- Πλούσια σε ποσότητα και με κορυφώσεις ποιοτικές η βδομάδα που διανύουμε... Επικεφαλής η επανέκδοση της κλασικής ταινίας από το 1931, του Γερμανού δημιουργού Γκέοργκ Βίλχελμ Πάμπστ, «Συντροφικότητα». Ακρως επίκαιρη, τόσο για τον ισχυρό αντιπολεμικό της χαρακτήρα όσο και το μήνυμά της για ταξική αλληλεγγύη των λαών, καθοριστική διεθνιστική αρχή και επίκαιρη σήμερα που άρχισε ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος κατά του λαού της Λιβύης από τους ίδιους πάντα δολοφόνους, αυτούς τους πουλούν ευαισθησία ως προς την καταπίεση δημοκρατικών δικαιωμάτων άλλων, όμως ποτέ, μα ποτέ, των δικών τους λαών! Ιδιαίτερο κεφάλαιο συγκροτούν οι γυναικείες ταινίες: Στην πρωτοκαθεδρία η γοητευτικά ευκολοχώνευτη εγγλέζικη κωμωδία του Νάιτζελ Κόουλ «Γυναίκες έτοιμες για όλα», που αναβιώνει την πρώτη απεργία εργατριών στη Βρετανία του 1968.
- Ακολουθούν δυο μικρού μήκους βραβευμένα ντοκιμαντέρ για γυναίκες καλλιτέχνιδες φτιαγμένα από γυναίκες - την Κλεώνη Φλέσσα και την Νορβηγίδα Ανε Σέρστι Μπγιορν - που προβάλλονται μαζί, με ενιαίο εισιτήριο για μια βδομάδα, στους χώρους της Ταινιοθήκης και τέλος παρόν και το Οσκαρικό γυναικείο βλέμμα - πάνω στο θέμα της βίας και της εκδίκησης - της Σουσάνε Μπίερ από τη Δανία, με την τελευταία της ταινία «Ισως, αύριο», φετινό Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.
- Υπάρχει και το θρίλερ της βδομάδας, μια παραγωγή της «διεθνούς κοινότητας» με τίτλο «Ο Αγνωστος» σε σκηνοθεσία Ζομ Κολέ Σερά, με τον Λίαμ Νίσον, τον Μπρούνο Γκαντζ και τον Αϊνταν Κουίν και ιστορία που διαδραματίζεται στο σημερινό πεπερασμένης «πρακτορικής» αίγλης Βερολίνο. Υπάρχουν και κωμωδίες, όπως η γαλλική roadmovie κωμωδία «Μαμούθ» σε σκηνοθεσία των Γκουστάβ ντε Κερβέρν και Μπενουά Ντελεπίν με τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ στον πρωταγωνιστικό ρόλο του εξηντάχρονου στα πρόθυρα της συνταξιοδότησης που ανακαλύπτει ότι οι κατά καιρούς εργοδότες δεν του «πέρασαν» όλα τα ένσημα που δικαιούταν και καβάλα στην παλιά μοτοσικλέτα του «Μαμούθ» βγαίνει στο κυνήγι των ενσήμων, διασχίζοντας τη χώρα και επιστρέφοντας έτσι σε χώρους και χρόνο από το παρελθόν.
- Αμερικάνικη η άλλη κωμωδία με τίτλο «Πρωινό Ξύπνημα», σε σκηνοθεσία Ρότζερ Μίτσελ. Η ιστορία λαμβάνει χώρα σε τηλεοπτικό εργασιακό περιβάλλον. Με την Νταϊάν Κίτον, τον Χάρισον Φορντ και την Ρέιτσελ Μακ Ανταμς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Τέλος, προβάλλονται και δύο ταινίες κινουμένων σχεδίων, η μια αμερικάνικη, μεταγλωττισμένη στα ελληνικά έχει τίτλο «Αρης καλεί Μαμά» σε σκηνοθεσία Σάιμον Γουέλς, ενώ η άλλη είναι σαφές δείγμα του σκανδιναβικού (δανέζικου εν προκειμένω) προβληματισμού, αλλά και ανώτερου πολιτισμού με ιεραπόστολους, ναρκωτικά, σεξ, πορνοστάρ κ.λπ. κ.λπ. «Princess» ο τίτλος και Αντερς Μόργκεντχάλερ ο δημιουργός.
