Προβολές ενόψει

Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / 7 - 31/08/2008

Το ότι ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος ανέκαθεν έδειχναν μια προτίμηση στα κινηματογραφικά φεστιβάλ το γνωρίζαμε. Ειδικά φέτος, όμως, με τόσα φεστιβάλ, αφιερώματα και ρετροσπεκτίβες, δεν θα ξέρετε πού να πρωτοπάτε.

Φωτογραφία από την ταινία που θα προβληθεί στο Πανόραμα «Ι am from Titiv Veles» της Σκοπιανής Λεόνα Μιτβένκα

Πρεμιέρες, ανεξάρτητο σινεμά, κλασικές ταινίες, πειραματικά φιλμ, μικρού μήκους, animation, ντοκιμαντέρ, ελληνικό ντοκιμαντέρ, εθνικές κινηματογραφίες, όλοι αναζητούν φέτος το κοινό τους -αν και με τέτοιο συνωστισμό, ειδικά τον Σεπτέμβριο, επόμενο είναι κάποιες διοργανώσεις να συμπίπτουν. Οπότε, διαλέγετε και παίρνετε...

ΔΡΑΜΑ
31ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους
(15-20/9, «Ολύμπια», «Ωδείο»)

Κάθε χρόνο και πιο μεγάλος, ο θεσμός των «μικρών» καλά κρατεί. Από πέρυσι μάλιστα, που στη Δράμα εγκαινιάστηκε το νέο ψηφιακό τμήμα του φεστιβάλ, η γκάμα είναι πολύ μεγαλύτερη. Μέχρι και ταινίες του τραγουδοποιού Λουκιανού Κηλαηδόνη και της ηθοποιού Θεοφανίας Παπαθωμά θα δούμε.

Συνολικά 35 ταινίες μικρού μήκους διαγωνίζονται φέτος (ανάμεσά τους και οι σπουδαστικές, τα φιλμάκια των «Ελλήνων του κόσμου» και μόνο δύο ντοκιμαντέρ), ενώ στα ονόματα των σκηνοθετών προσέξαμε αυτό της Ιωσηφίνας Μαρκαριάν, κόρης του γνωστού συγγραφέα Πέτρου Μάρκαρη (που φέτος στη Δράμα θα παρουσιάσει το νέο του βιβλίο), αλλά και δύο μεγαλύτερων σε ηλικία και καθιερωμένων συγγραφέων-κριτικών: του Αχιλλέα Κυριακίδη και του Τάσου Γουδέλη.

Οσοι βρεθούν στη Δράμα θα παρακολουθήσουν ένα μεγάλο αφιέρωμα στις ιρλανδέζικες μικρού μήκους ταινίες, κι ένα ακόμα στα βραβεία της UIP, δηλαδή στις υποψήφιες μικρού μήκους για τον μεγάλο διαγωνισμό της European Film Academy. Επίσης με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την ψήφιση της διακήρυξης των ανθρώπινων δικαιωμάτων θα δούμε και τις βραβευμένες ταινίες ενός ακόμα διαγωνισμού με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκέτε.

Η 18η Σεπτεμβρίου θα είναι πάντως η «Ημέρα γαλλοφωνίας» του φεστιβάλ με ένα πλήθος προβολών γαλλόφωνων ταινιών που περιλαμβάνει και παιδικές ταινίες. Τα πρωινά του φεστιβάλ Δράμας ήταν ανέκαθεν αφιερωμένα στα παιδιά, εξ ου και η προβολή της «Σκιάχτρας», μιας παλιάς ταινίας του Μανούσου Μανουσάκη (ναι, του γνωστού τηλεοπτικού σκηνοθέτη, που έχει ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό παρελθόν και φέτος θα είναι πρόεδρος της κριτικής επιτροπής).

Φέτος θα τιμηθούν και δύο πρόωρα χαμένοι κινηματογραφιστές: ο Βαγγέλης Δημητρίου και ο Χρήστος Βακαλόπουλος.

