Wednesday, July 21, 2010

Οι ταινίες της εβδομάδας: «25 καράτια»: Χρυσός 18 καρατίων!...


Μοιρασμένες ίσα οι επανεκδόσεις και οι πρεμιέρες. Δύο οι κλασικές ταινίες σε επανέκδοση και δύο οι νέες πρεμιέρες της εβδομάδας. Η αριστουργηματική «Τα Κόκκινα Παπούτσια», σπουδαίο επίτευγμα του μεταπολεμικού βρετανικού κινηματογράφου, που ο μοναδικός συνδυασμός της μουσικής του Ισντέιλ, τα σουρεαλιστικά σκηνικά του Χέκροθ, η χρήση του τεχνικολόρ από τον Κάρντιφ στη διεύθυνση φωτογραφίας και η εμπνευσμένη σύμπραξη κορυφαίων χορευτών, αναδεικνύει την ταινία σε ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, ενώ παράλληλα γίνεται λόγος συνολικά για «έργο τέχνης». Σε επανέκδοση προβάλλεται επίσης το κραυγαλέο ερωτικό θρίλερ του Φρανσουά Τριφό «Η Γυναίκα της Διπλανής Πόρτας», ταινία που θα μπορούσε να διεκδικήσει το πόστο του υπερασπιστή της υπόθεσης του Ερωτα. Δυστυχώς, το νεοφερμένο, πολύ καλό ισπανικό αστυνομικό θρίλερ «25 Καράτια» με καλές και πειστικές ερμηνείες - ιδιαίτερα του Φρανσέσκ Γκαρίδο που υποδύεται τον Αμπελ - βγαίνει μέσα στο κατακαλόκαιρο και μάλλον δε θα μπορέσει να το δει όσος κόσμος θα έπρεπε. Οσο για την αμερικάνικη κωμωδία «Οι Μεγάλοι» ξεχωρίζει τη βδομάδα αυτή, από την ανάποδη.
ΚΡΙΤΙΚΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Πέμπτη 22 Ιούλη 2010
ΠΑΤΣΙ ΑΜΕΖΚΟΥΑ: 25 Καράτια
Ο μύθος απελευθερώνει διάφορες ιστορίες οι οποίες στην πορεία διασταυρώνονται. Στο «25 Καράτια» υπήρξαν στιγμές που ανακάλυπτε κανείς εκλεκτικές συγγένειες, σε ύφος, ρυθμό, θεματικά στερεότυπα, κυρίως όμως σε ατμόσφαιρα με το φιλμ του 1981 «DIVA» του Jean-Jacques Beineix. 
Ο Αμπελ, μοναχικός και κλειστός τύπος, με ανήμπορους γονείς και μικρό γιο, κερδίζει τη ζωή του αναλαμβάνοντας τη διεκπεραίωση βρώμικων αποστολών που του αναθέτει το αφεντικό του, ευυπόληπτος ιδιοκτήτης εισπρακτικής εταιρείας, με δεσμούς με επαγγελματίες δολοφόνους και σύζυγο που θέλει να τον βγάλει από τη μέση για να πάρει την επιχείρηση. Η Κάι βοηθά τον πατέρα της στις απατεωνιές του, κλέβοντας αυτοκίνητα και ληστεύοντάς τα. Ο Αμπελ και η Κάι συναντιούνται τυχαία, γνωρίζονται και ο ένας αρχίζει να εμπιστεύεται, να εκτιμά και να βοηθά τον άλλο. Δεν τους αρέσει η ζωή που κάνουν, δεν την επέλεξαν οι ίδιοι, εξωγενείς ήταν οι παράγοντες που τους έσπρωξαν εκεί. Αντιμετωπίζουν από κοινού - η ισχύς εν τη ενώσει - τους πληρωμένους δολοφόνους που τους κυνηγούν, με έξυπνο και αποτελεσματικό σχέδιο εξουδετερώνουν τον διεφθαρμένο αστυνομικό διευθυντή του Τμήματος