Ζην επικινδύνως

Wasted youth Η νέα ταινία των Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και Γιαν Βόγκελ

• Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
•  Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011

Αρκούν για μια καλή ταινία μια δυνατή ιδέα, ένα υποτυπώδες στόρι όλων κι όλων πέντε σελίδων, λίγα χρήματα, μια κάμερα, πολλά μέτρα φιλμ, μια ομάδα πιτσιρικάδων ερασιτεχνών ηθοποιών και ένα σωρό καλοπροαίρετοι συνεργάτες;

Η πρώτη απάντηση ίσως είναι αρνητική. Κι όμως. Ο 34χρονος Αργύρης Παπαδημητρόπουλος, τον οποίο πρωτογνωρίσαμε πριν από τρία χρόνια με την εμπορική κωμωδία «Bang bank» των 450.000 εισιτηρίων, με τη νέα του ταινία «Wasted youth», που συν-σκηνοθέτησε με τον Γερμανό Γιαν Βόγκελ, απέδειξε ότι, όταν υπάρχει μια ασυγκράτητη διάθεση δημιουργίας, η τέχνη κάνει θαύματα.

Η ταινία, άλλωστε, πέρασε ήδη ένα γερό crash test. Ανοιξε πρόσφατα το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ. Αρεσε, χειροκροτήθηκε, συζητήθηκε και πυροδότησε ένα διάλογο με Ευρωπαίους θεατές, οι οποίοι περίμεναν να δουν στη μεγάλη οθόνη μια όψη της ελληνικής κοινωνίας που βρίσκεται σε κρίση.

Στο «Wasted youth» παρακολουθούμε το 24ωρο δύο ηρώων. Από τη μία τον Χάρη, έναν 16χρονο σκεϊτά (τον υποδύεται ο εξαιρετικός ερασιτέχνης Χάρης Μάρκου), ο οποίος ζει την κάθε μέρα του με αδρεναλίνη και όρεξη. Πηγαίνει σε πάρτι με τα δύο φιλαράκια του (οι Αρθούρος Κιβίλιοφ και Τζέισον Ουάστρο είναι κολλητοί του και στην πραγματική ζωή), μπεκροπίνουν, προσπαθούν να ρίξουν κανά κορίτσι και ζουν επικινδύνως πάνω σε μια... σανίδα σκέιτ.

Από την άλλη, υπάρχει ο Βασίλης (Ιερώνυμος Καλετσάνος), ένας μεσήλικας δημόσιος υπάλληλος, ο οποίος βάλλεται από παντού. Από τα αφεντικά του, από το φίλο του που προσπαθεί να τον μπλέξει σε μια δουλειά με αμφιλεγόμενη κατάληξη, και γενικά από την άχαρη οικογενειακή ζωή. Οι τροχιές τους κάποια στιγμή θα συναντηθούν.

«Αυτοί οι δύο διαφορετικοί άνθρωποι καθρεφτίζουν την ελληνική κοινωνία. Η δυναμική των νέων σκοντάφτει πάνω σε ανθρώπους που δεν έχουν διάθεση να αλλάξουν τη μέτρια ζωή τους», εξηγεί ο σκηνοθέτης. Η ματιά του έχει την ψυχραιμία της χρονικής απόστασης ασφαλείας και από τους δύο ήρωές του. «Με χωρίζουν τόσα χρόνια από τον Χάρη όσα και από τον Βασίλη. Είμαι στη μέση, μέρος μιας αμήχανης γενιάς, που δεν έχει γίνει ακόμα κατεστημένο, αλλά έχει αφήσει πίσω τα χρόνια της αθωότητας», λέει.

Η ιδέα γεννήθηκε πριν από τρία χρόνια, τον Δεκέμβριο του 2008, τις μέρες που η Αθήνα είχε πάρει φωτιά, οι νέοι είχαν κατεβεί στους δρόμους, διαδηλώνοντας για τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Τότε ο Αργύρης Παπαδημητρόπουλος και ο Γιαν Φόγκελ πρωτοσκέφτηκαν να γυρίσουν μια ταινία που να αναντανακλά το σήμερα, τους νέους, την κοινωνία που αλλάζει. Η ανάγκη της αμεσότητας οδήγησε σε γυρίσματα «free style». Δεν υπήρχε περιθώριο για πολλές προετοιμασίες. Ενώ ο χαρακτήρας της ταινίας -απόλυτου ρεαλισμού- επέβαλε καταστάσεις αυτοσχεδιασμού.

Οι δύο σκηνοθέτες «εκμεταλλεύτηκαν» κάθε συνθήκη που μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ της ταινίας. Για παράδειγμα, ένα ξεφάντωμα των πιτσιρικάδων ηρώων γυρίστηκε στο γάμο του αδερφού του Παπαδημητρόπουλου. Ενα από τα κλειδιά της ταινίας είναι ίσως το γεγονός ότι εμπιστεύτηκαν απόλυτα τους νεαρούς πρωταγωνιστές τους. Μπορεί αυτοί να νόμιζαν ότι θα τους τραβήξουν απλώς να κάνουν σκέιτ, αλλά κατέληξαν όχι μόνο ηθοποιοί αλλά και, μ' έναν τρόπο, συν-σεναριογράφοι. Οι δικές τους ατάκες, εντελώς νεολαιίστικες και αληθινές, δίνουν μια φοβερή ζωντάνια στην ταινία και φυσικά συμβάλλουν στο ρεαλισμό.

Τώρα, με την ασφάλεια του χρόνου, όταν κοιτάει πίσω, αυτό που έρχεται στο μυαλό του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου είναι: «Ημουν τρελός. Είναι ρίσκο να εμπιστευτείς μια ταινία σε ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με το σινεμά. Για να υλοποιηθεί τελικά, έχω υποχρεωθεί σχεδόν σε όποιον μιλάει ελληνικά».

Η αίσθηση, όμως, της παρέας και της συνεργασίας είναι από τα πλεονεκτήματα της γενιάς, που ονομάζουμε «νέο ελληνικό σινεμά». Υπάρχει ένα ακόμα κοινό. Ως δημιουργοί, δείχνουν γρήγορα αντανακλαστικά απέναντι σε μια κοινωνία που αλλάζει. «Δεν είναι τυχαίο», λέει ο Παπαδημητρόπουλος, «που τα τελευταία τρία χρόνια είδαμε τόσες ταινίες με θέμα την αγία ελληνική οικογένεια. Λογικό δεν είναι όταν ζούμε σε μια κοινωνία της οποίας τα θεμέλια τρίζουν και οι δομές αλλάζουν;».
* Βγαίνει την Πέμπτη στις αίθουσες.