Wednesday, November 10, 2010

Οι ταινίες της εβδομάδας: Γάτες Περσίας και κεραμιδόγατοι

Και αυτή τη βδομάδα η πραγματικότητα συνεχίζει να ξεπερνά σε ενδιαφέρον όποια κινηματογραφική παραγωγή. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο δεύτερο γύρο των εκλογών στην Ικαρία και στην Πετρούπολη με σημείο κορύφωσης την Δευτέρα, στις 15 του μήνα στο Σύνταγμα. Οι καινούριες ταινίες δεν παρουσιάζουν κανένα εξαιρετικό ενδιαφέρον, οι επανεκδόσεις λειτουργούν βασικά ενημερωτικά, ενώ συνεχίζεται για 4η βδομάδα η προβολή της ταινίας «Μέλι» του Σεμίχ Καπλάνογλου. Ατενίζοντας το μέλλον και προσβλέποντας στην επόμενη κινηματογραφική βδομάδα... ευελπιστούμε...

ΚΡΙΤΙΚΗ:
Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Πέμπτη 11 Νοέμβρη 2010
  • ΤΟΝΤ ΓΟΥΙΛΙΑΜΣ: Μεταφυσική δραστηριότητα «2»
Ακολουθεί τη χωρίς αριθμό «Μεταφυσική δραστηριότητα» του 2007. Ανήκει στα καινούριας κοπής χαμηλού προϋπολογισμού ψευδοντοκιμαντέρ θρίλερ τρόμου, με κάμερα στον ώμο και αίσθηση αντικειμενικότητας. Κακά πνεύματα, στοιχειά, τελώνια κι αερικά, υπερφυσικές δυνάμεις... «τρομοκράτες» κατά τον τεχνοκράτη και άθεο πάτερ φαμίλια έχουν κυριεύσει το σπίτι. 
Μόνο οι λαϊκοί άνθρωποι που πιστεύουν σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες, εν προκειμένω, η Μαρτίν η ισπανόφωνη υπηρέτρια της οικογένειας είναι σε θέση να αναγνωρίσει το μυστήριο, να αισθανθεί την παρουσία του και να το διώξει μακριά επιστρατεύοντας όλα της τα όπλα: ξόρκια, μάγια, λιβανιστήρια, λάδια, ξίδια, σκόρδα και σταυρούς ... 
Στη μονοκατοικία του Νταν και της Κρίστι έγινε διάρρηξη. Τα πάντα είναι άνω κάτω αλλά δε λείπει τίποτα παρά μόνο ένα κολιέ χωρίς αξία. Ο Νταν εγκαθιστά αμέσως σύστημα συναγερμού που συνίσταται σε 6 σταθερές κάμερες σε διαφορετικά σημεία του σπιτιού οι οποίες καταγράφουν όποια δραστηριότητα λάβει χώρα τη νύχτα, όταν η οικογένεια κοιμάται. Επειδή βέβαια τα πνεύματα και τα στοιχειά είναι αόρατα, η «τρομοκράτηση» των θεατών πραγματοποιείται κυρίως με υπόκωφους θορύβους συνοδευόμενους από το κλάμα του μωρού και το γάβγισμα του σκύλου. Οταν η τραγικά κουραστική αναμονή αγγίζει τα όριά της, τότε, ανοίγουν ξαφνικά ντουλάπια, πόρτες και συρτάρια και πιάτα και κατσαρόλες εκσφενδονίζονται εδώ και κει. Ενδιαφέρον χωρίς άλλο θα παρουσίαζε η μελέτη της ανατομίας του συγκεκριμένου αφηγηματικού μοντέλου που σε μεγάλο βαθμό φαίνεται να βασίζεται στο συνδυασμό της βουαγιερίστικης αίσθησης της σκοτεινής εικόνας στο μόνιτορ, την ηχητική επένδυση και την αναβράζουσα αναμονή που είναι ικανή να καθηλώσει όποιον αφεθεί να καθηλωθεί.
Παίζουν: Κέιτι Φέδερστοουν, Γκάμπριελ Τζόνσον, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2010).
  • ΜΠΑΧΜΑΝ ΓΚΟΜΠΑΝΤΙ: Ποιος φοβάται τους γάτους της Περσίας
Αντικαθεστωτική ιρανική ταινία σε μορφή μουσικού ψευδοντοκιμαντέρ, απ' αυτές που είθισται να καρπώνονται υπεραξία από διακρίσεις σε βαρύγδουπα εμπορευματικά κινηματογραφικά φεστιβάλ. Η συγκεκριμένη έτυχε να προβληθεί το Μάη του 2009, λίγες μόλις βδομάδες πριν τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών στο Ιράν, στο φεστιβάλ κινηματογράφου των Καννών, στον τομέα «Ενα κάποιο βλέμμα», όπου βεβαίως της απονεμήθηκε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής. 
