Τη «χρυσή εποχή» του ιταλικού κινηματογράφου καλύπτει το μεγάλο αφιέρωμα του φετινού 65ου κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας, που παρουσιάζεται με τον τίτλο «Αυτά τα φαντάσματα: ο ιταλικός κινηματογράφος που έχει διασωθεί». Περιλαμβάνει 33 συνολικά σπάνιες ταινίες που, όπως ανάφερε ο διευθυντής του φεστιβάλ, Μάρκο Μούλερ, «ήταν κρυμμένες στα υπόγεια, ξεχασμένες από ιστορικούς και κριτικούς του κινηματογράφου», και που προσφέρουν «μιαν άλλη, διαφορετική εικόνα της ιστορίας του ιταλικού κινηματογράφου».Αυτές οι ταινίες έχουν ανακαινιστεί από διάφορες ταινιοθήκες και μουσεία (την Εθνική Ταινιοθήκη της Ρώμης και τις Ταινιοθήκες του Μιλάνου, της Μπολόνια και του Τορίνου) και είναι σκηνοθετημένες από διάσημους δημιουργούς, όπως οι Ρομπέρτο Ροσελίνι, Βιτόριο Ντε Σίκα, Φεντερίκο Φελίνι, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Μάριο Μονιτσέλι, Ντίνο Ρίζι, Λένα Βερτμίλερ κ.ά. Οι περισσότερες από τις παραγωγές αυτές ανήκουν σε είδη -όπως το μελόδραμα, η κωμωδία ή η απλή περιπέτεια- που την εποχή τους είχαν υποτιμηθεί από την κριτική, με αποτέλεσμα να ξεχαστούν, ορισμένες μάλιστα απ' αυτές να χαθούν, και είναι χάρη στη δουλειά των ταινιοθηκών που τώρα μπόρεσαν να βγουν στην επιφάνεια. Σε πολλές απ' αυτές τα σενάρια μπορεί να φαίνονται αφελή και χωρίς ανάλυση σωστή και σε βάθος των χαρακτήρων, εκείνο όμως που ξεχωρίζει σ' όλες είναι τα θέματά τους, είτε αυτά είναι πολιτικά είτε απλά κοινωνικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι περισσότερες απ' αυτές τις ταινίες γυρίστηκαν στα πρώτα χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και καταπιάνονταν με τα διάφορα επίκαιρα προβλήματα της εποχής: τον πόλεμο και την Αντίσταση, τα υπολείμματα του φασισμού, την ανεργία που ακολούθησε την πτώση του μουσολινικού καθεστώτος, τη μαύρη αγορά, τη μαφία, την περιθωριοποίηση, τη γραφειοκρατία, τους πολιτικούς και κοινωνικούς συμβιβασμούς, την καθημερινή ζωή με τα διάφορα απρόοπτά της, σε μια Ιταλία που όδευε προς το δικό της «οικονομικό θαύμα», την επίδραση των φωτορομάντζων, τη θρησκεία, την έκτρωση και διάφορα άλλα.
* Στην ταινία «Un uomo ritorno» («Ενας άντρας επιστρέφει», 1946) του Μαξ Νόιφελντ, με τους Τζίνο Τζέρβι και Αννα Μανιάνι, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ένας άντρας επιστρέφει στη γενέτειρά του και αντιμετωπίζει οικονομικό και ηθικό χάος.
* Τα «Δύσκολα χρόνια» (1948) του Λουίτζι Τζάμπα είναι μια σάτιρα του φασισμού και μιας συγκεκριμένης μεταπολεμικής νοοτροπίας, μέσα από την ιστορία ενός φουκαρά, υπάλληλου του δήμου, που, με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου κατηγορείται άδικα για φασίστας και όταν απολύεται από τη δουλειά του αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα.
* Κοινωνική, με πολιτικές αιχμές, είναι η ταινία «Processo alla citta» («Κατηγορώ την πολιτεία», 1952) του Λουίτζι Τζάμπα, που αναφέρεται στη δράση της Γκομόρα: Στη Νάπολη, στη διάρκεια της δίκης δύο εγκληματιών της τοπικής μαφίας, ο δικαστής αντιμετωπίζει δυσκολίες, ενώ προσπαθεί ν' αποκαλύψει τη συνεργασία της Γκομόρα με «υψηλά ιστάμενα» πρόσωπα.
* Ο Φεντερίκο Φελίνι γύρισε το 1952 τον «Λευκό σεΐχη» με τους Αλμπέρτο Σόρντι και Τζουλιέτα Μασίνα, μια σατιρική κωμωδία με θέμα την απογοήτευση μιας φανατικής οπαδού των φωτορομάντζων που όταν της δίνεται η ευκαιρία να συναντήσει τον «ήρωα» των φωτορομάντζων της ανακαλύπτει πως αυτός δεν είναι παρά ένας επιπόλαιος και χυδαίος τύπος.
* Μια ρεαλιστική εικόνα της ζωής των ανθρώπων του περιθωρίου δίνει η ταινία «Una vita violenta/Ostia» («Μια βίαιη ζωή/Οστια», 1962) των Πάολο Χέους και Μπρουνέλο Ρόντι (στο σενάριο συνεργάστηκε και ο Παζολίνι), μέσα από την ιστορία ενός νεαρού από τις λαϊκές συνοικίες της Ρώμης ο οποίος γνωρίζεται μ' ένα συνδικαλιστή κι αποφασίζει ν' αλλάξει ζωή.
* Στο ψυχολογικό δράμα «Αγκοστίνο» (1962) του Μάουρο Μπολονίνι (Ινγκριντ Τούλιν, Πάολο Κολόμπο, Τζον Σάξον) ένα μοναχικό, ανήλικο αγόρι που ζει με τη μητέρα του κοντά στη θάλασσα περνά μια τραυματική εμπειρία μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή του με μια πόρνη. Ενώ η ταινία «La cuccagna» («Ηδονή και αμαρτία», 1962) του Λουτσιάνο Σάλτσε αναφέρεται στο δράμα μιας νεαρής, «μοντέρνας» κοπέλας που για να ξεφύγει από το οικογενειακό περιβάλλον και ν' αποκτήσει την ανεξαρτησία της καταλήγει να γίνει φωτομοντέλο για τολμηρές φωτογραφίες.
* Ενας νέος από τον ιταλικό Νότο θέλει να εγκαταλείψει την επαρχία για τις χαρές και την «ελευθερία» που του προσφέρει η ιταλική πρωτεύουσα: «Ι Basilischi» («Οι βασιλίσκοι», 1963) της Λίνα Βερτμίλερ, με τους Αντόνιο Πετρούτσι, Στέφανο Σάτα Φλόρες. Κι ένας ιταλός δικηγόρος στο ταξίδι του στην Αμερική ανακαλύπτει την καταπιεστική ατμόσφαιρα και την αποξένωση της μεγαλούπολης: «Smog» («Σμογκ», 1963) του Φράνκο Ρόσι, με τους Ενρίκο Μαρία Σαλέρνο, Ανί Ζιραρντό, Ρενάτο Σαλβατόρε.
 «LA CUCCAGNA» |
Με πολιτικές αιχμές
* Στην ταινία «Un uomo ritorno» («Ενας άντρας επιστρέφει», 1946) του Μαξ Νόιφελντ, με τους Τζίνο Τζέρβι και Αννα Μανιάνι, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ένας άντρας επιστρέφει στη γενέτειρά του και αντιμετωπίζει οικονομικό και ηθικό χάος.
* Τα «Δύσκολα χρόνια» (1948) του Λουίτζι Τζάμπα είναι μια σάτιρα του φασισμού και μιας συγκεκριμένης μεταπολεμικής νοοτροπίας, μέσα από την ιστορία ενός φουκαρά, υπάλληλου του δήμου, που, με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου κατηγορείται άδικα για φασίστας και όταν απολύεται από τη δουλειά του αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα.
* Κοινωνική, με πολιτικές αιχμές, είναι η ταινία «Processo alla citta» («Κατηγορώ την πολιτεία», 1952) του Λουίτζι Τζάμπα, που αναφέρεται στη δράση της Γκομόρα: Στη Νάπολη, στη διάρκεια της δίκης δύο εγκληματιών της τοπικής μαφίας, ο δικαστής αντιμετωπίζει δυσκολίες, ενώ προσπαθεί ν' αποκαλύψει τη συνεργασία της Γκομόρα με «υψηλά ιστάμενα» πρόσωπα.
* Ο Φεντερίκο Φελίνι γύρισε το 1952 τον «Λευκό σεΐχη» με τους Αλμπέρτο Σόρντι και Τζουλιέτα Μασίνα, μια σατιρική κωμωδία με θέμα την απογοήτευση μιας φανατικής οπαδού των φωτορομάντζων που όταν της δίνεται η ευκαιρία να συναντήσει τον «ήρωα» των φωτορομάντζων της ανακαλύπτει πως αυτός δεν είναι παρά ένας επιπόλαιος και χυδαίος τύπος.
* Μια ρεαλιστική εικόνα της ζωής των ανθρώπων του περιθωρίου δίνει η ταινία «Una vita violenta/Ostia» («Μια βίαιη ζωή/Οστια», 1962) των Πάολο Χέους και Μπρουνέλο Ρόντι (στο σενάριο συνεργάστηκε και ο Παζολίνι), μέσα από την ιστορία ενός νεαρού από τις λαϊκές συνοικίες της Ρώμης ο οποίος γνωρίζεται μ' ένα συνδικαλιστή κι αποφασίζει ν' αλλάξει ζωή.
* Στο ψυχολογικό δράμα «Αγκοστίνο» (1962) του Μάουρο Μπολονίνι (Ινγκριντ Τούλιν, Πάολο Κολόμπο, Τζον Σάξον) ένα μοναχικό, ανήλικο αγόρι που ζει με τη μητέρα του κοντά στη θάλασσα περνά μια τραυματική εμπειρία μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή του με μια πόρνη. Ενώ η ταινία «La cuccagna» («Ηδονή και αμαρτία», 1962) του Λουτσιάνο Σάλτσε αναφέρεται στο δράμα μιας νεαρής, «μοντέρνας» κοπέλας που για να ξεφύγει από το οικογενειακό περιβάλλον και ν' αποκτήσει την ανεξαρτησία της καταλήγει να γίνει φωτομοντέλο για τολμηρές φωτογραφίες.
* Ενας νέος από τον ιταλικό Νότο θέλει να εγκαταλείψει την επαρχία για τις χαρές και την «ελευθερία» που του προσφέρει η ιταλική πρωτεύουσα: «Ι Basilischi» («Οι βασιλίσκοι», 1963) της Λίνα Βερτμίλερ, με τους Αντόνιο Πετρούτσι, Στέφανο Σάτα Φλόρες. Κι ένας ιταλός δικηγόρος στο ταξίδι του στην Αμερική ανακαλύπτει την καταπιεστική ατμόσφαιρα και την αποξένωση της μεγαλούπολης: «Smog» («Σμογκ», 1963) του Φράνκο Ρόσι, με τους Ενρίκο Μαρία Σαλέρνο, Ανί Ζιραρντό, Ρενάτο Σαλβατόρε.
No comments:
Post a Comment