Η ενότητα για τα Ατομα με Ειδικές Ανάγκες (φέτος σε συνεργασία με το φεστιβάλ «Emotion Pictures» της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού) και οι παράλληλες εκδηλώσεις (έκθεση φωτογραφίας για το «Θέατρο της Δευτέρας», έκθεση με συλλεκτικά μηχανήματα της ΕΡΤ, συναυλία του Γ. Μαρκόπουλου και προβολή σπάνιου υλικού από το αρχείο της ΕΡΤ) συμπληρώνουν το πρόγραμμα.

Ιδιαίτερο πάντως ενδιαφέρον αναμένεται να έχει η συνεδρίαση της EBC (European Broadcasting Union), η Ενωση δηλαδή των Δημόσιων Τηλεοράσεων της Ευρώπης, με οκτώ συμμετοχές (από το ARTE μέχρι τη βαυαρική τηλεόραση). Οπως μας είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ Δράμας, Αντώνης Παπαδόπουλος, θέμα συζήτησής τους θα είναι η σχέση μικρού μήκους ταινίας και κρατικής τηλεόρασης.

Σημειώστε πως ο βασικός κορμός του φεστιβάλ θα μεταφερθεί και στην Αθήνα («Τριανόν», 30/10-5/11).

ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ
14ο Διεθνές Φεστιβάλ της Αθήνας
(17-28/9, «Αττικόν», «Απόλλων», «Δαναός 1,2»)

Το φεστιβάλ του περιοδικού «ΣΙΝΕΜΑ» θα δώσει ως συνήθως έμφαση στη διεθνή ανεξάρτητη παραγωγή. Φέτος μάλιστα περιλαμβάνει κι ένα επίκαιρο, λόγω Ολυμπιακών, αφιέρωμα με τίτλο «Καθαροί αγώνες». Σχήμα λόγου βέβαια, διότι τα ντοκιμαντέρ που θα δείξει, όπως το «Bigger, stronger, faster», μας ξεναγούν σε έναν κόσμο ουσιών με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία των αθλητών.

Η πρεμιέρα του φεστιβάλ θα γίνει με τη βραβευμένη με τον Χρυσό Φοίνικα στις φετινές Κάνες ταινία «Ανάμεσα στους τοίχους» του Λοράν Καντέ, που βασίστηκε σε πραγματικές ιστορίες μαθητών (αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου βιβλίου του Φρ. Μπεγκοντό). Το φετινό, άλλωστε, μεγάλο αφιέρωμα του φεστιβάλ είναι στην εκπαίδευση («Διαγωγή μηδέν»).

Στις φετινές αβάν πρεμιέρ συγκαταλέγεται το «Vicky Cristina Barcelona» του Γούντι Αλεν για ένα ερωτικό τρίγωνο (Πενέλοπε Κρουζ, Σκάρλετ Γιόχανσον και Χαβιέ Μπαρδέμ), το «Il Divo» για τη ζωή του επί χρόνια πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζούλιο Αντρεότι, το «Roman Polanski: Wanted and Desired», που περιλαμβάνει μέχρι και συνέντευξη με την κοπέλα που πριν από πολλά χρόνια κατηγόρησε τον γνωστό σκηνοθέτη για βιασμό, αλλα και το «From within» του Ελληνα των ΗΠΑ Φαίδωνα Παπαμιχαήλ, γνωστού διευθυντή φωτογραφίας («Sideways», «Walk the line»). Στην ταινία του αυτή ο Παπαμιχαήλ, προσκεκλημένος του φεστιβάλ, παρακολουθεί τους κατοίκους μιας μικρής πόλης να αυτοκτονούν ο ένας μετά τον άλλο... Για τους μουσικόφιλους, τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και ένα ντοκιμαντέρ για τους Public Enemy.

Πρώτη φορά φέτος εγκαινιάζεται και η ενότητα «DIY» (Do It Yourself) με «χειροποίητες» ταινίες, όπως το πολύ ιδιαίτερο «Ecce Momo» του Ανέστη Χαραλαμπίδη, όπου το γύρισε μόνος του χωρίς ηθοποιούς.

