Γιάννης Κοκιασμένος: Η «Στρέλλα» υπερβαίνει το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα»

• Ο πρωταγωνιστής της ανατρεπτικής ταινίας του Πάνου Χ. Κούτρα, με θέμα της τον έρωτα ενός αποφυλακισμένου με μια τρανσέξουαλ, μιλά για την απόλυτη ιστορία αγάπης του φιλμ και για την εκλεκτική του σχέση με το σινεμά
  

• Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Ηρθε ο καιρός να βγει στις αίθουσες (από την Πέμπτη) η πολυαναμενόμενη «Στρέλλα» του Πάνου Χ. Κούτρα, με ηρωίδα την ομώνυμη τρανσέξουαλ (Μίνα Ορφανού) που ερωτεύεται τον Γιώργο, ο οποίος έχει μόλις βγει από τη φυλακή (Γιάννης Κοκιασμένος). Η ταινία πέρασε ήδη πολλά... crash test.

Εκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Βερολίνου αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις. Στην Αθήνα προβλήθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας και στη «Fog Films». Στη Γαλλία, όπου παίζεται, αποσπά διθυραμβικές κριτικές. «Η υπέροχη ταινία του Κούτρα, που ξαναδιαβάζει τους κώδικες της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, θα ενοχλήσει. Ευτυχώς!», έγραψε η «Λε Φιγκαρό».

Η «Στρέλλα» είναι θαρραλέα. Οχι μόνο επειδή προκαλεί την ανοχή, τα όρια ή τον συντηρητισμό μας. Αλλά γιατί παρουσιάζει μια τολμηρή ερωτική σχέση που μας επιτρέπει να κρυφοκοιτάξουμε στον μυστικό κόσμο των τρανσέξουαλ, όχι με αδηφάγο περιέργεια αλλά με τρυφερότητα που παραμερίζει τις στερεότυπες αντιλήψεις για τα φύλα.

Για τον Γιάννη Κοκιασμένο, ο οποίος υποδύεται αριστοτεχνικά τον Γιώργο, η ιστορία των δύο -περιθωριακών για το κατεστημένο- ηρώων εξελίσσεται σε έναν ύμνο της αγάπης, που ξεπερνά ακόμα και την πιο μυθική ερωτική ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας. Οσο για τους λόγους που τον ώθησαν στην περιπέτεια της «Στρέλλας», εντοπίζονται, όπως λέει, ακόμα και σε μια ιδιαίτερη φιλοσοφία... κομμουνισμού.

• Οταν διαβάσατε το σενάριο της «Στρέλλας», ζητήσατε ο ίδιος να παίξετε τον Γιώργο. Τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε;

«Μου φάνηκε η απόλυτη ιστορία αγάπης. Ολα είναι εναντίον αυτού του έρωτα. Κι όμως ανθίζει. Τον θεώρησα μεγαλύτερο από αυτόν του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας. Ο Γιώργος και η Στρέλλα κάνουν τη μεγαλύτερη υπέρβαση».

• Αυτό δείχνει και τον χαρακτήρα σας; Μάλλον είστε άνθρωπος που δεν συμβιβάζεστε εύκολα...

«Εγώ σκέφτομαι τον εαυτό μου ως έναν άνθρωπο με παραδοσιακές αξίες: να είσαι ευθύς, τίμιος, να ακολουθείς τις επιταγές της καρδιάς σου και να είσαι γενναίος. Μ' ενοχλεί η πρόκληση για την πρόκληση. Οι αποφάσεις μου δεν επηρεάζονται από ταμπού ή οτιδήποτε άλλο».

• Δεν λειτούργησε ανασταλτικά το γεγονός ότι η «Στρέλλα» είναι «queer» ταινία και το ότι θα γυρίζατε ερωτικές σκηνές με μία τρανσέξουαλ; Το τελευταίο τρόμαξε άλλους υποφήφιους ηθοποιούς για τον ρόλο του Γιώργου.

«Ανήκω σε μία γενιά που μεγάλωσε... κάπως. Η πορεία είναι η εξής: μεταπολίτευση, ΚΚΕ εσωτερικού, Β' Πανελλαδική, αριστερισμός, Μπομπ Ντίλαν, "Ρόλινγκ Στόουνς", "σεξ-ντραγκς-ροκ εν ρολ"... Αν κουβαλάς τέτοια ιστορία ζωής, δεν έχεις ενδοιασμούς να παίξεις στη "Στρέλλα". Γιατί να μην έχω μια σκηνή με τρανς; Για να μη με πούνε αδερφή; Ας με πούνε! Δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν».

• Η γενναιότητα ίσως δεν είναι χαρακτηριστικό τής εποχής...