Κλοπιμαίων, το τσιράκι του, τον διεφθαρμένο διευθυντή μεγάλου τηλεοπτικού καναλιού και όλους τους υφιστάμενους παρατρεχάμενούς τους. Ο αστυνομικός στουμπώνεται κοκαΐνη, πουλάει κλοπιμαία σε Ολλανδούς επιχειρηματίες και δολοφονεί βίαια οποιονδήποτε του βάζει εμπόδια. Τελικά, πέρα από την πλάκα, το φιλμ αποδεικνύει ότι σήμερα (έτσι όπως έχει η κατάσταση υπό την μπότα της νέου τύπου ευρωενωσιακής ευημερίας του χιλιάρικου για τους εντίμως εργαζόμενους ανεξαιρέτως επαγγέλματος) όποιος έχει λεφτά πρέπει σχεδόν αξιωματικά να ανήκει στον υπόκοσμο, να είναι κλέφτης, έμπορος ναρκωτικών, τράφικινγκ και παιδικής εργασίας, άσχετα με την ταμπέλα που ο ίδιος προβάλλει. Αξιολογότατο θρίλερ για μια ωμή πραγματικότητα όπου όλοι οι διάλογοι μεταξύ Αμπελ και γιου του είναι σε γλώσσα καταλάνικη με υποτιτλισμό στα ισπανικά.
Παίζουν: Φρανσέσκ Γκαρίδο, Αΐντα Φολκ, Μανουέλ Μορόν, κ.ά.
ΙΣΠΑΝΙΑ 2008 - Διάρκεια 86΄.
ΜΑΪΚΛ ΠΑΟΥΕΡ - ΕΜΕΡΙΚ ΠΡΕΣΜΠΕΡΓΚΕΡ: Τα κόκκινα παπούτσια
Το δραματικό μιούζικαλ «Τα Κόκκινα Παπούτσια» - σημαντικό επίτευγμα του νεο-ρομαντικού βρετανικού κινήματος και μια από τις πιο όμορφες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ - προβάλλεται από σήμερα σε επανέκδοση με ψηφιακά επεξεργασμένες κόπιες. Προηγήθηκαν, βέβαια, πολύχρονες προσπάθειες του Ιδρύματος Μάρτιν Σκορσέζε και των Αρχείων Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (UCLA) για την πλήρη αποκατάσταση της αριστουργηματικής αυτής τεχνικολόρ ταινίας του 1948, των Μάικλ Πάουελ και Εμερικ Πρέσμπεργκερ.
«
Τα Κόκκινα Παπούτσια» υπήρξε από τις πρώτες ταινίες που αντιμετώπισαν τον κλασικό χορό σοβαρά και υπεύθυνα, κάτι που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι μέχρι και οι αυστηρότεροι κριτικοί μπαλέτου την αντιμετώπισαν ιδιαίτερα θετικά. 
Οι δημιουργοί της ταινίας, οι Αρτσερ (έτσι αποκαλούνταν το δίδυμο των Πάουελ και Πρέσμπεργκερ), επέλεξαν επαγγελματίες χορευτές με υποκριτικές ικανότητες και όχι ηθοποιούς με στοιχειώδεις ή επαρκείς γνώσεις χορού. Οι ερμηνευτές των τεσσάρων πρωταγωνιστικών ρόλων ήταν πολύ διάσημοι χορευτές της εποχής και προέρχονταν από διάσημους θιάσους, όπως το Βασιλικό Μπαλέτο. Το ίδιο ίσχυε και για το σύνολο των χορευτών. Η εκθαμβωτική μάλιστα Μόιρα Σίρερ, που υποδύεται την αριστοκρατικής καταγωγής πρίμα μπαλαρίνα Βικτόρια Πέιτζ, ήταν η δεύτερη των μπαλέτων Σάντλερ Ουέλς - μετά την Μαργκότ Φοντέιν. Επίσης επαναστατικό ήταν, για τον κινηματογράφο του 1948, να γυριστεί μια δεκαπεντάλεπτη σκηνή μπαλέτου με 53 χορευτές, 120 σουρεαλιστικούς πίνακες του ζωγράφου Χάιν Χέκροθ για σκηνικά και γυρίσματα 6 βδομάδων. Η δεκαπεντάλεπτη σκηνή του «Μπαλέτου των Κόκκινων Παπουτσιών» - βασισμένου στο παραμύθι του Αντερσεν για το κορίτσι που θα οδηγηθεί στην καταστροφή από τα κόκκινα παπούτσια που φορά, καθώς εκείνα θα την υποχρεώσουν να χορεύει μέχρι τελικής πτώσης - μεταφέρει τον θεατή από τον εικονικό κόσμο της σκηνής σε αυτόν των εσωτερικών συγκρούσεων και επιθυμιών της πρωταγωνίστριας. Λέγεται, μάλιστα, ότι ο Τζιν Κέλι για να πείσει τους παραγωγούς της ταινίας «Ενας Αμερικάνος στο Παρίσι» να συμπεριλάβουν σε αυτήν και σκηνές μπαλέτου, τους έδειξε πολλές φορές «Τα Κόκκινα Παπούτσια». Η ταινία, ουσιαστικά, πραγματεύεται υπαρκτά και θεμελιώδη ζητήματα που διέπουν τη σχέση τέχνης και ζωής, «υψηλής» και μικρής τέχνης και διαδικασίας της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Αξια φλογερής αντιπαράθεσης είναι και η αντίληψη που διατυπώνει στην ταινία ο διευθυντής των Μπαλέτων Λερμοντόφ, όπου τέχνη και ζωή παρουσιάζονται ως δύο, παράλληλης πορείας, αντιθετικοί πόλοι. «Τα Κόκκινα Παπούτσια» είναι από τις ταινίες, που, εκτός της εξέχουσας αισθητικής της αξίας, έχει αξία ενημερωτική και διαπαιδαγωγητική και θα έπρεπε να προβάλλεται και να συζητιέται στα σχολεία.
Παίζουν: Μόιρα Σίρερ, Αντον Γουόλμπρουκ, Μάριους Γκόρινγκ, Λουντμίλα Τσερίνα, κ.ά.
ΒΡΕΤΑΝΙΑ 1948, Διάρκεια 135`
ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΤΡΙΦΟ: Η γυναίκα της διπλανής πόρτας
Το 1981 ο Τριφό γνωρίζει την Φανί Αρντάν και γυρίζει τη «Γυναίκα της διπλανής πόρτας», μια τραγωδία τύπου Ρακίνα πάνω στο θέμα του Ερωτα όπου ο καθένας ξεχωριστά παλεύει με τη μοίρα του χωρίς να κατορθώνει να της ξεφύγει.
Πρόκειται για την ιστορία ενός ανέφικτου, ενός απαγορευμένου έρωτα μεταξύ του Μπερνάρ και της Ματίλντ που κάποτε ήταν μαζί, αγαπήθηκαν τρελά, εγκατέλειψαν ο ένας τον άλλον και τώρα, χρόνια μετά, ξανασυναντιούνται ως γείτονες σε διπλανά σπίτια. Και οι δύο παντρεμένοι με άλλους. Την, flash back, γραμμική αφήγηση του ερωτικού αυτού θρίλερ ο Τριφό την αναθέτει στην κυρία Ζουβ, ένα πρόσωπο που γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τι πάει να πει ερωτικό πάθος. Στο «Γυναίκα της διπλανής πόρτας» η «φυσική κατάσταση» αντιπαρατίθεται στον «πολιτισμό». Και την «φυσική κατάσταση» την υποστηρίζουν αποτελεσματικά μόνο τα ένστικτα, τα πάντοτε «αντικοινωνικά» από τη φύση τους ένστικτα, ενώ ο πολιτισμός εκφράζει το ακριβώς αντίθετο της «φυσικής κατάστασης». 
