Η ζωή του αρχίζει να αποκτά νόημα όταν γνωρίζει μια κοπέλα κουρδικής καταγωγής. Ο πατέρας του, όμως, έχει αντίθετη άποψη. «Αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να διχάσουν τη χώρα μας. Μην ξεχνάς ότι είμαστε όλοι Τούρκοι και μουσουλμάνοι», του λέει. Θα γίνει τελικά ο Μερτκάν το μαύρο πρόβατο της οικογένειας ή θα εξελιχθεί σε αντίγραφο του πατέρα του;
«Αυτό που είναι αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι γίνεται μια τέτοια ταινία στην Τουρκία», λέει ο νεαρός σκηνοθέτης. Θα έρθει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (έως 12 Δεκεμβρίου) για να παρουσιάσει την ταινία του στο τμήμα «Ματιές στα Βαλκάνια».
- Με αφορμή την ιστορία μιας οικογένειας, κάνετε ένα τολμηρό, καθόλου κολακευτικό σχόλιο για τη χώρα σας.
«Ονόμασα την ταινία "Πλειοψηφία" γιατί αυτά που δείχνει ξεπερνούν τα τουρκικά σύνορα. Τα προβλήματα της αστικής τάξης είναι παντού ίδια, ειδικά στις δυτικές χώρες. Αυτή έχει τη δύναμη, κατέχει το χρήμα, καταναλώνει. Από αυτές τις συνθήκες ξεκινούν όλα τα υπόλοιπα».
- Κριτικάρετε τον τουρκικό εθνικισμό και μιλιταρισμό.
«Γαλουχηθήκαμε στην ιδέα των φυλετικών διακρίσεων και του εθνικισμού. Στην Τουρκία οι νέοι δεν αμφισβητούν την υποχρέωσή τους να πάνε στρατό. Αυτό είναι ένα βασικό θέμα που ήθελα να θίξω».
- Με τι συναισθήματα θυμάστε τη δική σας εμπειρία στον στρατό;
«Δεν ήθελα πάω, αλλά το έκανα. Το ίδιο και πολλοί φίλοι μου. Υπάρχει σαφώς μια μερίδα της νεολαίας που θέλει να πάει στον στρατό γιατί ονειρεύεται να πολεμήσει στα βουνά το ΡΚΚ. Οι περισσότεροι, όμως, προσπαθούν να τον αποφύγουν. Οχι ότι καταλαβαίνουν γιατί, απλώς δεν θέλουν να χάσουν χρόνο».
- Η νεαρή κοπέλα της ταινίας είναι κουρδικής καταγωγής, αλλά δεν διευκρινίζετε αν ανήκει στο ΡΚΚ. Σκοπίμως;
«Δεν ξέρουμε από πού έρχεται, ούτε το background της. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα μια νέα κοπέλα να ανήκει στο ΡΚΚ. Δεν είναι απαραίτητο να πηγαίνει στα βουνά να σκοτωθεί, μπορεί να έχει δράση στην πόλη. Την Γκιουλ δεν τη βλέπω ως ακτιβίστρια. Αλλά ως μια κοπέλα που θέλει να ζήσει μια ζωή στην πόλη».
- Ο Ερντογάν έλεγε πρόσφατα ότι η Τουρκία βαρέθηκε να περιμένει έξω από την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εσείς τι πιστεύετε;
«Θα ήταν καλό να μπει η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν νομίζω ότι θα γίνει άμεσα. Δεν είναι εύκολο να αλλάξει το οικονομικό σύστημα και να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Εχουμε και το δικό σας πρόσφατο παράδειγμα. Επίσης, η Τουρκία πρέπει να αναθεωρήσει την έννοια της δημοκρατίας και το θέμα των εθνικών μειονοτήτων. Δεν είναι γη μόνο των Τούρκων».
- Ο ήρωάς σας, που καταπιέζεται από τον εθνικιστή πατέρα του, είναι ένας τυπικός νεαρός Τούρκος;
«Δεν αποτελεί εξαίρεση. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει μεγάλο κύμα μετανάστευσης στις πόλεις από την Ανατολή. Οσοι δεν έχουν σκοπό στη ζωή ή κάποια κουλτούρα, πέφτουν εύκολα στην παγίδα των εθνικιστικών κινημάτων. Τα παιδιά των δρόμων, για παράδειγμα, γίνονται εθνικιστές».
- Θίγετε και τη θέση της γυναίκας. Η μητέρα είναι μια παθητική γυναίκα, ενώ η νεαρή Κούρδη παίρνει τολμηρά τη ζωή στα χέρια της.
«Η Τουρκία είναι πατριαρχική, όπως πολλές χώρες. Στην Τουρκία μια γυναίκα είναι σύζυγος και μάνα. Δεν είναι ανεξάρτητη ύπαρξη. Η ζωή της είναι πιο εύκολη αν συμβιβαστεί με την ιδέα ότι ο άντρας είναι ο κυρίαρχος. Η μητέρα της ταινίας δεν θα μπορούσε να πάρει διαζύγιο. Η άλλη είναι νέα, παίρνει τη ζωή στα χέρια της. Υπάρχουν στην Τουρκία φεμινίστριες και ακτιβίστριες που προσπαθούν να σπάσουν την αντρική κυριαρχία. Μπορεί, όμως, ο ρατσισμός και η καταπίεση να είναι πιο φανερά στο θέμα των γυναικών, αλλά το ίδιο ισχύει και για τη νεολαία της Τουρκίας. Η μοίρα τους με έναν τρόπο είναι ίδια».
- Πού νομίζετε ότι οφείλεται η άνθηση του τουρκικού κινηματογράφου τα τελευταία χρόνια;
«Οταν έγινε το πραξικόπημα του 1980 προσπάθησαν να καταπνίξουν κάθε μορφή ανεξαρτησίας και έστειλαν ανθρώπους στη φυλακή. Ο σκοπός τους ήταν να κάνουν τους Τούρκους να μιλάνε μόνο για ένα πράγμα: για το ότι είναι Τούρκοι. Τα τελευταία δέκα χρόνια υπάρχει ένα νέο είδος δημοκρατίας στην Τουρκία, με αντιφατικά βέβαια, στοιχεία. Σήμερα μπορείς να συζητήσεις για το κουρδικό πρόβλημα. Πριν από πέντε χρόνια αν ανέφερες τους Κούρδους μπορούσες να βρεθείς στη φυλακή. Ολα αυτά έχουν αντίκτυπο στο σινεμά. Επανεφευρίσκουμε την αισθητική αλλά και την ανεξαρτησία μας. Το σινεμά μας γίνεται καλύτερο γιατί αντανακλά τις κοινωνικές αλλαγές». *
No comments:
Post a Comment