Οι εξωγήινοι του «Αvatar» μάς βάζουν τα γυαλιά

• Πώς οι τεχνολογικές καινοτομίες που εισήγαγε στη νέα του ταινία ο Τζέιμς Κάμερον φέρνουν επανάσταση στην 7η Τέχνη

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009

«Ηθελα να δημιουργήσω ένα γνώριμο είδος περιπέτειας σε ένα άγνωστο περιβάλλον» υποστηρίζει ο Τζέιμς Κάμερον μιλώντας για το «Αvatar» (κριτική της ταινίας στη σελ. 20). «Τοποθετώντας την κλασική ιστορία του νεοφερμένου σε μια ξένη χώρα και κουλτούρασε έναν εξωγήινο πλανήτη, η ιστορία είναι κατά βάση κλασική, αλλά έχουμε ετοιμάσει πολλές ανατροπές για το κοινό. Ονειρευόμουν να γυρίσω μια ταινία σαν αυτή, με φόντο έναν άλλο κόσμο με πολλούς κινδύνους και εξαιρετική ομορφιά, από τότε που ως παιδί διάβαζα μαζικά περιοδικά επιστημονικής φαντασίας και κόμικς, ενώ ζωγράφιζα εξωγήινους και διάφορα πλάσματα στο βιβλίο των μαθηματικών κατά τη διάρκεια του μαθήματος».

Μόνο που ο Τζέιμς Κάμερον δεν ήθελε να χρησιμοποιήσει μακιγιάζ για να δημιουργήσει την εξωγήινη φυλή του, καθώς θεωρούσε ότι σχεδόν κάθε μέθοδος για την τοποθέτηση λάστιχου στα πρόσωπα ηθοποιών έχει πλέον χρησιμοποιηθεί.

Κάπως έτσι εισχωρεί στην ιστορία του «Αvatar» η μέθοδος «performance capture». Το 1995, ο Κάμερον αντιλήφθηκε τις ταχύτατες εξελίξεις στη δημιουργία CG χαρακτήρων και σκέφθηκε ότι ίσως μπορούσε επιτέλους να γυρίσει το ονειρεμένο του project, το οποίο λαμβάνει χώρα σε έναν άλλο κόσμο. Εχοντας ήδη δημιουργήσει CG χαρακτήρες-ορόσημα στις ταινίες «Η Αβυσσος» και «Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης», ο Κάμερον ήθελε να εξελίξει την τέχνη του CG σε νέα επίπεδα. Με αυτό το σκεπτικό έγραψε το σενάριο για το οπτικώς φιλόδοξο «Αvatar». Οταν όμως μελέτησαν το σενάριο ειδικοί στο CG, ο Κάμερον κατάλαβε ότι η τεχνολογία που απαιτεί ο φωτορεαλισμός βρίσκεται χρόνια πίσω, οπότε έβαλε το project στο ράφι, για να το επαναφέρει το 2005.

Τ ην περίοδο εκείνη υπήρχε ακόμη η ανησυχία ότι οι χαρακτήρες δεν θα ήταν αρκετά ρεαλιστικοί και θα έπασχαν από το φαινόμενο του «νεκρού ματιού» («dead eye»), το οποίο εμφανίζεται στις πρώτες ταινίες που χρησιμοποίησαν τη μέθοδο «performance capture». Η ομάδα του Κάμερον είχε στόχο να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και να εξασφαλίσει τον απόλυτο ρεαλισμό στους χαρακτήρες. Για να το καταφέρει αυτό, ανέπτυξε ένα νέο σύστημα «image-based facial performance capture», χρησιμοποιώντας μία κάμερα-κράνος για να καταγράψει με ακρίβεια και την πιο ανεπαίσθητη έκφραση στα πρόσωπα των ηθοποιών. Αντί για την τεχνική motion capture με την τοποθέτηση κατοπτρικών σημείων στα πρόσωπα των ηθοποιών, οι ηθοποιοί φορούσαν έναν ειδικό εξοπλισμό στο κεφάλι- παρόμοιο με κράνος του ράγκμπι- στον οποίον ήταν συνδεδεμένη μια μικροσκοπική κάμερα. Ο εξοπλισμός αυτός αντίκριζε τα πρόσωπα των ηθοποιών και η κάμερα κατέγραφε τις εκφράσεις του προσώπου και την κίνηση των μυών σε βαθμό που δεν ήταν ποτέ ως τώρα εφικτός. Ακόμη πιο σημαντικό ήταν το γεγονός ότι η κάμερα κατέγραφε και την κίνηση των ματιών, κάτι που δεν συνέβαινε με παλαιότερα συστήματα.

Μία ακόμη εφεύρεση που δημιουργήθηκε για το «Αvatar» ήταν η Virtual Camera, η οποία επέτρεπε στον Κάμερον να γυρίζει σκηνές στον ψηφιακό του κόσμο σαν να κινηματογραφούσε σε ένα στούντιο του Χόλιγουντ. Μέσα από τη Virtual Camera ο σκηνοθέτης δεν έβλεπε τη Ζόε Σαλντάνα αλλά τον εξωγήινο χαρακτήρα που υποδύεται, τη Νέφτιρι. Αντί για τους Σαμ Γουόρθινγκτον και Σιγκούρνι Γουίβερ, έβλεπε τα τεράστια μπλε avatar τους, με τις ουρές και τα τεράστια χρυσά μάτια τους. Αντί για τον λιτό γκρι χώρο του Volume, έβλεπε την πλούσια βλάστηση του δάσους της Πανδώρας ή τα πλωτά βουνά Αλληλούια.

Ε χοντας πλέον βρει τον τρόπο για να καταγράψει τις ερμηνείες των ηθοποιών, το επόμενο βήμα του ήταν να στραφεί στο βραβευμένο με Οσκαρ εργαστήριο ειδικών εφέ του Πίτερ Τζάκσον, WΕΤΑ Digital, στη Νέα Ζηλανδία. Οι επαναστατικοί φωτορεαλιστικοί χαρακτήρες της WΕΤΑ, όπως το Γκόλουμ από τον «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» και ο απόλυτα ρεαλιστικός Κινγκ Κονγκ, οδήγησαν τον Κάμερον στην πεποίθηση πως η ομάδα αυτή θα μπορούσε να δώσει ζωή στους Νa΄vi χαρακτήρες του.

Το «Αvatar» γυρίστηκε επίσης σε στερεοσκοπικό 3D, συμπεριλαμβανομένων των ζωντανών σκηνών (live action). Για τον σκοπό αυτό, μάλιστα, ο Κάμερον χρησιμοποίησε το Fusion Camera System, το οποίο ανέπτυξε μαζί με τον Βινς Πέις. Χρειάστηκαν επτά χρόνια για την τελειοποίηση του συστήματος Fusion, το οποίο αποτελεί το πιο εξελιγμένο στερεοσκοπικό σύστημα κάμερας στον κόσμο.