Sunday, January 25, 2009

Το μυστήριο με τα φεστιβάλ

Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

Γιατί η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου τελικά δεν προβλήθηκε στις Κάνες ούτε και στη Βενετία και γιατί δεν διεκδίκησε κανένα από τα κρατικά βραβεία

«Η ταινία μου θα πάει στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, αλλά εκτός συναγωνισμού, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν αποφασίσει να βραβεύουν τους νέους κι εγώ, όσο εγωιστικό κι αν ακούγεται, δεν δέχομαι να πηγαίνω και να μην παίρνω βραβεία».

Η παραπάνω δήλωση του Θόδωρου Αγγελόπουλου, λίγο πριν από την παρθενική δημόσια προβολή της «Σκόνης του χρόνου», τον περασμένο Νοέμβριο, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όχι μόνο ξάφνιασε με το περίσσευμα σκληρής ειλικρίνειας που τη χαρακτήριζε, αλλά φώτισε αναδρομικά και τους ελιγμούς του κορυφαίου έλληνα σκηνοθέτη απέναντι στις μεγάλες κινηματογραφικές διοργανώσεις του εξωτερικού.

*Μήνες προτού ολοκληρωθούν τα γυρίσματα της «Σκόνης του χρόνου», η αίσθηση που επικρατούσε ήταν πως γινόταν αγώνας δρόμου για να ξεκινήσει η ταινία τη διεθνή της καριέρα τον Μάιο του 2008 με την προβολή της στο Φεστιβάλ των Κανών.

Κάτοχος του Χρυσού Φοίνικα του 1998 με το «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» και βραβευμένος στο ίδιο φεστιβάλ παλιότερα για τον «Θίασο» και το «Βλέμμα του Οδυσσέα», ο Θ. Αγγελόπουλος φαίνεται πως θεωρούσε δεδομένο ότι η συμμετοχή του θα γινόταν εν λευκώ. Σύμφωνα ωστόσο με καλά πληροφορημένες πηγές, του ζητήθηκε δείγμα γραφής. Δεδομένου ότι βρισκόταν ακόμα στο στάδιο του μοντάζ, έστειλε ένα πρόχειρο DVD, αλλά οι διοργανωτές επέμεναν να δουν ολοκληρωμένη την κόπια της ταινίας. Και καθώς αυτό δεν ήταν δυνατόν, το «σχέδιο Κάνες» ματαιώθηκε.
  • Εκτός συναγωνισμού
*Ως προς τη Μόστρα της Βενετίας (όπου το 1980 ο «Μεγαλέξανδρος» είχε αποσπάσει το Χρυσό Λιοντάρι), υπάρχει η μαρτυρία του διευθυντή της Μάρκο Μίλερ στα «Νέα» ότι ο δημιουργός της «Σκόνης...» επιθυμούσε να διαγωνιστεί στο επίσημο πρόγραμμα, αλλά οι βουλές της αρμόδιας επιτροπής ήταν διαφορετικές. Μια μαρτυρία που ο Θ. Αγγελόπουλος διέψευσε, ισχυριζόμενος πως είχε καταθέσει «γενικά» την ταινία, χωρίς να διευκρινίζει για ποιο ακριβώς τμήμα ενδιαφέρεται.

Οπως κι αν έχει, λέγεται ότι του προτάθηκε τελικά να την προβάλει υπό ελάχιστα ελκυστικές γι' αυτόν συνθήκες: εκτός συναγωνισμού, μέρα μεσημέρι, στη διάρκεια του πρώτου τριημέρου της διοργάνωσης... Επικαλούμενος στη συνέχεια την αδυναμία του Γουίλιαμ Νταφόε να είναι παρών στη Βενετία εκείνες τις μέρες, ζήτησε να γίνει η παγκόσμια πρεμιέρα της «Σκόνης» το τελευταίο Σαββατοκύριακο του φεστιβάλ, με περισσότερους ηθοποιούς του, δημοσιογράφους και άλλους παρόντες.

Ενα αίτημα που δεν ικανοποιήθηκε, παρασύροντας έτσι και το «σχέδιο Βενετία».

*Εμενε πια η πανηγυρική προβολή της ταινίας στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, την οποία είχε υποσχεθεί η Δέσποινα Μουζάκη στον Θ. Αγγελόπουλο, όπως και το ζήτημα της υποβολής της ή όχι στην κρίση της επιτροπής για τα κρατικά κινηματογραφικά βραβεία ποιότητας.

Ο δημιουργός είχε διευκρινίσει πως δεν πρόκειται να διεκδικήσει ο ίδιος τα βραβεία σκηνοθεσίας και σεναρίου, αλλά σ' όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες -ανάμεσά τους και για το βραβείο καλύτερης ταινίας- η «Σκόνη του χρόνου» θα έθετε υποψηφιότητα.

Ωστόσο, μολονότι είχε προηγηθεί μία τουλάχιστον ιδιωτική προβολή της ταινίας (την οποία παρακολούθησαν παράγοντες του χώρου και κριτικοί) και παρά το γεγονός ότι το ΥΠΠΟ έδωσε δεκαπενθήμερη παράταση για την υποβολή των υποψηφιοτήτων, η κόπια πάλι δεν κατατέθηκε εγκαίρως.
  • Αμήχανο χειροκρότημα
Το βράδυ, πάντως, που πραγματοποιήθηκε η «πρώτη παγκόσμια» της ταινίας, κόντεψε να βουλιάξει το «Ολύμπιον». Εκατοντάδες άνθρωποι που είχαν δώσει μάχη για να εξασφαλίσουν πρόσβαση στην αίθουσα, περίμεναν στριμωγμένοι και επί ώρες, αδιαμαρτύρητα, την έναρξη της προβολής. Οταν, όμως, έπεσαν οι τίτλοι του τέλους, το χειροκρότημα ήταν τόσο τυπικό και τόσο σύντομο, λες και οι προσδοκίες των θεατών είχαν διαψευστεί. Υπάρχει φυσικά το ενδεχόμενο να δήλωνε η αντίδρασή τους απλή αμηχανία.

Σε λίγες μέρες που η «Σκόνη του χρόνου» θα προβάλλεται κανονικά -έξω από τα φεστιβαλικά θερμοκήπια- θα φανεί πιο ξεκάθαρα η αντίδραση του κοινού.


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 25/01/2009

No comments: