπους εκπροσώπους του ελληνικού κοινοβουλίου, τούτος εδώ ο ομοφυλόφιλος Χάρβεϊ Μιλκ είναι Άντρας με τα όλα του.
Αγαπητοί μου, η μαγκιά δεν προέρχεται από τα γεννητικά μας όργανα, αλλά μόνο και πάντα από την καρδιά!
Αν και δεν με αφορά προσωπικώς, παραμερίζω παρωπίδες και υποκειμενικές ιδεολογίες. Καλύτερη ταινία της εβδομάδας- και ανώτερη από «Reader», αλλά και «Road to revolution»- ο αμερικανικός σοσιαλιστικός ρεαλισμός, διάχυτος στο «Μilk» του Γκας Βαν Σαντ. Καλύτερο και ως σκηνοθεσία. Καλύτερο ως σκηνογραφία. Καλύτερο ως ερμηνεία. Για δύο βασικούς λόγους αξίζει να δει κάποιος αυτή την ταινία.
Πρώτον, η εξαιρετική ανασύσταση της εποχής του εβδομήντα. Και κυρίως η θηριώδης υποκριτική του Σον Πεν (κοντά στα πενήντα). Ισοδύναμη με το ρεσιτάλ του Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο «Οργισμένο είδωλο» του Μάρτιν Σκορσέζε και του 1980. Και σωματικά αγνώριστος, κάμποσα κιλά ισχνότερος. Και βιωματικά ταυτισμένος μ΄ έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα που σαν Μπαρίσνικοφ ισορροπεί στην κόψη του ξυραφιού. Και θηλυπρεπής και αγωνιστής. Και ακραίος ερωτικός. Και οργανωμένος εγκέφαλος πολιτικός. Η διπλή όψη ενός ιερομάρτυρα Τσε Γκεβάρα των γκέι του Σαν Φρανσίσκο του 1978.
Και βάζω στοίχημα πως η κόντρα για τα επερχόμενα Όσκαρ θα καταλήξει σε πόλεμο τριπλό. Σον Πεν εναντίον Μπραντ Πιτ (Μπέντζαμιν Μπάτον από 22/1) και Μίκι Ρουρκ (Παλαιστής από 29/1) ενα- ντίον και των δύο αυτών πρωταγωνιστών!
Εξηγώ για να μην παρεξηγηθώ. Τρία τα ακούνητα κριτήρια του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού». Το πρώτο ο αγώνας υπέρ πάντων για ιερό, κοινωνικό, λαϊκό, πατριωτικό σκοπό. Δεύτερο, ο αφηγηματικός «ρεαλισμός».
Συνήθως «νατουραλισμός», δηλαδή φωτογραφία της πραγματικότητας. Και τρίτο, η αγιοποίηση του κεντρικού ήρωα. Του προλετάριου, του φαντάρου στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, του ινστρούχτορα του κόμματος και του νεολαίου. Και τα τρία - με διαφορετικό περιεχόμενο, πράγμα που θα έκανε τα μουστάκια του Στάλιν να αρπάξουν παραμάσχαλα τον Γκας Βαν Σαντ με κατεύθυνση τα Γκουλάγκ- υπηρετούνται μέχρι κεραίας σ΄ αυτή την αγωνιστική, μαχητική αγιογραφία του Χάρβεϊ Μιλκ.
Ενός μισοεβραίου φανατικού και δηλωμένου, δημοσίως, γκέι που κατάφερε στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα να οργανώσει την κοινότητα των ομοφυλοφίλων του Σαν Φρανσίσκο, να κερδίσει μια θέση ως δημοτικός σύμβουλος στο πλευρό ενός straight δημάρχου και να κατατροπώσει τα εξαπτέρυγα των πιο σκοτεινών δυνάμεων της συντηρητικής, αμερικανικής κοινωνίας.
