Του Δημητρη Μπουρα, Η Καθημερινή, 18/01/2009
Αυτό που δεσπόζει στο «Milk», μια βιογραφία που διαρκεί 128 λεπτά της ώρας παρουσιάζοντας 8 χρόνια από τη ζωή του ακτιβιστή ομοφυλόφιλου Χάρβεϊ Μιλκ, είναι το φωτεινό και σχεδόν πάντα γελαστό πρόσωπο του Σον Πεν. Ο Αμερικανός ηθοποιός ενσαρκώνει έναν ήρωα - σύμβολο για την κοινότητα των ομοφυλοφίλων της Αμερικής, που, τηρουμένων των αναλογιών, είναι ό,τι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για τους μαύρους της Αμερικής. Ο ήρωας του σκηνοθέτη Γκας Βαν Σαντ δεν είναι κρυμμένος στο σκοτάδι, θύμα των πουριτανικών ηθών. Το κομμάτι της ζωής του Μιλκ το οποίο παρουσιάζεται αφορά την οκταετία 1970-78. Είναι τα χρόνια που ο σαραντάχρονος Χάρβεϊ Μιλκ, ένας συνεσταλμένος υπάλληλος και κατόπιν επιχειρηματίας, αποφάσισε να βγει στο φως και να διεκδικήσει για λογαριασμό των ομοφυλοφίλων το συνταγματικό δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης. Το 1977, ο Μιλκ ήταν ο πρώτος Αμερικανός πολίτης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, που εξελέγη σε δημόσιο αξίωμα (δημοτικός σύμβουλος στο Σαν Φρανσίσκο). Ενα χρόνο μετά την εκλογή του, δολοφονήθηκε εν ψυχρώ μαζί με τον δήμαρχο της πόλης, Τζορτζ Μοσκόνε, από έναν πρώην δημοτικό σύμβουλο, τον καθολικό Νταν Γουάιτ.
Πολιτικό δράμα
Η ατμόσφαιρα των πέτρινων χρόνων για τους Αμερικανούς ομοφυλόφιλους ανασυντίθενται εξαιρετικά από τη φωτογραφία του Χάρη Σαββίδη και λειτουργεί ως φόντο για το πολιτικό δράμα. Σχηματικά, ο γκέι μικρόκοσμος του «Μilk» είναι σαν μια σταγόνα που περικλύει μικρές και μεγάλες ανθρώπινες ιστορίες, άλλοτε τραγικές, άλλοτε κωμικές κι άλλοτε απλώς αδιάφορες. Το σημαντικό με τον Βαν Σαντ είναι ότι ξέρει πότε πρέπει να παρακάμψει το ασήμαντο και πότε να δει τη «σταγόνα» από απόσταση. Αυτές είναι οι στιγμές που ο γκέι μικρόκοσμος του Σαν Φρανσίσκο των ’70s γίνεται καθρέφτης για το αληθινό πρόσωπο της Αμερικής των ατομικών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ίσων ευκαιριών. Τότε, το «Μilk» είναι κάτι περισότερο από μια στρατευμένη ταινία «εσωτερικής κατανάλωσης». Κάτι πιο σημαντικό από μια γκέι παντιέρα.
Μποϊκοτάζ στην ομοφοβία
Το «Milk» εκτυλίσσεται μέσα από αλλεπάλληλα φλας μπακ, καθώς ο Μιλκ καταγράφει με ένα μαγνητόφωνο τη διαδρομή του από το Γκρίνουιτς Βίλατζ της Νέας Υόρκης στο Σαν Φρανσίσκο σαν μια διαδικασία απελευθέρωσης και χειραφέτησης. Η γνωριμία και ο παθιασμένος έρωτάς του για έναν νεαρό άντρα, τον Σκοτ Σμιθ (Τζέιμς Φράνκο), λειτουργεί ως καταλύτης στη χημεία της μετάλλαξης του Μιλκ από φοβισμένη «αδελφή» σε έναν ακτιβιστή που αγωνίζεται για το δικαίωμα του ανθρώπου να ζει με αξιοπρέπεια, όπως ο ίδιος νομίζει.
