Ετοιμη η Ελλάδα να αποδεχτεί τη «Στρέλλα»

• Ο σκηνοθέτης Πάνος Χ. Κούτρας μιλά για τη νέα του ταινία, ένα προκλητικό - ρομαντικό δράμα με ήρωες μια τρανσέξουαλ κι έναν πρώην κατάδικο, που κάνει πρεμιέρα στις 17 Δεκεμβρίου

Ο Πάνος Χ. Κούτρας έκανε πολλές μικρού μήκους ταινίες πριν εμφανιστεί στο σινεμά το 1999 με την παρωδία τρόμου «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά».

Eπειτα από την ενθουσιώδη υποδοχή που της επιφύλαξαν Ελληνες και ξένοι στο Φεστιβάλ του Βερολίνου και το βάπτισμα του πυρός που πήρε στις γαλλικές αίθουσες στα μέσα Νοεμβρίου, η «Στρέλλα», που έχει την τρέλα και την περήφανη τραγικότητα της «Στέλλας» του Μιχάλη Κακογιάννη, ετοιμάζεται να κάνει το ντεμπούτο της στην Ελλάδα στις 17 Δεκεμβρίου. Είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε μια από τις πιο προκλητικές αλλά και ρομαντικές ταινίες που γύρισε Ελληνας δημιουργός τα τελευταία χρόνια; Ναι, απαντά ο Πάνος Χ. Κούτρας, που στην τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του (έχουν προηγηθεί η «Επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» και η «Αληθινή ζωή») ξεδιπλώνει την ερωτική ιστορία ανάμεσα σε μια τρανσέξουαλ πόρνη κι έναν πρώην κατάδικο.

Ενα μεγάλο μυστικό κρύβει η σχέση του πρώην καταδίκου Γιώργου (Γιάννης Κοκιασμένος) και της τρανσέξουαλ πόρνης Στρέλλας (Μίνα Ορφανού) στο σύγχρονο κοινωνικό δράμα του Πάνου Χ. Κούτρα «Στρέλλα», που φθάνει στις ελληνικές αίθουσες λίγους μήνες μετά την παγκόσμια πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

• Πότε ξεκίνησες τη «Στρέλλα» και ποιες δυσκολίες συνάντησες; Σου έκοψε τα φτερά η απόρριψη της επιχορήγησης από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου;

Ηταν μια παλιά ιδέα που είχα και θεώρησα πως εκείνη τη δεδομένη στιγμή ήταν ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσω για πράγματα που με ενδιέφεραν άμεσα. Ισως είμαι αφελής αλλά τότε πίστευα πως ήταν μία εύκολη ταινία. Πολύ σύντομα αποδείχτηκε ακριβώς το αντίθετο. Δεν μου «έκοψαν τα φτερά» μόνο οι αρνήσεις του ΕΚΚ αλλά και οι αρνήσεις συνολικά του κινηματογραφικού χώρου. Παραγωγοί και διανομείς. Με απογοήτευσαν τρομερά αλλά συγχρόνως με ενθάρρυναν διότι καταλάβαινα πως η «Στρέλλα» ήταν μία δυνατή ιδέα που προκαλούσε αντιδράσεις.

• Μετά την ενθουσιώδη υποδοχή του φιλμ στο φεστιβάλ του Βερολίνου, τα ταξίδια του σε πολλά φεστιβάλ, τις πανηγυρικές προβολές στις Νύχτες Πρεμιέρας και στην εβδομάδα «Fog Films», τι νομίζεις ότι είναι αυτό που αγγίζει τους θεατές που βλέπουν την ταινία;

Νομίζω πως δεν είναι κάτι απομονωμένο αλλά ένα σύνολο πραγμάτων. Σίγουρα οι ηθοποιοί το μεταφέρουν. Νομίζω πως είναι όλοι εξαιρετικοί.

