Χωρίς ενοχή, χωρίς πάθος, χωρίς φόβο

Της Μαριας Kατσουνακη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 17/12/2009

• Στρέλλα****ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΡΑΜΑ. Σκηνοθεσία: Πάνος Κούτρας. Ερμηνείες: Μίνα Ορφανού, Γιάννης Κοκιασμένος

ΚΡΙΤΙΚΗ. Η εγκωμιαστική υποδοχή της «Στρέλλας» από τον διεθνή Τύπο (τόσο στο Βερολίνο όσο και στο Παρίσι) σημαίνει, κατ’ αρχάς, ότι το θέμα της «διαβάζεται» από ένα κοινό εκτός συνόρων. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για άλλη μια εσωστρεφή, ελληνοκεντρική παραγωγή. Πολύτιμη κατάκτηση, όχι μόνο θεματική και αισθητική αλλά και κοινωνική. Ο Πάνος Κούτρας χειρίζεται μια ιστορία με υψηλό βαθμό ρίσκου. Ταινία με ηρωίδα τρανσέξουαλ πολύ εύκολα γλιστράει στη γραφικότητα και στα καλιαρντά. Ο σκηνοθέτης όμως έχει ανοιχτό μέτωπο με τα «στερεότυπα». Τα μάχεται είτε ευθέως («Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά») είτε εκμεταλλευόμενος την πρωτογενή ύλη τους (όπως στην «Αληθινή ζωή»). Στη «Στρέλλα» η πρόκληση πολλαπλασιάζεται: η σχέση που αποκαλύπτεται ανάμεσα στον 48χρονο άντρα, αποφυλακισμένο ύστερα από 15 χρόνια εγκλεισμού για φόνο, και τη νέα και όμορφη τρανσέξουαλ πόρνη, θα μπορούσε να καταλήξει σε φτηνό, επιθετικά κιτς, μελό. Ο Πάνος Κούτρας απογειώνει το θέμα του ήσυχα, αναίμακτα, με τρυφερότητα, γλυκύτητα και ανθρωπιά. Δεν βγάζει δεκάρικους κοινωνικής ένταξης, εκθέτει την αμηχανία, την εσωτερική σύγκρουση, τον θυμό, την αλήθεια και το ψέμα, την πραγματικότητα και τις ψευδαισθήσεις, μιας συνθήκης ζωής που ούτε τόσο σαφής είναι ούτε αυτονόητη. Εντάσσει τον κόσμο που καταγράφει σε μια κανονικότητα, με μόνο εργαλείο την αποδοχή της δικής του ταυτότητας, της καθημερινότητας, των επιθυμιών και αναγκών του. «Συμβαίνει κι αυτό», μοιάζει να λέει. Χωρίς ενοχή, χωρίς πάθος ή φόβο. Με οικονομία και άνεση. Και μια ευπρόσδεκτη «παιδικότητα». Ενας σκίουρος - καρτούν, που κινείται ανάμεσα στο γλυκερό και παραμυθένιο του Ντίσνεϊ και το σκοτεινό, μακάβριο χιούμορ του Τιμ Μπάρτον, «σχολιάζει» τα δρώμενα.

Η «Στρέλλα» δεν εστιάζει πάνω στο αλλόκοτο ή το γκροτέσκο. Οι ήρωές του παλεύουν, μάχονται και ηττώνται, αναζητούν την αμφιλεγόμενη αλλά και καθησυχαστική σύμβαση μιας οικογενειακής ατμόσφαιρας, παραμονή Πρωτοχρονιάς.

Τον σεβασμό στους χαρακτήρες δεν επιβάλλει μόνο η σκηνοθεσία. Εμπνέουν και οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές με υποδειγματικές ερμηνείες. Τόσο από την ερασιτέχνη Στρέλλα Μίνα Ορφανού όσο και από τον περισσότερο δοκιμασμένο κινηματογραφικά Γιάννη Κοκιασμένο.