Νέος «Τιτανικός» ή ναυάγιο;

Δώδεκα χρόνια απουσίασε ο Τζέιμς Κάμερον από τη μεγάλη οθόνη. Λίγο καιρό αφ' ότου ο «Τιτανικός» κέρδισε 11 Οσκαρ και έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών, ο μεγαλομανής καναδός δημιουργός του αποσύρθηκε από την επικαιρότητα και ξεκίνησε να εξερευνά σε βάθος τις παραμέτρους αξιοποίησης και ανανέωσης της 3D τεχνολογίας, δηλώνοντας ότι σε αυτήν ανήκει το μέλλον του σινεμά.

Απώτερος σκοπός του, μια φιλόδοξη ταινία επιστημονικής φαντασίας, το σχέδιο της οποίας βρισκόταν στο συρτάρι του από το 1994.

Προβολή σε 8.000 αίθουσες

Περισσότερο από μία δεκαετία μετά, τα αποτελέσματα της επίμονης δουλειάς του σκηνοθέτη χώρεσαν στο «Avatar» και στην επική εξιστόρηση της διαμάχης που ξεσπά μεταξύ γήινων και εξωγήινων στην επιφάνεια ενός μακρινού πλανήτη του 22ου αιώνα, για την εκμετάλλευση ενός σπάνιου ορυκτού που βρίσκεται μόνον εκεί.

Στην καρδιά της μάχης αυτής θα βρεθεί ένας πρώην πεζοναύτης ο οποίος δέχεται να υποβληθεί σε μια ειδική επέμβαση, που μεταφέρει την ανθρώπινη νοημοσύνη και συνείδησή του σε εξωγήινο σώμα, προκειμένου να παρεισφρήσει στον ιθαγενή πληθυσμό του πλανήτη και να εξασφαλίσει βοήθεια για την εξόρυξη του ορυκτού.

Αν και η ταινία έχει προγραμματιστεί για την εβδομάδα που προηγείται των εορτών, σε περίπου οχτώ χιλιάδες αίθουσες παγκοσμίως, ο Τζέιμς Κάμερον δεν έχει επιτρέψει σε κανέναν ακόμη να δει το τελικό αποτέλεσμα, εκτός από 20 λεπτά που επέλεξε να παιχτούν σε πολυκινηματογράφους εξοπλισμένους με 3D μηχανήματα.

Αυτό που συζητιέται περισσότερο από την ίδια την ταινία, ωστόσο, είναι το εξωφρενικό ποσό που φημολογείται ότι έχει κοστίσει. Πεντακόσια εκατομμύρια δολάρια εικάζεται ότι ξοδεύτηκαν για το «Avatar», ένα ποσό που τοποθετεί το φιλμ στην κορυφή των πιο δαπανηρών παραγωγών στην ιστορία του κινηματογράφου.

Οι καινοτομίες που φέρνει η ταινία στον τομέα της φωτορεαλιστικής εικονογράφησης και της στερεοσκοπικής κινηματογράφησης αναμένεται να είναι επαναστατικές. Σε μια εποχή, ωστόσο, όπου οι θεατές λιγοστεύουν στις αίθουσες, η διαδικτυακή πειρατεία βλάπτει σοβαρά την ετήσια εισπρακτική συγκομιδή και η DVD αγορά δείχνει να αργοπεθαίνει, ένα τέτοιο κόστος μοιάζει με αυτοκτονία. Πόσω μάλλον αν σκεφτεί κανείς ότι η ταινία του Κάμερον χρησιμοποιεί σχετικά άγνωστους ηθοποιούς (με εξαίρεση τη Σιγκούρνι Γουίβερ σε δεύτερο ρόλο), επικαλείται ένα σενάριο επικής φαντασίας που μοιάζει εκ πρώτης όψεως αρκετά αφελές.

Θέλοντας να αποφύγει τη μοίρα που οδήγησε σε χρεοκοπία το μεγάλο στούντιο της United Artists στις αρχές της δεκαετίας του '80, όταν η πανάκριβη «Πύλη της Δύσης» του Μάικλ Τσιμίνο συνετρίβη στα ταμεία, η Fox μοιράστηκε τη χρηματοδότηση του «Avatar» με μια σειρά από ισχυρούς επενδυτές.

Περιμένοντας τις εισπράξεις

Αυτό δεν σημαίνει, ασφαλώς, ότι το στούντιο δεν θα υποστεί ανομολόγητη οικονομική ζημιά αν το φιλμ δεν καταφέρει τελικά να ξεπεράσει το ποσό που απαιτείται για να εκμηδενίσει το υπερβολικό κόστος του. Συγκρατημένη αισιοδοξία από το στρατόπεδο των ανθρώπων της Fox και μια αδιάσειστη εμπιστοσύνη στον σκηνοθέτη πείθουν πολλούς να αποβάλλουν τις επιφυλάξεις τους και να ποντάρουν άφοβα στην εμπορική καριέρα του φιλμ.

Μέχρι να φορέσουμε, ωστόσο, όλοι τα ειδικά τρισδιάστατα γυαλιά και να απολαύσουμε σε μεγάλη οθόνη το αποστομωτικό θέαμα που έχει τάξει ότι θα προσφέρει ο Κάμερον, το «Avatar» θα συνεχίσει να μοιάζει από μακριά όχι ως μια φιλμική πρωτοπορία, αλλά ως ένα εξωτικό και κάπως παιδιάστικο παραμύθι. Μακάρι ο οραματιστής δημιουργός να έχει κάτι καλύτερο από αυτό στο μυαλό του. Αλλιώς, η ταινία του όχι μόνο δεν θα αποτελέσει τον νέο «Τιτανικό», αλλά ενδέχεται να οδηγήσει μια καριέρα σε ναυάγιο. *

• Του ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Επτά, Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009