- Τι μπορεί να συμβεί όταν ένας σκηνοθέτης καταξιωμένος, πολυβραβευμένος και με αυτομάτως αναγνωρίσιμο στυλ αποφασίσει να ασχοληθεί με ένα κινηματογραφικό έργο που, θεματικώς ή και αισθητικώς ακόμη, αποκλίνει από εκείνα στα οποία οφείλει τη φήμη του; Το αποτέλεσμα, συνήθως, είναι είτε η πιο αποτυχημένη ταινία του είτε το «κρυφό» αριστούργημά του. Δύσκολο να υπάρξει η «μέση οδός» της αδιάφορης ή της απλώς ενδιαφέρουσας ταινίας. Και αυτό αποκαλύπτει το αφιέρωμα «Τhe Late Film» της, στο πλαίσιο του οποίου παρουσιάζονται, από τις 30 Απριλίου, 23 από τις πιο παράδοξες ταινίες σκηνοθετών όπως ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ («Μάτια ερμητικά κλειστά»), ο Φεντερίκο Φελίνι(«Και το πλοίο φεύγει»), ο Ερίκ Ρομέρ («Ιστορίες του φθινοπώρου»), ο Ινγκμαρ Μπέργκμαν, ο Χάουαρντ Χοκς («Ελ Ντοράντο») αλλά και ο Ζακ Ριβέτ, του οποίου η τελευταία δημιουργία «Η δούκισσα του Λανζέ» θα προβληθεί λίγο πριν από την πανελλήνια πρεμιέρα της (7 Μαΐου).
Στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται και ορισμένες παντελώς ξεχασμένες ταινίες, όπως το ημι-ντοκiμαντερίστικο «Τhe Company» τουΡόμπερτ Ολτμαν (μια ματιά στον κόσμο του μπαλέτου), ο «Βασιλιάς Λιρ» του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, όπου έπαιξε και ο Γούντι Αλεν αλλά ο Γκοντάρ αφαίρεσε τη σκηνή του, η κωμωδία «Cluny Βrown» του Ερνστ Λιούμπιτς με την Τζένιφερ Τζόουνς , το «Νευρόσπαστο», η τελευταία ταινία που σκηνοθέτησε ο Τζέρι Λούις, αλλά και το «Αγοράκι» με το οποίο έκλεισε την καριέρα του ο Μορίς Πιαλά, το «κακό παιδί» του γαλλικού σινεμά.
Ολες αυτές οι ταινίες, επτά από τις οποίες παρουσιάζουμε εδώ, ανήκουν στις πιο παράδοξες και περίπλοκες των δημιουργών τους και, παρ΄ ότι γυρίστηκαν από σκηνοθέτες σε προχωρημένη ηλικία, αναδεικνύουν την τολμηρότητα της σκέψης και την αστείρευτη φαντασία τους. Διότι μεγάλοι είναι οι σκηνοθέτες που δεν οχυρώνονται πίσω από την ασφάλεια του συνηθισμένου, αλλά δείχνουν πάντα έτοιμοι για νέες προκλήσεις.
- «Η δούκισσα του Λανζέ» («Νe Τouchez pas la Ηache», 2007, Γαλλία)
Η Ζαν Μπαλιμάρ ως δούκισσα του Λανζέ και ο Γκιγιόμ Ντεπαρντιέ στον ρόλο του στρατηγού Αρμάν ντε Μοντριβό πρωταγωνιστούν στην τελευταία ταινία του Ζακ Ριβέτ, μια ιστορία πάθους με φόντο τα ταραγμένα χρόνια της Μεταρρύθμισης και με «οδηγό» τις σελίδες του Ονορέ ντε Μπαλζάκ.
«Από την αρχή ο στόχος μας ήταν να μεταφέρουμε τον τρόπο γραφής του Μπαλζάκ στην ταινία μας» είπε ο Ριβέτ.
«Η γραφή του Μπαλζάκ είναι γεμάτη από “ήρεμες εκρήξεις”. Μεγάλες προτάσεις διάσπαρτες με παρενθέσεις, εκπληκτικές αλλαγές ταχύτητας, καθώς και ένας τρόπος εξιστόρησης γεγονότων που σχεδόν παραλείπει τα πιο σημαντικά πράγματα. Να γιατί ο Μπαλζάκ πρέπει να διαβάζεται λέξη λέξη. Η γραφή του είναι τριών διαστάσεων».
- «Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς» («Ρrivate life of Sherlock Ηolmes», 1970, ΗΠΑ)
Σε αυτή την ταινία ο διασημότερος ντετέκτιβ της αστυνομικής λογοτεχνίας δεν έχει ουδεμία σχέση με την παραδοσιακή εικόνα του
Μπέιζιλ Ράθμποουν ως κινηματογραφικού Σέρλοκ Χολμς στις δεκαετίες του 1930 και 1940. Ο πολυμήχανος σαρκαστής
Μπίλι Γουάιλντερ, εγκέφαλος ταινιών όπως «Η λεωφόρος της Δύσης» και «Μερικοί το προτιμούν καυτό», ποτίζει με βιτριόλι τον ντετέκτιβ (
Ρόμπερτ Στίβενς, στη φωτογραφία αριστερά με τον
Κόλιν Μπλέικλι) δίνοντας έμφαση σε πιθανά πάθη του, όπως η ομοφυλοφιλία και τα ναρκωτικά. Στο πλευρό του Γουάιλντερ για μία ακόμη φορά βρέθηκε ο μόνιμος συνεργάτης του
Ι.Α.Ντάιμοντ, ο οποίος υπήρξε για τον σκηνοθέτη ό,τι ο δρ Γουότσον για τον Χολμς.