Κατά σειρά. Ιερός σκοπός η αποπεριθωριοποίηση, δηλαδή η νομιμοποίηση και αποδοχή της ιδιαιτερότητας των γκέι από την επίσημη αμερικανική πολιτική, αλλά κυρίως από την κοινωνία. «Βγείτε από την ντουλάπα», φωνάζει με την ντουντούκα ο Χάρβεϊ Μιλκ. «Να βγείτε και να πείτε στον πατέρα σας, στη μάνα σας, στους φίλους και τους συγγενείς σας “ναι, είμαι γκέι”».
Φανταστείτε- περίπου- μια αντίστοιχη φάση με πρωταγωνιστή έναν Έλληνα κομμουνιστή την εποχή του εξήντα, όταν όλα τα ΄σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Επί της δομικής ουσίας στρατευμένος καλλιτέχνης και ο Σοβιετικός, αλλά και ο γκέι ο Αμερικανός. Πάμε τώρα στον αισθητικό προσανατολισμό. Παρατατική- με χρονική σειρά- η εξι στόρηση των γεγονότων. Εξαιρετική αναβίωση της εποχής, από τα ρούχα μέχρι το ντεκόρ.
Αυτοκόλλητη, σωματικά και φυσιογνωμικά, η ταυτοπροσωπία του Σον Πεν με τον Χάρβεϊ Μιλκ. Γι΄ αυτό εξάλλου έχασε τόσο πολλά κιλά. Και τέλος, αποθέωση και αγιοποίηση του κεντρικού ήρωα. Όχι μόνο εξαιρετικά ερωτικός, αλλά και μαχητικός, οργανωμένος πολιτικός. Στοχοπροσηλωμένος μέχρι τελικής πτώσεως, γεγονός που τον απενοχοποιεί και τον αθωώνει από κάθε είδους συμβιβασμούς, παλινδρομήσεις, ακόμα και από παραβιάσεις υποσχέσεων και συμφωνιών με άλλους πολιτικούς.
Όπως λένε και οι θεωρητικοί του μαρξισμού-λενινισμού, ακόμα και με τον διάβολο θα συμμαχήσω προκειμένου τους σκοπούς μου να υπηρετήσω. Εδώ κοτζάμ Στάλιν συμμάχησε με τον διάβολο Χίτλερ και θα μας πειράξει το γεγονός πως ο Χάρβεϊ Μιλκ κουρέλιασε μια παρασκηνιακή συμφωνία που είχε συνάψει μ΄ έναν Ιρλανδό δημοτικό σύμβουλο;
Έγινε αντιληπτό; Επομένως εκείνο που ενοχλεί δεν είναι η φόρμα και η αισθητική, δηλαδή η ιδιαίτερη κινηματογραφική οπτική. Ενοχλητικό, δυσάρεστο και αναχρονιστικό είναι το θέμα και το περιεχόμενο. Τι ακριβώς θέλει η περιρρέουσα συνθήκη η κοινωνική;
Είναι τώρα της μόδας ο μαρξισμός; Πάρε να ΄χεις σοβιετικό, σοσιαλιστικό ρεαλισμό (όπως στη δεκαετία του εβδομήντα). Είναι τώρα της μόδας οι γκέι; Πάρε να ΄χεις αμερικανικό, γκεΐστικο ρεαλισμό (όπως γίνεται από το «Μυστικό του Βrokeback mountain» και εδώ). Φανταστείτε δηλαδή. Ο Γκας Βαν Σαντ των μακροσκελών πλάνων, των πειραματισμών και των μακρόσυρτων σιωπών ενός «Ελέφαντα» ας πούμε, επιλέγει ως εφαλτήριο της ιδεολογίας του, τη γραμμική αφήγηση και τη στρωτή περιγραφή.