Ο Μπερνάρ ζει ήρεμα στον τακτοποιημένο του κόσμο με τη γυναίκα του Αρλέτ με την οποία έχει μια συζυγική, συντροφική σχέση και τον μικρό τους γιο, σε ένα προάστιο της Γκρενόμπλ, όταν ξαφνικά στο διπλανό σπίτι μετακομίζει η Ματίλντ με τον σύζυγό της Φιλίπ και φέρνει τα πάνω - κάτω στην τακτοποιημένη ζωή του, αναζωπυρώνοντας ένα πάθος που είχε εδώ και χρόνια θαφτεί πολύ βαθιά για το καλό των πάντων. Ο Μπερνάρ και η Ματίλντ όταν ήταν μαζί ουδέποτε κατάφεραν να γίνουν ζευγάρι όπως όλα τα άλλα. Το πάθος τους υπήρξε τόσο ολοκληρωτικό και απόλυτο, τόσο μεγαλύτερο απ' αυτό που μπορούσαν να σηκώσουν στους ώμους τους, ώστε δεν ήταν μπορετό να το αντέξουν. Το πάθος καταδικάστηκε από την ίδια του την ένταση, με αποτέλεσμα να επιλέξουν αναγκαστικά την οδό της επιβίωσης, δηλαδή της απομάκρυνσης του ενός από τον άλλο. Το απωθημένο πάθος με την επανεμφάνιση της Ματίλντ αρχίζει να ξαναζεί και να ξαναφουντώνει, το πάθος που συνιστά επίμονη και καθοριστική παρουσία του τρελού έρωτα - γιατί ο έρωτας ή θα είναι τρελός ή δε θα είναι έρωτας. Το πάθος που συνιστά συνονθύλευμα ανεξέλεγκτης επιθυμίας, υποταγής στο πεπρωμένο, υποταγής στη μοίρα και βίας. Ο Τριφό χρησιμοποιεί τη σεξουαλικότητα, στοιχείο οργανικά ενταγμένο στο πάθος, σαν λάδι στη φωτιά στο δραματικό κρεσέντο των συναισθημάτων για να φθάσει στην κορύφωση, στην τραγική σκηνή του τέλους. Σε κάθε ιστορία πάθους η λύτρωση έρχεται μέσα από το χωρισμό ή μέσα από το θάνατο. Η Ματίλντ που κάποτε είχε πάρει την πρωτοβουλία να φύγει, να χωρίσει από τον Μπερνάρ, έχει ήδη δοκιμάσει (και δοκιμαστεί) την ανέφικτη πια λύση του χωρισμού. Απομένει λοιπόν μόνο ο θάνατος. Και η Ματίλντ επιλέγει και αυτήν τη φορά και για τους δυο ένα θάνατο θεαματικό, βίαιο, που προκαλεί έντονα συναισθήματα, ένα θάνατο αντάξιο του πάθους τους... Για τη σύνδεση των πλάνων χρησιμοποιείται το παλιό εφέ φοντί όπου το τέλος ενός πλάνου σβήνει σιγά σιγά... Η ταινία βγαίνει φυσικά σε επανέκδοση.

Παίζουν: Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Φανί Αρντάν, Ανρί Γκαρσέν, Βερονίκ Σιλβέρ, Ροζέ βαν Ουλ κ.α.ΓΑΛΛΙΑ 1981 - Διάρκεια 106΄.
ΝΤΕΝΙΣ ΝΤΑΓΚΑΝ: Οι μεγάλοι 
Χοντροκομμένη κι ανιαρή κι ανούσια και κρύα ταινία, με χαζούς, χιλιοειπωμένους, φτηνούς αστεϊσμούς, με τους οποίους υποθέτω ότι εκτός αμερικανικής επικράτειας μόνο αμερικανοθρεμμένοι θα μπορούσαν να γελάσουν. Το «αμερικάνικο όνειρο» στην λαϊκίστική του έκδοση για λαϊκούς αποδέκτες είναι εδώ, ενωμένο δυνατό. Θα πουλήσει τυχόν γέλιο για επί τόπου κατανάλωση για να φέρει κέρδη, που κι αυτά με την σειρά τους θα επενδυθούν στην παραγωγή της επόμενης σαχλαμάρας και πάει λέγοντας...
