Κρίστιαν Πέτσολντ: Η ανατολική Γερμανία θυμίζει πια μουσείο

Συνέντευξη: Κρίστιαν Πέτσολντ

Της ΧΡΥΣ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Το γερμανικό σινεμά είναι στα πάνω του. Το επιβεβαιώνει η επιτυχία ταινιών όπως «Οι ζωές των άλλων», «Το κύμα» ή «Το σύνδρομο Μπάαντερ Μάινχοφ». Δεν εξαντλείται όμως σε αυτές. Υπάρχει και ένα άλλο ρεύμα, ενδιαφέρον και άκρως καλλιτεχνικό, το Νέο Κύμα του Γερμανικού Σινεμά ή αλλιώς «Σχολή του Βερολίνου». Τον πιο γνωστό εκπρόσωπό του, τον Κρίστιαν Πέτσολντ, έφερε στην Αθήνα το αφιέρωμα «Νέο Βλέμμα στη Γερμανία: Η Σχολή του Βερολίνου» («Παλλάς», έως 28 Ιανουαρίου). Η τελευταία του ταινία «Ιεριχώ» έκανε προχθές πρεμιέρα, λίγο πριν βγει στις αίθουσες. Αύριο (11 μ.μ.) θα προβληθεί η «Εσωτερική ασφάλεια», μια ταινία για την τρομοκρατία, που γνώρισε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία στη Γερμανία.

Ο Κρίστιαν Πέτσολντ και η Νίνα Χος, πρωταγωνίστρια των τελευταίων ταινιών του, βρέθηκαν στο «Παλλάς» για το αφιέρωμα στη «Σχολή του Βερολίνου»

«Στη Γερμανία δεν υπάρχει μία ενιαία βιομηχανία του κινηματογράφου», μας εξηγεί. «Εχουμε τέσσερις Ανώτατες Ακαδημίες, στις οποίες δημιουργούνται ομάδες. Από αυτές ξεπηδούν δύο τάσεις: ο maistream και ο καλλιτεχνικός κινηματογράφος. Νομίζω ότι πλέον δεν αντέχαμε, αφ' ενός να γίνονται ταινίες βασισμένες σε λογοτεχνικά βιβλία και αφ' ετέρου να γυρίζονται εμπορικές ταινίες. Δεν θέλαμε να καταστρέψουμε τον κινηματογράφο ως τέχνη, αλλά μάλλον να τον ξανανακαλύψουμε».

• Πώς εξηγείτε τη φθίνουσα πορεία του γερμανικού σινεμά τη δεκαετία το '80;

«Το '70 είχαμε τον κινηματογράφο των δημιουργών. Οταν όμως εμφανίστηκε η ιδιωτική τηλεόραση, πέθανε ο κινηματογράφος του δημιουργού. Η ιδιωτική τηλεόραση δημιούργησε θέσεις εργασίας, ρούφηξε τους δημιουργούς και ξεπήδησε το εμπορικό κομμάτι του κινηματογράφου, κυρίως με κωμωδίες. Εκεί που είχαμε 3 κανάλια, βρεθήκαμε με 36, τα οποία κάπως έπρεπε να γεμίσουν. Ξαναγυρίστηκαν μπλοκμπάστερ του Χόλιγουντ με γερμανικό στιλ, με γερμανικό καστ. Κάπως έτσι νομίζω ότι το '80 καταστράφηκε ένα μεγάλο δυναμικό δημιουργών».

• Η νέα τάση στο γερμανικό σινεμά είναι οι πολιτικές ταινίες; Εχουμε πολλά δείγματα τελευταία: «Οι ζωές των άλλων», «Το κύμα», «Το σύνδρομο Μπάαντερ-Μάινχοφ» κ.ά.

«Τελευταία μοιάζει σαν να είναι απαραίτητο το θέμα στο σινεμά. Εγώ, όμως, δεν αναζητώ τη θεματική, αναζητώ τον κινηματογράφο. Το σινεμά δεν χωρίζεται σε ταινίες για φόνους ή ντετέκτιβ ή εγκλήματα. Αυτές οι κατατάξεις μόνο την ιδιωτική τηλεόραση ενδιαφέρουν».

