Κωμικο-τραγωδία με μότο «ο θάνατός σου η ζωή μου»

Μιαν άλλη, απάνθρωπη αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης παρουσιάζει ο σκηνοθέτης Τζέισον Ράιτμαν στην υποψήφια για 6 Οσκαρ, που συνδυάζει το χιούμορ με το δράμα, ταινία του «Ραντεβού στον αέρα».

Ενα άλλο δράμα, οικογενειακό αυτή τη φορά, παρουσιάζει στην ταινία «Η εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα», που γύρισε στη Ρουμανία ο ελληνικής καταγωγής Βρετανός σκηνοθέτης Πίτερ Στρίκλαντ. Το πρόγραμμα της εβδομάδας συμπληρώνεται με την ελληνική, ευπρόσωπη κωμωδία «Επικίνδυνες μαγειρικές» του Βασίλη Τσελεμέγκου.

• ΚΡΙΤΙΚΗ: ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2010

Ραντεβού στον αέρα

Up in the Air.

Χρυσή εποχή του Χόλιγουντ θυμίζουν οι ερμηνείες του Τζορτζ Κλούνι και της Βέρα Φάρμιγκα στο «Ραντεβού στον αέρα» του Τζέισον Ράιτμαν

ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Τζέισον Ράιτμαν. Σενάριο: Τζέισον Ράιτμαν και Σέλντον Τέρνερ. Ηθοποιοί: Τζορτζ Κλούνι, Βέρα Φαρμίγκα, Αννα Κέντρικ, Τζέισον Μπέιτμαν. 109'

*** ½

Τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης μέσα από μια έξυπνα γραμμένη δραματική κομεντί (υποψήφια για 6 Οσκαρ, ανάμεσά τους τα καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας), με εξαιρετικές, οσκαρικές ερμηνείες.

Ποιος αναλαμβάνει να κάνει το χάπι της απόλυσης γλυκό, όταν ο εργοδότης αποφασίζει να απολύσει υπαλλήλους του, ενώ ο ίδιος δεν τολμά να τους το πει; Ενα ειδικό, άσχετο με την εταιρεία, πρόσωπο που αναλαμβάνει την άχαρη αυτή δουλειά. Τέτοιος είναι ο Ράιαν Μπίνκαμ, «εκτελεστής δολοφόνος», που αντί για πιστόλι χρησιμοποιεί ωραίες, ανακουφιστικές λέξεις για να βοηθήσει τους απολυόμενους στη «μετάβασή» τους, όπως την αποκαλεί, σ' ένα άλλο στάδιο.

Μόνο που για μια τέτοια δουλειά χρειάζεται να ταξιδεύει διαρκώς -σχεδόν 300 από τις 365 μέρες του χρόνου! Αποτέλεσμα, ο Ράιαν είναι άνθρωπος μοναχικός, με περιστασιακές ερωτικές σχέσεις, με πραγματικό σπίτι τη βαλίτσα του, όπως τονίζει σε τακτά διαστήματα, και μ' ένα γρήγορο μοντάζ, ο σκηνοθέτης Τζέισον Ράιτμαν στην έξυπνη αυτή δραματική κομεντί. Τα πράγματα, όμως, για τον Ράιαν δυσκολεύουν όταν η Αλεξ Γκόραν (δυναμική ερμηνεία της Βέρα Φαρμίγκα), το νεαρό, με δίπλωμα ψυχολογίας, στέλεχος της εταιρείας, προτείνει έναν πολύ πιο οικονομικό τρόπο απόλυσης, χωρίς την ανάγκη ταξιδιών: μέσω του Ιντερνετ, στοιχείο που κάνει ακόμη πιο σκληρή και απάνθρωπη την απόλυση.