Φέτος το φεστιβάλ μάς συστήνει και δύο νεαρές κυρίες: την πανέμορφη 26χρονη γαλλίδα σκηνοθέτρια και ηθοποιό Ισλντ λε Μπεσκό και την Αργεντινή Αλμπερτίνα Κάρι (σε προχωρημένη εγκυμοσύνη σήμερα). Αλλα κι έναν σημαντικό δημιουργό του παρελθόντος: τον Ζακ Τουρνέρ, «σκηνοθέτη του αόρατου τρόμου και των απειλητικών σκιών».

Την παράσταση, πάντως, αναμένεται να κλέψουν δύο ταινίες της Μαντόνα: Ενα ντοκιμαντέρ της για το Μαλάουι και η μικρού μήκους της «Filth and wisdom».

Ολ' αυτά, βέβαια, παράλληλα με την απονομή της Χρυσής Αθηνάς (10.000 ευρώ) του Διαγωνιστικού Τμήματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Νέων (φοιτητές κινηματογράφου απ' όλη την Ευρώπη), και την απονομή μιας ακόμα Χρυσής Αθηνάς στο πλαίσιο του έτερου διαγωνιστικού προγράμματος του φεστιβάλ, «Μουσική και Φιλμ».

Το φεστιβάλ απέκτησε και μπλογκ (στην ιστοσελίδα www.aiff.gr) και δέχεται σχόλια και προτάσεις.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ
21ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της «Ε»
(9-19/10, «Απόλλων», 9-15/10 «Μικρόκοσμος»)

Τα του οίκου μας τώρα: όπως και η «Ε» έτσι και το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου επιμένει ευρωπαϊκά. Η πρεμιέρα, μάλιστα, θα γίνει με μια ελληνική ταινία: «Αθήνα-Κωνσταντινούπολη» του Νίκου Παναγιωτόπουλου.

Φέτος θα απονεμηθούν τρία βραβεία: της FIPRESCI, της «Ε» και των αναγνωστών του περιοδικού «Αθηνόραμα». Υποψήφιες, ευρωπαϊκές ταινίες που δεν έχουν αγοραστεί από έλληνες διανομείς.

Οχι ότι λείπουν και οι αβάν πρεμιέρ: Μεταξύ των είκοσι που θα δούμε, σημειώστε το «Ηρεμο χάος» (Α. Γκριμάλντο), με τη Βαλέρια Γκολίνο, και τον Νάνι Μορέτι να κάνει το παν για να επανασυνδεθεί με την κόρη του, το «Blindness» του Φερνάρντο Μεϊρέγες, για έναν κόσμο τυφλών, και τις «Τέσσερις νύχτες» του Γέρζι Σκολιμόφσκι για έναν άντρα που ερωτεύεται τη γυναίκα απέναντι και αρχίζει να της κάνει νυχτερινές επισκέψεις... εν αγνοία της.

Ο Νίνος Φένεκ Μικελίδης, «ψυχή» του φεστιβάλ, υπόσχεται φέτος μερικά άκρως ενδιαφέροντα αφιερώματα, όπως το «Σεξ και έρωτας στον κινηματογράφο». Οπως μας εξήγησε, «το αφιέρωμα διερευνά όλες τις ερωτικές εκφάνσεις: από τον ρομαντικό έρωτα μέχρι το σαρκικό πάθος και από τις σεξουαλικές διαστροφές μέχρι την ανεκπλήρωτη αγάπη». Θα δούμε λοιπόν από το «Σκοτεινό αντικείμενο του πόθου» του Μπουνιουέλ μέχρι το φιλμ «Ο διάβολος είναι γυναίκα» με τη Μάρλεν Ντίτριχ. Και από τη «Λαίδη Τσάτερλι», μια δεύτερη, πολύ ερωτική βερσιόν του βιβλίου του Λόρενς, μέχρι το πρόσφατο «Cloud 9», μια τολμηρή ταινία που δείχνει χωρίς λογοκρισία την ερωτική σκηνή ενός ζεύγους ηλικιωμένων. Και μεταξύ άλλων την παλιά ταινία του Κάπρα «Το πικρό τσάι του στρατηγού Γεν», με θέμα έναν διαφυλετικό έρωτα: αυτόν της Στάνγουικ για έναν κινέζο στρατηγό. Δεν λείπουν ούτε οι γκέι ταινίες, όπως οι μικρού μήκους του αμερικανού πειραματιστή σκηνοθέτη Κένεθ Ανγκερ, αλλά και το «Big bang, a juvenile love» του γιαπωνέζου Τακάσι Μίικε.