 
Κι έχει απ' όλα τ' όνειρο και τα χωράει όλα, εξάλλου γι' αυτό είναι όνειρο... γιατί προσπαθεί να καταργήσει τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, το ονειρικό και το ρεαλιστικό, το μεταφυσικό και το ιστορικό. Πέντε δωδεκάχρονοι φίλοι, το 1978, παίζουν μπάσκετ και λατρεύουν τον προπονητή τους, που τους οδήγησε σε μια σημαντική νίκη. Τριάντα χρόνια μετά, οι πέντε φίλοι, οικογενειάρχες πια, άλλοι winners και άλλοι losers - κατά τη σύγχρονη ορολογία - και με την κρίση των 40 να παραμονεύει στη γωνία, ξανασυναντιούνται συν γυναιξί και τέκνοις, στην κηδεία του αγαπημένου τους προπονητή και περνούν όλοι μαζί λίγες μέρες διακοπών σε ένα απομονωμένο, ειδυλλιακό τοπίο στις όχθες μιας ήσυχης λίμνης. Εκεί, σε κλίμα που προτρέπει εξομολογήσεις, ξεδιπλώνουν κρυφές πτυχές της προσωπικής τους ζωής, αποκαλύπτουν αποτυχίες τους και όνειρα, ενώ ταυτόχρονα κάνουν έναν απολογισμό τής μέχρι τούδε πορείας τους και μοιάζει ο ένας να παίρνει δύναμη από τον άλλο και να φορτίζει τις μπαταρίες του με θέληση να διορθώσει πολλά προσωπικά κακώς κείμενα. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι πέντε φίλοι, πέντε κωμικοί ηθοποιοί, περιτριγυρισμένοι από τα προβλήματά τους, που έχουν να κάνουν με τα παιδιά τους, τις γυναίκες τους και πεθερές, τις σέξι κόρες των άλλων, εμφάνισης play mates, τους σκύλους, τα πουλάκια και άλλα πολλά. Οι πέντε κωμικοί μάλλον θεωρούν ότι φθάνει να ανοίξουν το στόμα τους για να ξεραθεί η πλατεία στο γέλιο... Τι ουσιαστικό έχει να πει ο ποιητής; Απολύτως τίποτα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη συμβατική έννοια του μύθου και του σεναρίου, πέραν του ότι στη χώρα της 4ης Ιουλίου και της αστερόεσσας, ένα γουικέντ στη λίμνη είναι δυνατόν, ως διά μαγείας, να μεταλλάξει προσωπικότητες, καταστάσεις και ζωές. Και ξέρετε γιατί; Γιατί υπάρχει αγάπη και όταν υπάρχει αγάπη όλα μπορούν να γίνουν. All you need is love τραγουδούσαν οι Beatles, θυμάστε; Η δύναμη, δε, της αγάπης διοχετεύεται από τον έναν στον άλλο μέσα από ομαδικούς κυκλικούς εναγκαλισμούς. Και αφού αποκατασταθεί η γενική ισορροπία διά των εναγκαλισμών, ολόκληρη η παρέα, συμφιλιωμένη πρωτίστως με τον εαυτό της και δευτερευόντως μεταξύ της, θα πάει για ξέφρενη ψυχαγωγία στις εγκαταστάσεις με τεράστιες τσουλήθρες και τα άλλα παιχνίδια νερού, ενώ για το τελευταίο - φιλμικό - μισάωρο θα υποδεικνύει σε μας τους θεατές τους τρόπους που κι εμείς σαν κι αυτούς θα μπορέσουμε να κατακτήσουμε την ευτυχία και ιδίως την πνευματικότητα...
Παίζουν: Ανταμ Σάντλερ, Κέβιν Τζέιμς, Κρις Ροκ, Σάλμα Χάγιεκ, Ντέιβιντ Σπέιντ, Ρομπ Σνάιντερ, Μαρία Μπέλο, Μάγια Ρούντολφ, κ.ά.
ΗΠΑ 2010, Διάρκεια 102`

No comments: