Τα μυαλά στα κάγκελα!

• Του Δημήτρη Δανίκα, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 22 Απριλίου 2010

Πλάκα ε; Να καταβροχθίζουμε ποπ κορν, να ξυνόμαστε και να χασκογελάμε. Συνηθισμένα τα βουνά στα χιόνια. Οπως εδώ. Το «Κick ass» του Βρετανού Μάθιου Βον. Οπου πιτσιρίκια δέκα, άντε δεκαπέντε χρονών μεταλλάσσονται σε super heroes και στο τέλος σαν κανίβαλοι καθαρίζουν το σύμπαν το κακό. Η αφασία πορεύεται με τον φασισμό!

Ταινία της εβδομάδας λοιπόν. Το «Κick ass». Σε ελεύθερη μετάφραση «κλωτσιά στα πισινά». Αυτό ακριβώς μου ήρθε να κάνω. Οχι στων bad guys τα πισινά αλλά στων «δημιουργών». Βρε άντε από εδώ. Παμπόνηρος ο Βρετανός- μόλις 39 ετών, αίλουρος, πρωταθλητής στην αμφισημία. Που πάει να πει και από εδώ και από εκεί, μέσα σε όλα. Από τη μία πλάκα, από την άλλη σφαλιάρα. Από τη μία τρελή, παρανοϊκή, ανεξέλεγκτη βία παιδιών. Από την άλλη κόμικς με πιτσιρίκια που παριστάνουν τους κλώνους, τις ρεπλίκες πασίγνωστων χάρτινων ηρώων. Superman, Spiderman, Βatman, Catwoman και πάει λέγοντας. Αμ πώς νομίζετε δουλεύει το σύστημα. Με καθαρό ουρανό και ευθείες βολές; Πλανάσθε πλάνην οικτρά και για τον εαυτό σας άκρως επικίνδυνη. Η αμφισημία, δηλαδή το «ναι μεν αλλά», είναι η ασυλία της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Οπως με την Κάθριν Μπίγκελοου και το «Ηurt Locker». Περιγράφουμε τη ζωή ενός παράτολμου και εθισμένου με τον πόλεμο πυροτεχνουργού και στο βάθος αποθεώνουμε το Πεντάγωνο και δικαιώνουμε την αμερικανική «βοήθεια» στο Ιράκ.

Εχουμε και λέμε λοιπόν. Ας πούμε η σκηνή όπου ο Νίκολας Κέιτζ πυροβολεί στην ψύχρα την ενδεκάχρονη κορούλα του (Κλόε Μόρετς). Μπας και είναι παρανοϊκός; Και ναι και όχι! Μπας και είναι παρωδία ταινιών βίας; Και ναι και όχι. Μπας και είναι κόμικς; Και ναι και όχι. Τι στο καλό είναι; Απλό. Ο Κέιτζ τρελαμένος με την αμερικανική βία, προπονεί τη μικρή του κόρη, να την κάνει πρωταθλήτρια στις πολεμικές τέχνες για να σκοτώνει τους κακούς. Το δωμάτιό της αντί για παιχνίδια, πλήρες από πάσης φύσεως όπλα, ακόμα και μπαζούκας. Τι θέλει να πει ο Βρετανός; Από τη μία ροκανίζει την κινηματογραφική βία, από την άλλη την αναπαράγει. Είπαμε. Μέσα και έξω. Δεύτερο παράδειγμα: κεντρικός πρωταγωνιστής ένας διοπτροφόρος μαθητής που κανείς δεν του δίνει σημασία (Ααρον Τζόνσον). «Ετσι είσαι;», σου λέει, «τώρα θα δεις». Με καταπράσινη στολή, σε στυλ παραλλαγής του Superman να μοιάζει σαν γιγαντιαίο πρά σινο προφυλακτικό (εδώ το χαχανητό!) ορμάει εναντίον συμμοριών. Την πρώτη φορά τον δέρνουν και τον στέλνουν αδιάβαστο πάνω σε νοσοκομειακό. Ομως τη δεύτερη τα καταφέρνει και γίνεται ανώνυμος τιμωρός με το όνομα «Κick ass»!