** Θα δούμε κι άλλα: η «Επόμενη μέρα» περιλαμβάνει διάφορες ταινίες με θέμα το μέλλον της ανθρωπότητας και τα διάφορα σενάρια οικολογικών και άλλων καταστροφών. Στο «Sunrise» χάνουμε τον ήλιο, στα «Παιδιά των ανθρώπων» οι γυναίκες δεν μένουν έγκυοι, στα «Πουλιά» του Χίτσκοκ τα πτηνά παίρνουν την εκδικησή τους. Θα δούμε και τους «12 πιθήκους» του Τέρι Γκίλιαμ, που θα προβληθούν μαζί με το αριστουργηματικό ταινιάκι μεσαίου μήκους «La jetee» του Κρις Μαρκέρ, στο οποίο βασίστηκαν.

Η «Δεύτερη ευκαιρία» παρουσιάζει ταινίες που υποτιμήθηκαν από κοινό και κριτική, όπως οι «Ιδιωτικοί φόβοι σε δημόσιους χώρους» του Αλέν Ρενέ και η τελευταία ταινία του Ρόμπερτ Ολτμαν («Α prairie home companion»). Τέλος σημειώστε το αφιέρωμα στον Αλέν Κορνό και το σύγχρονο γαλλικό φιλμ νουάρ και ένα ακόμα στον ελληνικό κινηματογράφο φαντασίας. Θα παιχτεί μάλιστα ένα νέο, σχετικό ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Παναγιωτάτου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και μικρού μήκους ταινίες των σπουδαστών του New York College.

Στους φετινούς τιμώμενους του «Πανοράματος» ο Κεν Λόουτς (που θα είναι παρών), ο Αλέν Κορνό, ο Διονύσης Φωτόπουλος και ο Μάνος Ζαχαρίας. Η μεγάλη έκπληξη του φεστιβάλ αναμένεται ωστόσο να είναι η προβολή της πολυσυζητημένης ταινίας «Σκιές» του σκοπιανού σκηνοθέτη Μίλτσο Μαντσέφσκι. Η πρόσφατη συνέντευξή του στο «7» για το Σκοπιανό προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Τον αναμένουμε με ενδιαφέρον.

ΚΑΙ ΑΛΛΑ πάντα με χρονολογική σειρά:

**Την Πέμπτη, στην «Αφαία», ξεκινάει ένα φεστιβάλ ταινιών και ντοκιμαντέρ για τον Σαλβαντόρ Αλιέντε και τη Χιλή (4-10/9).

Για το έργο του Αλιέντε θα μιλήσει ο Juan Garces, προσωπικός σύμβουλός του, και ο χιλιανός συγγραφέας και μέλος της κυβέρνησης Αλιέντε Ariel Dorfman.

** Το Σάββατο πρεμιέρα για το «Φεστιβάλ Μεσογειακού Ντοκιμαντέρ» (6-9/9), μια ενδιαφέρουσα διοργάνωση του Σωματείου Ελλήνων Σκηνοθετών Παραγωγών Κινηματογράφου στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Βασίλη Βαφέα. Θα προβληθούν 26 ντοκιμαντέρ από Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο, Ισπανία, Τουρκία, Πορτογαλία και Παλαιστίνη και οι παράλληλες εκδηλώσεις περιλαμβάνουν συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου (το Σάββατο) και έκθεση με κινηματογραφικές γιγαντοαφίσες του Βασίλη Δημητρίου.

Βασικοί άξονες της εκδήλωσης είναι: πολιτικό ντοκιμαντέρ, εργασία, μετανάστευση, προσωπογραφίες και από φέτος οικολογικό ντοκιμαντέρ σε συνεργασία με το φεστιβάλ «Ecofilms» της Ρόδου.

**Το πρώτο «African Film Festival» θα πραγματοποιηθεί από 11 έως 17/9 στο «Τριανόν» με 27 ταινίες και ντοκιμαντέρ από την Αφρική για την Αφρική. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μουσική, χορό και γαστρονομία από αφρικανικές κοινότητες.

** Εως τις 16/9, και κάθε Τρίτη, συνεχίζονται οι προβολές της Κινηματογραφικής Λέσχης Ηλιούπολης στον Δημοτικό Κινηματογράφο Ηλιούπολης «Μελίνα Μερκούρη», με επικεφαλής τον Δημήτρη Καλαντίδη που μόλις ανέλαβε πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας. Το αφιέρωμα του μήνα είναι: «Κλασικός ιαπωνικός και σύγχρονος κινεζικός και κορεατικός κινηματογράφος».

** Αφιέρωμα στον σύγχρονο ιαπωνικό κινηματογράφο ετοιμάζει (11-13/9) και η Ταινιοθήκη της Ελλάδας στην αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών (Τοσίτσα 11), με την οποία συνεργάζεται, όπως και με την πρεσβεία της Ιαπωνίας.

** Και προβολές πειραματικών ταινιών περιλαμβάνει το νέο φιλόδοξο φεστιβάλ περφόρμανς και καλλιτεχνικών πειραμάτων της Χριστιάνας Γαλανοπούλου.

Το 1ο MIRfestival (12-20/9) θα φιλοξενηθεί στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη στο Γκάζι, στο θέατρο «Αλκμήνη» και στον πεζόδρομο της οδού Θεσσαλονίκης.

** Πρεμιέρα και για το 1ο φεστιβάλ «animasyros» (19-21/9) στην Ερμούπολη με προβολές animation απ' όλον τον κόσμο. Υπόσχεται αφιερώματα στους αυστραλούς animators και στο τμήμα κινούμενων σχεδίων του ΤΕΙ Αθηνών και περιλαμβάνει και διαγωνιστικό τμήμα.

**Στην Πάτρα θα γιορτάσει τα 10α γενέθλιά του το «Διεθνές Πανόραμα Ανεξάρτητων Δημιουργών Φιλμ και Βίντεο» (21-30/9). Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι παρουσιάζει ανεξαιρέτως κάθε συμμετοχή που υποβάλλεται (www.independent.gr).

** Στο πλαίσιο των Δημήτριων στη Θεσσαλονίκη, στις 25-27/09 πραγματοποιείται στο «Ολύμπιον» και το διεθνές φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους «Aza Digital Cinema Festival».

** Για δεύτερη χρονιά, στη Χαλκίδα, το «Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Docfest» (8-12/10), με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Σταύρο Ιωάννου, προβάλλει ολόκληρη την ετήσια παραγωγή. Υπάρχει διαγωνιστικό τμήμα (με 11 βραβεία, παρακαλώ) και πλούσιες παράλληλες εκδηλώσεις.

** Πρεμιέρα και για το 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κορίνθου, που θα διεξαχθεί από 29/10 έως 1/11 στους πολυκινηματογράφους «Λαΐς» και στο Δημοτικό Θέατρο Κορίνθου. Θα είναι ανοιχτό σε όλα τα είδη και θα περιλαμβάνει κι αυτό διαγωνιστικό τμήμα.

** Την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου ο «Μικρόκοσμος» στη Συγγρού θα φιλοξενήσει μια ρετροσπεκτίβα των ταινιών του γερμανού εικαστικού καλλιτέχνη Γιον Μποκ που επιμελήθηκαν οι ΧΥΖ (Α. Ζενάκος, Ξ. Καλπακτσόγλου και Poka-Yio).

** Τέλος, από 31/10 έως 7/11, θα πραγματοποιηθεί πρώτη φορά στη χώρα μας το πρωτότυπο «48 Hour Film Project». Πρόκειται για έναν διεθνή διαγωνισμό μοναδική προϋπόθεση του οποίου είναι οι κινηματογραφιστές να γράψουν και να γυρίσουν την ταινία τους σε 48 ώρες! Το θέμα δίνεται λίγο πριν από την εκκίνηση και ο νικητής πάει στις Κάνες (www.48hourfilm.com).