Περίπου σαν μπροσούρα με γραφή καλλιτεχνική. Άρα για να είμαστε ή τουλάχιστον να πιστεύουμε πως είμαστε αντικειμενικοί, όσο δικαιολογημένος είναι ο μοντέρνος και ιδιαίτερος Γκας Βαν Σαντ να καταφεύγει σε απλές, φόρμες προκειμένου να διαδώσει τις μαχητικές - κατά τη γνώμη του- ιδέες, άλλο τόσο είναι και κάθε άλλος που υπηρετεί και αγιοποιεί τον δικό του σκοπό. Με άλλα λόγια αυτό που θέλω να πω είναι διπλό. Πρώτον, ότι τα κριτήριά μας πρέπει να είναι αντικειμενικά, πέρα και έξω από υποκειμενικές απόψεις και μακριά από την μόδα και τον συρμό. Δεύτερον και κυριότερο, χωρίς να θέλω ούτε στο ελάχιστο να θίξω την ιδεολογία του Γκας Βαν Σαντ, είναι τουλάχιστον περίεργο, να μην πω εξωφρενικό, που καθετί που αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων και στα δικαιώματα των γκέι, βρίσκει τόση και τέτοια πλατιά υποδοχή από τον Τύπο και την παραγωγή. Δηλαδή οι μεροκαματιάρηδες, οι έσχατοι, οι άνεργοι, όλα αυτά τα εκατομμύρια ανθρώπινων «σκουπιδιών», δεν έχουν δικαίωμα να βρουν την έκφρασή τους στο πανί;
Και τέλος, για να αποφύγω κάθε υποψία αλλά και επειδή το πιστεύω, ναι το «Μilk» είναι καλύτερη ταινία. Και από τον «Δρόμο της επανάστασης» και από τα «Σφραγισμένα χείλη». Και το εννοώ με κριτήρια καθαρά κινηματογραφικά και καθόλου προσωπικά και υποκειμενικά. Θηριώδης η ερμηνεία του Σον Πεν, ενός μη γκέι, που αυτοκόλλητα κολλάει στο σώμα και την ψυχή ενός τόσου δηλωμένου γκέι. Ακόμα και τα φιλιά που δίνει ο μπαγάσας είναι τα πιο ερωτικά και απενοχοποιημένα διόλου χυδαία, στην ιστορία του γκέι σινεμά όλων των εποχών.
Και ακόμα, η αναβίωση της εποχής συντελέστηκε με κριτήρια του δρόμου και καθόλου του στούντιο, πράγμα που σημαίνει πως η αισθητική της ταινίας στάζει από αυθεντικότητα, «βρώμα» και ωριμότητα. Αυτό που ήθελε ο Γκας Βαν Σαντ το ολοκλήρωσε μέχρι την τελευταία του λεπτομέρεια. Και για να τελειώνω.
Κάθε καταπιεσμένη και διωκόμενη «μειονότητα», από τους αριστερούς, τους κομμουνιστές, τους Εβραίους μέχρι τους γκέι, για την καταξίωσή της χρειάζεται τουλάχιστον έναν άγιο. Και σας βεβαιώ πως μπροστά στους δεκάδες αρσενικούς απρόσωπους εκπροσώπους του ελληνικού κοινοβουλίου, τούτος εδώ ο ομοφυλόφιλος Χάρβεϊ Μιλκ είναι Άντρας με τα όλα του.
Αγαπητοί μου, η μαγκιά δεν προέρχεται από τα γεννητικά μας όργανα, αλλά μόνο και πάντα από την καρδιά!
«Μilk». Χάρβεϊ Μιλκ, ο Τσε Γκεβάρα των γκέι της Αμερικής. Στρατευμένος, πολιτικός κινηματογράφος. Θηριώδης η ερμηνεία του Σον Πεν. Υπόδειγμα η σκηνοθεσία του Γκας Βαν Σαντ
ΒΑΘΜΟΙ=7 (δικαίωμα στη διαφορετικότητα)
Πατήστε εδώ για να δείτε το τρέιλερ της ταινίας
Ακατέργαστο διαμάντι
«Βabylon Α.D.» Μεταβιβλικός κατακλυσμός Ηi Τech σε μια αμερικανική παραγωγή με σκηνοθέτη τον Γάλλο αίλουρο Ματιέ Κασοβίτς («Το μίσος»). Μελλοντολογία καταστροφής. Όπου πρωτοκλασάτος μισθοφόρος (Βιν Ντίζελ) αναλαμβάνει τη μεταφορά μιας νεαρής παρθένου με το συμβολικό όνομα Ορόρα (Σέλας) από τον πολεμικό σκουπιδότοπο της Κεντρικής Ασίας στο πολυτελές στρατόπεδο συγκέντρωσης της Νέας Υόρκης. Θυμίζει έντονα «Τα παιδιά των ανθρώπων» του Αλφόνσο Κουαρόν. Πάνω σε φόντο φρικιαστικής πολεμικής βίας και απόλυτης δικτατορίας, πλέκεται μια μεταβιβλική προφητεία διαστημικής τεχνολογίας. Ίσως η καλύτερη κινηματογραφική σκηνοθεσία της εβδομάδας. Πολλοί το χαρακτήρισαν «σκουπίδι», Με συγχωρείτε, πρόκειται για ακατέργαστο διαμάντι πολλών επιφανειών. Θα το ξαναδώ!ΒΑΘΜΟΙ=6 1/2 (σαρωτικό)
Πατήστε εδώ για να δείτε το τρέιλερ της ταινίας
Μια σπαρακτική Γουίνσλετ
Ενώ ο πανούργος Γκας Βαν Σαντ στο «Μilk» διαχειρίζεται, ευφυώς, μια καθαρόαιμη γκέι ιστορία με εντελώς straight - στρωτή- αισθητική, ο Βρετανός Σαμ Μέντες στον «Δρόμο της επανάστασης» (Revolutionary road) κάνει το ακριβώς αντίθετο. Διαχειρίζεται το εξαιρετικό του υλικό με τρόπο εντελώς στατικό, επίπεδο, απρόσωπο και στο βάθος θεατρικό! Η αγελάδα κλωτσάει το γάλα. Έτσι ακριβώς. Με ένα πρώτης τάξεως «θέμα» και με ένα πρωτοκλασάτο καστ. Γεγονός που αποτυπώθηκε στις Χρυσές Σφαίρες με την Κέιτ Γουίνσλετ να κερδίζει το βραβείο α΄ δραματικού ρόλου και τον Ντι Κάπριο υποψήφιο στην πεντάδα των καλύτερων ερμηνειών. Αποτέλεσμα; Λάθη πολλά. Πρώτα, η αναβίωση της αμερικανικής εποχής του πενήντα στο Κονέκτικατ συντελείται με όρους στούντιο.Έτσι ο Μέντες πέφτει πάνω στην χαλκομανία (το αντίθετο συμβαίνει με το «Μilk» του Γκας Βαν Σαντ). Έπειτα- το βασικότερο- δραματουργικός άξονας σ΄ αυτή την οικογενειακή τραγωδία είναι η δεύτερη στο καστ, Κέιτ Γουίνσλετ, δηλαδή η Έιπριλ, η σύζυγος του Φρανκ (Λεονάρντο Ντι Κάπριο). Ο Μέντες όμως διαφωνεί. Απίστευτο; Κι όμως. Φοβούμαι πως είναι εξηγήσιμο. Με όρους box office και star system, ο Ντι Κάπριο «πρέπει» να είναι ο πρωταγωνιστής. Πλάνη και οφθαλμαπάτη.
Από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Γέιτς, η Έιπριλ προκύπτει ως ηρωίδα αυτής της διαδικασίας ενσωμάτωσης στο κατεστημένο και την ελίτ της Λευκής κοινωνίας. Αυτή είναι η ζωντανή ενσάρκωση της ανησυχίας. Αυτή η ευαισθησία. Αυτή η «επανάσταση». Αυτή η φαντασία. Αυτή τολμάει και κόβει το νήμα. Αυτή οι ρήξεις. Αυτή η φυγή, η δραπέτευση. Αυτή ο αυτουργός. Αυτή και το θύμα.
Με απλά λόγια εξαιρετικό το «θέμα», πρώτης τάξεως οι ερμηνείες, κατώτερη των περιστάσεων η σκηνοθεσία! Δηλαδή, ο Μέντες πήγε κόντρα στον εαυτό του και στο «Αmerican beauty» που είχε σκηνοθετήσει πριν από δέκα χρόνια. «Ο δρόμος της επανάστασης» (τοπωνύμιο της περιοχής που διαμένει το ζεύγος, αλλά και ειρωνεία και αντιστροφή) είναι περίπου σαν πρίκουελ του «Αmerican beauty». Τρομερό το «θέμα». Τρομερό και τολμηρό. Τομή στη σύμβαση, τη συμφιλίωση και την υποταγή. Και πλήρης αντιστροφή.
Ο Άντρας (Φρανκ) είναι ο μηχανισμός αναπαραγωγής της πλήξης, της ενσωμάτωσης, της συμφιλίωσης. Αυτός κολυμπάει στο τέλμα και τη συνακόλουθη συζυγική απιστία. Δυσανασχετεί στην αρχή. Στη συνέχεια παρασύρεται από τη φαντασίωση της Έιπριλ να φύγουν για το Παρίσι και ν΄ αλλάξουν ζωή. Όμως με την πρώτη δελεαστική, επαγγελματική προσφορά όχι μόνο υποχωρεί, αλλά από πάνω για σχιζοφρένια τη γυναίκα του κατηγορεί. Αντιθέτως, από τη Γυναίκα προέρχεται ο σπόρος της Αλλαγής.
Εδώ η τραγική διαδρομή της Έιπριλ συναντάει τη «Σίλβια Πλαθ» και την Γκουίνεθ Πάλτροου. Μελαγχολικό το συμπέρασμα του Ρίτσαρντ Γέιτς. Το στελεχικό δυναμικό της κυρίαρχης κοινωνίας- σε κάθε σημείο του δυτικού ορίζοντα- είναι ενταφιασμένο στα έγκατα μιας αληθινής ζωής. Και αν αξίζει να συναντηθεί κανείς μ΄ αυτή την κινηματογραφική «στιγμή» είναι γιατί αυτός ο καθρέφτης(;) μας, αυτό το τίμημά μας, αυτή η κατάληξή μας, αυτός και ο τάφος μας. Ενθάδε κείται ο Απρίλης μας (Έιπριλ)!
«Ο δρόμος της επανάστασης». Εξαιρετικό θέμα Σπαρακτική η Κέιτ Γουίνσλετ Κατώτερη των περιστάσεων η σκηνοθεσία
ΒΑΘΜΟΙ=6 (μόνο το δεύτερο μέρος)
Πατήστε εδώ για να δείτε το τρέιλερ της ταινίας
Για όλα φταίει το Βank Βang
Ο πήχυς ανέβηκε ψηλά. Τώρα όλα φαντάζουν σαν χαλκομανία και τηλεοπτική κωμική σειρά. Ένοχοι ο πρωτοεμφανιζόμενος σεναριογράφος Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και ο επίσης πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης Αργύρης Παπαδημητρίου. Υπέγραψαν μια αληθινή, κινηματογραφική κωμωδία με σάρκα και οστά, πήραν όλο το τραπέζι και άφησαν τους άλλους στα ίδια και επί τα αυτά. Για όλα φταίει το Βank Βang!Άντε τώρα να δεις τα ίδια ξεκατινιάσματα, τα ίδια ουρλιαχτά, τα ίδια καφενεία τα ελληνικά. Ο Γιάννης Ξανθόπουλος λέει, «Όλα θα πάνε καλά». Εγώ λέω, τίποτα- πλην Έφης Παπαθεοδώρου και δευτερευόντως του Τάκη Χρυσικάκουδεν πήγε καλά.
