Σήμερα ανοίγει τις πύλες του το 23ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου σε διοργάνωση του Δήμου Αθηναίων και του Πολιτισμικού του Οργανισμού και με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Στη δεκαήμερη διάρκεια του Πανοράματος θα προβληθούν, στα 10 αφιερώματα που το συνθέτουν, περισσότερες από 100 ταινίες. Συνιστούμε ανεπιφύλακτα δύο ενότητες από το αφιέρωμα που τιτλοφορείται «Διάσημες Τριλογίες».
Αναφερόμαστε καταρχήν στη γιαπωνέζικη παραγωγή «Η Ανθρώπινη Μοίρα» (The Human Condition) του μέγιστου Masaki Kobayashi, τα γυρίσματα της οποίας πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του 1959 και 1961. Η συγκεκριμένη τριλογία συνίσταται σε μια ενιαία ταινία διαιρεμένη σε τρία μέρη: «Η αγάπη μέσα στην Κόλαση», «Ο ήλιος δεν ανέτειλε γι' αυτούς» και «Η ανθρώπινη Μοίρα». Η συνολική της διάρκεια είναι κάτι παραπάνω από 9 ώρες.
Μέγιστο είναι και το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τρεις ταινίες του Βραζιλιάνου σκηνοθέτη Glauber Rocha, που έβαλε τα θεμέλια του λατινοαμερικάνικου «cinema novo» και συνιστούν θεματική ενότητα. Πρόκειται για τις ταινίες «Μαύρος Θεός, Λευκός Διάβολος» του 1964, διάρκειας 120΄ (Deus e o Diabo na Terra do Sol), «Τerra em Transe» από το 1967, διάρκειας 106΄, και το γνωστό στο ελληνικό κοινό «Antonio das Mortes» μια συμπαραγωγή των Βραζιλίας/ Γαλλίας/ Γερμανίας από το 1967, διάρκειας 100΄.
Ολες οι προβολές του Πανοράματος θα πραγματοποιηθούν στις αίθουσες των κινηματογράφων «Απόλλων Cinemax Class», «Τριανόν Filmcenter» και στο «Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης». Για πληροφορίες που αφορούν στο αναλυτικό πρόγραμμα των προβολών, σε ώρες, αίθουσες, εισιτήρια ή οτιδήποτε άλλο, απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα www.panoramafest.com
Επίσης, σήμερα βγαίνουν κανονικά στις αίθουσες τρεις ακόμη καινούριες ταινίες. Πρόκειται για το βρετανικό θρίλερ τρόμου και φαντασίας «Σκοτεινή καρδιά» του Φίλιπ Ρίντλεϊ, την αμερικανική αστυνομική ταινία «Τhe Town» του Μπεν Αφλεκ σε ρόλο σκηνοθέτη, σεναριογράφου και πρωταγωνιστή και τέλος μια ακόμη 3D ταινία δράσης - συμπαραγωγή ΗΠΑ, Βρετανίας και Γερμανίας - με τίτλο «Resident Evil: Τρισδιάστατη Απόδραση» σε σκηνοθεσία Πολ Αντερσον, με την Μίλα Γιόβοβιτς στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
ΚΡΙΤΙΚΗ:
Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ
Το βραβευμένο με την Χρυσή Αρκτο, καλύτερης ταινίας, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου, «Μέλι», βγαίνει στις αίθουσες την Παρασκευή 22/10, αντί της Πέμπτης. Το «Μέλι» (2010) αποτελεί μέρος της «Τριλογίας του Γιουσούφ», τριλογία που ολοκληρώνεται με τα δυο παλαιότερα φιλμ /κεφάλαια, το «Αυγό» (2007) και το «Γάλα» (2008), τριλογία στην οποία ο Τούρκος σκηνοθέτης Σεμίχ Καπλάνογλου αναζητά την προέλευση της ανθρώπινης ψυχής.
Οπτική ελεγεία για τα ορθάνοιχτα, περίεργα μάτια του μικρού δυσλεκτικού μαθητή που αρχίζει να χτίζει μια δυνατή σχέση με τους στίχους και την ποίηση. Βλέπει, κοιτά, παρατηρεί , ρουφά σαν σφουγγάρι κι αποθηκεύει στις αποσκευές του τις εικόνες της παραμυθένιας σκουρόχρωμης μαγείας ειδικά όταν ζωηρεύει από τις πολύχρωμες ανθρώπινες φιγούρες που εξακολουθούν να ζουν με τις παραδόσεις του τόπου και θρησκευτικότητα άλλων εποχών, σε συνθήκες δύσκολες που καθορίζονται πρώτιστα από την ίδια την φύση.
Η ταινία συναντά τον εφτάχρονο Γιουσούφ εν μέσω της καθημερινής του ρουτίνας, λίγο πριν ξεσπάσει το μεγάλο κακό. Ο απόμακρος και σιωπηρός μικρός αισθάνεται καλά και απελευθερώνεται μόνο μέσα στην δυνατή σχέση και τον σύνδεσμο που έχει με τον μελισσοκόμο πατέρα του, για τον οποίο τρέφει απεριόριστο σεβασμό και θαυμασμό. Ο πατέρας είναι υποχρεωμένος να δουλεύει σκληρά. Τοποθετεί τις κυψέλες του στην κορυφή των πανύψηλων δέντρων του δάσους, από εκεί παίρνει το καλύτερο μέλι. Η ταινία διαδραματίζεται στην σημερινή Τουρκία και σε επίπεδο θεματικής παρουσιάζει εκλεκτικές συγγένειες με την ισπανική «Το Πνεύμα του Μελισσιού» του Βίκτορ Ερικε από το 1973. Τα γυρίσματά της έγιναν κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στην Βορειοανατολική Τουρκία.
Η ταινία μοιάζει χωμένη στην καρδιά των μυστηρίων της φύσης, δίνει την εντύπωση προστατευμένης από τα πυκνά ορεινά δάση με τα πανύψηλα γέρικα δέντρα και τους αιωνόβιους κορμούς. Ο καιρός σχεδόν πάντα απρόσμενος. Βροχή, ήλιος κι ομίχλη, φαινόμενα που πολύ συχνά συνυπάρχουν σε σχήματα υποβλητικά. Η δουλειά του πατέρα απαιτεί να δένει στα κλαδιά σκοινιά και με την βοήθειά τους να αναρριχάται ως τα μελίσσια να μαζέψει το μέλι. Ενα κλαδί έσπασε κι ο πατέρας δεν επέστρεψε ποτέ. Για τον Γιουσούφ ο θάνατος του πατέρα σηματοδοτεί μια καινούρια περίοδο όπου αρχίζει να βιώνει και να διαχειρίζεται την απουσία. Απλά πράγματα που ο Καπλάνογλου αφηγείται με προσωπικό στιλ, με λυρισμό και ποιητική μαεστρία, με βραδείς εσωτερικούς ρυθμούς που υποβάλλουν παρατήρηση και αισθαντικότητα, πυκνή σιωπή που σπάει τους ήχους της φύσης και της καθημερινότητας. Κάτι που ο σκηνοθέτης αποκαλεί αδόκιμα «πνευματικό ρεαλισμό». Ομορφο, πανέμορφο αλλά λίγο ισχνό και πολύ ethnic για να είναι και γοητευτικό! ...
Παίζουν: Μπόρα Αλτας, Ερντάλ Μπεσικτσίογλου, Τούλιν Εζεν κ.ά.
Παραγωγή: Τουρκία (2010).
ΧΟΣΕ ΛΟΥΙΣ ΓΚΕΡΙΝ: Στην πόλη της Σύλβια
Ενας νέος άνδρας αναζητά μια γυναίκα. Την Σύλβια. Μια γυναίκα που κάποτε γνώρισε, ή την απόλυτη γυναίκα; Αυτό δεν πρόκειται ποτέ να το μάθουμε.
Ερχεται αυτόματα στο νου το ποίημα «A Silvia» του ρομαντικού Τζιάκομο Λεοπάρντι, όπου ο ποιητής αναπολεί την αγαπημένη του που δεν υπάρχει πια, προβάλλοντας στην πρώτη στροφή ένα και μοναδικό χαρακτηριστικό της. Το γελαστό της βλέμμα που εκπέμπει φως, το ταυτόχρονα σεμνό και λαμπερό που υπογραμμίζει τον αμέριμνο τρόπο που υπάρχει, τον όλβιο και σκεπτικό. Ο νεαρός με τη δεικτικά ρομαντική φυσιογνωμία συνθέτει το δικό του, σύγχρονο ποίημα για την Σύλβια σκιαγραφώντας περιγράμματα γυναικών. Καθισμένος σε πολυσύχναστο καφέ, κοιτάζει και παρατηρεί με ονειροπόλα διάθεση το γυναικείο πληθυσμό, με βλέμμα που κοντοστέκεται διεισδυτικά σε λεπτομέρειες και σημεία, σκιτσάρει το οβάλ σχήμα ενός προσώπου, την κίνηση των μαλλιών, τις καμπύλες γραμμές και τα βαθουλώματα του αυχένα. Προσπαθεί να φυλακίσει στο χαρτί την ουσία της θηλυκότητας.
Η ταινία ορθώνεται στο σημείο τομής της ποίησης, της λογοτεχνίας, της στιχουργίας... Χωρίς να εξηγεί τίποτα, χωρίς να εμπίπτει σε προϋπάρχοντες τύπους, χωρίς να εμφανίζει συνήθη γνωρίσματα και χωρίς να προβάλλει κάποια θέση, το φιλμ αυτό συνιστά ένα μάλλον φιλόδοξο, παρά τις όποιες αδυναμίες του, ρομαντικό δοκίμιο πνιγμένο σε μουρμουρητά και βουητά, βυθισμένο σε χαμηλόφωνες συζητήσεις που υφαίνονται μαζί με τους ποικιλόχρωμους ήχους της πόλης σε ενιαίο ηχητικό σύνολο, σε μειλίχια μουσική. Στην πόλη της Σύλβια και στη θαλπωρή ενός ηλιόλουστου Στρασβούργου, οι εικόνες με τη διάχυτη λεπτότητα και κομψότητα είναι αισθησιακές σαν από ξυπνητό όνειρο, είναι εικόνες ρέμβης αλλά και ανίας, αναπόσπαστο μέρος του ταξιδιού
Παίζουν: Πιλάρ Λόπες δε Αγιάλα, Ξαβιέ Λαφίτ, κ.ά.
Παραγωγή: Ισπανία, Γαλλία (2007).
ΣΥΛΛΑΣ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑΣ: Χώρα προέλευσης
Στο επίκεντρο μια πολυμελής οικογένεια. Τρεις γενιές. Ενα μπουκέτο μικρόμυαλων μικροαστών που αναπαράγουν συστηματικά τις μικροαστικές τους αντιλήψεις και συμπεριφορές. Αυτή είναι η καθοριστική σχέση που διέπει κάθετα και οριζόντια τις τρεις γενιές. Οι αμετανόητοι μικροαστοί προβάλλουν τις αξίες τους, την αισθητική τους, το μιμητισμό, τις φοβίες και τον παραλογισμό τους. Κι ας χτυπιέται η δασκάλα με τον «Υμνο στην Ελευθερία», τον προσαρμόζει κι αυτόν στα μέτρα της με τον ίδιο τρόπο που χτυπά το κεφάλι της στα τοιχώματα της τηλεφωνικής καμπίνας, γιατί δεν τολμά να ξεστομίσει την αλήθεια. Τα πάντα υπόκεινται σε αποσπασματικότητα, σε παραλογισμό, σε έλλειψη συγκρότησης. Ετσι τα καταγράφει η αφήγηση μέσα από ένα κατακερματισμένο, άγριο, καταιγιστικό μοντάζ, ένα κολλάζ από θραύσματα καταστάσεων και χίλια μύρια διαφορετικά πρόσωπα κι άλλα τόσα θέματα να παίζουν ταυτόχρονα και παράλληλα.
