Επτά συνολικά οι νέες ταινίες της βδομάδας εκ των οποίων μια ελληνική. Πρόκειται για την σάτιρα του Σωτήρη Γκορίτσα με τίτλο «Από τα Κόκκαλα Βγαλμένα», για την οδύσσεια της σύγκρουσης ενός γιατρού με το ΕΣΥ όπου λαμβάνουν μέρος πολλοί και γνωστοί ηθοποιοί. Ακολουθεί μια ταινία μυθοπλασίας, οικογενειακή μάλλον, μια ιστορία που εκτυλίσσεται στο περιβάλλον των νομάδων της Δυτικής Μογγολίας. Πρόκειται για μια συμπαραγωγή Σουηδίας, Δανίας και Γερμανίας σε σκηνοθεσία Ρενέ Μπου Χάνσεν για ένα δωδεκάχρονο αγόρι που ακολουθώντας τον αετό του πατέρα του, φθάνει στον τόπο των δικών του ονείρων, στην πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ. Τέλος υπάρχει και η ταινία κινουμένων σχεδίων της βδομάδας, αμερικaνο-νεοζηλανδέζικη, τρισδιάστατη και μεταγλωττισμένη στα ελληνικά. Εχει τίτλο «Yogi Bear» και πρωταγωνιστή ένα τρισχαριτωμένο αρκουδάκι. Κατά τα άλλα, συμπαθείς οι υπόλοιπες παραγωγές ενώ η Ταινιοθήκη, στα πλαίσια του φετινού φεστιβάλ γαλλόφωνου κινηματογράφου, διοργανώνει από 1-8 Απριλίου αφιέρωμα στον Κλoντ Σαμπρόλ. Αξιοσημείωτη αρνητικά και εξοργιστική η καλυμμένη κάτω από το είδος επιστημονικής φαντασίας «Παγκόσμια Εισβολή», ταινία αναίσχυντης ανοιχτής προπαγάνδας για τους Αμερικανούς πεζοναύτες, ειδικά αυτήν την περίοδο που πιάνουν πάλι δουλειά και συνεχίζουν να σφάζουν πάλι άμαχους, σε άλλα μήκη και πλάτη του πλανήτη.
ΚΡΙΤΙΚΗ:
Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ,
ΝΙΛ ΜΠΕΡΓΚΕΡ: Απόλυτη ευφυία
 2011 Universal Pictures |
Η μυθολογία του «αμερικάνικου ονείρου» συνεχίζεται... και όπως φαίνεται, για τους χειραγωγήσιμους που παράγει ο καπιταλισμός, η μυθολογία είναι πιο σημαντική από τα πραγματικά γεγονότα. Η σημερινή μυθολογία updated εξακολουθεί να στηρίζεται στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, όπου κεντρικό ρόλο έχει η σκέψη και τα ιδανικά της μεσαίας τάξης: Σκληρή δουλειά, λιτότητα και αποταμίευση και, τέλος, βελτίωση με βάση τις ατομικές ικανότητες. Το δόγμα του λαϊκισμού, παλιό όσο και οι ΗΠΑ, έχει τις ρίζες του σε ευκολοχώνευτα θεμελιώδη στοιχεία της πολιτικής του φιλοσοφίας: Την ευαγγελική παράδοση, τη δημοκρατική παράδοση και την παράδοση της επιτυχίας του αυτοδημιούργητου. Δεδομένου ότι οι ιδέες αυτές ήταν εύκολες στην κατανόησή τους, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και γενικευμένο μοντέλο συλλογικής συμπεριφοράς.
Σήμερα, εποχή της κυριαρχίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, δε φθάνει η σκληρή και έντιμη δουλειά, αλλά χρειάζεται το «θαυματουργό χάπι» - που προτείνει το φιλμ - για να αυξηθεί στο 100 τοις 100 η λειτουργία του μυαλού των ατόμων. Οσων, βέβαια, τυγχάνει να έχουν μυαλό (επιχειρηματικό!, το μόνο που λογιάζεται για μυαλό). Οσο για τους υπόλοιπους, έχει ο Θεός ...που θα τους φροντίσει στον άλλο κόσμο...
Τίποτα το ιδιαίτερο κινηματογραφικά. Μεμονωμένες καλές στιγμές σε επίπεδο υποκειμενικών πλάνων, ενώ στο δεύτερο μέρος της η ταινία αλλάζει χαρακτήρα και χάνει οποιαδήποτε ίχνη σπιρτάδας και ρυθμού επέδειξε στο πρώτο μισό...
Παίζουν: Μπράντλεϊ Κούπερ, Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Εϊμπι Κόρνις, Αννα Φρίελ, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2011).
ΣΕΜΙΧ ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ: Εκπτωτος άγγελος
Καμιά φορά αρκεί μια τυχαία αφορμή να οπλίσει με την απαιτούμενη δύναμη τη θέληση για εκείνο το μεγάλο βήμα που φώλιαζε από καιρό στα μύχια της ανθρώπινης ύπαρξης.
Αυτό συνέβη στην Ζεϊνέπ, τη νεαρή πρωταγωνίστρια της δεύτερης - χρονολογικά - μεγάλου μήκους ταινίας του γνώριμου πια στο κοινό - μετά το «Μέλι» και το «Αυγό» - Σεμίχ Καπλάνογλου. Εξαιρετική και σκληρή η ταινία, που, μέσα από πλάνα μεγάλης διάρκειας και εικόνες λιτές κι απέριττες σε περιεχόμενο και σκηνοθεσία, μέσα από ελάχιστο διάλογο και αραιοσπαρμένες μουσικές φράσεις του Εντβαρ Γκριγκ να σχίζουν το δομικό στοιχείο της σιωπής, αφηγείται γραμμικά, με αργό, ποιητικό συχνά, τρόπο τα τραύματα, τις ενοχές, τα αδιέξοδα και την απόγνωση της Ζεϊνέπ, που ο πατέρας της κακοποιεί σεξουαλικά κι εκείνη δεν μπορεί να μιλήσει πουθενά για την αιμομιξία ταμπού.
Η ερμητικά απόμακρη Ζεϊνέπ ζει στην Κωνσταντινούπολη, σε ένα μικρό διαμέρισμα με τον πατέρα της και δουλεύει καμαριέρα σε ξενοδοχείο. Ονειρεύεται κι αυτή ένα μέλλον διαφορετικό από το χωρίς χαρά παρόν και το χτίζει δειλά και κρυφά. Αγοράζει από καταλόγους χρηστικά αντικείμενα, μικρές ηλεκτρικές συσκευές που τις διατηρεί άθικτες στα κουτιά για εκείνη την ώρα ...για τη νέα ζωή. Απ' την άλλη, δεν αφήνει από τα χέρια της το «νήμα της ευχής», άλλοι έχουν τις πασιέντζες... Κάνει μια ευχή, δένει το νήμα κάπου και ξεκινά κι ανεβαίνει το μονοπάτι. Αν η κλωστή σπάσει, η ευχή δε θα πραγματοποιηθεί.
Μπορεί, όμως, και να μη σπάσει ... Ενας νεότερος σε ηλικία συνάδελφός της και απελπισμένα ερωτευμένος μαζί της κάνει συνεχείς προσπάθειες να την πλησιάσει. Σε άλλη γειτονιά της πόλης, ο Σελτσούκ, τεχνικός ήχου, παλεύει με τις ενοχές του για το θάνατο της γυναίκας του. Η Ζεϊνέπ παίρνει τα ρούχα της πεθαμένης που ο Σελτσούκ χαρίζει. Ετσι, το περιεχόμενο της βαλίτσας θα γίνει η αφορμή της μεταμόρφωσης της Ζεϊνέπ... του «Εκπτωτου Αγγέλου» που παίρνει τη ζωή της στα χέρια της εκδικούμενη την ντροπή, την παγωνιά και την καταπίεση στην οποία τόσα χρόνια ήταν καταδικασμένη... Αξίζει να την δείτε.
Παίζουν: Τουλίν Οζεν, Μπουντάκ Ακαλίν, Μουζά Καραγκιόζ, κ.ά.
Παραγωγή: Τουρκία, Ελλάδα (2004).
ΜΙΚΑΕΛ ΧΟΦΣΤΡΕΜ: Σανγκάη - Η πόλη των κατασκόπων
Την «Τελετή» του Μίκαελ Χόφστρεμ, την τελευταία «αμερικάνικη» ταινία τρόμου του 50χρονου Σουηδού σκηνοθέτη, την είδαμε στην Αθήνα πρόσφατα. Με αρκετή καθυστέρηση - που οφείλεται στην κινέζικη γραφειοκρατία, μια που η παγκόσμια πρεμιέρα είχε αποφασιστεί να γίνει στην Κίνα - προβάλλεται αυτήν τη βδομάδα η «Σανγκάη» - προηγούμενη της «Τελετής» - επίσης αμερικάνικη ταινία του Χόφστρεμ. Πρόκειται για κλασικού χολιγουντιανού στιλ φιλμ νουάρ. Για καλοφτιαγμένο, κατασκοπικό δράμα με διάσπαρτες πινελιές μελό και ευρωπαϊκό στίγμα (λόγω σεναριογράφου και σκηνοθέτη).
Τέλη του 1941 λίγο πριν την επίθεση των Γιαπωνέζων στο Περλ Χάρμπορ και την είσοδο της Αμερικής στον πόλεμο. Ο Αμερικανός πράκτορας Πολ Σόουμς (εξαίρετος ο Τζον Κιούζακ) έρχεται από το Βερολίνο στη Σανγκάη σε μυστική αποστολή και ρίχνεται στη διερεύνηση της δολοφονίας του φίλου του, κατάσκοπου Κόνερ. Στη φανταχτερή ιστορία, της οποίας ο μίτος δεν αφήνει κενά, διαδραματίζεται σε λαμπερά κοσμικά σαλόνια και υγρές και σκοτεινές γωνιές σε ρεαλιστικό κλίμα και ατμόσφαιρα προπολεμική στο εσωτερικό της μεγαλειώδους σκηνογραφικής αναπαράστασης εποχής όλης της περιοχής που βλέπει στο επιβλητικό λιμάνι της πόλης, διασταυρώνεται η δράση διεθνών πρακτόρων, μυστικής αστυνομίας, αντιστασιακών, των δυνάμεων του Αξονα, όλοι άνθρωποι με πάθη και αδυναμίες.
Το αόρατο σκηνοθετικό στιλ επιτυγχάνεται μέσα από τα δυο θεμελιώδη: Τη σκηνοθεσία και το μοντάζ, προϋποθέτει βέβαια την τήρηση των συμβάσεων του είδους. Ολα τα στοιχεία υποτάσσονται συστηματικά στα συμφέροντα της αφήγησης. Το στιλ υποτάσσεται στην ιστορία. Αφήγηση σε voiceover και με πλήθος φλας μπακ. Το βλέμμα στο παρελθόν είναι κυρίαρχο, έτσι τα φλας μπακ κάπου γίνονται κοινότοπο αφηγηματικό τέχνασμα, μανιέρα σχεδόν, που τονίζει το παρελθόν σαν πηγή όλων των κακών του παρόντος. Ο Χόφστρεμ δεν αρκείται να δείξει το σημαντικό παρά μόνο από την καλύτερη γωνία, εξ ου και οι βαθιές σκιές, η περιφορά της κάμερας με σκοπούς αρπαχτικούς και ύποπτους, τα απειλητικά κοντινά πλάνα και οι συνθέσεις με τα πλήθη που εντείνουν την αγωνία και την αίσθηση της απειλής και της παγίδευσης... Αξιοπρεπέστατο.
Παίζουν: Τζον Κούζακ, Γκονγκ Λι, Τζέφρι Ντιν Μόργκαν, Φράνκα Ποτέντε, Γιουν - Φατ Τσόου, Κεν Γουατανάμπι, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ, Κίνα (2010).
ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΛΙΜΠΕΣΜΑΝ: Παγκόσμια εισβολή
Λέγεται ότι τη νύχτα της 24ης προς 25η Φλεβάρη του 1942, ένα σημείο του ουρανού πάνω από το Λος Αντζελες γέμισε με ιπτάμενα, μη αναγνωρίσιμα, αντικείμενα. Με το βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ ακόμα νωπό, σηκώθηκαν πολεμικά αμερικανικά αεροσκάφη, άνοιξαν πυρ και έδιωξαν την απειλή από τον ορίζοντα. Μέχρι σήμερα δεν εξιχνιάστηκε το αίνιγμα της ταυτότητας εκείνων των νυχτερινών επισκεπτών... Η υπερπαραγωγή «επιστημονικής φαντασίας» του Τζόναθαν Λίμπεσμαν αναμασά ένα παλαιό όσο και χιλιοπαιγμένο θέμα: Την επίθεση εξωγήινων στη Γη. Μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση η επίθεση των μηχανικών εξωγήινων μοιάζει να είναι το δόλωμα ενός φιλμ, με εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο. Μιας, επιφανειακά και μόνο, πολεμικής ταινίας, που συγκαλύπτει τα χαρακτηριστικά μιας ανατριχιαστικής προπαγάνδας. Γενικευμένη η αίσθηση ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός μακράς διάρκειας και συμπυκνωμένου διαφημιστικού σποτ για το σώμα των Αμερικανών πεζοναυτών, που, μάλιστα, φθάνει να εμπλέξει έως και την «ενσυνείδητη» επιδοκιμασία ενός παιδιού, μέσα από το συμβολισμό του στρατιωτικού χαιρετισμού...
Το φιλμ κατασκευάζει ένα πορτρέτο χωρίς ίχνος σκιάς, ενοχλητικό και ιδιαίτερου προσανατολισμού. Παρουσιάζει τον υποκελευστή ήρωα που στο βιογραφικό του έχει την ιδιότητα του βετεράνου στο Ιράκ και τον ανακηρύσσει αρχέτυπο του σύγχρονου πολεμιστή των ανθρωπιστικών αποστολών. Απευθύνεται, δε, ξεκάθαρα σε ένα κοινό που εκτρέφει και εκτρέφεται από συλλογικές φαντασιώσεις, που αρέσκεται σε φαντασιακές υποθέσεις και παραστάσεις και όχι σε εξαγωγή διδαγμάτων από την ιστορία του περίφημου πολέμου εναντίον της «τρομοκρατίας».
Στην ταινία συναντάται το εξής παράδοξο: Οι «κακοί» εξωγήινοι τι κάνουν; Επιτίθενται στην Αμερική με έναν «blitz Krieg», αλλιώς «σοκ και δέος» πόλεμο, όπως αποκαλεί η διεθνής κοινότητα τους δικούς της ιμπεριαλιστικούς πολέμους των τελευταίων δεκαετιών. Οι εξωγήινοι είναι οι κακοί που επιτίθενται στον πλανήτη Γη να τον καταλάβουν για να σφετεριστούν τα αποθέματα νερού ...γιατί το νερό τους ενδιαφέρει. Κάνουν, δηλαδή, ό,τι ακριβώς έκανε και συνεχίζει να κάνει στη Λιβύη με αναίσχυντη πια ξετσιπωσιά η «Διεθνής Κοινότητα» για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον ορυκτό πλούτο...
Αρα, με τα μέτρα και τα σταθμά της διεθνούς κοινότητας, αφού οι εξωγήινοι είναι κατακτητές και οι διεθνής κοινότητα που επιτίθεται για το πετρέλαιο είναι κατακτητές, ενώ οι Αμερικανοί που μάχονται εναντίον του κατακτητή είναι, σύμφωνα με το δόγμα, τρομοκράτες.
Η ταινία «Παγκόσμια Εισβολή» θέτει επιτακτικά το ζήτημα της σχέσης μιας κοινωνίας με την τέχνη που παράγει και κατά πόσο τα διλήμματα που διαπερνούν την τέχνη αποκαλύπτουν και αντικατοπτρίζουν κυρίαρχες πολιτικές και ψυχολογικές διαθέσεις και τάσεις της κοινωνίας ή η τέχνη προΐσταται και συμβάλλει στη διαμόρφωση ευνοϊκού - γι' αυτούς που επιτίθενται - κλίμα και χειραγωγεί την κοινή γνώμη, ιδιαίτερα των νέων. Ο κινηματογράφος, σαν τα ηλεκτρονικά μέσα, έχει δραστικά μεταβάλει τον τρόπο που προσλαμβάνουμε την πραγματικότητα. Επενεργεί πάνω μας ψυχολογικά και μας επηρεάζει πολιτικά. Σήμερα φθάσαμε να αποδεχόμαστε ως φυσιολογικό τις τεράστιες ποσότητες κάθε είδους πληροφορίας που μας μεταγγίζουν σε υπέρμετρες δόσεις, χωρίς να αναρωτιόμαστε και να μας απασχολεί ο τρόπος που μας μεταβιβάζουν αυτό που θέλουν να μας μεταδώσουν.
Η μορφή στο συγκεκριμένο φιλμ παίζει τον καθοριστικό ρόλο. Κυρίαρχο σημείο, η οπτική γωνία από την οποία γίνεται η προσέγγιση του θέματος. Από τα μέσα. Από τις τάξεις των πεζοναυτών. Ο θεατής, λοιπόν, εντάσσεται στο στράτευμα σαν ενσωματωμένος πολεμικός ανταποκριτής και ζει δίπλα τους και τη φρενίτιδα των μαχών, αλλά και το ανθρώπινο και ανθρωπιστικό τους πρόσωπο. Πρόκειται για στημένο ντελίριο δοξασίας του ανθρωπιστικού πνεύματος των πεζοναυτών σε μια «αποστολή διάσωσης αμάχων». Και οποία αποκάλυψη! Οι άμαχοι, όλως τυχαίως, τυγχάνει να είναι λατινοαμερικάνικης καταγωγής...
Η σκηνοθεσία σε στιλ ψευδοντοκιμαντέρ. Στο ίδιο ακριβώς στιλ με τις «δραματοποιημένες» ειδήσεις του CNN, το οποίο, βέβαια, παρά τη βιβλική καταστροφή, συνεχίζει να εκπέμπει και να στέλνει ανταποκρίσεις από τα μέτωπα και εικόνες αποκάλυψης που επιβεβαιώνουν έναν τεχνολογικά ανώτερο εχθρό... Η κάμερα ηθελημένα στον ώμο. Μονίμως, ώστε να προσδίδει στην αφήγηση την αληθοφάνεια του αμοντάριστου ρεπορτάζ. Κουνάει σαν καράβι στο Κάβο Ντόρο ακόμη κι εκεί που δε χρειάζεται, για παράδειγμα, όταν δύο άνδρες συνομιλούν μέσα σε ένα γραφείο! Πλάνα ως επί το πλείστον κοντινά που αποκαλύπτουν την «ανθρώπινη υπόσταση» όσων ενδύονται την ιδιότητα του πεζοναύτη. Τους πλησιάζουμε από απόσταση αναπνοής. Διακρίνουμε το φόβο, τον πόνο τους για τα δεινά των αμάχων, αλλά και την αμετάκλητη απόφαση να φέρουν σε πέρας την ιερή τους αποστολή... «Αντιμετωπίζουμε άγνωστο εχθρό, αλλά ξέρουμε ότι πολεμάμε για την πατρίδα μας, τα σπίτια μας, την οικογένειά μας». Η κάμερα στρέφεται προς πάσα δυνατή και πιθανή κατεύθυνση, καδράρει εικόνες ξεκάθαρα αναγνώσιμες, βαλμένες σε αφηγηματική σειρά με μοντάζ καταιγιστικού ρυθμού χωρίς νεκρούς χρόνους. Εικόνες κουνημένες, κυματώδεις έως τρικυμιώδεις. Που βυθίζουν τον θεατή στην αίσθηση του χάους και παραπέμπουν ευθέως σε εικόνες από σύγχρονες ένοπλες συγκρούσεις αντάρτικου των πόλεων με εικόνες φλου πολλές φορές, κι αυτό εξυπηρετεί την αληθοφάνεια, και ρυθμό που προξενεί πονοκέφαλο, ζαλάδα, ως και κρίσεις επιληψίας. Τα κλισέ το ένα πίσω από το άλλο και η μουσική σαν βρύση που στάζει με στόμφο σε τσίγκο. Μέσα στις βίαιες κι εντυπωσιακές μάχες σιγά σιγά ήρωες γεννιούνται - όπως σε όλες τις μεγάλες μάχες. Κι ενώ νομίζει κανείς ότι το τέλος της ταινίας συμπίπτει με τη διάσωση των αμάχων, η δράση συνεχίζεται με την καταστροφή - στον επίλογο - του κέντρου διοίκησης των εξωγήινων και οι πεζοναύτες σε παροξυσμό πατριωτισμού επιβεβαιώνονται οι μοναδικοί που με αυτοθυσία - ως σύγχρονοι γενναίοι σταυροφόροι - μπορούν να σώσουν τον πλανήτη. Κάκιστη ταινία και αισχρή, το μόνο που σώζεται είναι τα ειδικά εφέ...
Κανείς, μα κανείς σήμερα δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί την Ιστορία και τα συμπεράσματά της!
Παίζουν: Ααρον Εκχαρτ, Μισέλ Ροντρίγκες, Μάικλ Πένια, Νε - Γιο, Τζόι Κινγκ, Μπρίτζετ Μόιναχαν, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2011).
No comments:
Post a Comment