Η Νίνα Χος σε σκηνή από την τελευταία ταινία του Κρίστιαν Πέτσολντ, «Ιεριχώ», μια ιστορία αγάπης με φόντο την ανατολική Γερμανία

• Και η «Σχολή του Βερολίνου» ασχολείται, όμως, με πολιτικά θέματα, αλλά τα αντιμετωπίζει πιο προσωποκεντρικά.

«Ακριβώς. Η "Σχολή του Βερολίνου" είναι η απάντηση σε αυτόν τον κινηματογράφο της θεματικής. Εμείς επιλέξαμε την πολιτική σε μικρή κλίμακα για να φωτίσουμε την πολιτική. Κάτι ανάλογο έκαναν οι Αμερικάνοι στα γουέστερν, όπου επέλεγαν μικρά θέματα για να αφηγηθούν, όμως, τη δομή της αμερικανικής κοινωνίας».

• Ποια είναι η φιλοσοφία της «Σχολής του Βερολίνου»;

«Το καλό είναι ότι δεν έχει μανιφέστο, συγκεκριμένους τόπους εκπαίδευσης των δημιουργών ή δασκάλους. Απ' την άλλη, αυτό είναι και το κακό. Οταν έκανα τις πρώτες μου ταινίες, ένιωθα πολύ μόνος. Διαπίστωσα όμως ότι υπάρχουν κι άλλοι σκηνοθέτες, στο Βερολίνο, στο Μόναχο, στο Αμβούργο, οι οποίοι επεδίωξαν επαφή μαζί μου μέσω των ταινιών τους. Το βρίσκω πολύ ωραίο όταν δημιουργούνται καταστάσεις γειτνίασης μέσω των ταινιών και όχι μέσω των ομάδων. Ο Χέλμουτ Φέρμπερ, καθηγητής Ιστορίας του Κινηματογράφου, είχε πει ότι καλές είναι οι ταινίες τις οποίες βλέπουμε 20 χρόνια μετά και θυμόμαστε πώς ζούσε ο κόσμος. Αν κανείς δει σε 20 χρόνια τις ταινίες που θεωρούνται τώρα εμπορικά πετυχημένες, θα αναρωτηθεί αν άξιζαν τα χρήματα που ξόδεψε για να πάει σινεμά. Για να μάθει όμως πώς ζούσε ο κόσμος πριν από 20 χρόνια, θα πρέπει να δει τις ταινίες της "Σχολής του Βερολίνου". Αυτή είναι η φιλοσοφία μας».

• Η «Ιεριχώ» είναι μια ιστορία αγάπης που διαδραματίζεται στην ανατολική Γερμανία. Πώς προέκυψε;

«Μετά την πτώση του Τείχους, ανακάλυψα το ανατολικό κομμάτι της Γερμανίας. Οι γονείς μου ήταν φυγάδες από την πρώην ανατολική Γερμανία. Η επιστροφή σε μια πατρίδα ήταν ένα ιδιότυπο συναίσθημα, γιατί τη γνώριζα μόνο μέσα από τις αφηγήσεις των γονιών μου. Η Ιεριχώ είναι μία πόλη στο ανατολικό κομμάτι. Οταν την ανακάλυψα δεν υπήρχε τίποτα, ο κόσμος την εγκατέλειπε. Η ανατολική Γερμανία θυμίζει πια ένα μουσείο. Πιστεύω, όμως, ότι από την καταστροφή πηγάζει δύναμη. Αναρωτιόμουν πώς μπορούν να ζουν οι άνθρωποι σε έναν τόπο που καταρρέει. Η "Ιεριχώ" αφηγείται μια ιστορία αγάπης, πάθους και απάτης ανθρώπων που θέλουν να δημιουργήσουν μια πατρίδα αλλά δεν είναι ικανοί να το κάνουν». *

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 26/01/2009