Κινέζοι και στο Βερολίνο

• Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ, Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2010

Παρά το χιόνι και το τσουχτερό κρύο που κυριαρχεί αυτές τις μέρες στο Βερολίνο -οι χαμηλότερες θερμοκρασίες των τελευταίων δεκαετιών- ζεστή αποδείχτηκε η χθεσινή επίσημη έναρξη του 60ού κινηματογραφικού φεστιβάλ του Βερολίνου, με την παρουσία του υπουργού Πολιτισμού Μπερντ Νόιμαν, του δημάρχου Κλάους Βόβεραϊτ και πολλών πολιτικών προσώπων καθώς και προσωπικοτήτων του κινηματογραφικού χώρου.

Ο Βέρνερ Χέρτσοκ είναι ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής. Η Ρενέ Ζελβέγκερ, απλό μέλος, τραβάει τους φωτογράφους

Την έναρξη κήρυξαν ο διευθυντής του φεστιβάλ Ντίτερ Κόσλικ και ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Γερμανός σκηνοθέτης Βέρνερ Χέρτσοκ, ενώ ακολούθησε η προβολή της κινέζικης ταινίας «Χωριστά μαζί» του Γουάνγκ Κουάν'αν, που συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα.

Γυρισμένη από έναν εκπρόσωπο της νεότερης γενιάς των Κινέζων σκηνοθετών, που το 2007 είχε τιμηθεί με τη Χρυσή Αρκτο του φεστιβάλ για τον «Γάμο της Τούγια», η ταινία καταπιάνεται με την ιστορία ενός έρωτα, που διακόπηκε το 1949. Ο γέρος πια Λούι Γιαν, πρώην στρατιώτης της Εθνικιστικού Στρατού, που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αγαπημένη του Κιάο Γιου και τον αγέννητο ακόμη γιο του, για να διαφύγει στην Ταϊβάν μαζί με τα στρατεύματα του Τσανγκ-Κάι-Σεκ, επιστρέφει ύστερα από τη συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές, για να δει την αγαπημένη του και να την πείσει να πάει μαζί του στην Ταϊβάν.

Βέβαια, στα πενήντα τόσα χρόνια του χωρισμού τους, η Κιάο Γιου παντρεύτηκε έναν στρατιώτη του Απελευθερωτικού Στρατού και απέκτησε μαζί του κι άλλα παιδιά. Η εμφάνιση του Λούι Γιαν θα προκαλέσει προβλήματα και θα διχάσει την οικογένεια: με την Κιάο Γιου και τον καινούργιο της, γέρο πια, σύζυγο, που είναι έτοιμος να την αφήσει να φύγει από τη μια, και τα παιδιά της από την άλλη, που δεν θέλουν να χωρίσει η οικογένεια. Με ένα σφιχτό, με ωραίες καταστάσεις, διανθισμένο με χιούμορ, σενάριο, ο Γουάνγκ Κουάν'αν κατάφερε να εμποτίσει το οικογενειακό αυτό δράμα με ένταση αλλά και λεπτή ειρωνεία. Ταυτόχρονα, αφήνει να διαφανεί μέσα από τις εικόνες του (ιδιαίτερα τα επιλεγμένα με σοφία εξωτερικά μιας υπό ανασυγκρότηση σύγχρονης Σανγκάης) μια υποβόσκουσα κριτική ματιά. Ιδιαίτερα σε σκηνές όπως εκείνη του επιλόγου, με την ηρωίδα και τον σύζυγο, απομονωμένους στο καινούργιο τους διαμέρισμα (σχόλιο πάνω στα αρνητικά αποτελέσματα μιας βιαστικής «ανοικοδόμησης»), παρέα μόνο με την εγγονή τους, ενώ τα παιδιά τους βρίσκουν δικαιολογίες για να μην τους επισκεφτούν, παρακολουθούμε να ανατρέπεται, με θαυμάσιο ειρωνικό τρόπο, το θέμα της δήθεν ενότητας της οικογένειας, που επισημαίνει στην ηχητική μπάντα το τραγούδι. Μια τρυφερή, ανθρώπινη, χαμηλών τόνων, ταινία που φέρνει στον νου, τόσο με το θέμα της όσο και με την αντιμετώπισή της, εκείνες του Ιάπωνα Γιασουτζίρο Οζου.

Η εορταστική ατμόσφαιρα της Μπερλινάλε θα συνεχιστεί με ένα ιδιαίτερα πλούσιο πρόγραμμα, ειδικά αφιερώματα, παράλληλες εκδηλώσεις, εκδόσεις και διάφορες συζητήσεις γύρω από επίκαιρα κινηματογραφικά θέματα. Για να δημιουργηθεί η δέουσα αίγλη, κλήθηκαν να παραστούν στις εκδηλώσεις διάφορες διασημότητες του σινεμά. Ανάμεσα στους πρώτους που αναμένονταν να φτάσουν στο Βερολίνο είναι ο Μάρτιν Σκορσέζε και ο Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, πρωταγωνιστής της ταινίας του, «Shutter island», που προβάλλεται αύριο Σάββατο στο διαγωνιστικό τμήμα. Πρόκειται για διασκευή του ομότιτλου βιβλίου του Ντένις Λεχέιν («Σκοτεινό ποτάμι»), που, σύμφωνα με τον Σκορσέζε, συνδυάζει «την αστυνομική πλοκή με τη γοτθική ατμόσφαιρα και το ψυχολογικό θρίλερ, ενώ παραμένει και ένα ανθρώπινο δράμα». Για τη σκηνοθεσία του ο διάσημος Αμερικανός δημιουργός εμπνεύστηκε από ταινίες σκηνοθετών «όπως ο Φριτς Λανγκ και ο Οτο Πρέμινγκερ, Γερμανοί δημιουργοί που ήρθαν να εργαστούν στην Αμερική και που με έχουν επηρεάσει».