Το εξηγώ να καταλάβω τι στο καλό φταίει σ΄ αυτόν τον τόπο τον κινηματογραφικό. Η βάση της αιτίας μία και μοναδική. Να κάνουμε εισιτήρια πολλά. Πώς; Μα φυσικά με το ίδιο τροπάρι το γνωστό. Φωνές, πλακίτσες και οπτική που να ταιριάζει γάντι στο τηλεοπτικό βλαχαδερό. Έτσι ο Ξανθόπουλος μονομαχεί με τον Γιάννη Ξανθόπουλο.
Διότι, η βάση της ιδέας έξυπνη και διαφορετική. Δηλαδή, τριμελής ατζαμίδικη συμμορία που επιχειρεί να απαγάγει διαπλεκόμενο μεγαλοδικηγόρο της Αθήνας, καταλήγει να έχει στα χέρια ως όμηρο για τα λύτρα μια περίεργη, εξωπραγματική, χαμηλόφωνη και πάνσοφη γριούλα. Τη θεία Ελενίτσα (Έφη Παπαθεοδώρου). Επομένως απλό.
Δηλαδή στη σκηνοθεσία χαμηλώνω τους τόνους, ρίχνω το βάρος σ΄ αυτή την ιδιαίτερη γριούλα (παράγωγο και επιρροή από το «Παρά πέντε» του Γιώργου Καπουτζίδη) και διαχειρίζομαι την ιστορία με το ύφος κομεντί μιας παράξενης ιστορίας. Αυτή η κατεύθυνση- έτσι τουλάχιστον το εισέπραξα εγώ- του Γιάννη Ξανθόπουλου. Ναι ωραία, αλλά θα κόψει εισιτήρια; Θα προσέλθει η πλέμπα; Διαθέτουν τα νεοελληνικά στίφη τέτοιας τάξεως ιδιαίτερη ευαισθησία; Έτσι πάπαλα η κομεντί, η κομψότητα, η διαφορετικότητα και ο πρώτος Ξανθόπουλος.
Εκεί ακριβώς επεμβαίνει δεύτερος Ξανθόπουλος και τα ΜΑΤ. Αρπάζει την μπαλαφάρα την κλασική και τυλίγει την ταινία από τα νύχια μέχρι την κορυφή. Έτσι φοράει κοτσίδα στον Άκη Σακελλαρίου. Έτσι μετατρέπει τη Φαίη Ξυλά σε κάτι που δεν είναι και που δεν ξέρει να το παίξει καλά. Έτσι εγκαταλείπεται στη γνωστή και πάντα αποδοτική μούτα του Δημήτρη Πιατά. Και έτσι περίπου «αυτοκτονεί». Δεν πειράζει παιδιά. Μια άλλη φορά!
«Όλα θα πάνε καλά». Πάντα η ιδέα είναι καλή Σχεδόν πάντα η σκηνοθεσία είναι τηλεοπτική. Και σχεδόν πάντα η κωμωδία καταλήγει μπαλαφάρα ελληνική
ΒΑΘΜΟΙ=2 (Έφη Παπαθεοδώρου, Τάκης Χρυσικάκος)
Πατήστε εδώ για να δείτε το τρέιλερ της ταινίας
Τάνγκο για δύο
«Cafe de los maestros», Μιγκέλ Κοάν. Τάνγκο για δύο παρακαλώ. Όπου δύο σύγχρονοι Λατινοαμερικάνοι καλλιτέχνες κουβεντιάζουν με ζωντανούς θρύλους του αργεντίνικου τάγκο του σαράντα και του πενήντα. Στο σενάριο και τη μουσική εποπτεία ο οσκαρικός και σπουδαίος Γκουστάβο Σανταολάγια. Tango avec philosophy.
ΒΑΘΜΟΙ=ΝΕΤ (καλύτερα τηλεοπτικό)
No comments:
Post a Comment