Thursday, July 22, 2010

Οι ταινίες της εβδομάδας: Αγγλικός εξπρεσιονισμός και γαλλική νουβέλ βαγκ

  • Εξαιρετική η νέα κινηματογραφική εβδομάδα με δύο θαυμάσιες, κλασικές ταινίες σε επανέκδοση: η αγγλική ταινία «Τα κόκκινα παπούτσια» των Μάικλ Πάουελ και Εμερικ Πρέσμπεργκερ, γυρισμένη το 1948, που χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια πριν τελικά αναγνωριστεί η αξία της, και το γαλλικό ψυχολογικό δράμα «Η γυναίκα της διπλανής πόρτας», ένα ακόμη δείγμα των ταινιών της νουβέλ βαγκ, σκηνοθετημένο από τον Φρανσουά Τριφό.
Η Μόιρα Σίρερ, χορεύτρια τότε των μπαλέτων του Σάντλερ'ς Γουέλς, και ο Αντόν Γουόλμπρουκ στα απολαυστικά «Κόκκινα παπούτσια». Αξίζει να τα δείτε να χορεύουν...
Στο πρόγραμμα και ένα συναρπαστικό αστυνομικό θρίλερ από την Ισπανία, «25 καράτια» του Πάτξι Αμεζκούα, καθώς και μια μέτρια κωμωδία, «Οι μεγάλοι», του Ντένις Ντάγκαν. Τέλος, αξίζει να σημειώσω την επαναπροβολή μιας άλλης κλασικής ταινίας, του μοναδικού φιλμ νουάρ «Ο μεγάλος ύπνος» (1946) του Χάουορντ Χοκς, με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στον ρόλο του ιδιωτικού ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, ήρωα των αστυνομικών μυθιστορημάτων του Ρέιμοντ Τσάντλερ.

Τα κόκκινα παπούτσια

  • The Red Shoes. Βρετανία, 1948. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μάικλ Πάουελ, Εμερικ Πρέσμπεγκερ. Ηθοποιοί: Αντόν Γουόλμπρουκ, Μάριους Γκόρινγκ, Μόιρα Σίρερ, Λεονίντ Μασίν, Ρόμπερτ Χέλπμαν, Λουντμίλα Τσερίνα. 153' ******
Τα παρασκήνια του κόσμου τού μπαλέτου μέσα από ένα όμορφο μελόδραμα, σκηνοθετημένο με έμπνευση και φαντασία. Μια απόλαυση κίνησης, χρωμάτων, ντεκόρ, και χορού. Εξοχες οι ερμηνείες -σε επανέκδοση. Θρίαμβος ομορφιάς, μαγείας, χρωμάτων, εικόνας, ήχου και χορού είναι αυτή η βραβευμένη με 2 Οσκαρ ταινία του δίδυμου Μάικλ Πάουελ και Εμερικ Πρέσμπεργκερ, οι οποίοι σε μια περίοδο όπου ο βρετανικός κινηματογράφος καταπιανόταν σχεδόν αποκλειστικά με ρεαλιστικά θέματα, ανέπτυξαν με τις ταινίες τους («Ζήτημα ζωής και θανάτου», «Ο μαύρος νάρκισσος») την πλευρά της φαντασίας και του πειραματισμού με τα χρώματα, για να δημιουργήσουν μια ονειρική ατμόσφαιρα.
Οι δύο δημιουργοί μάς εισάγουν στον κόσμο του μπαλέτου, όπου ο Μπόρις Λέρμοντοφ (Αντόν Γουόλμπρουκ), ένας αυταρχικός, αφοσιωμένος αποκλειστικά στην τέχνη του, ιμπρεσάριος προσπαθεί να επιβάλει μια αυστηρή πειθαρχία στη νεαρή χορεύτριά του - με τη νεαρή χορεύτρια τότε των μπαλέτων του Σάντλερ'ς Γουέλς, Μόιρα Σίρερ, να εντυπωσιάζει με την όλο χάρη και ζωντάνια ερμηνεία της, τόσο στο χορό όσο και στις δραματικές σκηνές της. Μόνο που κάποια στιγμή η χορεύτρια θα ερωτευτεί τον νεαρό συνθέτη της ομάδας (Μάριους Γκόρινγκ). Με επίκεντρο τις σχέσεις τόσο ανάμεσα στον ιμπρεσάριο και στη νέα του αποκάλυψη (σχέσεις που βασίστηκαν στην ομοφυλοφιλική σχέση ανάμεσα στον Ντιαγκίλεφ και τον Νιζίνσκι) όσο και ανάμεσα στη χορεύτρια και στον συνθέτη. Ευκαιρία για τους Πάουελ-Πρέσμπεργκερ να μας μιλήσουν για το πάθος της δημιουργίας και τη δύναμη της τέχνης (τέχνης που προεκτείνεται και στον ίδιο τον κινηματογράφο), που μας οδηγεί σε σφαίρες απίθανα φανταστικές και όμορφες και που την εκφράζει με τέλειο τρόπο ο Λέρμοντοφ-Γουόλμπρουκ.
Για να καταλήξουμε στην εκπληκτική περίπου 20λεπτη σεκάνς του χορού, ένα με φαντασμαγορικά ντεκόρ και, πάνω απ' όλα μαγευτικά, εξπρεσιονιστικά χρώματα και ντεκόρ, μπαλέτο, βασισμένο στο γνωστό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, όπου χορός, μουσική, χρώματα, κίνηση της μηχανής και των σωμάτων των χορευτών, δένουν σε μια μαγευτική, ονειρική αρμονία. Σεκάνς, πρέπει να σημειώσω, που επηρέασε σκηνοθέτες όπως ο Βινσέντε Μινέλι και ο Μάρτιν Σκορσέζε, αλλά και πολλά από τα κατοπινά μιούζικαλ -μαζί και το «Ενας Αμερικανός στο Παρίσι».
Αποτέλεσμα: μια ταινία-ύμνος στον χορό, δοσμένη με άρτιο κινηματογραφικό τρόπο, με έξοχα, λαμπρά ντεκόρ (που έφτιαξε ο γνωστός ζωγράφος Χάιν Χέκροθ), εκπληκτική έγχρωμη φωτογραφία (του Τζακ Κάρντιφ) και μια σκηνοθεσία αέρινη, με την κάμερα να κινείται άνετα, να ακολουθεί και να χαϊδεύει τα κορμιά των χορευτών, δημιουργώντας μια, πέρα για πέρα, μαγική ατμόσφαιρα. Πλάι στις έξοχες ερμηνείες των τριών πρωταγωνιστών, αξίζει ν' αναφέρω εκείνες των δύο μελών της ομάδας του Ντιαγκίλεφ: του Λεονίντ Μασίν και του πρώτου χορευτή και χορογράφου της ταινίας, Ρόμπερτ Χέλπμαν.