- «Το χρήμα» («L΄argent», 1983, Γαλλία)
Ενας νεαρός (
Κριστιάν Πατέι, στη φωτογραφία) βαδίζει το μονοπάτι του εγκλήματος, ωθούμενος από την ανάγκη του να αποκτήσει γρήγορα και εύκολα χρήμα. Η τελευταία ταινία του
Ρομπέρ Μπρεσόν βρίσκει τον σκηνοθέτη πιστό στο αυστηρό και απόλυτα προσωπικό κινηματογραφικό ύφος του, αν και δεν μοιάζει τόσο με μυθοπλασία όσο με φιλοσοφικό δοκίμιο πάνω στο χρήμα. Πίσω από το σενάριο βρίσκεται ένα διήγημα του
Τολστόι : ένα χαρτονόμισμα 500 φράγκων αλλάζει χέρια προκαλώντας τραγωδίες. Λίγο προτού πιάσει τα 80, ο Μπρεσόν τσακίζει κόκαλα με τη σιγουριά της σκηνοθεσίας του, αποδεικνύοντας ότι η απλότητα είναι το μεγαλείο της Εβδομης Τέχνης.
- «Μετά την πρόβα» («Αfter the rehearsal», 1984, Σουηδία)
Λίγο πριν από το ανέβασμα του «Ονειροδράματος» του
Αυγούστου Στρίντμπεργκ, ένας θεατρικός σκηνοθέτης (
Ερλαντ Γιόζεφσον, στη φωτογραφία με τη
Λένα Ολιν) έρχεται σε επαφή με την κόρη μιας πεθαμένης ερωμένης του (αντιστοίχως οι Ολιν και
Ινγκριντ Τούλιν). Ο κόσμος του θεάτρου ταυτίζεται με την ψυχή των δημιουργών στην πρώτη ταινία του Ινγκμαρ Μπέργκμαν μετά το «Φάνι και Αλέξανδρος» (την οποία είχε γυρίσει για την τηλεόραση). Το «Μετά την πρόβα» φέρει όλα τα στοιχεία που συναντάμε στα δράματα δωματίου του Μπέργκμαν, αν και η έντασή του πυροδοτείται από το «παιχνίδι» ανάμεσα στη δημόσια και στην ιδιωτική έκθεση, στο οποίο αντανακλάται η φιλοσοφία του για τη σχέση ζωής- τέχνης.
- «Κόκκινη γραμμή 7000» («Red Line 7000», 1965, ΗΠΑ)
Ο Χάουαρντς Χοκςείναι ο μοναδικός σκηνοθέτης του αφιερώματος «Τhe Late Film» που «εμφανίζεται» με δύο ταινίες. Η μία είναι το «Ελ Ντοράντο», το τελευταίο γουέστερν του (υπήρξε κάτι σαν παρωδία των προηγουμένων του). Εναν χρόνο νωρίτερα ο Χοκς είχε γυρίσει αυτή την παράξενη περιπέτεια με φόντο τις πίστες των αγώνων ταχύτητας αυτοκινήτων, την οποία ο ιστορικός κινηματογράφου
Ρόμπιν Γουντ αποκάλεσε «η πιο υποτιμημένη ταινία της δεκαετίας του 1960». Στη φωτογραφία η
Σκιπ Γουόρντ και ο
Γκέιλ Χάιρ.
- «Επτά γυναίκες» («Seven women», 1966, ΗΠΑ)
Στο κύκνειο άσμα του, σε ηλικία 70 χρονών, ο
Τζον Φορντ καταπιάστηκε με την προσπάθεια μιας επταμελούς γυναικείας ιεραποστολής στη Βόρεια Κίνα του 1935 να αντιμετωπίσει τη συμμορία ενός βάρβαρου Μογγόλου. Το παράδοξο σε αυτή την ταινία είναι ότι κυριαρχείται από γυναικείες μορφές, ενώ στις περισσότερες από τις προηγούμενες ταινίες του Φορντ οι γυναίκες ήταν μάλλον διακοσμητικά στοιχεία, ενταγμένα σε κλασικές «ιστορίες ανδρών» και με εμβληματική μορφή συνήθως τον
Τζον Γουέιν.
- «Οι σεξοβόμβες του ρινγκ» («Αll the marbles», 1981, ΗΠΑ)
Η τελευταία ταινία του Ρόμπερτ Ολντριτς («Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;», «Και οι 12 ήταν καθάρματα») τοποθετείται στον χώρο του γυναικείου wrestling. Παρακολουθούμε τις δύο πρωταγωνίστριες (Βίκι Φρέντερικ, Λορίν Λάντον) κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας τους στην Αμερική την οποία διοργανώνει ο καπάτσος μάνατζέρ τους (Πίτερ Φολκ). Ο Ολντριτς, ο οποίος πέθανε τρία χρόνια μετά τα γυρίσματα, υποστήριζε ότι «Οι σεξοβόμβες του ρινγκ» είναι μια απλή κωμωδία, χωρίς μηνύματα. Η αίσθηση μελαγχολίας με την οποία μας αφήνει στο τέλος, όμως, σημαίνει ότι είναι κάτι παραπάνω.
- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ι. ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ | TO BHMA, Σάββατο 25 Απριλίου 2009
No comments:
Post a Comment