Ο Τζέισον Ράιτμαν (γιος του γνωστού σκηνοθέτη Ιβαν Ράιτμαν), που είχε δείξει το ταλέντο του στις ταινίες «Juno» και «Thank You for Smoking», καταφέρνει εδώ να συνδυάσει τη ρομαντική κωμωδία (αν και με δυσκολία μπορείς να την πεις κωμωδία) με το δράμα, για να μας δώσει την εικόνα μιας άλλης Αμερικής, που εκμεταλλεύεται τον πόνο και την τραγωδία των άλλων για δικό της οικονομικό όφελος -πολιτική που εκφράζει με τον πιο γλαφυρό τρόπο ο κυνικός προϊστάμενος (Τζέισον Μπέιτμαν) του Ράιαν. Η σκηνοθεσία έχει νεύρο και ρυθμό και αποφεύγει να πέσει στο μελοδραματισμό. Εκείνο που ξεχωρίζει πάνω απ' όλα είναι το έξυπνο, με ωραίες ανατροπές (όπως εκείνη στο φινάλε), σενάριο, στο οποίο συμμετείχε και ο Ράιτμαν, καθώς και οι πολύ καλές ερμηνείες, που θυμίζουν τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ: η Βέρα Φαρμίγκα και η Αννα Κέντρικ (ο περιστασιακός έρωτας του Ράιαν), όσο και ο Τζορτζ Κλούνι (από τα φαβορί για τα Οσκαρ), στο ρόλο του Ράιαν. Κυνικός, κάτω από ένα ευχάριστο, χαμογελαστό πρόσωπο, αν και ξέρει να μανιπουλάρει ακόμη και το πιο απελπισμένο «θύμα» του, έχει, όπως σταδιακά ανακαλύπτουμε, και μια άλλη σκοτεινή, άγνωστη πλευρά.

Η εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα

Katalin Varga.

Η Χίλντα Πέτερ, εξαιρετική ερμηνεία στην ταινία του Πίτερ Στρίκλαντ «Η εκδίκηση της Καταλίν Βάργκα»

Ρουμανία/Ουγγαρία/Βρετανία, 2009. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πίτερ Στρίκλαντ. Ηθοποιοί: Χίλντα Πέτερ, Τίμπορ Πάλφι, Νόρμπερτ Τάνκο, Μελίντα Κάντορ. 84'

***

Ατμοσφαιρική, με στοιχεία του φιλμ νουάρ, ταινία, γύρω από μια γυναίκα που αποφασίζει να εκδικηθεί τον βιαστή και πατέρα του παιδιού της.

Την ιστορία μιας εκδίκησης χρησιμοποιεί ο ελληνικής καταγωγής Βρετανός σκηνοθέτης Πίτερ Στρίκλαντ για να φτιάξει την ατμοσφαιρική αυτή πρώτη του ταινία, που γύρισε στη Ρουμανία. Η Καταλίν Βάργκα είναι μια γυναίκα φυγάς, που καταζητείται από την αστυνομία. Οπως μαθαίνουμε στο φλας-μπακ που ακολουθεί, η Καταλίν, όταν ο άντρας της, ύστερα από δέκα χρόνια, ανακαλύπτει ότι ο γιος της δεν είναι δικός του, παίρνει το 9χρονο αγόρι της και ξεκινά σ' ένα ταξίδι αναζήτησης για να εκδικηθεί τον κτηνώδη βιαστή και πατέρα του παιδιού της.

Εχουμε δει το θέμα του βιασμού και της βεντέτας αρκετές φορές στην οθόνη, σπάνια όμως με τόση δύναμη και αγριότητα (εξαίρεση αποτελεί η αριστουργηματική «Πηγή των παρθένων» του Μπέργκμαν). Παρ' όλο που η ιστορία εκτυλίσσεται στη ρουμανική επαρχία, σε ένα κάπως απροσδιόριστο χρόνο, ο Στρίκλαντ καταφέρνει να δώσει στο θέμα του μια παγκοσμιότητα. Η κάμερά του καταγράφει με όμορφες πινελιές (υποβλητική φωτογραφία του Ούγγρου Μαρκ Γκιόρι), που θυμίζουν εικόνες από τις ταινίες του Ταρκόφσκι αλλά και του Βέντερς, και μια θαυμάσια, απόκοσμη μουσική, τη μελαγχολική, βασανιστική πορεία της Καταλίν και του γιου της μέσα από απόμερα χωριά της Τρανσυλβανίας, με τα σκοτεινά δάση και τα όμορφα ποτάμια της. Σημαντική είναι η παρουσία της εκφραστικής Χίλντα Πέτερ, που ερμηνεύει με ξεχωριστή ευαισθησία και ζεστασιά την Καταλίν.

Επικίνδυνες μαγειρικές

Ελλάδα, 2010.

Σκηνοθεσία: Βασίλης Τσελεμέγκος. Σενάριο: Μαρία Πάουελ, από βιβλίο Ανδρέα Στάικου. Ηθοποιοί: Γιώργος Χωραφάς, Κάτια Ζυγούλη, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Μυρτώ Αλικάκη, Θεοφανία Παπαθωμά.

**

Δύο άντρες, άσοι στη μαγειρική, προσπαθούν με τα φαγητά τους να κερδίσουν την καρδιά μιας όμορφης γυναίκας, σε μια χωρίς ερωτισμό ρομαντική κωμωδία.

Αρκετές είναι οι φορές που το σεξ και το φαγητό συνδυάζονται στην οθόνη. Στην ταινία αυτή, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Ανδρέα Στάικου, η σεναριογράφος Μαρία Πάουελ και ο σκηνοθέτης Βασίλης Τσελεμέγκος περιορίστηκαν σε μιαν ευπρόσωπη ρομαντική κωμωδία, που, αν και χωρίς καμιά ξεχωριστή έμπνευση, αποφεύγει τουλάχιστον τη χυδαιότητα των άλλων, πρόσφατων ελληνικών κωμωδιών.

Στην ταινία, η μαγειρική χρησιμοποιείται σαν μέθοδος για την κατάκτηση μιας γυναίκας, συγκεκριμένα της Νανάς (Ζυγούλη), όμορφου μοντέλου της Σχολής Καλών Τεχνών, που ελκύεται από τις διαφορετικές, ωραίες γεύσεις. Για την κατάκτησή της αγωνίζονται δυο άσσοι στη μαγειρική: ο Δαμοκλής (ένας καλός Γιώργος Χωραφάς), διάσημος σεφ και ιδιοκτήτης γκουρμέ εστιατορίου στην Αθήνα, και ο Δημήτρης (ικανοποιητικός ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης), ναυτικός και μάγειρας σε πλοία. Η Νανά δίνεται με την ίδια απόλαυση και στις δύο, παρασυρμένη τόσο από τις λεπτές γεύσεις που της προσφέρει ο σοφιστικέ Δαμοκλής, όσο και από τις πιο έντονες γεύσεις που της προσφέρει ο «λαϊκός» Δημήτρης. Το ερώτημα όμως είναι ποιον από τους δύο θα διαλέξει.

Δυστυχώς, παρ' όλο που, από πλευράς σεναρίου, η ιστορία ξεκινά ωραία, στην πορεία η πλοκή αρχίζει να ξεφτίζει και, από τη μέση και μετά, τα διάφορα μικρο-ευρήματα δεν αρκούν για να αναζωπυρώσουν το ενδιαφέρον του θεατή. Ενα τέτοιο θέμα απαιτούσε πάνω απ' όλα ερωτισμό, που, παρά τις κάποιες γυμνές σκηνές, δεν πετυχαίνεται, εξαιτίας τόσο της επιφανειακής, τύπου life-style, χωρίς κανένα παλμό σκηνοθεσίας όσο και στο ανύπαρκτο παίξιμο της Κάτιας Ζυγούλη. Παρά τις προσπάθειές της να θυμίσει, με το ντύσιμο και τη συμπεριφορά της, κάτι από τις Αμερικανίδες «βαμπ» της δεκαετίας του '40, παραμένει μια όμορφη αλλά άψυχη παρουσία, κάνοντας τις μαγειρικές μάλλον αδιάφορες παρά επικίνδυνες.