Ομορφιά και ποίηση από Ιαπωνία και Ιράν

Του απεσταλμένου της Ελευθεροτυπίας ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ

Ιαπωνία και Γερμανία ήταν οι πρώτες χώρες που παρουσίασαν χθες τη συμμετοχή τους στο διαγωνιστικό τμήμα της φετινής Μόστρας του κινηματογράφου της Βενετίας, με τις ταινίες «Ο Αχιλλέας και η χελώνα», μια όμορφη, τρυφερή ταινία, του Ιάπωνα Τακέσι Κιτάνο και «Ιεριχώ», ερωτικό δράμα, ελεύθερη διασκευή του νουάρ μυθιστορήματος «Ο ταχυδρόμος χτυπά πάντα δυο φορές» από τον Γερμανό σκηνοθέτη Κρίστιαν Πέτσολντ.

Ο Αμπάς Κιαροστάμι ποζάρει στη Βενετία

Με τον γνωστό και βραβευμένο σε παλιότερα φεστιβάλ Ιρανό σκηνοθέτη Αμπάς Κιαροστάμι να εμφανίζεται -φέτος εκτός συναγωνισμού-με την ποιητική ταινία του «Σίριν», η χθεσινή μέρα ήταν και η αποθέωση του διάσημου Ιταλού μόδιστου Βαλεντίνο, με τον ίδιο και τον σύντροφο και συνεργάτη του, Τζιαμετί, να βρίσκονται στο Λίντο με αφορμή την προβολή, στο τμήμα «Ορίζοντες», του ντοκιμαντέρ «Βαλεντίνο: ο τελευταίος αυτοκράτορας» του Ματ Ρίμαουερ, και να κάνουν θριαμβευτική εμφάνιση στην επίσημη προβολή της ταινίας. Ταινία ύμνος στη ζωή και το έργο του Βαλεντίνο, που τελειώνει με τη μεγάλη, εντυπωσιακή (σχεδόν σαν ολυμπιακή) γιορτή για τα 45 χρόνια της δουλειάς του που έγινε στο Κολοσσαίο της Ρώμης.

Κανάκο Χιγκούτσι και Τακέσι Κιτάνο στην ταινία του δεύτερου «Ο Αχιλλέας και η χελώνα»

Ο Κιτάνο

Ξεκινώντας από τα παράδοξα προβλήματα του Ζήνωνα σχετικά με το πώς ο Αχιλλέας δεν μπορεί να φτάσει στο τρέξιμο τη χελώνα, ο Τακέσι Κιτάνο, γνωστός μας από μια σειρά βίαιων θρίλερ («Σονατίνα», «Πυροτεχνήματα»), παρουσιάζει το συνεχή μακροχρόνιο αγώνα ενός ζωγράφου για αναγνώριση, μέσα από μια εντελώς διαφορετική από αυτές που τον χαρακτηρίζουν, ταινία. Ταινία πιο κοντά στο ποιητικό «Ταξίδι του Ικαρου», με επίκεντρο τη σύγκρουση της εμπορικής επιτυχίας με το πραγματικό ταλέντο.

Η ταινία καλύπτει τη ζωή του ζωγράφου του, Ματσίζου, από τα παιδικά του χρόνια ώς τη μέση ηλικία. Ζωγράφος από μικρός, ο Ματσίζου συνεχίζει να ζωγραφίζει και μετά την πτώχευση του πλούσιου τραπεζίτη και συλλέκτη έργων τέχνης πατέρα του, παρά τη φτώχεια και τις διάφορες αντιξοότητες στη ζωή του, χωρίς να ενδιαφέρεται για την εμπορική του επιτυχία. Συμπαράσταση θα βρει κοντά σε μια γυναίκα που θα την παντρευτεί. Ακόμη όμως και μεσήλικας, ο Ματσίζου παραμένει άγνωστος, συνεχίζοντας τον άνισο αγώνα του για αναγνώριση, αγώνα που θυμίζει εκείνον του Αχιλλέα και της χελώνας.

Ο Κιτάνο έφτιαξε μια ταινία ελεγειακή, με εικόνες εικαστικά θαυμάσιες, φτιαγμένες με πνοή ποιητική, ύμνο στη φύση και τους χώρους στους οποίους ζει και κινείται ο Ματσίζου -αξίζει ν' αναφέρω πως όλοι οι πίνακες στην ταινία είναι πίνακες που έφτιαξε ο ίδιος ο Κιτάνο στη διάρκεια της νοσηλείας του, έπειτα από ένα σοβαρό ατύχημα. Ατύχημα που οδήγησε και σε μια αλλαγή στη στάση του απέναντι στη ζωή, όπως άρχισε να φαίνεται από τις πρόσφατες ταινίες του. Πάντως, μιλώντας για τους πίνακές του, ο Κιτάνο ανέφερε πως απ' αυτούς ξεκίνησε η ιδέα για την ταινία. «Ετσι, σκέφτηκα την ιστορία ενός ζωγράφου που δεν είχε επιτυχία. Γι' αυτό μπορούσα να χρησιμοποιήσω τους δικούς μου πίνακες, μια και δεν πιστεύω πως είναι πολύ καλοί».

Σκηνή από την «Ιεριχώ» του Κρίστιαν Πέτσολντ

«Ιεριχώ»

Στην ταινία του «Ιεριχώ», ο Πέτσολντ μεταφέρει τους χαρακτήρες του βιβλίου του Τζ. Κέιν (που έχει στο παρελθόν κινηματογραφηθεί αρκετές φορές, ανάμεσά τους και από τον Βισκόντι και τον Μπομπ Ράφελσον) στη σύγχρονη Γερμανία. Χώρος, η γερμανική επαρχία, και συγκεκριμένα μια μικρή πόλη, η Ιεριχώ, στη βορειοανατολική χώρα, και πρωταγωνιστές τρία πρόσωπα, όλα αποτυχημένα: ο Τόμας, πρώην στρατιώτης που έχει εκδιωχθεί από το στρατό και τώρα είναι άνεργος, ο Αλί, Τούρκος επιχειρηματίας που αντιμετωπίζει συνέχεια επαγγελματικά αλλά και οικογενειακά προβλήματα και η Λόρα, η γυναίκα του, πρώην πόρνη που δέχτηκε να τον παντρευτεί για να ξεφύγει από μια μίζερη, γεμάτη χρέη ζωή. Ο Πέτσολντ καταγράφει με μελανά χρώματα τη ζωή στην επαρχία, με τα τρία του πρόσωπα παγιδευμένα σε μια στείρα, με καταπιεσμένα πάθη ζωή, πάθη που κάποια στιγμή βγαίνουν στην επιφάνεια οδηγώντας τους στην καταστροφή. Αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες από τους τρεις πρωταγωνιστές του: Μπένο Φούρμαν, Νίνα Χος και Χίλμι Σέζερ.Από τις πιο παράδοξες, μαζί και πιο όμορφες ταινίες του είναι η «Σίριν» του Αμπάς Κιαροαστάμι. Ο τίτλος αναφέρεται σ' ένα περσικό ποίημα του 12ου αιώνα, του έρωτα ανάμεσα στον βασιλιά Κοσρόβ και την πριγκίπισσα Σίριν, ποίημα που ο Κιαροστάμι ανεβάζει σε θεατρική παράσταση που την παρακολουθούν 114 γυναίκες ηθοποιοί του ιρανικού θεάτρου και κινηματογράφου μαζί με μια Γαλλίδα, τη Ζιλιέτ Μπινός. Η πρωτοτυπία βρίσκεται στο ότι δεν βλέπουμε ποτέ την παράσταση αλλά, στα 92 λεπτά που διαρκεί η ταινία, παρακολουθούμε τα πρόσωπα των 114 αυτών γυναικών και τις αντιδράσεις τους στο όμορφο αυτό, συγκινητικό ποίημα, με τον Κιαροστάμι («Η γεύση του κερασιού») να καταγράφει με αγάπη, ευαισθησία και λυρική πνοή τα πρόσωπα και τις διαφορετικές εκφράσεις των γυναικών του.*

Γερμανοαγγλική επίθεση στη Μόστρα

Χθες, μετά την πρόσφατη επίθεση του γερμανικού εβδομαδιαίου περιοδικού «Σπίγκελ», που κατηγορούσε τη Μόστρα της Βενετίας για «πατριωτισμό» επειδή επέλεξε ένα μεγάλο αριθμό ιταλικών ταινιών (5 στο διαγωνιστικό τμήμα και άλλες τόσες στα παράλληλα τμήματα), ακολούθησε και νέα επίθεση ενάντια στις επιλογές του φετινού φεστιβάλ από την αγγλική εφημερίδα «Γκάρντιαν». Απάντηση, στην επίθεση του «Σπίγκελ», έδωσε ο υπουργός Πολιτισμού Σάντρο Μπόνι υπερασπιζόμενος τις επιλογές του διευθυντή του φεστιβάλ, Μαρκ Μούλερ, λέγοντας πως αυτές έγιναν με πλήρη ελευθερία και αυτονομία, τονίζοντας πως το ότι φέτος υπάρχουν τόσες πολλές ιταλικές ταινίες αυτό δείχνει την αναβίωση του ιταλικού σινεμά, γεγονός που είχε ήδη σημειωθεί στις Κάνες με την επιτυχία και τη βράβευση των ιταλικών ταινιών που συμμετείχαν στο φεστιβάλ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/08/2008