«Είμαι αισιόδοξος. Οι άνθρωποι που είδαν τη "Στρέλλα" δεν ήταν μόνο γκέι ή αυτό που εννοούν πολλοί ως περιθώριο. Ηταν συνηθισμένοι άνθρωποι που συγκινήθηκαν και στάθηκαν στην ουσία της ταινίας. Αντί να αναζητήσουν τα στοιχεία που τους διαφοροποιούν από τους ήρωες της "Στρέλλας", βρήκαν αυτά που τους ενώνουν».

• Δηλαδή, την ανάγκη μας να αγαπηθούμε; Αυτή είναι η καρδιά της ταινίας;

«"All we need is love...", που λένε και οι "Μπιτλς". Δεν ξέρω τι είναι αυτό που αγγίζει. Είναι όμως μια καλά καμωμένη ταινία. Υπάρχει μια μεγάλη κουβέντα για το ποιος είναι πολιτικός κινηματογράφος, πότε είναι προοδευτικός και πότε αντιδραστικός. Ο καλά καμωμένος κινηματογράφος, εφόσον αλλάζει τη γωνία με την οποία βλέπουμε τον κόσμο, προχωράει την κοινωνία μπροστά. Ακόμα και ο κινηματογράφος αντιδραστικών προθέσεων. "Η γέννηση ενός έθνους" του Γκρίφιθ, για παράδειγμα, που είναι ένα μεγάλο έργο τέχνης, αλλάζει τον τρόπο που κοιτάμε τον κόσμο, παρ' όλο που μιλάει για τους Κου Κλουξ Κλαν. Το ίδιο κάνει το ντοκιμαντέρ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες που γύρισε η Λένι Ρίφενσταλ το '36, κατόπιν παραγγελίας του Χίτλερ».

• Και η «Στρέλλα»; Είναι πολιτική ταινία;

«Φυσικά. Καταφέρνει κάτι σπουδαίο: παρουσιάζει ως "κανονικούς", ανθρώπους τους οποίους το μεγάλο κοινό θα έφτυνε στο δρόμο. Στη "Στρέλλα" τους αγαπάς και ταυτίζεσαι μαζί τους. Εχει και αυτή τη μεγαλειώδη σκηνή στο τέλος....».

• Οι ιστορίες με τρανσέξουαλ σε πολλούς ακούγονται αλλόκοτες. Πιστεύετε ότι η ελληνική κοινωνία έχει διανύσει την απόσταση που χρειάζεται ώστε ανάλογα θέματα να αντιμετωπίζονται σαν ιστορίες της... διπλανής πόρτας;

«Καθημερινά γίνεται πάλη προς τα πού θα γείρει η πλάστιγγα. Η μια πλευρά είναι ο συντηρητισμός. Η άλλη, η αποδοχή και ο πολιτισμός της ανοχής. Σε έναν άνθρωπο αναγνωρίζουμε είτε αυτά που μας χωρίζουν είτε αυτά που μας ενώνουν. Στην κοινωνία μας υπάρχουν ανύπαντρες μητέρες, τρανσέξουαλ, πόρνες, μετανάστες, Αλβανοί. Λίγες μάχες κερδίζονται και άλλες τόσες χάνονται».

• Τι εννοούσατε λέγοντας ότι παίξατε στη «Στρέλλα» επειδή είστε κομμουνιστής;

«Δεν αναφέρομαι μόνο στην πολιτική σημασία της λέξης. Κυρίως έχω στο μυαλό μου έναν ρομαντισμό. Κομμουνιστής είναι ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ο Πάντσο Βίγια, ο Αρης Βελουχιώτης, ο Ελ Σιντ, ο Τζον Γουέιν, ο Ρομπέν των Δασών, οι καλεσμένοι στο "Πάρτι" του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Η φιγούρα του Τζον Γουέιν -αυτονομημένη από τον άνθρωπο- πάνω στο άλογό του ή βιδωμένη στη γη, σε κάνει να σκέφτεσαι ότι ο κόσμος πάει καλά... Το ίδιο νιώθω βλέποντας και τον Κλιντ Ιστγουντ. Είναι δύο ηθοποιοί ογκόλιθοι...».

• Το γεγονός ότι δεν ζείτε από την υποκριτική αλλά από τη δουλειά σας, την εκπαίδευση αλόγων, σας δίνει την πολυτέλεια να παίζετε μόνο όταν κάνετε κέφι;

«Ακριβώς. Αγαπώ το σινεμά και την υποκριτική. Δεν θα ήθελα να κάνω συμβιβασμούς. Δεν θα μπορούσα να χτυπήσω την πόρτα σε ένα κανάλι για να πληρώσω το νοίκι του μήνα. Είναι η απόλυτη καταδίκη. Είμαι τυχερός που βγάζω το ψωμί μου από τα αλογάκια».

• Συνδέονται η υποκριτική με την εκπαίδευση αλόγων;

«Θα σας απαντήσω όταν παίξω σε καουμπόικη ταινία. Αυτή είναι η μεγάλη μου φιλοδοξία. Να είμαι στο Monument Valley, με το καουμπόικο καπέλο, καβάλα στο άλογο με το εξάσφαιρο». *