Εκείνοι της διπλανής πόρτας

Εκτός του ντοκιμαντέρ, τη σκηνοθεσία του οποίου υπογράφει ο γνωστός τοις πάσι Γάλλος ηθοποιός Ζακ Περέν, που έχει στο ενεργητικό του ως παραγωγός αρκετά φιλμ και ως σκηνοθέτης «Τα ταξιδιάρικα πουλιά» και όχι μόνο, οι υπόλοιπες τρεις ταινίες είναι αμερικανικές παραγωγές। Ξεχωρίζει αποκλειστικά για τις πολύ ενδιαφέρουσες ερμηνείες το δραματικό κατ' ουσίαν «Δεν σκέφτομαι άρα υπάρχω» με τον κωμικό ηθοποιό Μπεν Στίλερ - γόνο επίσης κωμικών ηθοποιών - σε ένα ρόλο χωρίς εμφανή κωμικότητα, τουναντίον. Το «Επικηρύσσοντας την πρώην» με την χαριτωμένη Τζένιφερ Ανιστον και τον «χοντροκομμένο» Τζέραρντ Μπάτλερ δεν είναι άξιο προσοχής, αναμένεται όμως, ακριβώς λόγω του καστ, να γίνει εμπορική επιτυχία. Οσο για την «Παράνοια», ο τίτλος κυριολεκτεί. Πρόκειται για βιομηχανία στην υπηρεσία της εκστρατείας γενικευμένης αποβλάκωσης, ειδικά ενός νεότερου κοινού που δε διαθέτει αντισώματα στην απάθεια, την τρομο-λαγνεία και τους δήθεν αόρατους εχθρούς, γιατί, μάλιστα, αυτή η αποβλάκωση με όλα τα παράπλευρα συμπτώματα είναι που συνιστά την πιο επικίνδυνη επιδημία, την πανδημία σε πραγματικά παγκόσμια κλίμακα.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Πέμπτη 15 Απρίλη 2010

ΑΝΤΙ ΤΕΝΑΝΤ: Επικηρύσσοντας την πρώην

Παρακινδυνευμένο το πάντρεμα κωμωδίας και θρίλερ, κάτι που τορπιλίζει συνήθως τα στοιχεία του θρίλερ ακόμα δε περισσότερο, όταν η δράση εξαντλείται - όπως εδώ - σε πλαίσια τηλεοπτικής ρομαντικής κωμωδίας του συρμού και το αποτέλεσμα δεν πλησιάζει καν τα όρια της μετριότητας. Ταινία χωρίς λόγο ύπαρξης, προϊόν για επιτόπια κατανάλωση, όπου το μοναδικό που ουσιαστικά επιδεικνύει είναι οι καλλίγραμμες, ηλιοκαμένες γάμπες και το χαριτωμένο μουτράκι της χαρισματικής κωμικού Τζένιφερ Ανιστον, που όμως εδώ υστερεί σε ό,τι αφορά το κωμικό της ταλέντο.

Ο Τζέραρντ Μπάτλερ παίζει τον Μάιλο Μπόιντ, κυνηγό επικηρυγμένων, το χωμένο ως το λαιμό στα χρέη από τον τζόγο. Υπήρξε, στο παρελθόν, αστυνομικός στην Νέα Υόρκη και παντρεμένος με τη δημοσιογράφο Νικόλ Χάρλι (Τζένιφερ Ανιστον), το όνομα της οποίας προστέθηκε πρόσφατα στη λίστα των επικηρυγμένων γιατί δεν εμφανίστηκε στη δίκη που την παρέπεμψαν, κατηγορούμενη για παραβίαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Η φιλόδοξη δημοσιογράφος που ονειρεύεται το σούπερ σκουπ που θα απογειώσει την καριέρα της, βρίσκεται ξαφνικά μπλεγμένη ως τα μπούνια στη διερεύνηση μιας επικίνδυνης υπόθεσης αυτοκτονίας, που όμως μυρίζει έντονα δολοφονία και ο φόνος σχετίζεται με τι άλλο; Ναρκωτικά, μαύρο χρήμα, υπόκοσμο αλλά και εξαγορασμένους αστυνομικούς. Ο κυνηγός επικηρυγμένων, ο πρώην σύζυγός, στοιχηματίζει να παραδώσει στη δικαιοσύνη την Νικόλ κάτι που φυσικά επιτυγχάνει, μέσα από λαβύρινθο ανούσιων περιπετειών.

Σκηνοθεσία: Αντι Τέναντ. Παίζουν: Τζένιφερ Ανιστον, Τζέραρντ Μπάτλερ, Κριστίν Μπαράνσκι, κ.ά. Παραγωγή ΗΠΑ 2010, διάρκεια 110'.

ΝΟΑ ΜΠΑΟΥΜΠΑΧ: Δεν σκέφτομαι άρα υπάρχω

Οι πληγωμένοι πληγώνουν. Φράση μότο/άλλοθι συμπεριφοράς του πρωταγωνιστή Ρότζερ Γκρίνμπεργκ (Μπεν Στίλερ), επαναλαμβάνεται δις, στην ευρωπαϊκής αίσθησης αμερικανική ταινία με τον άχαρο ελληνικό τίτλο «Δεν σκέφτομαι άρα υπάρχω». Κύριο χαρακτηριστικό της ταινίας που δομείται πάνω σε τρεις ισοβαρείς ρόλους, οι εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών που υποδύονται τους τρεις χαρακτήρες, σε ένα Λος Αντζελες βουτηγμένο στην αποξένωση, στα παραισθησιογόνα και τη βαρεμάρα.

Τρεις μικροί καθημερινοί άνθρωποι. Οι δύο φίλοι από παλιά, ο 40χρονος Ρότζερ και ο συνομήλικός του Βρετανός Ιβάν, ξεκίνησαν με τα όνειρα της νιότης για καλλιτεχνική δημιουργία. Φαίνεται όμως ότι η ζωή τούς απορρόφησε περισσότερο από την τέχνη, έζησαν και δε δημιούργησαν, άρα απέτυχαν. Ο Ρότζερ είναι ξυλουργός, δεν το λέει με ιδιαίτερη περηφάνια. Σήμερα, αντιμέτωποι με την αναπόφευκτη κρίση της μέσης ηλικίας τους βλέπουμε να πνίγονται - ο καθένας σε διαφορετικό βαθμό - στη δυσκολία τού να αποδεχτούν ότι «δεν είναι αυτό που θα ήθελαν να είναι». Σημαντικό χώρο στην εικόνα καταλαμβάνει μια ασήμαντη, συνεσταλμένη 25χρονη φοιτήτρια η Φλόρενς, η οικιακή βοηθός της οικογένειας του αδελφού Γκρίνμπεργκ που βρίσκεται οικογενειακώς στο Βιετνάμ για διακοπές, η οποία κάπου - κάπου κάνει εμφανίσεις τραγουδίστριας σε συνοικιακό μπαρ και δεν ονειρεύεται τίποτα παραπάνω για τον εαυτό της παρά μια σχέση που δε θα είναι μόνο σεξ της μοναδικής φοράς. Τα εκπληκτικά πορτρέτα υπαρξιακής δυναμικής είναι καρπός ολοκληρωμένης και συνεπούς δραματουργίας και αξιοζήλευτης ερμηνείας.

Στο φιλμ, που γραπώνει τους ήρωες σε καθοριστική καμπή της ζωής τους, η ίντριγκα είναι εσωτερικής τάξης, είναι ένα μπρος πίσω στις συμβιβαστικές διαπραγματεύσεις που έχει κάποιος με τον εαυτό του. Είναι τόσο γοητευτική η φαινομενική, επιφανειακή απραξία και οι τρεις «ανθρώπινοι» άνθρωποι, ανίκανοι πλέον να δημιουργήσουν. Δεν πιστεύω ότι κατείχαν ποτέ τη δύναμη, την αυτοπειθαρχία, κυρίως όμως την αδυσώπητη ανάγκη για δημιουργία. Ο Μπεν Στίλερ, εκπληκτικός στο ρόλο του απεχθούς, εμπαθούς και εγωκεντρικά πικρόχολου, κυνικού μισάνθρωπου που έρχεται από τη Νέα Υόρκη όπου ζει να κρατήσει το σπίτι του αδελφού του όσο η οικογένεια θα λείπει διακοπές. Αποδεικνύεται όμως τόσο ικανός να καταστήσει γοητευτικό έναν αποτυχημένο και άσχημο χαρακτήρα. Η Γκρέτα Γκέρουιγκ, η πριγκίπισσα των ανεξάρτητων παραγωγών, η ασήμαντη κοπέλα του «ό,τι κάτσει» επιδεικνύει έναν εντελώς προσωπικό τρόπο ερμηνείας μέσα από τη στάση του σώματός της, τη γλώσσα του σώματος που χρησιμοποιεί, αλλά κυρίως με τον τρόπο που στηρίζει το κεφάλι της στους ώμους της - πρόκειται για τη ραχοκοκαλιά του υποκριτικού της δίαυλου. Τέλος, ο Ιβάν, ο υποτονικός Βρετανός φίλος του Ρότζερ, που μετακόμισε πριν από εικοσαετία στο Λος Αντζελες και υποδύεται ο Ριφ Αϊφανς, έχει φθάσει να αποδέχεται τη ζωή που ποτέ δεν ήθελε να ζήσει, να ανακαλύπτει αξία σ' αυτήν και να του γίνεται απαραίτητη, να μεταμορφώνεται σε ζητούμενο...

Παίζουν: Μπεν Στίλερ, Γκρέτα Γκέρουιγκ, Ρις Αϊφανς, Τζένιφερ Τζέισον Λι, Μαρκ Ντιπλάς, Κρις Μεσίνα, κ.ά. Παραγωγή ΗΠΑ, 2010, Διάρκεια 107΄।

ΜΠΡΕΚ ΑΪΣΝΕΡ: Παράνοια

Οι φαν των ταινιών τρόμου δεν πρέπει να έχουν παράπονο. Τελευταία κυκλοφορούν όλο και πιο συχνά ταινίες για παντός είδους βρικόλακες και ζόμπι, πλημμυρισμένες στο αίμα και την κτηνώδη ανούσια βία και οι διανομείς φαίνονται αποφασισμένοι να μην αφήσουν να χαθεί καμιά τέτοια από τις ελληνικές αίθουσες.

Το θρίλερ τρόμου «Παράνοια» είναι εμπνευσμένο από ένα ομότιτλο φιλμ του 1973, του σκηνοθέτη, ανάδοχου των ζόμπι, George A. Romero. Βέβαια, οι ταινίες του Ρομέρο δεν είναι απλά τρομακτικές, αλλά έχουν και κάτι παραπάνω, όπως για παράδειγμα η ταινία του 1973 άφηνε αχνές αναφορές σε γεγονότα που συνέβαιναν εκείνη την εποχή, δηλαδή τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Σήμερα παρότι οι συνθήκες δε διαφέρουν πολύ, η πρόθεση της παραγωγής δεν ήταν να κάνει μια ταινία που να περνά μηνύματα, αλλά να ψυχαγωγεί. Δομείται στη βάση ενός θεματικού μοτίβου προσφιλούς σε πλήθος παραγωγών. Θανατηφόρες επιδημίες, καταστροφές μαζικής κλίμακας και η διαχείρισή τους. Καταστάσεις που συνήθως συνδέονται με λάθη του ανθρώπινου παράγοντα, με τομείς έρευνας και υπηρεσίες ύψιστης ασφάλειας, με εργαστήρια πειραμάτων για μυστικά βιολογικά όπλα και τεχνητούς θανατηφόρους ιούς, αλλά και με άγνωστους ιούς εισαγωγής, όπως στο θρίλερ «Το Ξέσπασμα» (Outbreak) του Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, από το 1995, με τον Ντάστιν Χόφμαν στον κύριο ρόλο, που πρόβαλε την περασμένη βδομάδα κάποιο τηλεοπτικό κανάλι.

Το αμερικανικό ειδυλλιακό όνειρο εξελίσσεται σε εφιάλτη όταν στη λίμνη της μικρής αγροτικής κωμόπολης Odgen Marsh στην πολιτεία της Iowa συντρίβεται ένα στρατιωτικό αεροπλάνο που μεταφέρει ένα βιοχημικό όπλο σε πειραματικό στάδιο. Το μυστικό αυτό φορτίο διαχέεται στο νερό και μολύνει το σύστημα υδροδότησης όλης της περιοχής. Τα θύματα διαδέχονται το ένα το άλλο και μέσα σε τρεις μέρες η επιδημία έχει πάρει ολοκληρωτικές διαστάσεις. Ο φονικός τοξικός ιός μετατρέπει τους μολυσμένους κατοίκους σε υπερδραστήριους στυγερούς δολοφόνους, που ανασύρουν στην επιφάνεια και εκτελούν τις πιο σκοτεινές τους σκέψεις. Οι μολυσμένοι, που έχουν μετατραπεί σε αιμοβόρα ψυχωτικά ζόμπι, καταλαμβάνουν την πόλη, καταστρέφουν τα πάντα και επιτίθενται με τσουγκράνες, ηλεκτρικά πριόνια, καραμπίνες, ακονισμένα κουζινομάχαιρα κι ό,τι άλλο ξεθάψουν σε όσους δεν έχουν ακόμη νοσήσει, σε μια ατέρμονη διεστραμμένη αιματοχυσία. Ο στρατός επεμβαίνει δυναμικά, απομονώνει την πόλη, τη μετατρέπει σε ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης και κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Επικρατεί η λογική που λέει ότι «πρέπει να καταστραφεί η πόλη για να σωθεί (η πόλη)». Η πόλη όντως καταστρέφεται μαζί με το νεκρό και ζωντανό ανθρώπινο δυναμικό της, μέσα από μια ισχυρότατη έκρηξη που σήκωσε το γνωστό τεράστιο μανιτάρι. Ο σερίφης και ο βοηθός του και η γυναίκα του σερίφη με τη δική της βοηθό, τρομοκρατημένοι από τον κίνδυνο να προσβληθούν και οι ίδιοι οργανώνουν τις δυνάμεις τους σε έναν εφιαλτικό αγώνα επιβίωσης, αντιμετωπίζοντας τόσο τους ζομπιειδείς συμπολίτες τους όσο και τους προστάτες τους, τις στρατιωτικές μονάδες καταστολής. Το ζευγάρι των πρωταγωνιστών, οι μοναδικοί επιζήσαντες της κιβωτού του Νώε, σώζονται βέβαια.

Η ταινία από ένα σημείο κι έπειτα εστιάζει αποκλειστικά στον τοπικό ήρωα και τη γυναίκα του. Το φιλμ γνωρίζει και κάνει χρήση των αφηγηματικών κλισέ του είδους, το συνεχές κρυφτούλι, το ηχητικό/μουσικό κρεσέντο, πλησιάζοντας προς την κορύφωση σκηνών και γενικά τεχνικές που προκαλούν τρόμο σε εκείνο το είδος θεατή που απολαμβάνει να αυτομαστιγώνει το νευρικό του σύστημα, καταβάλλοντας μάλιστα και αντίτιμο...

Παίζουν: Τίμοθι Ολιφαντ, Ράντα Μίτσελ, Ντάνιελ Παναμπέικερ, Τζο Αντερσον, Λίζα Γουάιτ, Κρίστι Λιν Σμιθ, Λάρι Σένταρ κ.ά. Παραγωγή ΗΠΑ, 2010। Διάρκεια 101΄.

ΖΑΚ ΠΕΡΕΝ - ΖΑΚ ΚΛΟΥΖΟ: Ocean

Μαγευτικής τουρκουάζ όψης ντοκιμαντέρ που υπογράφουν οι Ζακ Περέν και Ζακ Κλουζό για την υποθαλάσσια άγρια ζωή και τη φυσική βιοποικιλότητα ενός λησμονημένου ωκεάνιου κόσμου που περιβρέχει τα παράλια και των πέντε ηπείρων του πλανήτη.

Κινηματογραφημένο πόνημα σπουδαίο, που θέλησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια να ολοκληρωθεί και χρειάστηκε πρωτότυπες μεθόδους εξωτερικών και από αέρος γυρισμάτων, νέες τεχνικές για τον τρόπο φωτισμού της νύχτας του ωκεανού και ιδιαίτερες τεχνολογικές προϋποθέσεις, που συνδέονται με ειδικά σχεδιασμένες ψηφιακές υποβρύχιες κάμερες, που αποτυπώνουν με απόλυτη πιστότητα όλες τις αποχρώσεις του απέραντου γαλάζιου, αιχμαλωτίζοντας την ευελιξία, τη ζωντάνια και την ταχύτητα της κίνησης του ωκεανού.

Τα μέρη όπου πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα της ταινίας μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες. Σε αυτά που η θαλάσσια ζωή συνεχίζεται να εξελίσσεται σε αρμονία με τους νόμους και τους ρυθμούς της φύσης όπως εδώ και χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια και σε εκείνα στα οποία η φυσική ζωή και τάξη έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά - ως προς το χειρότερο - λόγω της ανθρώπινης επέμβασης, όπως διατείνεται το φιλμ. Εν ολίγοις δηλαδή της καπιταλιστικής επιχειρηματικότητας, της τσιμεντοποίησης των παραλιών και της υψηλότατης ρύπανσης από τα παντός είδους «εμπορεύσιμα» τοξικά και άλλα απόβλητα. Η ταινία προσβλέπει στο να προκαλέσει συναισθήματα και να ευαισθητοποιήσει το παγκόσμιο, νεαρό κυρίως κοινό, για τα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως όμως αυτά τροχοδρομούνται από το σύστημα - αφού είναι και οι μόνες προτάσεις που προβάλλονται συστηματικά - για τις εναλλακτικές μορφές κερδοφορίας, της πράσινης πλέον. Χορηγοί και χρηματοδότες του ντοκιμαντέρ, μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι που έχουν αναφανδόν ταχθεί υπέρ της στήριξης της αειφόρου ανάπτυξης, κρατικοδίαιτες ΜΚΟ και ευαισθητοποιημένοι περιβαλλοντικά κοσμικοί πρίγκιπες.

Παραγωγή Γαλλία, Ελβετία, Ισπανία, Μονακό 2009. Διάρκεια 100΄.