Ανακεφαλαιώνω. Η σκηνοθεσία εξαιρετική- ζογκλέρ ο τύπος. Γι΄ αυτό λειτουργεί σαν μεταξένιος ιμάντας βίας. Γι΄ αυτό επικίνδυνος. Η ιστορία δεξιοτεχνικά γραμμένη. Γι΄ αυτό μετατρέπει κάθε σκηνή σε γάργαρο νεράκι πλάκας και ταυτόχρονα ακατάσχετης βίας σε κάθε παιδί. Οπως η πορνογραφία, έτσι κι αυτή. Ολα επιτρέπονται στη ζωή. Ακόμα και ο φόνος μιας μάνας που σκοτώνει τον νταβατζή της κόρης της. Αρκεί το περιεχόμενο κάθε πράξης να δικαιώνεται από κάποια ηθική. Το ίδιο και στην τέχνη, το ίδιο και στο σινεμά. Η διαφορά της μιας από την άλλη πορνογραφία είναι το εξής. Αν η ταινία αποτελείται από πισινούς, μπαλκόνια και το έμπα και έβγα των «εργαλείων», τότε ο στόχος είναι η χυδαιότητα. Ετσι και με το «Κick ass». Ακατάσχετη και πάσης φύσεως βία με πρόσχημα την πλάκα, την παρωδία και το κόμικς. Ε όχι. Αρκετά με τον κινηματογραφικό φασισμό. Του επιστρέφω τον χυλό. Η ιδεολογία του καθαρός, καραμπινάτος, ευθύβολος διαφθορέας των παιδιών. Ουστ από εδώ!

«Κick ass»

Πιτσιρίκια φονικά εργαλεία Τάχα μου κόμικς Τάχα μου παρωδία Τάχα μου κριτική στη βία

ΒΑΘΜΟΙ=0(kill kill kill the film!)

Πέφτουν οι ταινίες σαν το χαλάζι

«Σιωπηλός εχθρός» (Centurion). Περιπέτεια βαρβατίλας του Νιλ Μάρσαλ με Μάικλ Φασμπάντερ, Ολγκα Κιριλένκο (το καλύτερο «στοιχείο» αυτής της βαρβατίλας) και Ντόμινικ Ουέστ. Οπου το 117 μ.Χ. οι ρωμαϊκές λεγεώνες στην έφοδό τους να κατακτήσουν τη Βόρεια Αγγλία βρίσκουν γρανιτένια και κτηνώδη αντίσταση από τη φυλή των Πικτών. Κάτι σαν ρεπλίκες του Κόναν του Βάρβαρου. Επί δύο ώρες καταβροχθίζουν, αποκεφαλίζουν, βρίζουν και φτου από την αρχή. Μόνο για βαρβάτες αντροπαρέες σε κατ΄ οίκον συναθροίσεις με DVD.

ΒΑΘΜΟΙ=3(παρέα με Ρizza)

«Γυναίκες χωρίς άντρες» (Ζanan-e Βedun-e Μardan). Της Σιρίν Νεσχάτ από το Ιράν, όπου τον Αύγουστο του 1953 ο πρωθυπουργός του σάχη αποφασίζει να τα σπάσει με τις αγγλοαμερικανικές πετρελαϊκές και να εθνικοποιήσει τις πλούσιες πηγές. Ο κόσμος συμπαραστέκεται. Οι Βρετανοί εμπάργκο στην Περσία. Ο σάχης αποφασίζει πως η κυ βέρνηση του Μοσαντέκ είναι παράνομη. Ετσι πρωθυπουργός διορίζεται ο στρατηγός Ζαχεντί. Μέσα σ΄ αυτό το ταραγμένο σκηνικό, τέσσερις γυναίκες ασφυκτιούν. Η πρώτη επειδή ο αδελφός της είναι αυταρχικός και καταπιεστικός. Η δεύτερη ερωτευμένη με τον αδελφό της νεκρής. Η τρίτη είναι γυναίκα υψηλόβαθμου, υποταγμένου, αξιωματικού. Η τέταρτη και τελευταία είναι επαγγελματίας πόρνη. Τι θέλει να πει η ποιήτρια; Πως η προσωπική μοίρα του «κατοικιδίου» Γυναίκα είναι συγχρονισμένη με τον βαθμό χειραφέτησης και ανεξαρτησίας της χώρας της. Ψέματα; Το δεύτερο, πως η Γυναίκα, στη συντριπτική πλειονότητα, αρνείται αυτό να το δει. Το τρίτο πως κάθε απόπειρα απελευθέρωσης ματαιώνεται από τα μεγάλα συμφέροντα. Το τέταρτο και τελευταίο πως όλη αυτή η ιστορία δεν έχει τόσο να κάνει με το παρελθόν, όσο με το φρέσκο παρών. Περίπου, πλαγίως, λέει η Νεσχάτ, όπως ακριβώς το 1953 έτσι και το 2010. Και η τελευταία απόπειρα εκδημοκρατισμού κάηκε στην πυρά του αγιατολαχισμού! Συμπέρασμα; Καλές προθέσεις, ποιητικές εξάρσεις, άφθονη θολούρα.

ΒΑΘΜΟΙ=5(ναι μεν αλλά)

«Το τελευταίο τραγούδι» (Last Song). Ρομαντική κομεντί σε σκηνοθεσία Τζούλι Αν Ρόμπινσον. Αγριοκόριτσο (Μάιλι Σάιρους) χωρισμένων γονιών σε διαρκή σύγκρουση με τον πατέρα της (Γκρεγκ Κινίαρ) και τ΄ αγόρια. Ωσπου ερωτεύεται παιδαρά και οικολόγο της παραλίας, συμφιλιώνεται με τον πατέρα της και έτσι ο Φρόυντ καταλήγει σε νηπιαγωγείο αμερικανικό. Ψυχολογία για νεοφώτιστους.

ΒΑΘΜΟΙ= 3(εγώ, ο μπαμπάς μου και τ΄ αγόρι μου)

«Ξένες σε ξένη χώρα» του Δημήτρη Παναγιωτάτου. Συρραφή σκηνών από ελληνικές και ξένες ταινίες θρίλερ, νουάρ, τρόμου και φανταστικού κινηματογράφου. Παρέα με πλήθος σχολίων από σκηνοθέτες, κριτικούς και άλλους ειδικούς. Χωριάτικη σαλάτα. Πώς μπορεί να μιλήσει κάποιος στα σοβαρά για το πλήθος των ελληνικών ταινιών που μαϊμουδίζανε «θρίλερ» και «νουάρ»; Οι ελάχιστες εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Και πού ΄σαι. Για πρώτη φορά- εξ όσων γνωρίζω- σκηνοθέτης παίρνει συνέντευξη από τον εαυτό του!

ΒΑΘΜΟΙ=1(ου γαρ οίδασι τι λέγουσι και τι ποιούσι)

Το θρίλερ που έκλεψε το Οσκαρ

Καλύτερη επιλογή της εβδομάδας «Εl secreto de sus ojos» (Το μυστικό στα μάτια της), του Αργεντίνου Χουάν Χοσέ Καμπανέλα (50 ετών). Το θρίλερ-ποταμός που έκοψε το νήμα και «βούτηξε» από τα χέρια του Μίκαελ Χάνεκε και της αριστουργηματικής «Λευκής κορδέλας» το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης παραγωγής. Ε όχι κι έτσι παιδιά!

Δύο οι λόγοι και μακάρι να πέφτω έξω. Ο πρώτος η διαρκής, μόνιμη και επικίνδυνη μυωπία των «ακαδημαϊκών» του Αmerican Cinema. Ενας θεός ξέρει τι βλέπουν και πώς - με ποια κριτήρια- το βλέπουν. Ο δεύτερος εντελώς Ρ.R. (δημόσιες σχέσεις). Δηλαδή, Αργεντινή, Βραζιλία, Μεξικό οι τεράστιες δεξαμενές ταλέντων του Χόλιγουντ. Καθόλου κακό. Ο Καμπανέλα στις ΗΠΑ πολύ γνωστός. Εχει υπογράψει σκηνοθεσίες σε πασίγνωστες τηλεοπτικές σειρές. «Law and Οrder», «Ηouse ΜD» και «30 Rock». Καθόλου, μα καθόλου κακό. Με άλλα λόγια «το φιλαράκι» των παραγωγών. Αυτό το κακό. Δικός μας είναι. Ας του δώσουμε το Οσκαρ το μαγικό!

Πάμε τώρα στο σελιλόιντ. Πρώτο συμπέρασμα, γενικό: Very well done. Το περιεχόμενο της ιστορίας πολύ διαφορετικό. Γιατί; Επειδή ο Καμπανέλα αποφεύγει την ευκολία και τον εντυπωσιασμό. Την ακατάσχετη βία και το γνωστό μοντέλο των serial killers. Το εξηγώ: η υπόθεση ενός βιασμού που κατέληξε στον άγριο φόνο μιας όμορφης, νέας και παντρεμένης γυναίκας έχει μπει στα συρτάρια για είκοσι πέντε ολόκληρα χρόνια. Αυτή η καταραμένη ιστορία έχει στοιχειώσει την καρδιά ενός ντετέκτιβ. Γιατί η καρδιά; Επειδή ο μπάτσος από τη μία ερωτευμένος αλλά όχι ο έρωτάς του ολοκληρωμένος (Ρικάρντο Νταρίν, ο πρωταγωνιστής στις «Εννιά βασίλισσες»). Ετσι ταυτίζεται με τον αβάσταχτο πόνο του συζύγου και τώρα χήρου της νεκρής. Με συντριπτικές απώλειες και οι δύο. Ο πρώτος στη ζωή. Ο δεύτερος με τον θάνατο.

Ετσι, αν και γνωρίζουμε από την πρώτη ώρα το όνομα του δολοφόνου, αρχίζει ένα παιχνίδι σχέσεων και ανεκπλήρωτων αισθημάτων. Παιχνίδι απορρίψεων και απωλειών. Του δολοφόνου αλλά και του συζύγου για τη νεκρή, του συζύγου με τον δολοφόνο, του μπάτσου με τη γοητευτική προϊστάμενή του, της προϊσταμένης του με τον ίδιο- και όλοι μαζί με μια νεκρή. Μεθερμηνευόμενο; Ο θάνατος. Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Νεκρή η ομορφιά. «Νεκρή» η αποτελεσματικότητα της Αστυνομίας. «Νεκρό» το σύστημα που ενσωματώνει και αθωώνει δολοφόνους στους μηχανισμούς του. Ο Καμπανέλα με τον συν-σεναριογράφο του, Εδουάρδο Σακέρι, χρησιμοποιούν το είδος του «θρίλερ». Είναι το «όχημα», όχι αυτοσκοπός. Ο στόχος πλάγιος. Σχεδόν αόρατος. Η κοινωνία και η πολιτική. Η διαπλοκή θρίλερ, με την πολιτική πολύ κομψή.

Δεύτερο συμπέρασμα, στα σημεία αυτό: υποδειγματικές οι ερμηνείες, όλων των ηθοποιών. Υποδειγματικό το κλίμα, η ατμόσφαιρα. Τρίτο συμπέρασμα: αδικαιολόγητη φλυαρία. Μπερδεμένα μερικές φορές τα φλας μπακ και τα σούρτα φέρτα του πρωταγωνιστή, από τη δεκαετία του εβδομήντα μέχρι τις μέρες μας. Και ακόμα, με τηλεοπτικά δάνεια και εξαρτήσεις η αισθητική της σκηνοθεσίας. Πολλά λόγια, πολλά κοντινά πλάνα, ατελείωτοι διάλογοι. Ανευ όλων αυτών θα ήταν αριστούργημα σωστό.

«Το μυστικό στα μάτια της»

Το καλύτερο θρίλερ της χρονιάς Από την Αργεντινή Ενίοτε φλύαρο και κουραστικό

ΒΑΘΜΟΙ=7 (κι όμως αξίζει τα λεφτά)

Σύγκρουση εξουσιών

«Μπέκετ» (Βecket) του Πίτερ Γκλένβιλ. Παραγωγής 1964 με φρέσκια κόπια και με 12 υποψηφιότητες αλλά στο τέλος μόνο με ένα Οσκαρ, διασκευασμένου σεναρίου. Το στόρι από τη θρυλική σύγκρουση εξουσιών. της Εκκλησίας με την Πολιτεία. Από τη μία ο Αρχιεπίσκοπος Τόμας Μπέκετ (Ρίτσαρντ Μπάρτον, τότε 39 ετών) και από την άλλη ο βασιλιάς Ερρίκος Β΄ (Πίτερ Ο΄ Τουλ, τότε μόλις 32). Οι δημιουργοί διάβασαν λάθος την Ιστορία. Είδαν το δέντρο (την ηθική πλευρά) και έχασαν το δάσος (την ιστορική και κοινωνική). Από αυτή τη σύγκρουση ξεμπέρδεψε και προχώρησε η Αγγλία. Εγώ, είπε ο βασιλιάς, η απόλυτη εξουσία της χώρας. Αυτό που έκανε ο Ερρίκος Β΄ (1133- 1189) ακόμα- ύστερα από δέκα αιώνες- να το κάνει η ελληνική Πολιτεία. Τόσο καθυστερημένοι. Η σκηνοθεσία άχρωμη, επίπεδη, θεατρική. Τα ντεκόρ χάρτινα. Ομως η ερμηνεία του Πίτερ Ο΄ Τουλ εξαιρετική.

ΒΑΘΜΟΙ=5

(κυκλοφορεί και σε DVD)

Τα γλειφιτζούρια των κοριτσιών

Και ερχόμαστε στα Sucettes (γαλλιστί), δηλαδή τα Lollipops (αγγλιστί), τουτέστιν τα γλειφιτζούρια ελληνιστί. Το ομότιτλο ποπ άσμα από τα χειλάκια της Φρανς Γκαλ. Μιας γαλλίδας τραγουδίστριας που τότε είχε δεν είχε κλείσει τα δέκα και οκτώ. Η Φρανς λοιπόν με γλειφιτζούρι τον Λουσιέν, κατά κόσμον Σερζ Γκενσμπούργκ (1928- 1991). Το σκάνδαλο στη Γαλλία του εξήντα έμοιαζε με το πορνό της Τζούλιας του 2010!

Το ζήτημα απλό. Οι Γάλλοι πουλάνε κουλτούρα, sex και γλειφιτζούρια. Με όχημα την ομότιτλη ταινία «Gainsbourg». Η οποία άνοιξε την αυλαία του Φεστιβάλ Γαλλικού Κινηματογράφου. Και η οποία όσο είναι αυτή ταινία άλλο τόσο είμαι εγώ ο Μπιλ Γκέιτς. Νever mind. Φανταστείτε δηλαδή το εξής. Με το που εξήλθε βγήκε. Από τις αίθουσες του Παρισιού. Για να μην αναφερθώ στις γαλλικές κριτικές. Που έσουραν σε κάποιον σκηνοθέτη Ζοάν Σφαρ τα μύρια όσα. Τι να πει και ο Σφαλιάρ; Ξέρετε- απολογήθηκε- εγώ είμαι του κόμικς παιδιά.

Ο Γκενσμπούργκ λοιπόν. Ετσι τα γράφω για γαργαλητό. Από ρωσοεβραίους γονείς. Ζωγράφος, ποιητής, συνθέτης, πιανίστας, σκηνοθέτης και πάνω απ΄ όλα πηδηχτής. Κατά σειρά: Μπριζίτ Μπαρντό. Εδώ την παριστάνει το απίστευτο μωρό με το όνομα Λετισιά Καστά. Τυχερός ο Ερίκ Ελμοσνινό που παριστάνει τον Σερζ Γκενσμπούργκ. Τυχερός διότι έστω ακουμπάει αυτό το θεϊκό μωρό. Ακόμα τη Ζουλιέτ Γκρεκό. Εν προκειμένω την Αν Μουγκλαλίς. Κατά τη γνώμη μου, ακόμα πιο διεστραμμένη από την ΒΒ. Δεν τελειώσαμε. Εχουμε και την Τζέιν Μπίρκιν που την υποδύεται η (Βρετανίδα) Λούσι Γκόρντον. Η οποία μετά το πέρας των γυρισμάτων έδωσε μία και έβαλε τέρμα στα βάσανά της. Πετυχημένο μανεκέν και μόλις 23 ετών . Αν είναι δυνατόν.

Για να μην τα πολυλογώ. Επισήμως και παντρεμένος τρεις φορές ο Γκενσμπούργκ. Οχι με ΒΒ ούτε με Γκρεκό. Με τρεις άλλες και με τέσσερα παιδιά. Εκ των οποίων η Σαρλότ είναι το κορίτσι που στις περσινές Κάννες έλαβε το βραβείο ερμηνείας για την παρουσία της στον «Αντίχριστο» του Λαρς φον Τρίερ. Επί περίπου 130 λεπτά το μόνο που βλέπουμε είναι αυτό: ο Γκενσμπούργκ να καπνίζει αρειμανίως, ο Γκενσμπούργκ να παίζει πιάνο, ο ίδιος Γκενσμπούργκ να πηδάει. Και δεν είναι πορνό. Χίλιες φορές «Επικίνδυνες μαγειρικές»!

«Gainsbourg»

Τα κορίτσια οπωσδήποτε Τα γελιφιτζούρια χωρίς συζήτηση Την ταινία ούτε από μίλια μακριά

ΒΑΘΜΟΙ=1(Ψηφίζω Αν Μουγκλαλίς εγώ)

Σαν τηλεσειρά

«Το κορίτσι στη φωλιά της Σφήκας» (Μillennium 3- Τhe girl who kicked the hornet΄s nest). Το τελευταίο (ελπίζω) μέρος της σουηδικής τριλογίας του Ντάνιελ Αλφρεντσον. Με πρωταγωνίστρια τη Νούμι Ραπάς. Εδώ όλα μέσα. Συνωμοσία μυστικών υπηρεσιών, Σουηδίας και Ρωσίας των μπολσεβίκων. Ακόμα η Λίζμπεθ (το κορίτσι που λέγαμε και που του αρέσουν τα κορίτσια) είναι κόρη ενός ρώσου βίαιου πράκτορα και ετεροθαλής αδελφή ενός άλλου γερμανού πράκτορα που σκοτώνει ό,τι περάσει μπροστά από το οπτικό του πεδίο. Ο άθλιος Ρώσος της Κα Γκε Μπε εκτός από τρόμο έσπερνε και παιδιά. Σαν επεισόδιο από μίνι σειρά με όλα τα κλισέ τα γνωστά.

ΒΑΘΜΟΙ=3 (κουραστικό)