Η γυναίκα της διπλανής πόρτας

  • La femme a cote. Γαλλία, 1981. Σκηνοθεσία: Φρανσουά Τριφό. Σενάριο: Τριφό & Σουζάν Σίφμαν. Ηθοποιοί: Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Φανί Αρντάν, Μισέλ Μπομγκαρντνέρ, Ανρί Γκαρσέν. 106' *****
Τα καταστροφικά αποτελέσματα ενός ερωτικού πάθους σ' ένα ψυχολογικό δράμα, με τον Τριφό να χρησιμοποιεί χιτσκοκικές μεθόδους για να υποβάλει τα αισθήματα ενοχής. Θαυμάσιο το δίδυμο Ντεπαρντιέ-Αρντάν-σε επανέκδοση. Τα τραγικά αποτελέσματα ενός παθιασμένου, τρελού έρωτα, όπως τον αφηγείται, με ένα κάπως ψυχρό και αποστασιοποιημένο ύφος, μια γυναίκα, η κυρία Ζιουβ, μας αφηγείται στο ψυχολογικό -σε επανέκδοση- δράμα του «Η γυναίκα της διπλανής πόρτας» ο Φρανσουά Τριφό.
Το ένα είναι ένα ζευγάρι μεσοαστών που ζει ευτυχισμένο στο επαρχιακό τους σπίτι: ο Μπερνάρ (Ζεράρ Ντεπαρντιέ), η γυναίκα του Αρλέτ (Μισέλ Μπομγκαρντνέρ) και το παιδί τους. Το άλλο είναι ένα ζευγάρι νιόπαντρο, που μόλις μετακομίζει στο διπλανό σπίτι. Μόνο που ο Μπερνάρ και η Ματίλντ, η γυναίκα της διπλανής πόρτας (Φανί Αρντάν), είχαν ζήσει, πριν από αρκετά χρόνια, έναν παθιασμένο, καταστροφικό έρωτα. Κανένας τους όμως δεν λέει τίποτα στον σύντροφό του. Και όταν το παλιό πάθος αναβιώνει κι αρχίζουν να συναντιούνται κρυφά, στο ξενοδοχείο της πόλης, η κατάστασή τους δεν μπορεί παρά να έχει τραγική κατάληξη.
Εκείνο που ενδιαφέρει τον Τριφό είναι η ανάλυση αυτού του «τρελού έρωτα» σε μια μεσοαστική οικογένεια, αλλά και οι τύψεις και οι ενοχές που τελικά οδηγούν στην καταστροφή. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο σκηνοθέτης καταπιάνεται με το θέμα του καταστροφικού έρωτα -φτάνει να θυμηθούμε ταινίες όπως «Η νύφη φορούσε μαύρα», «Η σειρήνα του Μισισιπή», «Η ιστορία της Αντέλ Ουγκό». Σ' αυτό πρέπει να προσθέσω και το θέμα της ενοχής, στοιχείο που βρίσκουμε και στον Χίτσκοκ, από τον οποίο σίγουρα ο Γάλλος σκηνοθέτης έχει επηρεαστεί -δεν πρέπει να ξεχνάμε και το σημαντικό βιβλίο του με τη μεγάλη, εξονυχιστική συνέντευξή του με τον «μετρ». Ο Τριφό στήνει με σοφία τις σκηνές του, προχωρώντας βήμα βήμα προς την κατεύθυνσηη που θέλει, δημιουργώντας την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, που αναπτύσσεται σταδιακά, και καθοδηγώντας με σιγουριά τους ηθοποιούς του. Με τον Ντεπαρντιέ και την Αρντάν.
25 καράτια
  • 25 Kilates. Ισπανία, 2009. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πάτξι Αμεζκούα. Ηθοποιοί: Φρανσέζε Γκαρίντο, Αΐντα Φολτς, Μανουέλ Μόρον, Τζόαν Μασοτκλάινερ. 86'

****
Μια κλέφτρα αυτοκινήτων, ένας «συλλέκτης χρεών» και διεφθαρμένοι αστυνομικοί μπλέκουν σ' ένα ρεαλιστικό, ταυτόχρονα ανθρώπινο, αστυνομικό θρίλερ, δοσμένο με σιγουριά και έμπνευση. Τις τελευταίες δεκαετίες το Χόλιγουντ μας έχει συνηθίσει σε αστυνομικά/γκανγκστερικά θρίλερ όπου το κύριο στοιχείο είναι η όσο το δυνατόν πιο γλαφυρή, συχνά ανυπόφορη, ωμότητα. Και είναι ιδιαίτερα ευχάριστο να βλέπεις ένα θρίλερ -τη φορά αυτή από την Ισπανία- που εγκαταλείπει την ωμότητα και τη βία -εκτός από μερικές σπάνιες, αναγκαίες στιγμές-, για να μας μιλήσει για τα ίδια τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και τις καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται ή στις οποίες οδηγούνται.
Δύο είναι τα κύρια πρόσωπα της ταινία: η νεαρή Κέι, κλέφτρα αυτοκινήτων, και ο Αμπελ, πρώην μποξέρ, ο οποίος έχει καταλήξει να «χρησιμοποιεί» την τέχνη του για να εισπράττει βίαια τα χρέη ενός μπλεγμένου σε βρόμικες δουλειές πελάτη του. Γύρω τους κινούνται διάφορα άλλα πρόσωπα: ο πατέρας τής Κέι, Σέμπας, μπλεγμένος σε βρομοδουλειές που βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή του, και δύο διεφθαρμένοι αστυνομικοί που εκμεταλλεύονται τον Σέμπας για να πουλήσουν κλεμμένα κοσμήματα.
Η Μαδρίτη που μας παρουσιάζει ο σκηνοθέτης Πάτξι Αμεζκούα δεν είναι η πόλη που γνωρίζουμε από άλλες ταινίες. Είναι μια πόλη σκοτεινή, όπου η διαφθορά και το έγκλημα ανθούν, συγγενική με τις αμερικανικές πόλεις του φιλμ νουάρ. Αυτή τη νουάρ ατμόσφαιρα εκμεταλλεύεται ο σκηνοθέτης για να αφηγηθεί την ιστορία του και να δημιουργήσει τις καταστάσεις και τις ανατροπές -μαζί και τις εκπλήξεις που δίνουν στην ταινία την ξεχωριστή γεύση της. Με το σωστό ρυθμό, που ολοένα γίνεται και πιο γρήγορος, με σασπένς που αναπτύσσεται διαρκώς και με χαρακτήρες αληθινούς, με ωραία στημένες σκηνές, βουτηγμένες σε χρώματα μουντά, με σωστά επιλεγμένους εξωτερικούς χώρους και ατμοσφαιρική (ηλεκτρονική) μουσική, ο Αμεζκούα έφτιαξε ένα εντυπωσιακό, συναρπαστικό θρίλερ.

Οι μεγάλοι

  • Grown Ups. ΗΠΑ, 2010. Σκηνοθεσία: Ντένις Ντάγκαν. Σενάριο: Αντάμ Σάντλερ, Φρεντ Γουλφ. Ηθοποιοί: Αντάμ Σάντλερ, Κέβιν Τζέιμς, Κρις Ροκ, Ντέιβιντ Σπέιντ, Ρομπ Σνάιντερ, Μαρία Μπέλο, Σέλμα Χάγιεκ, Στιβ Μπουσέμι. 102'

**

Μέτρια, με χοντροκομμένα και χυδαία αστεία, κωμωδία γύρω από τις περιπέτειες πέντε φίλων, που ξανασυναντιούνται με αφορμή την κηδεία του παλιού προπονητή τους. Τις επιτυχίες πρόσφατων κωμωδιών θέλησαν να επαναλάβουν ο σκηνοθέτης Ντένις Ντάγκαν («Ζόχαν, ένας πράκτορας υψηλής κομμωτικής») και ο πρωταγωνιστής του και συν-σεναριογράφος της ταινίας, Αντάμ Σάντλερ.
Η ιστορία ξεκινά με πέντε παλιούς φίλους που συναντιούνται ύστερα από χρόνια, με αφορμή την κηδεία του σχολικού προπονητή τους στο μπάσκετ, και αποφασίζουν να περάσουν ένα τριήμερο κοντά στη λίμνη όπου είχαν γιορτάσει την τότε νίκη τους. Μόνο που εκεί βρίσκονται και τα μεγάλα πια παιδιά τής ηττημένης ομάδας.
Τα αστεία είναι συχνά χοντροκομμένα, χυδαία και αηδιαστικά -είναι στιγμές που οι ήρωες με τις ηλιθιότητές τους θυμίζουν το Τρίο Στούτζες-, αν και υπάρχουν ορισμένα που προκαλούν εύκολα το γέλιο, όπως εκείνα με τον σαραντάρη Ρομπ Σνάιντερ, παντρεμένο με μια γριά γυναίκα, ή εκείνα με τον Στιβ Μπουσέμι που στο τελευταίο γκαγκ καταλήγει με το σώμα του σε γύψο. Διαλέγετε και παίρνετε. *

No comments: