ΤΖΕΪΣΟΝ ΡΑΪΤΜΑΝ: Ραντεβού στον αέρα

Πωλητές ανεργίας ή τεχνικές κοινοποίησης των απολύσεων. Προτιμάς την «face to face» ανακοίνωση της απόλυσής σου από συμπάσχοντα, άγνωστό σου κύριο ή επιθυμείς να σου ανακοινωθεί η απόλυση, κάπως πιο ψυχρά, μέσα από τηλεδιάσκεψη στο διαδίκτυο; Είσαι ελεύθερος να επιλέξεις τον τρόπο...

Αρχικά φαίνεται ότι θέμα της ταινίας είναι οι απολύσεις. Φυσικά δε γίνεται καν λόγος περί του γιατί των απολύσεων. Αυτό είναι δεδομένο, είναι κισμέτ και δε χωρά αντίθεση, ενστάσεις ή αντιρρήσεις. Η προβληματική του φιλμ αναλώνεται στο τεχνικό μέρος της μεθοδολογίας των απολύσεων, συζητά την τυχόν υιοθέτηση μοντέλου «ηλεκτρονικών» απολύσεων και τη χρήση διαφόρων όρων κατά την απόλυση - διαφάνεια δηλαδή σε λεκτικό επίπεδο - για την οποία πιέζει το νομικό τμήμα των επιχειρήσεων. Ο επαγγελματικός τίτλος του πρωταγωνιστή Ράιαν, που υποδύεται περίφημα ο Τζορτζ Κλούνεϊ, είναι «σύμβουλος επαγγελματικής μετάβασης», δηλαδή την όσο πιο ανώδυνη μετάβαση από τη θέση εργασίας, κατόπιν της απόλυσης απ' αυτήν, σε μια άλλη, μελλοντική, άγνωστη και δυσδιάκριτη. Ο πρωταγωνιστής είναι ειδήμων στις απολύσεις, άρα περιζήτητος. Πληρώνεται αδρά από τις εταιρείες που του αναθέτουν την πρακτική εκτέλεση της «βρώμικης» δουλειάς, από άκρη σ' άκρη της Αμερικής... Ταξιδεύει συνεχώς για να ανακοινώσει, άγνωστος αυτός, στους αγνώστους που κάθονται απέναντί του, την απόλυσή τους. Αυτό ακριβώς είναι το point της ταινίας: ο τρόπος ανακοίνωσης της απόλυσης και οι επιπτώσεις (αυτού του τρόπου) στη ζωή ενός ανθρώπου. «Δουλειά μας είναι να ρίχνουμε τους ανθρώπους στην ανασφάλεια» λέει ο πρωταγωνιστής και εξηγεί ότι η τεχνική της απόλυσης δομείται με στερεότυπες φράσεις και έννοιες ώστε να κάνουν «υποφερτή την αβεβαιότητα»...

-- Θυμάσαι τα όνειρα που είχες σαν νέος; Τώρα σου παρουσιάζεται η ευκαιρία να τα πραγματοποιήσεις.

-- Είσαι τυχερός, δηλαδή, που θα βγεις στην ανεργία, διότι θα μπορούσες να φθάσεις στα πρόθυρα του θανάτου χωρίς να έχεις πραγματοποιήσει τα εφηβικά σου όνειρα... Πρέπει να αντιληφθείς ότι σου κάνουν χάρη που σε απολύουν, φροντίζουν για την πραγμάτωση των οραμάτων σου...

Η ταινία ενσωματώνει, εν είδει ντοκουμέντου, κάποιες αληθινές, χαζές κι ανώδυνες μαρτυρίες ανθρώπων που απολύθηκαν από τη δουλειά τους, γέρασαν και δεν αντιλήφθηκαν τίποτα για το πώς λειτουργεί ο κόσμος που τους περιτριγυρίζει.

«Το πιο σημαντικό - λέει ένας - ήταν η αγάπη της οικογένειάς μου, η δουλειά... δεν έχει σημασία»... Από τα μέσα της ταινίας ο αγέρωχος συναισθηματικά Ράιαν συνειδητοποιεί ότι αρχίζει να ερωτεύεται μια θηλυκή πωλήτρια ανεργίας και το πόσο άδεια ήταν τόσο καιρό η ζωή του κλπ, κλπ... Θα ήθελα πάντως να προσθέσω ότι για το θέμα των απολύσεων υπάρχει μια γαλλική τηλεοπτική ταινία μυθοπλασίας, ένα διαμαντάκι από το 1998, με τίτλο «Εκούσια ή με τη βία» («De gr? ou de force?) σε σκηνοθεσία Φαμπρίς Καζνέβ.

Παίζουν: Τζορτζ Κλούνεϊ, Τζέισον Μπέιτμαν, Βέρα Φαρμίγκα, Αννα Κέντρικ.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 04/02/2010