Η ταινία αγοράστηκε και πρόκειται να προβληθεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, «όχι όμως στο Ιράν, όπου όλοι οι συντελεστές βρίσκονται στη μαύρη λίστα του καθεστώτος», αναφέρει το δελτίο Τύπου της εταιρείας διανομής. Σκηνοθέτης της ταινίας ο κουρδικής καταγωγής Ιρανός Μπαχμάν Γκομπαντί - βραβευμένος στο παρελθόν με τη Χρυσή Κάμερα για την ταινία του «Μεθυσμένα Αλογα» - και σεναριογράφος η αρραβωνιαστικιά του Ιρανή δημοσιογράφος Ροξάνα Σαμπερί, που διαμένει μόνιμα στις ΗΠΑ. Οσο για τα προσόντα της ταινίας εμφανίζονται ισχνά και τετριμμένα στα δυτικά μάτια. 
Στο Ιράν των παράνομων δυτικότροπων μουσικών συγκροτημάτων - 312 indie rock και 2.000 pop και heavy metal - κατά το φιλμ, η Νεγκάρ (διαβάζει τη «Μεταμόρφωση του Κάφκα») και ο Ασκάν (συγκάτοικοι ή σύντροφοι;), νεότατοι και αμφότεροι μουσικοί, αποφασίζουν να φτιάξουν ένα γκρουπ για να πραγματώσουν το μεγάλο τους όνειρο: Να φύγουν για συναυλίες στη Δύση. Γι' αυτό και ως επί το πλείστον τραγουδούν στα αγγλικά. Τα τελευταία 30 χρόνια στο Ιράν είναι απαγορευμένη η δυτική μουσική, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν παίζεται και δεν ακούγεται κρυμμένη σε υπόγεια. Η Νεγκάρ και ο Ασκάν φαίνεται να μη δυσκολεύονται καθόλου στη διασύνδεσή τους με underground κυκλώματα, είτε αυτά έχουν να κάνουν με τον αθέατο κόσμο των μουσικών, με τους παραγωγούς αυτής της μουσικής και τα στούντιο ηχογράφησης, είτε με εμπορία παράνομης έκδοσης διαβατηρίων και βίζας για το εξωτερικό, εμπορεύματα με ταρίφα διατίμησης. «Γιατί η βίζα κοστίζει τόσο;», ρωτά η Νεγκάρ.
Και η απάντηση: «Οταν ανεβαίνει η τιμή του πετρελαίου, ανεβαίνει και η τιμή της βίζας». Το ζεύγος των νεαρών, στην αναζήτησή τους για κιθαρίστες και ντράμερ του μελλοντικού τους συγκροτήματος, διασχίζουν απ' άκρου σ' άκρο την Τεχεράνη στριμωγμένοι στο πίσω κάθισμα στο μηχανάκι του ατζέντη τους. Κατά τη διαδρομή τους ξεναγούν τους θεατές στο λαβύρινθο της εύρωστης, δυτικότροπης μουσικής σκηνής της ιρανικής πρωτεύουσας και των περιχώρων της. Στο φιλμ, κάθε μουσικό άκουσμα οπτικοποιείται σε τόνο και στιλ βίντεο-κλιπ, σε σύνθεση στιγμιαίων, φευγαλέων απεικονίσεων πορτρέτων, αντικειμένων με λήψεις κοντινές και μακρινές. Η ταινία εκφράζει πολιτικές θέσεις που όμως δεν αρθρώνονται συγκροτημένα, αλλά με τρόπο αποσπασματικό, σαν σλόγκαν, σαν συνθήματα, όπως π.χ. η παράθεση των πορτρέτων των νέων και ωραίων γυναικών με την καλυμμένη κεφαλή σε συνδυασμό με τη θεϊκή γυναικεία φωνή που ντύνει μουσικά και αντιστικτικά τη σκηνή. Στην ισχνή αφηγηματική της δομή η ταινία υφαίνει ποικιλοτρόπως σύμβολα ευρείας αναγνωρισιμότητας, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, και κάνει σχεδόν κατάχρηση της γνωστής τεχνικής της «επιφυλακτικότητας» και του «υπαινιγμού» ως τρόπους ενίσχυσης και ενδυνάμωσης των λανθανουσών ισχυρισμών και καταγγελιών ότι οι νεαροί μουσικοί της «βρώμικης» - λόγω του ότι προκαλεί «ευφορία» - απαγορευμένης δυτικής μουσικής ζουν σε ένα διαρκή κίνδυνο, ρισκάρουν την ίδια τους τη ζωή, κυνηγιούνται από τις αρχές, απλά και μόνο γιατί παίζουν ένα όργανο ή τραγουδούν, εν ολίγοις γιατί αγαπούν αυτήν τη μουσική. Η στροφή του μύθου στο τέλος του φιλμ πραγματοποιείται ακριβώς για να επιταθεί η αντικειμενικότητα των παραπάνω ισχυρισμών.
Η ταινία που στέλνει στους «ελεύθερους δυτικούς» SOS για τα όνειρα των ασφυκτικά καταπιεζόμενων νεαρών δυτικότροπων μουσικών, που κινδυνεύουν να μείνουν ανεκπλήρωτα - όσο οι δυτικοί δε «βοηθούν» να αλλάξει το καθεστώς - βγαίνει στους εδώ κινηματογράφους σε μια περίοδο που εκατομμύρια Ελληνες, που ζουν στην παραδεισένια «ελευθερία δυτικού τύπου», δεν έχουν την πολυτέλεια των ονείρων των γάτων της Περσίας, αλλά ονειρεύονται πεζά πράγματα όπως μια οποιαδήποτε δουλειά, έστω κι ανασφάλιστη, έστω και με 592 ευρώ μεικτά ... Αντε και σ' ανώτερα, να καμαρώσουμε και τους καταπιεσμένους δυτικότροπους μουσικούς του Ιράν με Νόμπελ Ειρήνης στο Οσλο ...
Παίζουν: Νεγκάρ Σαγκαγκί, Ασκάν Κοχανεχάντ κ.α.
Παραγωγή: Ιράν (2009).
  • ΜΠΡΑΪΑΝ ΚΟΠΕΛΜΑΝ - ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΛΕΒΙΝ: Ενας αξιότιμος κύριος
Ταινία χωρίς κλυδωνισμούς, χωρίς συναισθηματισμούς, χωρίς κλαψουρίσματα στην παράθεση της ζωής του πρωταγωνιστή Μπεν Κάλμεν, που αποδεικνύεται έρμαιο των ερωτικών του ενστίκτων, τα οποία τον σπρώχνουν στη δίνη της επαγγελματικής του καταστροφής.
Το πορτρέτο του Μπεν, που ερμηνεύει με έντονα χρώματα ο Μάικλ Ντάγκλας, ανήκει σε έναν χαρισματικά γοητευτικό άνδρα μέσης ηλικίας που υπήρξε κάποτε μεγάλος και τρανός, επιτυχημένος μεγαλοεπιχειρηματίας και σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπος με πλήθος δυσκολιών που απορρέουν από τις ανθρώπινες αδυναμίες του, οι οποίες με τη σειρά τους σε μεγάλο μέρος ακουμπούν σε ιδεολογήματα καπιταλιστικών αξιών. 
Ο κοντά εξηντάχρονος Μπεν μισεί το γήρας, το γερασμένο, πλαδαρό δέρμα. Προτιμά τις νέες γυναίκες στο κρεβάτι. Μισεί τη φτώχεια και λατρεύει το «επιχειρείν». Ανάγει μάλιστα και την ουσία της ερωτικής σχέσης σε ψυχρή, υπολογιστική, εμπορική συναλλαγή. Εχει κάτσει και στη φυλακή για οικονομικά εγκλήματα. Βέβαια, καπιταλιστικό «επιχειρείν» χωρίς κομπίνες και ατασθαλίες δεν μπορεί να υπάρξει, γιατί απλά θα φαλιρίσει και θα κλείσει... Νεότητα, ομορφιά και πλούτος. Αυτές δεν είναι οι αξίες, λάβαρο της επιτυχίας, παντιέρα των winners; Στο αγιασμένο τους νερό δεν βαφτίζονται όλοι από τα γεννοφάσκια τους; Η ζωή και οι πράξεις του Μπεν είναι απολύτως συμβατές με τη διάσταση και την προοπτική των παραπάνω αξιών. Οταν κάποιος π.χ. διατηρείται νέος - με κόπο και ιδρώτα - και όμορφος και κομψός και επιθυμητός δεν το κάνει μόνο για να αυτοθαυμάζεται απέναντι στον καθρέφτη, αλλά κυρίως για να τον θαυμάζουν και να τον επιθυμούν οι άλλοι. Κι εδώ υπεισέρχονται η θρησκεία που στιγματίζει την όποια χαρά με κρίμα κι αμαρτία και οι ψυχαναλυτικές θεωρίες του Φρόιντ... Τέλος πάντων... Ο ρόλος του Μπεν Κάλμεν δίνει την ευκαιρία στον Ντάγκλας να παίξει σε μια ταινία που ολοκληρωτικά του ανήκει γιατί πλάθει ένα γοητευτικό άνδρα μέσης ηλικίας με προσόντα, προσωπικότητα και πνεύμα σε κρίση που δεν έχουμε κανένα λόγο να συμπαθήσουμε. Συμπαθητικό δράμα με διάσπαρτους κωμικούς τόνους.
Παίζουν: Μάικλ Ντάγκλας, Σούζαν Σάραντον, Ντάνι Ντε Βίτο, Μαρί-Λουίζ Πάρκερ, Τζες Εϊζενμπεργκ, Ιμοζέν Ποτς κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2009).
  • ΤΟΝΙ ΣΚΟΤ: Εχεις 100 λεπτά μόνο... Ασταμάτητο
Λέγεται ότι η ταινία βασίζεται σε πραγματικό γεγονός που συνέβη προ δεκαετίας σε πολιτεία των ΗΠΑ, με μια ακυβέρνητη αμαξοστοιχία κάργκο φορτωμένη καινούρια αυτοκίνητα που διήνυσε απόσταση 100 χιλιομέτρων ανεξέλεγκτη. 
Στο σιδηροδρομικό κινηματογραφικό θρίλερ το φορτίο αντικαταστάθηκε από βαγόνια με χημικά ώστε να επιτείνει την αγωνία μιας μαζικής καταστροφής. Από ανθρώπινο λάθος μια τεράστια εμπορική αμαξοστοιχία κινείται στις ράγες με φουλ ταχύτητα, ακυβέρνητη. Δυο μηχανοδηγοί, ένας μαύρος πεπειραμένος, έλαβε πριν 90 μέρες ειδοποίηση για υποχρεωτική συνταξιοδότηση και ένας νεαρός λευκός, που προσλήφθηκε στην εταιρεία με μέσο και με χαμηλό μισθό, αναλαμβάνουν να θέσουν υπό έλεγχο το τρελό τρένο, σώζοντας έτσι, με κίνδυνο της ζωής τους, από οικολογική κι όχι μόνο καταστροφή, τεράστιες κατοικημένες εκτάσεις. 
Αφήγηση ρεαλιστική και γραμμική, χτίζει την αγωνία με σχεδιασμό επιταχυνόμενου μοντάζ παράλληλης δράσης και δραματικής ηχητικής επένδυσης. Κι όσο περνά η ώρα και κλιμακώνονται οι συντεταγμένες επιχειρήσεις για την αποφυγή της καταστροφής με προγραμματισμένο εκτροχιασμό της αμαξοστοιχίας, ο ρυθμός αφήγησης όλο και πυκνώνει. Ολα τα κεφάλαια προχωρούν παράλληλα. Η ακυβέρνητη αμαξοστοιχία, η ατμομηχανή 1206, όπου βρίσκονται οι δύο ήρωες, οι αλλεπάλληλες συνεδριάσεις της εταιρείας/ ιδιοκτήτη των αμαξοστοιχιών, το κέντρο επιχειρήσεων, οι ανταποκρίσεις των δημοσιογράφων, οι έκτακτες ειδήσεις «breaking news» των τηλεοπτικών καναλιών, οι προσωπικές ιστορίες των δύο ηρώων. Γρήγορη και καλογυρισμένη ταινία δράσης με συγκρούσεις αυτοκινήτων, ελικόπτερα και καταστροφές, κάτι καινούριο όμως δε φέρνει...
Παίζουν: Ντένζελ Ουάσινγκτον, Κρις Πάιν, Ροζάριο Ντόουσον, Κέβιν Νταν, Τζέσι Σκραμ κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2010).
  • ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΗΜΑΣ: Τέσσερα
Επετειακή επανέκδοση - από τη «New Star» - της σπονδυλωτής, μορφικά, ταινίας «Τέσσερα» του Χρήστου Δήμα, του δημιουργού της εμπορικής κινηματογραφικής επιτυχίας «ΝΗSOS».
Η ταινία «Τέσσερα» συντίθεται από τέσσερις ιστορίες που ο σκηνοθέτης γύρισε από το 1995 έως το 1999 και αποπειράται να αποτυπώσει «...ένα σινεμά ανοιχτό στην πρόκληση, χωρίς ενδοιασμούς και περιορισμούς, ένα σινεμά αληθινό όπως η ίδια η ζωή...». Οι ιστορίες της ταινίας συρράπτονται αναμεταξύ τους, με ιδιαίτερη σκηνοθετική δεξιοτεχνία, με υλικό καινούριο και πρωτότυπο που φτιάχτηκε ειδικά για την ταινία και λειτουργεί ως πλήθος μικρές, νοηματικές γέφυρες. Νοσταλγικές αναμνήσεις, φωτογραφίες του σκηνοθέτη από την παιδική του ηλικία, σκηνές από την νυχτερινή Αθήνα. Ο έρωτας, ο θάνατος, η καθημερινότητα, η εσωτερική και εξωτερική ξενιτιά, η αέναη αίσθηση της διαφορετικότητας ... Απλές, ανθρώπινες ιστορίες ... 
Οι ταινίες του Δήμα βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση με την ζωή του. Προσωπικές αλλά με διαστάσεις που αγγίζουν τους πάντες. Ταύτιση επιλογών ζωής και δημιουργίας, εξομολογήσεις γεμάτες ειλικρίνεια, τεράστιο συγκινησιακό φορτίο και αυτοβιογραφικό υλικό αφηγημένο μέσα από ιστορίες περιθωριακών ατόμων... Οπως το σπαρακτικό «Ενας Ουρανός γεμάτος Αστέρια», μια μαρτυρία για την εισβολή του AIDS στη ζωή ενός νέου ανθρώπου και τη βουβή κραυγή του μελλοθάνατου, όταν ο θάνατος αφορά τον ίδιο τον αφηγητή. Στο «Tender», το πικρό ντοκουμέντο μιας τραυματικής εμπειρίας, ο Δήμας συνθέτει με απλότητα και τρυφερότητα την προσωπογραφία της ομώνυμης τραβεστί και γινόμαστε μάρτυρες του διασυρμού της. Την συγκινητική ελεγεία «Ανάσα» διαπερνά ο θάνατος του φίλου και τον ξενιτεμένο «Αμερικάνο» ο θάνατος της πατρίδας, δοσμένος σε freestyle ρεαλισμό.
Παίζουν: Παναγιώτης Ζαγανιάρης, Ερση Μαλικένζου, Μπάμπης Γιωτόπουλος, Ρούλα Θεολόγου, Βίκη, Χρήστος Δήμας, κ.ά.
Παραγωγή: Ελλάδα (2000).
  • ΛΙΛΑ ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΚΟΥ: Σπιναλόγκα, το νησί της σιωπής
Σε επανέκδοση, ψηφιακά αποκατεστημένη, η πρώτη, ασπρόμαυρη, μεγάλου μήκους ταινία της Λίλας Κουρκουλάκου «Σπιναλόγκα, το νησί της σιωπής», που αντιπροσώπευσε επίσημα την Ελλάδα στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Βενετίας, το 1958. Σημειωτέον ότι αυτή υπήρξε η πρώτη ταινία μυθοπλασίας από γυναίκα σκηνοθέτη, σε παγκόσμιο επίπεδο, που έπαιρνε μέρος σε διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ.
Η ιστορία εκτυλίσσεται στο νησί των λεπρών, στις ανατολικές ακτές της Κρήτης, απέναντι από την καταπράσινη κοιλάδα του Μεραμπέλου «700 μέτρα μακριά από τους ανθρώπους και εκατομμύρια μέτρα μακριά από την ανθρωπιά ...», που από το 1903 ως το 1958 λειτούργησε ως χώρος αποκλεισμού των ανθρώπινων όντων, των χτυπημένων από τη λέπρα. Η επιβεβλημένη απομόνωση των ασθενών δημιουργεί καθημερινά τριβές και εντάσεις, που απασχολούν τόσο τις Αρχές όσο και τους κατοίκους. Ενα ζευγάρι γιατρών, που αγωνίζεται για τη θεραπεία της λέπρας στο νησί, πλήττεται τελικά από την αρρώστια όταν ο άνδρας υποκύπτει στην ασθένεια. Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στη Σπιναλόγκα κι ενώ τελούσε εν λειτουργία. Η προβολή αυτής της ταινίας έγινε η αφορμή για το κλείσιμο του νησιού - λεπροκομείου.
Παίζουν: Ορέστης Μακρής, Νίνα Σγουρίδου, Γιώργος Καμπανέλλης, Γιάννης Σπαρίδης, Τζανής Κουρκουλάκος κ.ά.
Παραγωγή: Ελλάδα (1958)

No comments: