Θαύματα και φθόνος στη Λούρδη

Η Τζ. Χάουσνερ παρατηρεί και καταγράφει τις σχέσεις ανάμεσα στους πιστούς

• Του Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 08-04-10

• Προσκύνημα στη Λούρδη***ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΡΑΜΑ, Σκηνοθεσία: Τζέσικα ΧάουσνερΕρμηνείες: Σιλβί Τεστό, Λέα Σεϊντού, Ζιλέτ Μπαρμπιέ, Γκέρχαρντ Λίμπμαν, Μπρούνο Τοντεσκίνι

ΚΡΙΤΙΚΗ. Με την έννοια του θαύματος, της πίστης, της ευπιστίας, του θαυμασμού, αλλά και του φθόνου ασχολείται η Τζέσικα Χάουσνερ στο «Προσκύνημα στη Λούρδη», που διακρίθηκε ως μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες της τελευταίας Μόστρας της Βενετίας.

Ο τόπος που διαδραματίζεται η ταινία, είναι η Λούρδη της Γαλλίας, εκεί που από τα μέσα του 19ου αιώνα πιστεύεται ότι τα νερά του τόπου είναι θαυματουργά. Κάθε χρόνο, πάνω από ένα εκατομμύριο προσκυνητές φτάνουν εκεί με την ελπίδα του θαύματος. Για τους περισσότερους βέβαια, το μόνο που μένει είναι να περιφέρουν την προσμονή τους για ένα θαύμα που δεν έρχεται, σε μια θρησκευτική Ντίσνεϊλαντ, γεμάτη από σουβενίρ με τη μορφή της Παναγίας.

Ενα τέτοιο γκρουπ προσκυνητών παρακολουθεί η κάμερα της Χάουσνερ. Η ομάδα φτάνει στη Λούρδη με την ελπίδα του θαύματος και με την ανυπομονησία να δουν το θαύμα και να επιβεβαιώσουν την πίστη τους. Σ’ αυτό το γκρουπ βρίσκεται και η Κριστίν, μια νεαρή γυναίκα καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι. Αυτού του είδους τα προσκυνήματα, όπως λέει, είναι η μοναδική της ευκαιρία να αποδράσει από τη μοναξιά και την απομόνωση.

Ανάπηρη εξαιτίας σκλήρυνσης κατά πλάκας, η Κριστίν χρειάζεται τη βοήθεια δύο νοσοκόμων για να ντυθεί, να μετακινηθεί, να ξαπλώσει. Ομως δεν δυσανασχετεί, αντιμετωπίζει την τύχη της σαν ένα δεδομένο, με το οποίο πρέπει να ζήσει. Και σε αντίθεση με άλλα μέλη του γκρουπ που έχουν ένα ολοφάνερο άγχος περιμένοντας το θαύμα, προσπαθεί απλώς να απολαύσει ό,τι μπορεί. Και δεν ζητάει οδηγίες σωστής έκφρασης της πίστης, όπως κάνουν κάποιοι άλλοι συνταξιδιώτες της.

Κάποιο πρωί τα μέλη της ομάδας θα δουν ότι η Κριστίν έχει σηκωθεί και ετοιμαστεί μόνη της, σαν να μην ήταν ανάπηρη, σαν από θαύμα. Το θαύμα του προσκυνήματος έχει επιτευχθεί, μόνο για μία όμως. Και ενώ από τη μία πλευρά οι συνταξιδιώτες της θα τη βραβεύσουν ως «καλύτερη προσκυνήτρια» (Οσκαρ πίστης;), από την άλλη δεν θα λείψουν οι υπόγειες εκφράσεις φθόνου, ειδικά όταν η Κριστίν θα αρχίσει να δείχνει το ενδιαφέρον της για έναν από τους άντρες του τάγματος που τους συνοδεύει, και το ενδιαφέρον της έχει ανταπόκριση.

Η Χάουσνερ δεν κάνει μια θρησκευτική ανάλυση, ούτε ψάχνει να βρει εξήγηση για το πώς λειτουργεί το θαύμα και αν είναι αληθινό ή placebo. Την ενδιαφέρει περισσότερο να παρατηρήσει τους μηχανισμούς που αναπτύσσονται σ’ αυτή την ιδιαίτερη ομάδα ανθρώπων, με κορυφαία την Κριστίν, που υποδύεται η Σιλβί Τεστό, με ένα βλέμμα που αφήνει να εννοηθούν περισσότερα από εκείνα που αποκαλύπτονται.

Oι αλλες ταινίες

• Δημητρης Μπουρας

• Υποψία (**)

Οι αξιόλογες ταινίες του Καναδοαρμένιου Ατόμ Εγκογιάν καλύπτουν τη δεκαετία 1987 - 1997. Ξεκινούν από την ηθογραφία και στην κλιμάκωσή τους μετατρέπονται σε πολυεπίπεδα ψυχολογικά πορτρέτα. Οι ήρωές τους βρίσκονται σε μια δίνη εμμονών και νευρώσεων. Ο έρωτας, η φετιχοποίηση του σεξ και η πορνογραφία ως καταλύτης στις ανθρώπινες σχέσεις είναι κάποια από τα βασικά μοτίβα της θεματολογίας του Εγκογιάν εκείνης της εποχής.

Στην πρόσφατη «Υποψία», που θυμίζει λιγάκι το «Εxotica», ο Εγκογιάν σκηνοθετεί ένα ερωτικό θρίλερ και αναλίσκεται στο καδράρισμα, που ομολογουμένως έχει ενδιαφέρον. Η ατμόσφαιρα, όμως, απαιτεί κάτι περισσότερο. Μια μεσοαστή γιατρός, που αισθάνεται πως γίνεται όλο και πιο λίγο επιθυμητή στον καθηγητή σύζυγό της, προσλαμβάνει μια νεαρή πόρνη πολυτελείας για να τον φλερτάρει. Θέλει να τσεκάρει την αντίδρασή του. Στη συνέχεια, καθώς η πόρνη αφηγείται στη γιατρό τις περιπέτειές της με τον καθηγητή, δημιουργείται μια ερωτική έλξη ανάμεσα στις δύο γυναίκες. Με Τζούλιαν Μουρ, Αμάντα Σέιφριντ, Λίαμ Νίσον.

• Χάρι Μπράουν (*)

Το θρίλερ του Ντάνιελ Μπάρμπερ φέρνει στη μνήμη το «Συλλάβετε τον Κάρτερ», που άλλαξε το αγγλικό θρίλερ το 1971. Στο «Συλλάβετε τον Κάρτερ» η ρεαλιστική ερμηνεία του Μάικλ Κέιν σμίλευσε το χαρακτήρα ενός γκάνγκστερ σε αδιέξοδο. Στο «Χάρι Μπράουν», όπου ο Μπάρμπερ στυλιζάρει τη βία, ο Κέιν θυμίζει τον Τσαρλς Μπρόνσον στον «Εκτελεστή της νύχτας».

• Ομορφη ζωή (** 1/2)

Τρεις ιστορίες εκτυλίσσονται παράλληλα στο σημερινό Σαντιάγο. Στην πρώτη, που έχει να κάνει με τη μνήμη, ένας σαραντάρης κομμωτής πρέπει να πληρώσει σημαντικό ποσό στο νεκροταφείο για να μην αποτεφρωθούν τα οστά του πατέρα του. Στη δεύτερη, όπου το θέμα είναι η διάψευση του ονείρου, ένας νεαρός μουσικός μπαίνει στην μπάντα του στρατού από ανάγκη. Η τρίτη ιστορία αφορά τη σύγχρονη οικογένεια. Μια έφηβη, παιδί χωρισμένων γονιών, μένει έγκυος. Του Αντρές Γουντ.

Επίσης

Το «Nick’s Film, αστραπή πάνω στο νερό» (1980) ξεκίνησε σαν μια ταινία μυθοπλασίας με σκηνοθέτες τον Βιμ Βέντερς και τον Νίκολας Ρέι. Κατέληξε όμως σε ένα ντοκιμαντέρ του Βέντερς γύρω από τον Αμερικανό δάσκαλό του, καθώς ο Ρέι αργόσβηνε από καρκίνο. Προβάλλονται επίσης η αισθηματική κομεντί «Ζητείται γαμπρός» (*) και το ντοκιμαντέρ του Βάσου Γιώργα «Το σινεμά γυμνό».