• Η «Στρέλλα» εστιάζει κυρίως στην αποδοχή του διαφορετικού αλλά και σε ένα διαφορετικό μοντέλο οικογένειας, έξω από τα συνηθισμένα πρότυπα. Θεωρείς ότι η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη να υπερβεί τα πατροπαράδοτα μοντέλα της;

Νομίζω πως είναι παραπάνω από έτοιμη! Νομίζω πως είναι εφαρμοσμένο! Απλά δεν μιλάμε γι’ αυτό. Οπως και σε όλη την Ευρώπη η έννοια της οικογένειας έχει αρχίσει να διευρύνεται και να νομιμοποιείται. Πιστεύω πως η Ελλάδα είναι μια βαθιά υποκριτική και δειλή χώρα. Εχω την εντύπωση όμως πως αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει. Εχει αρχίσει μία αντίστροφη μέτρηση. Το αληθινό πρόσωπό της γίνεται όλο και πιο ορατό. Ευτυχώς.

Η ταινία έχει διαστάσεις αρχαιοελληνικής - ελληνικής τραγωδίας αλλά ταυτόχρονα και μια αισιόδοξη πινελιά που της προσδίδει κάτι το ιδιαίτερο...

Στη ζωή, τουλάχιστον τη δική μου, συνήθως διαπιστώνω την συνύπαρξη των συναισθημάτων και των διαθέσεων. Η πραγματικότητα είναι πάντα πολύπλοκη και σίγουρα ποτέ μονόπλευρη. Δεν είναι κακό να είσαι απαισιόδοξος όπως μπορεί να φανεί μοιραίο να είναι κανείς πολύ αισιόδοξος. Η ταινία δεν είναι αισιόδοξη ή απαισιόδοξη, καταγράφει την ιστορία των ηρώων της και το συμπέρασμα είναι αυτό που θεώρησα το πιο ρεαλιστικό.

• Αν σου ζητούσαν να κατατάξεις κάπου τη «Στρέλλα», θα την τοποθετούσες στο πλαίσιο του «queer cinema» (ομοφυλοφιλικό σινεμά) ή του αλμοδοβαρικού σινεμά;

Με τον δικό μου ορισμό του queer cinema, ο Αλμοδόβαρ κατατάσσεται απόλυτα σ’ αυτό. Αν θέλουμε να κατατάξουμε τη «Στρέλλα» σε ένα είδος, ναι, σίγουρα ανήκει στο queer cinema αλλά ταυτόχρονα και σε άλλα είδη σινεμά, (κοινωνικό δράμα, σινεφίλ κ.τλ). Το σινεμά που κάνω από την πρώτη ταινία είναι ένα μείγμα ειδών. Είναι κάτι που με χαρακτηρίζει και σαν άτομο. Μ’ αρέσουν πολλά διαφορετικά πράγματα, αγαπώ πολύ το σινεμά και όλα του τα είδη!

• Συμμετέχεις στους Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη. Με ποιον τρόπο θα ήθελες να δεις το ελληνικό σινεμά ν’ αλλάζει;

Προσωπικά ήθελα να δω την Ελλάδα να αλλάζει επιτέλους! Οχι σε κάτι που δεν είναι, αλλά σε αυτό που είναι και δεν τολμάει να παραδεχτεί. Να φανεί θαρραλέα και ευφάνταστη. Να τελειώνει με αυτή την πληγή που λέγεται ελληνορθόδοξη ηθική, να μπορέσει να αποδεχτεί το νέο της πρόσωπο. Οι Κινημογραφιστές στην Ομίχλη, ζητάμε ένα νέο νόμο για τον κινηματογράφο αλλά συγχρόνως και ένα διαφορετικό πολιτιστικό πρόσωπο της χώρας. Ουσιαστικά το αληθινό της πρόσωπο, που παλαιοί μηχανισμοί, νοσηρές αντιλήψεις και πελατειακές σχέσεις το κρατάνε κρυφό και πολλές φορές το πολεμάνε αμείλικτα. Ας τελειώνουμε λοιπόν, μπας και πάμε παραπέρα.

• ΑΝΤΑ ΔΑΛΙΑΚΑ, ΕΘΝΟΣ, 07/12/2009