Ο Μιλκ και ο Σκοτ γίνονται ζευγάρι και μετακομίζουν στο Σαν Φρανσίσκο, που είναι πιο ανεκτικό με τους ομοφυλόφιλους και τους χίπηδες και ανοίγουν ένα μαγαζί με είδη φωτογραφίας. Ο Μιλκ, που έχει ταμπεραμέντο επιχειρηματία, αντιλαμβάνεται αμέσως πως για να γίνουν σεβαστοί οι ομοφυλόφιλοι από την πλειοψηφία των κατοίκων της πόλης θα πρέπει να δείξουν την οικονομική τους δύναμη. Το να έχει ένας ομοφυλόφιλος χρήματα και φίλους σε υψηλές δημόσιες θέσεις δεν ήταν αρκετό. Οι ομοφυλόφιλοι θα αποκτούσαν δύναμη εάν κατάφερναν να γίνουν υπολογίσιμοι ως καταναλωτές. Αρχίζουν, λοιπόν, να μποϊκοτάρουν τα μαγαζιά και τους επαγγελματίες που αντιδρούν ομοφοβικά και εχθρικά. Το δεύτερο βήμα ήταν πολιτικό και αφορούσε τη εκπροσώπηση στα κοινά. Ο Μιλκ γίνεται η φωνή των ομοφυλοφίλων του Σαν Φρανσίσκο, ξεκινώντας από την καταγγελία της αστυνομικής αυθαιρεσίας εις βάρος τους και καταφέρνει έπειτα από αλλεπάλληλες εκλογικές μάχες να συσπειρώσει γύρω του κι άλλες ομάδες του κοινωνικού περιθωρίου και να εκλεγεί στη θέση του δημοτικού συμβούλου...
Το δεύτερο μέρος του «Μilk» είναι λιγότερο ενδιαφέρον από το πρώτο, αφού αφορά κυρίως την κόντρα με τον μετέπειτα δολοφόνο του. Το πρώτο μέρος, όπου ο Βαν Σαντ περιγράφει τις κινήσεις στρατηγικής και την ανέλιξη του Χάρβεϊ Μιλκ, είναι μια διεισδυτική ματιά πίσω από τα συντηρητικά ήθη και τις προκαταλήψεις της Αμερικής. Σαν ένας αντίλαλος της έκρηξης του κινήματος κοινωνικών δικαιωμάτων και της σεξουαλικής απελευθέρωσης.
Δείτε
- «Milk» (2008) του Γκας Βαν Σαντ
Η δολοφονία του ομοφυλόφιλου Χάρβεϊ Μιλκ από τον καθολικό Νταν Γουάιτ. Εξαιρετικός ο Σον Πεν, παρ’ ότι ατύχησε στις Χρυσές Σφαίρες την περασμένη Κυριακή. Απέναντί του ο Τζος Μπρόλιν. (Προβάλλεται στις αίθουσες).
- «Τhe Times of Harvey Milk» (1984) των Ρομπ Επστάιν και Ρίτσαρντ Σμίσεν
Ντοκιμαντέρ, βραβευμένο με Οσκαρ το 1985, γύρω από τη δολοφονία του Μιλκ και του δημάρχου του Σαν Φρανσίσκο Τζορτζ Μοσκόνε στο δημαρχείο της πόλης στις 27 Νοεμβρίου του 1978. (Εάν τα Aγγλικά δεν αποτελούν σκόπελο, αναζητήστε το στο Διαδίκτυο. Το Amazon είναι μια εύκολη λύση).
- «Το μυστικό του Brokeback Mountain» (2005) του Ανγκ Λι
Η πιο μέινστριμ και πολυσυζητημένη ταινία του Xόλιγουντ γύρω από έναν έρωτα μεταξύ ομοφύλων. Ο Ταϊβανέζος Λι αποστασιοποιείται έξυπνα από το ηρωικό και επικό στοιχείο του γουέστερν και σκηνοθετεί ένα προσωπικό δράμα με ήρωες δύο ομοφυλόφιλους καουμπόηδες στην Αμερική του ’60 (σε dvd από την Odeon).
- «Φιλαδέλφεια» (1993) του Τζόναθαν Ντεμ
Οσκαρικό μελόδραμα με έναν ομοφυλόφιλο δικηγόρο, που απολύθηκε όταν προσβλήθηκε από έιτζ, να έρχεται αντιμέτωπος με τον κοινωνικό ρατσισμό. Του συμπαρίσταται ένας μαύρος συνάδελφός του. Με Τομ Χανκς, Ντένζελ Ουάσιγκτον (σε dvd από τη Videosonic).
- «Ανταύγειες σε χρυσά μάτια» (1967) του Τζον Χιούστον
Εξαιρετικό φιλμ (προβλήθηκε το περασμένο καλοκαίρι στα θερινά σε επανέκδοση). Ενα εκρητικό θηλυκό ταπεινώνει συστηματικά και ανελέητα τον κρυφο-ομοφυλόφιλο σύζυγό της. Με φόντο την Αμερική στην εκπνοή του ’40. Ρεσιτάλ ερμηνείας από Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Μάρλον Μπράντο. Η υποκρισία, οι κοινωνικές συμβάσεις και ο ψεύτικος γάμος λειτουργούν ως μονόδρομος προς την τρέλα και τον φόνο (στο Αmazon με τον τίτλο «Reflections in a Golden Eye»).
No comments:
Post a Comment