Η τάση επιστροφής στη σκηνή και στις αίθουσες έργων και σεναρίων της δεκαετίας του ’50 και του ’60 τα φετινά Χριστούγεννα - Του Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η Καθημερινή, Kυριακή, 12 Δεκεμβρίου 2010
Οι τίτλοι ελληνικών θεατρικών έργων της δεκαετίας του ’50 και του ’60 δίνουν ένα πολύ δυνατό στίγμα στη φετινή θεατρική σεζόν, ενώ τα Χριστούγεννα η τάση επεκτείνεται και στις κινηματογραφικές αίθουσες. Τρία θέατρα ανεβάζουν παλιότερο ελληνικό έργο αυτή τη σεζόν. Στο «Κιβωτός», το «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα» του Γιώργου Τζαβέλλα, με τον Γιάννη Μπέζο -ο οποίος και το σκηνοθετεί- και τη Ναταλία Τσαλίκη, στο «Ηβη» το «Φωνάζει ο κλέφτης» του Δημήτρη Ψαθά, με τον Γιώργο Καπουτζίδη σε σκηνοθεσία του Πέτρου Φιλιππίδη, στο «Γκλόρια» το «Ενα βότσαλο στη λίμνη» των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου. Παραμονές Χριστουγέννων κάνει πρεμιέρα και το «Ζητείται ψεύτης», ριμέικ της ταινίας του Γιάννη Δαλιανίδη από το θεατρικό του Ψαθά, με τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη, ο οποίος έχει αναλάβει και τη σκηνοθεσία.
Η τάση άρχισε εδώ και μια δεκαετία στο θέατρο, με μια σειρά θεατρικών έργων ή και κινηματογραφικών σεναρίων κυρίως του ’60, που διασκευάστηκαν και ανέβηκαν ξανά στη σκηνή. Πριν από δύο χρόνια, ένα άλλο ριμέικ, ο «Ηλίας του 16ου», με τον Πέτρο Φιλιππίδη, προβλήθηκε με επιτυχία στις αίθουσες. Ο ίδιος, έπαιξε για τρεις σεζόν τον «Μπακαλόγατο», ενώ έκανε ακόμη και διαφήμιση παίζοντας τον χαρακτήρα του Ζήκου.
Οι αδιάκοπες επαναλήψεις των ελληνικών ταινιών αυτής της περιόδου και η υψηλή τηλεθέαση αποδεικνύουν την επαφή που έχει το κοινό με αυτά τα έργα. Για ποιο λόγο όμως παρατηρείται το φαινόμενο της επιστροφής τους στη σκηνή και στην οθόνη; «Δεν το βλέπω σαν ένα μαζικό φαινόμενο», λέει ο Γιάννης Μπέζος. «Επανέρχονται τα έργα με κάποια αξία. Είναι ελληνικά και καλά έργα. Το “Η γυνή να φοβήται τον άνδρα” είναι ένα έργο που θα μπορούσε να γράψει και ο Εντουάρντο ντε Φιλίππο, μόνο που ο Γιώργος Τζαβέλλας το έγραψε ακόμη καλύτερα. Εχει ελληνικότητα και μιλά για τη διαχρονική σχέση άντρα-γυναίκας».
Και για τον Γιώργο Καπουτζίδη, ο βασικός λόγος της επιστροφής αυτών των θεατρικών είναι «ότι αξίζουν. Το “Φωνάζει ο κλέφτης” για παράδειγμα, είναι ένα εξαιρετικά επίκαιρο και πολιτικό έργο. Από την άλλη πλευρά, σε δύσκολους καιρούς, είναι και μια ασφαλής επιλογή για τους παραγωγούς. Δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί εξακολουθούν να είναι δημοφιλή. Οπως δεν μπορώ να εξηγήσω ακόμη και γιατί κι εγώ κάθομαι και βλέπω μια ταινία που έχω ξαναδεί άλλες 15 φορές».
Σύμφωνα με τον Γιάννη Μπέζο, «στο θέατρο τώρα πια έχουμε γίνει πολύ εγκεφαλικοί, κάτι που από μόνο του δεν είναι κακό, αρκεί τα πράγματα να μην αλληθωρίζουν και να μην υποδύονται. Αυτά τα έργα, όπως και ό,τι άλλο είναι καλό, αποκαλύπτουν, μας θυμίζουν κάτι από τη ζωή μας. Και είναι ιδιαίτερα δημοφιλή και στο νεανικό κοινό. Ο Αυλωνίτης και η Βασιλειάδου αγαπιούνται από τους νέους θεατές περισσότερο από τους σύγχρονους ηθοποιούς. Είχαν μια τρέλα, ήταν ποιητές της εποχής τους». Γιατί όμως να μη γίνονται διασκευές και τα περισσότερα από αυτά ανεβαίνουν όπως είναι και στην εποχή που διαδραματίζονται; «Είναι ο κορμός τους τέτοιος που δεν μπορείς να τα διασκευάσεις. Τι να μεταφέρεις; Αλλωστε οι άνθρωποι δεν θέλουν να βλέπουν την αλήθεια που τους περιβάλλει».
Οσο για το αν αποτελεί πρόκληση για τους ηθοποιούς η σύγκριση με τόσο χαρακτηρισμένους ρόλους, ο Γιάννης Μπέζος σημειώνει: «Αυτό γίνεται ούτως ή άλλως. Στο θέατρο όμως δεν το σκεφτόμαστε ποτέ έτσι». Μ’ αυτό συμφωνεί και ο Γιώργος Καπουτζίδης. «Δεν θα μου περνούσε ποτέ από το μυαλό να συγκριθώ με τον Ντίνο Ηλιόπουλο. Είναι όμως μια μεγάλη χαρά να παίζω έναν ρόλο που με συντρόφευε από την παιδική μου ηλικία και έχει παιχτεί από έναν ηθοποιό που έχει μείνει στη θεατρική ιστορία».
Ο Πέτρος Φιλιππίδης, που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα έργα αυτής της περιόδου και ως πρωταγωνιστής και ως σκηνοθέτης, υπογραμμίζει ότι «οι ταινίες βασίζονταν σε θεατρικά έργα που ήταν και αρκετά διαφορετικά. Ακόμη και αυτός είναι ένας αρκετός λόγος για να παιχτούν ξανά. Κυρίως όμως είναι έργα πολύ καλά φτιαγμένα, σπουδαία σε ό,τι έχουν να πουν, αλλά και σε ό,τι αφορά την ψυχαγωγία. Τα εμπεριέχουν όλα στον υπερθετικό βαθμό. Και πρέπει να παραδεχτώ ότι αν η παράσταση είναι άξια και ωραία, ο κόσμος ανταποκρίνεται και πιθανότατα σε οδηγούν και σε επιτυχία».
Σύμφωνα με τον Φιλιππίδη, «ο κόσμος πηγαίνει και τα βλέπει ξανά γιατί θέλει να γελάσει και να γελάσει με κάτι καλό. Από την άλλη πλευρά, το ελληνικό θέατρο πρέπει να έχει ελληνικό έργο και η παραγωγή σε νέο έργο είναι μικρότερη από τη ζήτηση». Τέλος, σε ό,τι αφορά τις διασκευές ή την έλλειψή τους, σημειώνει ότι «αν χαθεί η εποχή χάνεται και το έργο. Τα έργα χρειάζονται την εποχή τους. Στον κινηματογράφο όμως χρειάζεται να γίνεται μια προσαρμογή, και στον “Ηλία του 16ου” ήταν λάθος που δεν ήταν συνολική η προσαρμογή στο σήμερα. Το θέατρο αντέχει την πατίνα, όχι όμως και ο κινηματογράφος».
Στον κινηματογράφο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Γι’ αυτό και ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης χαρακτηρίζει το φαινόμενο των κινηματογραφικών ριμέικ «πιο παράδοξο». Οπως λέει: «Ημουν αρκετά σκεπτικιστής και δίσταζα όταν μου προτάθηκε να κάνω την ταινία. Ομως έγινε μια διασκευή, στην οποία προσθέσαμε έναν πολιτικό υπαινιγμό, που να έχει σχέση με το σήμερα. Αλλωστε, το έργο ακόμη ανταποκρίνεται στην ελληνική πραγματικότητα. Γι’ αυτό και το τολμήσαμε».
Για την τάση της «επιστροφής» των έργων αυτών, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης σημειώνει ότι «πάντα όταν υπάρχει δυστοκία στα καινούργια, επιστρέφουμε στα παλιά και γνωστά. Μπορεί να νοσταλγεί κανείς ακόμη και κάτι που δεν έχει ζήσει, αλλά να το νοσταλγεί σαν μια εκδοχή της εποχής της χαμένης αθωότητας». Η εμπορικότητα τι ρόλο παίζει; «Εχει σημασία εφόσον οι θεατές ανταποκρίνονται στο ταμείο. Οποιος λέει πως δεν τον ενδιαφέρει να δει τη δουλειά του ο κόσμος, λέει ψέματα. Το σημαντικό, όμως, είναι να μην είναι αυτό πρώτο στην ιεραρχία σου. Σημασία έχει να κάνεις επιτυχία με κάτι που κάνεις επειδή το αγαπάς».
Για το θέμα της σύγκρισης με τους παλιούς ηθοποιούς, τέλος, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης λέει: «Αν ξεκινώντας σκεφτείς τη σύγκριση, είναι λάθος, γιατί θα χειριστείς το έργο, είτε με ηττοπάθεια, είτε με έπαρση. Ξεκινάς να παίξεις σε ένα άλλο γήπεδο, όχι για να κάνεις το ίδιο πράγμα καλύτερα ή χειρότερα, αλλά για να κάνεις μια τελείως διαφορετική δουλειά και να αρθρώσεις τη δική σου φωνή. Οι παλιοί ηθοποιοί ήταν ικανότατοι τεχνίτες, που εξέφραζαν έναν άλλο κόσμο. Οφείλουμε να τους φέρουμε στο σήμερα. Για μας είναι δάσκαλοι και σκύβουμε ταπεινά το κεφάλι, αλλά οφείλουμε και να απογαλακτιστούμε».
No comments:
Post a Comment