«ΣΤΟΠ» ΣΕ ΔΥΟ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΝΤΑΛΙ

• Σουρεαλισµός και λογοκρισία

Μ.Α., ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 8 Ιουνίου 2010

• Στον αέρα κινηµατογραφικές παραγωγές του Χόλιγουντ για τον σουρεαλιστή ζωγράφο και τις παραξενιές του λόγω παρεµβάσεων από το Ιδρυµα Γκαλά -Νταλί

«Μην εξευτελιστείς µε µια ταινία σαν αυτή». Προειδοποίηση που ακούγεται σαν απειλή. Και ήταν ίσως από τα πιο κοµψά µηνύµατα που έλαβε ο Αλ Πατσίνο, όταν αποφάσισε να υποδυθεί στη µεγάλη οθόνη τον Σαλβαντόρ Νταλί. Οι επιστολές που λάµβανε ο βραβευµένος µε Οσκαρ ηθοποιός ήταν όµως µόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς η ταινία θα βασιζόταν στο βιβλίο «Ο Νταλί κι εγώ: Μια σουρεαλιστική ιστορία», που έγραψε ο βέλγος έµπορος τέχνης (ο οποίος είχε καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης για διακίνηση πλαστών έργων του Νταλί) Σταν Λορισένς και το οποίο όχι µόνο αποκάλυπτε σκανδαλώδεις λεπτοµέρειες για τη σεξουαλική ζωή του ζωγράφου, αλλά και την ανάµειξη στην πλαστογράφηση των έργων του!

Γη και ουρανό φαίνεται να κίνησε το Ιδρυµα Γκαλά - Νταλί για να σταµατήσει την ταινία και έστειλε εκπροσώπους του ώς το Λος Αντζελες για να ασκήσουν πιέσεις στην εταιρεία παραγωγής και στον Αντριου Νίκολ, που είχε υπογράψει τη διασκευή του σεναρίου και στο «Τρούµαν Σόου».

Στο στόχαστρο όµως του Ιδρύµατος δεν βρίσκονται µόνο µεγάλες παραγωγές αλλά και µικρότερης εµβέλειας πρότζεκτ, όπως ένα ντοκιµαντέρ για τη σχέση του Νταλί µε τον κινηµατογράφο που φέρει τον τίτλο «Ο κινηµατογράφος σύµφωνα µε τον Νταλί», του βρετανού συγγραφέα και σκηνοθέτη Κρίστοφερ Τζόουνς. Το ντοκιµαντέρ αυτό περιγράφει τη σύντοµη συνεργασία του σουρεαλιστή καλλιτέχνη µε τον Ουόλτ Ντίσνεϊ για τη µικρού µήκους ταινία «Πεπρωµένο» και τον Αλφρεντ Χίτσκοκ για µια ονειρική συνέχεια της ταινίας «Νύχτα αγωνίας».

«Αν προσπαθούν να κόψουν ταινίες σαν τη δική µου, αναρωτιέται κάποιος τι θα πρέπει να κάνει ώστε να εξασφαλίσει την έγκρισή τους» λέει ο Κρίστοφερ Τζόουνς που είδε το Ιδρυµα να προσπαθεί να εµποδίσει την προβολή της ταινίας του σε µεγάλα µουσεία του κόσµου.

«Βασικός στόχος του Ιδρύµατος τελικά είναι το χρήµα και ο απόλυτος έλεγχος» συνεχίζει.

Και δεν έχει άδικο αν αναλογιστεί κάποιος πως τον Ιανουάριο του 1989, όταν ο Σαλβαντόρ Νταλί άφησε την τελευταία του πνοή, η περιουσία του έφθανε τα 72,8 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα δε του Ιδρύµατος µόνο για τη διετία 2007-2008 έφθασαν τα 13,5 εκατ. ευρώ, ποσό που το αναδεικνύει σε έναν από τους πλουσιότερους πολιτιστικούς φορείς στην Ισπανία. Και αν ένα µέρος των εσόδων διατίθεται για την αγορά έργων του Νταλί που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών, ένα µεγάλο ποσό καλύπτει δικαστικά έξοδα: αγωγές εναντίον όσων διακινούν πλαστά έργα του καλλιτέχνη, αλλά και νοµικές µάχες όσων επιχειρούν να φτιάξουν το πορτρέτο του Νταλί, χωρίς την έγκρισή τους.

Το «σκληρό» Ιδρυµα όµως δεν µπορούσε να αφήσει εαυτόν εκτός του µεγαλύτερου πρότζεκτ του Χόλιγουντ που έχει σχέση µε τον Νταλί προϋπολογισµού 30 εκατ. δολαρίων, µε σκηνοθέτη του Σάιµον Ουέστ («Con Αir - Απόδραση στον αέρα» και «Lara Croft: Τomb Raider») και στον ρόλο του ζωγράφου τον Αντόνιο Μπαντέρας.

«Πρόκειται για µια ταινία που εστιάζει στον σκανδαλώδη τρόπο ζωής του και στην εµµονή του µε το σεξ και δείχνει πως αφού µετά την παγκόσµια φήµη που απέκτησε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, βυθίστηκε στα σκάνδαλα και στις ατυχίες», υποστηρίζουν όσοι γνωρίζουν εκ των έσω το θέµα της ταινίας που θα φέρει τον λιτό τίτλο «Νταλί».

«Ούτε αποτελεί γροθιά στο στοµάχι, αλλά δεν είναι και η Ντίσνεϊ εκδοχή της ζωής του Νταλί» λέει ο Σάιµον Ουέστ. «Θα έλεγα πως σε τελική ανάλυση αποτελεί την ιστορία αγάπης ανάµεσα στον Νταλί και την Γκαλά. Παρά το γεγονός ότι ήταν η πιο περίεργη σχέση, κράτησε 50 χρόνια».

• «Εχω πάθει εµµονή»

Ο Αντόνιο Μπαντέρας δεν είχε την ατυχία του Αλ Πατσίνο µε τις επιστολές. Δηλώνει όµως πως έχει εµµονή µε τον ζωγράφο. Εχει διαβάσει τα πάντα που έχουν γραφτεί και έχει δει όλες τις ταινίες που έχουν γυριστεί για τη ζωή του. Οσο για το το σενάριο; «Είναι ένα από τα καλύτερα που έχουν έρθει στα χέρια µου» λέει.

Οταν το πρότζεκτ ανακοινώθηκε, οι προσφορές άρχισαν να ρέουν άφθονες. Χρηµατοδότες που ήταν βέβαιοι πως θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω και λαµπεροί πρωταγωνιστές που ήθελαν διακαώς µια θέση στο καστ, όπως η Κάθριν Ζέτα Τζόουνς ως Γκαλά, καθώς πρόκειται για µια τρισδιάστατη παραγωγή που θα µοιάζει σαν να «συναντάται το “Αµαντέους” µε το “Αβαταρ”».

Παρ’ όλα αυτά, το σκληροπυρηνικό Ιδρυµα δεν έχει δώσει ακόµη το πράσινο φως. «Δεν θέλω να σκεφτώ τι θα γίνει αν πουν τελικά όχι. Πρόκειται για µια σοβαρή ταινία για έναν από τους πλέον αναγνωρισµένους ζωγράφους παγκοσµίως. Είναι σηµαντικό ειδικά για τους νέους ανθρώπους να δουν πώς ο Νταλί πριν από έναν αιώνα έζησε ως ροκ σταρ. Θα είναι τραγωδία αν µια παραγωγή τέτοιας κλίµακας δεν υλοποιηθεί» λέει ο σκηνοθέτης που έχει καταθέσει σκηνή προς σκηνή, λέξη προς λέξη το σενάριό του εδώ και δύο χρόνια στο Ιδρυµα Γκαλά - Νταλί, γνωρίζοντας πως µπορεί να καταλήξει «αποστειρωµένο».