«Μικρογραφία του τόπου, στη Χώρα Προέλευσης - γράφει ο σκηνοθέτης Σύλλας Τζουμέρκας - είναι μια οικογένεια, στην οποία αποφασίζεται μια ενδοοικογενειακή υιοθεσία. Οι τρεις γενιές που έδρασαν στη μεταπολίτευση (η γενιά του '50, η γενιά της μεταπολίτευσης και η νεότερη γενιά) συγκρούονται μέχρις εσχάτων, φωτίζοντας τα ψέματα, τις αυταπάτες, την τρομοκρατία, τις καλύτερες προθέσεις που μας έφεραν εδώ. Ενα δράμα χαρακτήρων, σαν αυτό που έχουμε ζήσει όλοι μέσα στις οικογένειές μας, σε ευθεία αλληλεπίδραση με τα πολιτικά γεγονότα που όρισαν τη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες».
Ευθεία αλληλεπίδραση με πολιτικά γεγονότα που όρισαν την χώρα και ανάμειξη του ντοκιμαντέρ με τη μυθοπλασία δεν εμφανίζεται πουθενά σε οργανική σύνδεση και διαλεκτική αλληλεπίδραση του ειδικού, του προσωπικού με το γενικό, το συλλογικό. Τόσο σε σχέση με το αρχειακό υλικό, που εικάζω ότι πρόκειται για προ-χουντικές εικόνες λόγω συγκεκριμένων ενδυματολογικών χαρακτηριστικών και για το οποίο δε γίνεται καν νύξη ταυτοποίησης. Οσο για το υλικό από την κινηματογράφηση πρόσφατων διαδηλώσεων μαρτυρά ότι στόχος του φακού δεν ήταν να απαθανατίσει κάποια τυχόν ενεργή συμμετοχή στη διαδήλωση των δύο μελών της οικογένειας, ο ανιψιός που δεν ήθελε να ταξιδέψει στη Θεσσαλονίκη όπου τον περίμεναν, παίρνει το θείο του και χρησιμοποιεί τη διαδήλωση σαν κοινό τους άλλοθι. «Μπλέξαμε σε μια διαδήλωση», λέει στο τηλέφωνο. Πρόκειται, βέβαια, για διαδήλωση με μολότωφ, κουκουλοφόρους και χημικά.
Μοιρολατρικό το πνεύμα και κατ' επέκταση το μήνυμα της ταινίας. Πηγάζει αναπόφευκτα από τη στάση των χαρακτήρων που πάσχουν από εσωστρέφεια, πνίγονται σε μια κουταλιά νερό και στα ατομικιστικά αδιέξοδα, είναι επαναστάτες της πλάκας, πάσχουν από έλλειψη κοινής λογικής, σαλεύουν από την ομφαλοσκόπηση, ενώ ορισμένοι έχουν άμεση ανάγκη ψυχοθεραπείας. Η βία της ταινίας έχει κάτι από νοτιοκορεάτικη απόχρωση, διέπεται από ιδιαίτερη σχιζοφρένεια, ειδικά ο νεαρός με το piercing και το εντυπωσιακό του γιαπωνέζικο χαρακίρι ως άλλος Γιούκιο Μισίμα. Ο Davide Turrini (Cinematofrafo.it) γράφει «Δεν υπάρχει δρόμος διαφυγής από την Χώρα Προέλευσης». Συναινεί και ο Goffredo De Pascale σε σημείωμά του «Δεν υπάρχει διέξοδος ούτε για τους θύτες ούτε για τα θύματα σε αυτήν την ταινία που δεν επιτρέπει καμιά διακοπή στο συνεχές της κρεσέντο που γίνεται όλο και πιο τραγικό όσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από την πραγματικότητα». Και όντως, η απόσταση από την πραγματικότητα αυξάνεται όσο ξετυλίγεται το φιλμ ...
Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θάνος Σαμαράς, Ιωάννα Τσιριγκούλη, Ερρίκος Λίτσης, Γιούλα Μπούνταλη, Χρήστος Πασσαλής, κ.ά.
Παραγωγή: Ελλάδα (2010).
ΝΙΚΟΣ ΓΑΪΤΑΤΖΗΣ: Χωρίς σύνορα
Αστυνομική ταινία του Ελληνοαμερικανού Νίκου Γαϊτατζή, με προδιαγραφές teleplay για το κανάλι Hallmark, γη της επαγγελίας για light, ευκολοχώνευτες, ηθικοπλαστικές παραγωγές, που έτι καλύτερα να διαθέτουν και couleur locale.
Την ταινία σηκώνει στις πλάτες του ο διεθνής μας Γιώργος Βογιατζής, ο Θανάσης, σε ρόλο χωλαίνουσας Γρούσας (από τον Κύκλο με την Κιμωλία), ενώ ο άλλος διεθνής μας Γιώργος Χωραφάς κρατά το ρόλο του λούμπεν, βαρεμένου Ελληνάρα (...ουρανοξύστες χτίζουν, Παρθενώνα όμως μπορούν να χτίσουν;), του Πλάτωνα, ίδιος σαύρα στην έρημο του Μεξικού - ένεκα το πανωφόρι. Το τρίο των διεθνών συμπληρώνεται από την Δωροθέα Μερκούρη σε ένα ρόλο χωρίς κανένα λόγο ύπαρξης. Οι «διεθνείς» μας πλαισιώνονται από ημεδαπούς σταρ υψηλής αναγνωρισιμότητας στην ελληνική διασπορά όπου Γης, λόγω δορυφορικής NOVA. Το fast food πιάτο σερβίρεται με ολίγη Ακρόπολη, Λυκαβηττό, Πλάκα, Αέρηδες, ουζάκι, τάβλι, μαλλί της γριάς και γαρνίρεται με μπόλικη δόση φρεσκοφτιαγμένες μπουζουκοπενιές... Οι γηραιότεροι των θεατών θα έχουν μάλιστα την ευκαιρία να συγκρίνουν το παγκοσμιοποιημένο αυτό προϊόν με το αυθεντικό «Αμάρτησα για το παιδί μου»...
Στα χέρια του φτωχού πλην τίμιου μικροπωλητή Θανάση εναποθέτει μια νέα κι ωραία εκδιδόμενη Ρωσίδα το βρέφος της όταν φεύγει με δάκρυα στα μάτια για σύντομο ταξίδι στην Αμερική. Περνούν χρόνια πολλά. Η Ρωσίδα δεν επιστρέφει. Ο Θανάσης μεγαλώνει το κοριτσάκι κι εκείνο τον θεωρεί πατέρα της. Ωσπου μια μέρα, έξω από τη μονοκατοικία με αυλή του Θανάση, στην καρδιά της καρδιάς της Πλάκας, σταματάει μια κουρσάρα και η Ρωσίδα, σύζυγος πλέον πάμπλουτου Αμερικανού, αξιώνει - και κατορθώνει - να πάρει το παιδί μαζί της στο Σικάγο. Ο Θανάσης που θέλει όσο τίποτε άλλο να επισκεφθεί την Μελίσα του στην Αμερική, περνά λαθραία στη χώρα από τα σύνορα του Μεξικού... Και είναι σαν να μπαίνει στην κόλαση...
Παίζουν: Γιώργος Βογιατζής, Γιώργος Χωραφάς, Δωροθέα Μερκούρη, Βερόνικα Βασιλακοπούλου, Γιουτζίνια Κάπλαν, Σέιμουρ Κάσελ, Ντέιβιντ Μίλμπερν, Σπύρος Παπαδόπουλος, Απόστολος Γκλέτσος, Γιάννης Μποστατζόγλου κ.ά.
Παραγωγή: Ελλάδα (2010).
No comments:
Post a Comment