Οι Νύχτες Πρεμιέρας τρύπωσαν στα μουσεία

• Οι τρύπες στα άδεια μάτια ενός χάλκινου αρχαίου αγάλματος. Η τρύπα για τη στερέωση ενός πελέκεως. Οι οπές ενός αυλού, αλλά και οι τρύπες από τα καρφιά στα χέρια του Χριστού, όπως αυτές απεικονίζονται στην εικόνα της Σταύρωσης και της Ανάστασης, αποτελούν τρανή απόδειξη της ποικιλίας των διαφορετικών εννοιών της λέξης «Τρύπα».

Χάλκινα αγάλματα με άδειες τρύπες στα μάτια, δαχτυλίδια, τάφοι, αλλά κι αυτό το κεραμικό θα μπορούσαν να πάρουν μέρος στη δράση «Τρύπα» φεστιβάλ και μουσείων

Γι' αυτό το Συμβούλιο Μουσείων, στην προχθεσινή του συνεδρίαση στο ΥΠΠΟΤ, θεώρησε «προκλητική και πολύ ενδιαφέρουσα» την ιδέα του 16ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας να οργανώσει παράλληλα με το πρόγραμμα προβολών έναν περίπατο στα μεγάλα μουσεία της Αθήνας με θέμα «Τρύπα».

Τα μουσεία που θα μετάσχουν στο κινηματογραφικό αφιέρωμα «Τρύπα» θα σηματοδοτήσουν 5-10 αντικείμενα από τις βιτρίνες τους που δίνουν μια διαφορετική διάσταση της έννοιας της λέξης, ενώ έξω από κάθε μουσείο, σε ειδικά μπάνερ, θα ενημερώνονται οι επισκέπτες και για τα υπόλοιπα μουσεία που συμμετέχουν στην ίδια δράση. Σκοπός του Φεστιβάλ, γνωστού μας και ως «Νύχτες Πρεμιέρας - Conn-Χ», είναι να ανοίξει έναν εξωκινηματογραφικό διάλογο για τις αθέατες πτυχές άγνωστων εννοιών και να συνδυάσει τον κινηματογράφο με τις υπόλοιπες τέχνες και την επιστήμη μέσα στο αστικό τοπίο. Ο κινηματογράφος με αυτό τον τρόπο βγαίνει από τις αίθουσες και διαχέεται στην πόλη.

Από πέρυσι, άλλωστε, το φεστιβάλ έχει αρχίσει με διάφορους τρόπους να εξερευνά τις διαφορετικές έννοιες της λέξης και «να μελετά τη λειτουργία και τη χρήση της στην εξέλιξη της ανθρωπότητας». Γιατί, όπως οι οργανωτές ανέφεραν στο σκεπτικό τους, «ολόκληρος ο ανθρώπινος πολιτισμός βασίζεται στο άνοιγμα μιας τρύπας».

Στο Φεστιβάλ, που οργανώνεται από τον Δήμο Αθηναίων και υποστηρίζεται από το ΥΠΠΟΤ, κανένα μουσείο, δημόσιο ή ιδωτικό, δεν αρνήθηκε τη συμμετοχή του: από το Εθνικό Αρχαιολογικό της οδού Πατησίων, το Βυζαντινό, της Στοάς Αττάλου στην Αρχαία Αγορά, το αρχαιολογικό στον Κεραμεικό μέχρι το Πολεμικό, το Μουσείο Μπενάκη, το Κυκλαδικής Τέχνης, το Εβραϊκό και το Παιδικό.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό επέλεξε μερικά χαρακτηριστικά αρχαία από τη συλλογή χαλκών (χάλκινα αγάλματα με άδειες τρύπες στα μάτια, χάλκινα εργαλεία κ.λπ.) κι έτσι θα προσελκύσει ένα ειδικό κοινό στις αίθουσες αυτές, που δεν είναι και πολύ δημοφιλείς.

«Σε κάθε μουσείο υπάρχουν πολλά αντικείμενα που μιλούν από μόνα τους. Πέρα από τους δίδυμους κτιστούς τάφους του Βυζαντινού, που είναι κι αυτοί δυο τρύπες ανοικτές, έχουμε περίαπτα (φυλαχτά), δακτυλίδια και πολλά άλλα δακτυλιόσχημα αντικείμενα», όπως ειπώθηκε στο Συμβούλιο. Δεν έχουν όμως ακόμη επιλεγεί τα εκθέματα σε κάθε μουσείο, που θα σημανθούν και θα συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα με την αποκλειστική ευθύνη των μουσείων».

«Ο τίτλος είναι προκλητικός. Είναι σαφές ότι ετέθη επίτηδες, καθώς αντί για "τρύπες" θα μπορούσε να είναι "οπές". Ωστόσο, θεωρώ πως θα προκαλέσει κάποιους να μπουν στα μουσεία, που αλλιώς δεν θα έμπαιναν», είπε η γενική διευθύντρια αρχαιοτήτων Μαρία Βλαζάκη, υποστηρίζοντας θερμά το αίτημα, το οποίο εγκρίθηκε ανεπιφύλακτα. Ο μουσειακός-κινηματογραφικός περίπατος θα διαρκέσει από τον Σεπτέμβριο μέχρι και την άνοιξη του 2011.

• Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 1 Ιουλίου 2010