ΚΡΙΤΙΚΗ:
Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Πέμπτη 24 Μάρτη 2011
- ΓΚΕΟΡΓΚ ΒΙΛΧΕΛΜ ΠΑΜΠΣΤ: Συντροφικότητα ή τραγωδία του ορυχείου
Ο Παμπστ το 1930 επωμίζεται ως Πρόεδρος της Οργάνωσης των Εργατών του Γερμανικού Κινηματογράφου (DACHO) συνδικαλιστικές και κοινωνικές ευθύνες. Το 1931 η προσφορά του αναφορικά με την προώθηση της ιδέας της εργατικής αλληλεγγύης και του σοσιαλισμού κορυφώνεται με τη ρεαλιστική του ταινία «Συντροφικότητα», που θέτει ταξικά και κοινωνικά ερωτήματα και καταφέρνει να προβάλει την ιδέα της αλληλοκατανόησης, ακόμα κι όταν οι άνθρωποι μιλούν διαφορετικές γλώσσες. Η ταινία μαζί με τις δυο προηγούμενες του σκηνοθέτη «Στο Δυτικό Μέτωπο» (1930) και «Οπερα της Πεντάρας» (1931) συνθέτουν την αποκαλούμενη Σοσιαλιστική του Τριλογία.
«Γερμανοί ή Γάλλοι δεν έχει σημασία - είμαστε όλοι εργάτες και ο ανθρακωρύχος είναι ανθρακωρύχος», λέει ένας πρωταγωνιστικός ρόλος. Η ιστορία στη «Συντροφικότητα» συντάσσεται στη βάση ενός πραγματικού γεγονότος του 1906 - από τα χειρότερα εργατικά ατυχήματα, με 1.060 νεκρούς - στα ανθρακωρυχεία της γαλλικής πόλης Courrieres, πάνω στη γαλλογερμανική μεθόριο. Τότε Γερμανοί ανθρακωρύχοι από την απέναντι πλευρά των συνόρων είχαν προστρέξει στη διάσωση των Γάλλων συναδέλφων τους. Στην ταινία ο χρόνος του συμβάντος μετατοπίζεται συμβολικά στο 1919, μετά τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την επιβολή στους Γερμανούς της ταπεινωτικής Συνθήκης των Βερσαλλιών, ούτως ώστε να επιταθεί το μήνυμα της ειρήνης και της αλληλεγγύης μεταξύ των εργατών.
Στο εισαγωγικό μέρος εκτίθεται η οικονομική και πολιτική κατάσταση τόσο στα γαλλικά όσο και τα γερμανικά εδάφη γύρω από την περιοχή των ορυχείων. Ανεργία και πληθωρισμός καλπάζουν, οι προλεταριακές τοπικές κοινωνίες εμφανίζουν δείγματα περιχαράκωσης και δυσπιστίας προς παν τι ξένο ... Γερμανοί άνεργοι περνούν τα σύνορα να δοκιμάσουν την τύχη τους στη Γαλλία, επιστρέφουν όμως με άδεια χέρια, ενώ περιστασιακά ξεσπάσματα σοβινισμού και ασήμαντες παρεξηγήσεις αυξάνουν την ένταση ανάμεσά τους. Δεν περνά καιρός και τρομαχτικές, απανωτές εκρήξεις άνθρακα στα ορυχεία της γαλλικής πλευράς εγκλωβίζουν τους εργάτες στα έγκατα της γης. Τα νέα περνούν γρήγορα τα σύνορα και φθάνουν στις ντουζιέρες που πλένονται οι Γερμανοί, μετά τη δουλειά. Και είναι αυτό το σημαντικό σημείο όπου η ιστορία αλλάζει τροπή, όταν οι Γερμανοί αποφασίζουν να προστρέξουν στη διάσωση των Γάλλων συναδέλφων τους.Η «Συντροφικότητα» χαρακτηρίζεται ως μια από τις αριστοτεχνικότερες, από άποψη ρεαλιστικών σκηνικών, έξοχης φωτογραφίας και ντοκουμενταρίστικης αληθοφάνειας ταινίες, όπου πλήθη ερασιτεχνών ηθοποιών βρίσκονται πλάι - πλάι με το βασικό καστ των επαγγελματιών. Θεωρείται ακόμη ως μια από τις τελειότερες - του ομιλούντος κινηματογράφου - ως προς την τεχνική της απεικόνισης των σκοτεινών διαδρόμων στις γαλαρίες των ορυχείων που αποκαλύπτονται με περίφημα τράβελινγκ, αλλά και με τη σπουδαία συνδρομή περαιτέρω τεχνικών μέσων όπως το «μπλιμπ», η χρήση του οποίου αφήνει στην κάμερα απίστευτη ελευθερία κίνησης, άρα και έκφραση, μια που τώρα μπορεί να πλησιάζει πολύ κοντά στα αντικείμενα που την ενδιαφέρουν χωρίς το φόβο του θορύβου της.
Ο Παμπστ μέσα από τα μηνύματα για αδελφοσύνη κι εργατική αλληλεγγύη στέλνει ένα ηχηρό αντιπολεμικό μήνυμα, ο πόλεμος αντιπροσωπεύει ένα παιδιάστικο στάδιο της εξέλιξης του ανθρώπου, σαν τα δυο αγοράκια της αρχής, το ένα από τη Γαλλία, το άλλο από τη Γερμανία που παίζουν βώλους, μαλώνουν κι έρχονται στα χέρια ...
Στις 25, 26 και 27 Μάρτη στις 21.00, μεταξύ των δύο προβολών, στον κινηματογράφο «ΤΡΙΑΝΟΝ» θα λαμβάνει χώρα μουσική παράσταση με ενιαίο εισιτήριο. Για περισσότερες πληροφορίες τηλεφωνήστε στο 210-8215469 και 210-8222702.
Παίζουν: Ερνστ Μπους, Οσκαρ Χέκερ, Γκούσταβ Πίτσερ, Ελιζαμπέτ Βεντ, Αλεξάντερ Γκράναχ κ.ά.
Παραγωγή: Γερμανία, Γαλλία (1931).
- ΣΟΥΣΑΝΕ ΜΠΙΕΡ: Ισως, αύριο
Οφθαλμός αντί οφθαλμού ή μήπως στρέφουμε και το άλλο μάγουλο; Με ποιο τρόπο ο μικρός κι ο αδύναμος θα βρει το δίκιο του; Στην Αφρική μαίνονται εμφύλιοι πόλεμοι, αλλά και στη Δανία μαίνονται οι καθημερινές, «βίαιες» αντιθέσεις. Συγκριτικά, βέβαια, οι τελευταίες αποτελούν συγκρούσεις τύπου κι επιπέδου παιδικής χαράς. Ο πρωτότυπος τίτλος της ταινίας είναι «Εκδίκηση». Λέξη που συνιστά την έννοια κλειδί τόσο στο θεματικό «περιορισμό» και την ανάγνωση της ταινίας, όσο και στη «συζήτηση» (discours) που πηγάζει από το θέμα του φαύλου σπιράλ της βίας. Το φιλμ ξεκινά με έναν προσφυγικό καταυλισμό στην Αφρική που πλήττεται από τη βία του πολέμου, από τις τραγικές συνθήκες του υπαίθριου χειρουργείου που έστησε ο Σουηδός εθελοντής γιατρός. Την επόμενη στιγμή, η ταινία μεταφέρεται στη Δανία και χαράσσει παράλληλες για τη βία που ασκείται σε σχολικό περιβάλλον, σε μια ειδυλλιακή πόλη. Ετσι ξεκινά το σύνθετο αυτό δράμα με στοιχεία, που η δραματουργία της Μπίερ κλιμακώνει σταδιακά.
Κύριοι πρωταγωνιστές δύο συνομήλικα αγόρια από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, συμμαθητές και φίλοι. Ο Κρίστιαν μετακόμισε στην πόλη από το Λονδίνο μετά τον πρόσφατο, από καρκίνο, θάνατο της μητέρας του γεμάτος πόνο. Αλλά και μίσος για τον επιχειρηματία, απόντα συνήθως, πατέρα στον οποίο καταλογίζει ότι επιθυμούσε το θάνατο της γυναίκας του. Ο συνομήλικός του Ελίας, υπομένει σιωπηλά τη βία και την κακοποίηση από συμμορία συμμαθητών, ανίκανος να αντιδράσει, παραλυμένος από το δικό του πόνο, γιατί οι γονείς του χωρίζουν. Ο πατέρας του ήδη έφυγε εθελοντής γιατρός στην Αφρική μετά την αποκάλυψη ότι είχε και άλλη σχέση. Η μητέρα του, κι αυτή γιατρός, ζει μέσα σε συμπτώματα κατάθλιψης και στρες, μια κατάσταση που η Μπίερ περιγράφει με μαεστρία. Ο παγερά απόκοσμος Κρίστιαν με συμπεριφορά ψυχοπαθούς είναι ο δραματουργικός πυρήνας, η κομβική αφετηρία από όπου ξεκινούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις του μύθου. Ρόλος και αιτίαση τελούν σε σχέση διαλεκτική χωρίς όμως το αποτέλεσμα να κατορθώνει να φαίνεται αξιόπιστο.
Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας ισχυρίζεται η Μπίερ που επέλεξε να βουτήξει σε βαθιά νερά μέσα από προσέγγιση καθημερινότητας με πληθώρα κλισέ και βέβαια χάπι εντ. Μέσα από έναν αφηγηματικό τρόπο που συνιστά την απλούστερη και αναγνωρίσιμη οδό. Ο τρόπος που δείχνει τα «φορεία» να φθάνουν στο αφρικάνικο χειρουργείο παραπέμπει ευθέως στα αντίστοιχα πλάνα της τηλεοπτικής αμερικανικής σειράς «Στην εντατική». Η Μπίερ προσπαθεί να κρατά στην «τσίτα» τα συναισθήματα του θεατή σε αυτό συνδράμει και ο τρόπος που η πλοκή, τα τεκταινόμενα, ακολουθούν ένα παιχνίδι που εναλλάσσεται σε δύο μέτωπα. Η τακτική όμως αυτή οδηγεί στο να γλιστρά προς ήδη γνωστές διαπιστώσεις και συμπεράσματα αντί να ψάχνει για νέα. Δειγματοληπτικά αναφέρεται το αξιακό σύστημα που προβάλλουν οι δάσκαλοι του σχολείου, οι αστυνομικοί που διεξάγουν ανάκριση για τον ξυλοδαρμό μαθητή ή ο ευέξαπτος μηχανικός του συνεργείου αυτοκινήτων, ο άκρατος ατομικισμός και ο κατατεμαχισμένος άνθρωπος. Ο Σουηδός γιατρός έχει αδυναμία να συνθέσει την εικόνα μιας ενιαίας συμπεριφοράς ενός ακέραιου ανθρώπου: Συμπεριφέρεται ή ως γιατρός και μόνο, ή ως πατέρας και μόνο, ή ως πολίτης και μόνο. Η ουδετερότητά του διαπιστώνεται ότι είναι στοιχείο αρνητικό και πολύ μάλιστα. Η βίαια πράξη εκδίκησης που συνταράσσει τις οικογένειες και των δύο αγοριών γίνεται και η αιτία να επιλυθούν - μάλλον να κουκουλωθούν ακόμα μια φορά τα εσωτερικά τους προβλήματα. Παρά τις καλές ερμηνείες, την τεχνική αρτιότητα και τα πολλά κοντινά α λα Μπέργκμαν πλάνα όπου η Μπίερ φυλακίζει την ψυχή των ηθοποιών της, η ταινία είναι μια επιφανειακή και ρηχή αντιμετώπιση ενός τεράστιου θέματος.
Παίζουν: Μίκαελ Πέρσμπραντ, Ούλρικ Τόμσεν, Τρίνε Ντίρχολμ, Καμίλα Γκότλιμπ, Σάτου Χελένα Μίκελίνεν, κ.ά.
Παραγωγή: Δανία, Σουηδία (2010)
- ΝΑΪΤΖΕΛ ΚΟΟΥΛ: Γυναίκες έτοιμες για όλα
Ταινία άριστων ισορροπιών, «ελαφριά» και «βαριά» ταυτόχρονα, δράμα και χιούμορ, πολιτική στράτευση και υψηλής ποιότητας βρετανική υποκριτική τέχνη και στο κέντρο το «πρόβλημα» που παραμένει ίδιο, σήμερα όπως και χτες. Φυσικά, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της ταινίας επικεντρώνεται στο θέμα της, σε μια σελίδα του αγώνα της εργατικής τάξης που τώρα ηχεί επίκαιρη περισσότερο από ποτέ.
Μυθοπλασία κοινωνικο-ιστορική με απόλυτη αίσθηση της περιπλοκότητας της κατάστασης, που ούτε στιγμή δεν πέφτει στο μελό, για το χρονικό της πρώτης απεργίας γυναικών στη Βρετανία, που έφτασε να προξενήσει κρίση σε εθνικό επίπεδο. Αψεγάδιαστη αναπαράσταση της εποχής μέσα από στοιχεία σκηνογραφικά, ενδυματολογικά και πολιτισμικά. Η ταινία θύμισε στους πιο παλιούς την πολύχρωμη μόδα του τότε, τη μίνι φούστα, τη μυθική μάρκα ΒΙΒΑ, τα χτενίσματα με τα ξασμένα μαλλιά, το παχύ αϊ-λάινερ γύρω από τα μάτια, τη ρυθμική μουσική των πιονιέρων των εγγλέζικων συγκροτημάτων... Ολα όμως αυτά τα χρωματιστά και νοσταλγικά ντύνουν εξωτερικά αυτήν τη βρετανική κωμωδία της εργατικής τάξης. Δεν αντικαθιστούν και ούτε μετατοπίζουν στο ελάχιστο το εστιακό κέντρο: Την ιστορική απεργία των Εγγλέζων εργατριών.
Επί πρωθυπουργίας Χάρολντ Ουίλσον, κυβέρνησης των Εργατικών και υπουργού Εργασίας Μπάρμπαρα Καστλ, τον Ιούνιο του 1968, 183 εργάτριες, ράφτρες καλυμμάτων στις εγκαταστάσεις της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας «Φορντ», στην εργατούπολη Dagenham κήρυξαν απεργία που διήρκεσε 3 ολόκληρες εβδομάδες. Την εποχή της απεργίας η «Φορντ» ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανία στην Ευρώπη με 55.000 εργαζόμενους και παραγωγή 500.000 οχημάτων το χρόνο. Αίτημα των απεργών ραφτρών όχι μόνο η αύξηση μισθών σε επίπεδα ειδικευμένου προσωπικού, αλλά και ισοτιμία στη συμπεριφορά. Η ταινία ορθά - κοφτά δείχνει ότι ακόμη κι όταν κάποιος είναι μικρός κι αδύναμος, αν ο αγώνας δίνεται αταλάντευτα, με εργατική αλληλεγγύη και καθολική συμμετοχή, όχι απλά υπάρχουν πιθανότητες νίκης, αλλά η νίκη είναι βέβαιη!
Ταινία με πάμπολλες αναγνώσεις, αλλά και διευκρινίσεις: Το μεγάλο κεφάλαιο, τα αφεντικά και οι υπάλληλοί τους δεν είναι άκαρδοι και κακοί, είναι καπιταλιστές. Οι συνδικαλιστές εργατοπατέρες δεν είναι άμυαλοι και σεξιστές, αλλά υπάλληλοι των καπιταλιστών. Το ίδιο και οι κυβερνητικές εξουσίες, ιδιαίτερα οι «φιλολαϊκές», που τα πλοκάμια τους συνδέονται ασφυκτικά με τη δράση των μεγαλοσυνδικαλιστών. Η αστή σύζυγος του στελέχους της «Φορντ» δε συντάσσεται με τα ταξικά αιτήματα της απεργίας, αλλά συνιστά στερεότυπο ψυχαναλυτικού φεμινισμού... κλπ., κλπ. Να την δείτε!
Παίζουν: Σάλι Χόκινς, Μπομπ Χόσκινς, Αντρέα Ράισμπόροου, Σάιαν Σκοτ κ.ά.
Παραγωγή: Βρετανία (2010).
- ΑΝΕ ΣΕΡΣΤΙ ΜΠΓΙΟΡΝ: Χαρισματικές καλλονές - γυναίκες σουρεαλίστριες καλλιτέχνιδες
Η Νορβηγίδα Ανε Σέρστι Μπγιορν έχει στο ενεργητικό της αρκετές ταινίες ντοκιμαντέρ και animation. Το φεμινιστικό της ντοκιμαντέρ από το 2000 χαρακτηρίζεται από υπέρμετρο όγκο υλικού. Υπέρμετρο σε σχέση και με την πενηντάλεπτη διάρκεια της ταινίας αλλά και με το θέμα καθαυτό, γεγονός που υποχρεώνει την αφήγηση σε ρυθμούς βεβιασμένους, σε λόγο συνοπτικό μα και κατά τι πεπερασμένο. Η ταινία δείχνει έξι «νέες, ωραίες και προικισμένες» γυναίκες που ασπάστηκαν τη δεκαετία του '30 το σουρεαλισμό και πλαισίωσαν το ανδροκρατούμενο κίνημα στο προπολεμικό Παρίσι. Πλάι τους εμφανίζεται και μία έβδομη, μια σημερινή εικαστική καλλιτέχνης από τη Νορβηγία, η Vildevon Krogh, την οποία συνεχίζουν να εμπνέουν τα ίδια σύμβολα και μυθολογικά ζώα που κάποτε γοήτευσαν τις σουρεαλίστριες πρόγονές της, που με την τέχνη τους διαμόρφωσαν ένα ολόκληρο σύμπαν που αντανακλά το εσωτερικό βάθος του υποσυνείδητου. Το ντοκιμαντέρ της Μπγιορν σχολιάζει πρόσωπα και καταστάσεις, κάνει χρήση έξυπνης και προσωπικού στιλ animation και εγγράφει, τέλος, το έργο και τη σκέψη των «μυθικών» αυτών γυναικείων μορφών στο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον της εποχής.Η πρεμιέρα σήμερα το βράδυ στις 20.00 στην Ταινιοθήκη, παρουσία των σκηνοθετριών, που θα συζητήσουν με το κοινό.
Παραγωγή: Νορβηγία (2000).
- ΚΛΕΩΝΗ ΦΛΕΣΣΑ: Ελένη Μπούκουρη - Αλταμούρα. Η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος
No comments:
Post a Comment