Κουτσαίνοντας μετά το τέλος του κόσμου

• Του Δημητρη Mπουρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 11/02/2010

• Ο δρόμος * 1/2, ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ. Σκηνοθεσία: Τζον Χίλκοουτ. Ερμηνεία: Βίγκο Μόρτενσεν, Κόντι Σμιτ Μακφί, Σαρλίζ Θερόν, Ρόμπερτ Ντιβάλ, Γκάι Πιρς

ΚΡΙΤΙΚΗ. Ο μετα–αποκαλυπτικός οίστρος του Χόλιγουντ συνεχίζεται με τον «Δρόμο» του Τζον Χίλκοουτ. Πρόκειται για ένα επικό ταξίδι στο τέλος του πολιτισμού με οδηγό το ομότιτλο μυθιστόρημα του Κόρμακ Μακ Κάρθι (από τις εκδόσεις Καστανιώτη). Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Βίγκο Μόρτενσεν, παραπέμπει σε έναν βιβλικό πατέρα που προσπαθεί να οδηγήσει τον μικρό γιο του μακριά από μια γκρίζα και επικίνδυνη ζώνη. Το παιδί είναι η μοναδική ελπίδα φωτός σε έναν κόσμο που κατέρρευσε χωρίς ποτέ να μάθουμε το γιατί. Ενα κύμα λευκού φωτός σάρωσε ξαφνικά τη Γη. Ακολούθησαν σεισμικές δονήσεις και στάχτη, σαν χιόνι, που κάλυψε τα πάντα. Κάθε μέρα ο ουρανός γίνεται όλο και πιο γκρίζος. Κάνει κρύο και η σύγκρουση του καλού με το κακό παίρνει διαστάσεις μιας μάχης για την επιβίωση.

Στο μυθιστόρημα, ο Μακ Κάρθι περιπλανιέται πέρα από τον παράδεισο του καταναλωτισμού για να περιγράψει την πτώση στην απόλυτη βαρβαρότητα, ψιθυρίζοντας ένα μηδενιστικό σχόλιο περί ηθικής. (Η Αμερική είναι ένας τόπος επιστημονικής φαντασίας, που τον λυμαίνονται κανίβαλοι.) Επανατοποθετεί τον άνθρωπο στο σημείο μηδέν: στην αρχετυπική εικόνα της ερήμου, κατόπιν αφουγκράζεται την υπαρξιακή αγωνία του αντιήρωά του, που πορεύεται μέχρι τη θάλασσα με έναν σκισμένο χάρτη στα χέρια του.

Ο Μακ Κάρθι βυθίζει τον αναγνώστη του στο σκοτάδι, αφήνοντάς του συχνά μικρές ρωγμές για διέξοδο. Ο Χίλκοουτ φυλλομετρά τις σελίδες του «Δρόμου» έχοντας κατά νου το «Μαντ Μαξ», τις κινηματογραφικές ιστορίες με ζόμπι και την οικογένεια ως υπέρτατη αξία. Η ταινία του δεν έχει πλοκή. Είναι σαν ένας εφιαλτικός κύκλος που ανοίγει με ζωηρά χρώματα, με το όνειρο του πατέρα, ο οποίος ονειρεύεται το σπίτι του, και κλείνει σε μια ακτή. Το παιδί, που μόλις αποχαιρέτησε οριστικά τον πατέρα του, βρίσκει μια άλλη οικογένεια για να συνεχίσει το ταξίδι προς τον μουντό ορίζοντα. Ο Χίλκοουτ είναι ανήμπορος να ανακαλύψει ένα κέντρο βάρους στην κόλαση του Μακ Κάρθι, να κλιμακώσει εντάσεις και να δημιουργήσει ατμόσφαιρα.