«Στριπτίζ» και στην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι

• Του απεσταλμένου μας ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ
• Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 14 Μαΐου 2010

Ενα μπουλούκι Αμερικανίδων στριπτιζέζ, που γυρίζουν τη γαλλική επαρχία στη γαλλική ταινία «Τουρνέ» του Ματιέ Αμαλρίκ, και ένας καπετάνιος που επιστρέφει στην πόλη του, ύστερα από 14 χρόνια, για να μάθει πώς σκοτώθηκε ο γιος του, στην κινέζικη ταινία «Chongqing Blues» του Γουάνγκ Ξιάο-σουάι, ήταν τα θέματα των πρώτων δύο ταινιών του διαγωνιστικού τμήματος, στο χθεσινό πρόγραμμα του 63ου Φεστιβάλ των Κανών.

Ο Γάλλος σκηνοθέτης και ηθοποιός Ματιέ Αμαλρίκ, πλαισιωμένος από τα... άτακτα κορίτσια της ταινίας του «Τουρνέ» και τον «οριζοντιωμένο» ηθοποιό Ρόκι Ρουλέτ

Εκτός συναγωνισμού προβλήθηκε και η πολύ ενδιαφέρουσα ιταλική ταινία, «Δρακουίλα, η Ιταλία που τρέμει», της Σαμπίνα Γκουτσάντι.

Αρκετά ήρεμη, στο τέλος μιας ηλιόλουστης μέρας, ήταν η προχθεσινή επίσημη έναρξη του φεστιβάλ, παρουσία του προέδρου και του διευθυντή του φεστιβάλ και αρκετών προσωπικοτήτων του χώρου, μ' επικεφαλής τον πρόεδρο της κριτικής επιτροπής, Αμερικανό σκηνοθέτη Τιμ Μπέρτον, και τον Ράσελ Κρόου, πρωταγωνιστή της εναρκτήριας ταινίας «Ρομπέν των Δασών», που νωρίτερα είχε σχολιάσει, με χιούμορ, πως αν ο Ρομπέν ερχόταν σήμερα στον κόσμο μας, θα αγωνιζόταν ενάντια στο μονοπώλιο των μίντια αλλά και τη διαφθορά της Γουόλ Στριτ. Μετά την τελετή, με οικοδέσποινα την Κριστίν Σκοτ Τόμας, και την προβολή της ταινίας, ακολούθησε επίσημο δείπνο στο ξενοδοχείο «Μαζεστίκ» και, παρά τη βραδινή βροχή, πάρτι στην πλαζ του ξενοδοχείου.

«Ολα αλλάζουν τόσο γρήγορα στη χώρα μου», ανέφερε ο Γουάνγκ Ξιάο-σουάι, δημιουργός της ταινίας «Chongqing Blues». «Οι άνθρωποι κυνηγούν το χρήμα και οι προσωπικές αξίες τους έχουν αλλάξει σ' αυτή την ανερχόμενη οικονομία. Οι προτεραιότητες έχουν μετατεθεί... Οπως και μερικοί άλλοι σκηνοθέτες της γενιάς μου, παραμένω έξω από αυτό το σύστημα. Οταν σκέφτεσαι διαφορετικά, δεν ξέρουν τι να σε κάνουν. Οι ταινίες μου έχουν αναγνωριστεί στο εξωτερικό, την Κίνα όμως δεν την ενδιαφέρουν γιατί δεν είναι ούτε εμπορικές ούτε αρκετά ψυχαγωγικές».

Πέρα από την ιστορία του πατέρα που προσπαθεί να διαλευκάνει τη δολοφονία του γιου του, η ταινία, όπως και άλλες του σκηνοθέτη (π.χ. «Το ποδήλατο του Πεκίνου»), είναι και ένα ντοκουμέντο (ή, σωστότερα, ένα μπλουζ) πάνω στην Τσιονγκ-Κινγκ, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας. Είναι επίσης ένα είδος ρόουντ-μούβι, αλλά και ένα εσωτερικό οδοιπορικό στον ίδιο τον ήρωα.

Είδος ρόουντ-μούβι είναι και η γαλλική «Τουρνέ» του ηθοποιού και σκηνοθέτη Ματιέ Αμαλρίκ. Ο ίδιος ερμηνεύει έναν πρώην παραγωγό της τηλεόρασης που, έχοντας για ένα διάστημα εγκαταλείψει παιδιά, φίλους και δουλειά, για να πάει στην Αμερική, επιστρέφει μ' ένα μπουλούκι από Αμερικανίδες στριπτιζέζ. Μαζί, περιοδεύουν στη γαλλική επαρχία. Ο Αμαλρίκ θέλησε να φτιάξει κάτι ανάμεσα στον Φελίνι («Τα φώτα του βαριετέ») και τον Μαξ Οφίλς («Το γαϊτανάκι του έρωτα»), εστιάζοντας την κάμερά του στο θέαμα που παρουσιάζουν οι εντυπωσιακές, εκκεντρικές στριπτιζέζ και στις διανθισμένες με χιούμορ συναντήσεις τους με διάφορα πρόσωπα. Παράλληλα, σκιτσάρει και τον χαρακτήρα του παραγωγού του σόου, ενός ανθρώπου «μελαγχολικού», όπως τον χαρακτηρίζει ο ίδιος.

Γνωστή κωμικός στην Ιταλία, σκηνοθέτρια και σατιρική συγγραφέας, η Σαμπίνα Γκουτσάντι, με το αγωνιστικό ντοκιμαντέρ της «Δρακουίλα, η Ιταλία που τρέμει», κάνει κάτι αντίστοιχο με τον Μάικλ Μουρ. Στο στόχαστρο, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η καταστροφική πολιτική του, με αφορμή τον σεισμό που ισοπέδωσε την πόλη Λ' Ακουιλα τον Απρίλιο του 2009 (ο τίτλος «Δρακουίλα» παίζει με το «Δράκουλας» και «Λ' Ακουιλα»). Η ανάθεση της ανοικοδόμησης του χωριού στην «Προστασία του Πολίτη» (οργανισμό που έφτιαξε ο Μπερλουσκόνι για να μοιράζει δουλειές και χρήματα στους δικούς του) αλλά και η επιβολή μιας δήθεν κατάστασης ανάγκης που κρατάει, για μήνες, τους κατοίκους δέσμιους ενός αυταρχικού συστήματος, είναι τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η σκηνοθέτρια. Με διεξοδική έρευνα, δηλώσεις και συνεντεύξεις, με την ίδια -γνωστή για τις μιμήσεις της- να παριστάνει συχνά τον Μπερλουσκόνι, η Γκουτσάντι δείχνει πώς ένα δήθεν δημοκρατικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει τη δημοκρατία στο κατώφλι της καταστροφής. «Σκατο-δικτατορία» χαρακτηρίζει ένας κάτοικος το καθεστώς του Μπερλουσκόνι. «Μερικοί έντιμοι πολίτες μάς λένε πως μια τέτοια δικτατορία είναι περαστική. Είναι το χειρότερο, γιατί το περαστικό μπορεί να γίνει μόνιμο». *